Το σημερινό άρθρο ενός παγκόσμια αναγνωρισμένου Γάλλου οικονομολόγου, επιτυχημένου επιχειρηματία και συγγραφέα, με πλούσιο βιογραφικό σε διάφορες εγκυκλοπαίδειες, προσφέρει – εν μέσω καταιγιστικής παραπληροφόρησης και συστηματικής συσκότισης – ταυτόχρονα πολύτιμο βοήθημα προσανατολισμού στην διεθνή πραγματικότητα – όπως πράγματι είναι και εξελίσσεται – και διδακτικό, σπινθηροβόλο και απολαυστικό ανάγνωσμα. Ακόμη και πολιτικοί εγκέφαλοι κάτι θα αποκόμιζαν διαβάζοντάς το.
Πόλεμοι ανεξιλέωτοι έφεραν ανέκαθεν αντιμέτωπες χώρες που έλεγχαν την θάλασσα με χώρες που κυβερνούσαν την ξηρά. Θυμόμαστε Αθήνα εναντίον Σπάρτης, Ελλάδα εναντίον Περσίας, Καρχηδόνα εναντίον Ρώμης, Βρετανία εναντίον (στη σειρά) Φιλίππου Β’ της Ισπανίας, Λουδοβίκου 14ου, Ναπολέοντα, Γουλιέλμου Β’, Χίτλερ και τέλος ΗΠΑ εναντίον Σοβιετικής Ένωσης.
Από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο οι ΗΠΑ ελέγχουν απεριόριστα τις θάλασσες του πλανήτη με έναν στόλο του οποίου την κυριαρχία δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει, λόγω της συντριπτικής υπεροχής του. Αυτός ο έλεγχος των θαλασσών μετέβαλε τις ΗΠΑ σε «καθολικόν ηγεμόνα», λόγω της κατάρρευσης το 1990 της ηπειρωτικής δύναμης που τις αμφισβητούσε από το 1945, της Σοβιετικής Ένωσης. Από το 1990 και την άνοδο στην εξουσία της Κίνας του κ. Ξι, κανένας «αμφισβητίας» δεν είχε προβάλει στον ορίζοντα και οι αμερικανικές κυβερνήσεις, μεθύουσες από την παντοδυναμία τους, βάλθηκαν να κυριαρχήσουν όχι μόνο στις θάλασσες αλλά και στην ξηρά – πράγμα που έχει άλλου είδους μεγάλες δυσκολίες.
Και τώρα αντιμετωπίζουν την αποτυχία τους.
Αυτό ήταν τόσο προβλέψιμο όσο είχε αρχίσει να προβάλλει μια νέα «χερσαία» δύναμη με τις απαιτούμενες ανθρώπινες, οικονομικές και τεχνικές ικανότητες για να «κυριαρχήσει» – τουλάχιστον εμπορικά σε ένα μεγάλο μέρος των αναδυομένων χωρών – και εννοώ φυσικά την Κίνα. Κοιτάξτε οποιονδήποτε χάρτη.
Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, η Κίνα είναι στην πραγματικότητα ένα γιγάντιο «νησί», που πλαισιώνεται από τον Ωκεανό στα ανατολικά, μιαν αχανή έρημο στα δυτικά και προστατεύεται από θεόρατα βουνά και αδιαπέραστες ζούγκλες στα νότια. Και το να φτάσεις στην Κίνα από τον Βορρά καλύτερα ούτε να το σκεφτείς.
Για να συνδέσουν την Κίνα με τον υπόλοιπο κόσμο, οι έμποροι χρησιμοποιούσαν επί χιλιετίες τους «δρόμους» του μεταξιού, τον ένα χερσαίο, περνώντας στα βόρεια των Ιμαλαίων και τον άλλο θαλάσσιο, περνώντας από την Ινδία, την Μέση Ανατολή και φθάνοντας στη Ευρώπη από την Μεσοποταμία και την Συρία.
Η εμφάνιση των ατμόπλοιων και η διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ αχρήστεψε μέσα σε λίγες δεκαετίες αυτούς του δυο δρόμους του μεταξιού και ξαφνικά η Κίνα δεν έλεγχε το εμπόριό της ούτε με την Ευρώπη, ούτε με την υπόλοιπη Ασία και ακόμη λιγότερο με τον υπόλοιπο κόσμο.
Και να που τώρα αυτό αλλάζει.
Το σχέδιο του κυρίου Ξι είναι πολύ απλό: Θέλει απλούστατα να ξανανοίξει τους δυο δρόμους του μεταξιού.
Στον Νότο, η Κίνα θα βοηθήσει στην ανασυγκρότηση όλων των αρχαίων λιμένων του θαλάσσιου δρόμου του μεταξιού, πράγμα που θα θέσει σε κίνηση μιαν ισχυρή ανάπτυξη σε όλες τις περιοχές, λόγω του φαινομένου των λεγομένων δικτύων. Ας φανταστούμε δυο λιμάνια που δημιουργήθηκαν για να συνδέσουν δυο περιοχές που μέχρι τότε δεν είχαν παρά λίγες μόνο ή και καθόλου επαφές. Θα πρέπει να δημιουργηθεί μια σειρά από υποδομές (αεροδρόμια, ξενοδοχεία, κατοικίες, τηλεπικοινωνίες, δρόμοι κλπ… και πολύ γρήγορα θα έχουμε μια νέα σειρά από γραμμές επικοινωνιών μεταξύ των δύο κέντρων. Αν προσθέσουμε ένα τρίτο λιμάνι, θα έχουμε ανάγκη από τρεις σειρές από γραμμές επικοινωνίας. Προσθέτοντας ένα τέταρτο, θα πρέπει να ανοίξουμε ΕΞΗ γραμμές επικοινωνίας για να διασυνδέσουμε όλον αυτόν τον μικρό κόσμο και ούτω καθεξής ως την νιοστή δύναμη.
Και έτσι ο έλεγχος της θάλασσας θα γίνεται ολοένα δυσκολότερος για την αμερικανική ναυτική δύναμη.
Και παρεμπιπτόντως όλες αυτές οι περιοχές θα μπορέσουν να εξειδικευθούν σε ό,τι η κάθε μια μπορεί να παράγει καλύτερα και θα μπούμε σε μια περίοδο ανάπτυξης χωρίς προηγούμενο στα νότια των Ιμαλαίων, για την μεγαλύτερη άνθηση της Κίνας και όλου του κόσμου γύρω από αυτήν.
Στο Βορρά τα καραβάνια άλλων εποχών θα αντικατασταθούν από σιδηροδρόμους που θα διασυνδέσουν την βόρεια Κίνα με την Ελλάδα και την Γερμανία (Ντούισμπουργκ).
Ήδη οι κινεζικές αρχές έχουν αγοράσει το λιμάνι του Πειραιά για να αποστέλλουν τα προϊόντα τους από τον Πειραιά προς όλη τη Νότια Ευρώπη. Αυτές οι σιδηροδρομικές γραμμές θα εισαγάγουν στον σύγχρονο κόσμο όλους τους πληθυσμούς των περιοχών βορείως των Ιμαλαίων, που σιγά-σιγά θα ξαναγίνουν παραγωγικοί όπως ήταν οι πρόγονοί τους. Και αυτοί οι πληθυσμοί θα έχουν ανάγκη από όλα, πράγμα που θα προσφέρει ευκαιρίες στις κινεζικές εταιρείες έργων υποδομής, που τώρα βρίσκονται με κάπως πλεονάζουσες δυνατότητες. (Θα συμβούλευα με όλες τις δυνάμεις μου τους αναγνώστες να αγοράσουν ακίνητα πέριξ της Τραπεζούντας, από όπου άλλοτε ξεκινούσαν και κατέφθαναν όλα τα καραβάνια προς και από την Κίνα).
Ένας ελαφρός δισταγμός, ωστόσο, σ’ αυτόν το δρόμο του Βορρά, τον μόνο που θα είναι πάντοτε απρόσιτος στους αμερικανικούς στόλους: ένα πολύ μεγάλο μέρος της διαδρομής περνά από τα εδάφη της Ρωσίας.
Θα πρέπει κατά συνέπεια η Κίνα να συνδεθεί με σχέσεις μεγάλης αντοχής με την Ρωσία, με κοινή επιδίωξη να θέσουν υπό έλεγχο τον Αμερικανό ηγεμόνα.
Μια τέτοια συμμαχία θα όφειλε να είναι ο εφιάλτης της αμερικανικής διπλωματίας για λόγους ευκολονόητους και ωστόσο αυτή η διπλωματία (;) των Αμερικανών κάνει απολύτως τα πάντα για να ρίξει τους Ρώσους στην αγκαλιά των Κινέζων. Μας φέρνει στον νου την Γαλλία να καταστρέφει την Αυστροουγγαρία με την Συνθήκη των Βερσαλλιών (παλαιός στόχος της γαλλικής διπλωματίας από την εποχή του Ρισελιέ), για να βρεθεί μόνη απέναντι στην Γερμανία και την Ρωσία το 1940 και να τσακιστεί.
Και αυτή η σινο-ρωσική συμμαχία ενισχύεται κάθε μέρα που περνά, μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου.
Οι Κινέζοι το έκαναν υπόθεσή τους να αγοράζουν ρωσικού πετρέλαιο, αντί του Σαουδικού και οι Ρώσοι δέχονται η πληρωμή του να γίνεται στο κινεζικό νόμισμα, το Γιουάν, τρόπος που σπάει το μονοπώλιο που είχε το δολάριο στις αγοραπωλησίες του πετρελαίου. Πρώτο τρομερό πλήγμα κατά του δολαρίου.
Και για να προσθέσουν αλάτι στην πληγή, οι Κινέζοι δημιουργούν στο Χονγκ Κογκ μια προθεσμιακή αγορά πετρελαίου σε Γιουάν, προικισμένη μ’ ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό: Εάν η Ρωσία, για παράδειγμα, (ή η Σαουδική Αραβία ή οποιαδήποτε άλλη χώρα) βρισκόταν προσωρινά με πολλά Γιουάν και δεν είχε διάθεση να τα κρατήσει στα συναλλαγματικά της αποθέματα, η Κρατική Τράπεζα της Κίνας της ανταλλάσει τα Γιουάν με… χρυσό.
Δεύτερο βαρύ πλήγμα κατά του δολαρίου: Επανεισαγωγή του χρυσού στο διεθνές νομισματικό σύστημα σημαίνει σε κατακλείδα την ανατίναξη αυτού που ο Ζακ Ρουέφ (σημαντικός Γάλλος οικονομολόγος) ονόμαζε «αυτοκρατορικό προνόμιο», δηλαδή την δυνατότητα που έχουν οι ΗΠΑ να εξοφλούν τα εξωτερικά χρέη τους με το δικό τους νόμισμα.
Αλλά αυτά είναι γνωστά και τα έχω περιγράψει σε προηγούμενα χρονικά μου. Αυτό που μ’ ενδιαφέρει από εδώ και εμπρός είναι κάτι άλλο: Πώς θα αντιδράσει η Γερμανία μπροστά στην ανάδυση αυτής της σινο-ρωσικής συγκυριαρχίας στο μισό των παρθένων περιοχών του πλανήτη;
Η Γερμανία πάντοτε ήταν μια ηπειρωτική χώρα και ποτέ μια ναυτική δύναμη. Νικήθηκε δυο φορές στην πρόσφατη ιστορία της από μια συμμαχία ναυτικών δυνάμεων, κάτι που αφήνει σημάδια.
Η ανάλυσή μου είναι λοιπόν πολύ απλή: Όλα και το τονίζω, όλα δείχνουν πως η Γερμανία έχει συμφέρον να εγκαταλείψει την σε πλήρη παρακμή ναυτική συμμαχία για να ενταχτεί στην χερσαία συμμαχία σε πλήρη ανάπτυξη. Όπως έλεγε (και) ο Στρατηγός Ντε Γκωλ: «Τα έθνη δεν έχουν φίλους. Έχουν μόνο συμφέροντα».
Σχεδόν το σύνολο της οικονομικής ανάπτυξης στα χρόνια που έρχονται θα πραγματοποιηθεί γύρω από το κέντρο αυτής της «χερσαίας συμμαχίας» και όλη αυτή η ζώνη θα έχει ανάγκη τα γερμανικά προϊόντα, με την Γερμανία να γίνεται εκ των πραγμάτων ο παραγωγός των προϊόντων ισχυρής προστιθέμενης αξίας γι’ αυτές τις περιοχές.
— Η Ευρωζώνη βρίσκεται σε πολύ κακή θέση, όντας -και κατά πολύ – η περιοχή του κόσμου με το χαμηλότερο ποσοστό ανάπτυξης από δεκαεπταετίας, αλλά επίσης και με το υψηλότερο ποσοστό χρέους του δημόσιου τομέα, την χειρότερη δημογραφία και το υψηλότερο ποσοστό κοινωνικών δαπανών. Η μόνη ελπίδα (του κυρίου Μακρόν, όπως και του Πουανκαρέ πριν από αυτόν) είναι ότι «η Γερμανία θα πληρώσει». Μπορούν πάντα να ονειρεύονται…
— Η αμερικανική στρατιωτική προστασία γίνεται ολοένα και πιο «αμφίβολη», με ένα υπερατλαντικό πολιτικό σύστημα σε πλήρη αγκύλωση, μεταξύ των «ελίτ» που δεν αντιπροσωπεύουν πια παρά μόνο τον εαυτό τους και ένα λαό αφημένον στην εγκατάλειψη.
— Το να συνταχτείς με την Ρωσία και την Κίνα συνεπάγεται επίσης και έλεγχο της Τουρκίας, που δεν φαίνεται πια αξιόπιστος σύμμαχος του ΝΑΤΟ και επομένως να συμβάλεις έτσι στον έλεγχο των τουρκικών πληθυσμών που διαμένουν στην Γερμανία ή που θέλουν να εγκατασταθούν σ’ αυτήν.
— Το να συνταχτείς με τη Ρωσία σημαίνει επίσης να την αφήσεις να ασχοληθεί με την Μέση Ανατολή, στηριζόμενη αναμφίβολα στο Ιράν, ξαναθέτοντας σε ημερήσια διάταξη την παλαιά συμμαχία Ρωσίας και Περσίας για την στρατιωτική εξουδετέρωση της Τουρκίας.
Ας κάνουμε και λίγη πολιτική μυθιστοριογραφία.
Η Μαντάμ Μέρκελ έχει καταστεί αυτό που οι Αμερικανοί λένε «μια κουτσή πάπια», δηλαδή κάποιος πού κανείς δεν τον ακούει, αφού όλοι ξέρουν πως εδώ τελειώνει η καριέρα του.
Ας υποθέσουμε πως η μια ή η άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα (Ιταλία, Γαλλία) αντιμετωπίζει δεινά προβλήματα, οικονομικά και κοινωνικά και αποφασίζει (ή εξαναγκάζεται) να βγει από το ευρώ. Η γερμανική οικονομία και ιδιαίτερα ο χρηματοπιστωτικός τομέας θα βρεθεί σε κατάσταση σχεδόν χρεωκοπίας, με τις απώλειες που θα υποστεί από τα δάνεια αυτών των χωρών από τις γερμανικές τράπεζες. Δεν απαιτείται να είσαι διάνοια για να φανταστείς πως σε τέτοια περίπτωση Ρωσία και Κίνα θα πρόσφεραν την «ανιδιοτελή» βοήθειά τους στην Γερμανία για να ξεπεράσει αυτή την δύσκολη στιγμή – βοήθεια που ασφαλώς θα γινόταν με ευγνωμοσύνη δεκτή από τους γείτονές μας. Και όλα θα ήταν θαυμάσια στον καλύτερο των κόσμων.
Αν ο αναγνώστης φρονεί πως γράφω υπερβολές, τότε θα πρέπει να θέσει στο εαυτό του ορισμένα ερωτήματα:
- Γιατί η κινεζική κυβέρνηση θα εγκαθιδρύσει στην Σαγκάη ένα νέο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο;
- Γιατί η Αυστροουγγαρία προχωρεί στην αναγέννησή της υπό την επωνυμία «Group Visegrad», αν δεν είναι για να εμποδίσει την εδαφική σύνδεση της Γερμανίας με την Ρωσία;
- Γιατί ο κ. Τραμπ θέλησε να προσφέρει μιαν ενισχυμένη συμμαχία στην Πολωνία με την ομιλία του στην Βαρσοβία και γιατί κατ’ αρχήν πήγε στη Βαρσοβία;
- Γιατί τα αμερικανικά στρατεύματα στη Συρία προσπαθούν με όλα τα μέσα να εμποδίσουν την παραμονή στην εξουσία της οικογένειας Άσαντ, ακόμα και πυροβολώντας εναντίον Ρώσων… εάν δεν είναι για να εμποδίσουν την δημιουργία ενός Σιιτικού τόξου, που θα εκτείνεται από τη Λαοδίκεια (Λατάκια), που ελέγχει την ανατολική Μεσόγειο έως το Μπαχρέιν, που ελέγχει τον Περσικό Κόλπο και όπου αγκυροβολεί ο 5ος Αμερικανικός Στόλος;
Εν ολίγοις, εάν η Γερμανία (όπως οι Σάξονες σε μια περίφημη Ναπολεόντεια μάχη) αλλάξει στρατόπεδο στη μέση του ποταμιού, τότε η διπλωματία θα ξαναγίνει ενδιαφέρουσα και μπορώ να διαβεβαιώσω τον αναγνώστη πως τίποτα το αξιόλογο δεν θα συμβαίνει πια στις Βρυξέλλες… και πολλά στο Βερολίνο, στην Μόσχα ή στο Πεκίνο.
Ήδη οι Άγγλοι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την ηπειρωτική συμμαχία που πάει σε ναυάγιο (η Ευρώπη) για να ξαναγυρίσουν στην ναυτική συμμαχία της οποίας ήσαν πάντοτε μέρος σε δύσκολους καιρούς. Αλλά καλού-κακού δήλωσαν και συμμετοχή στο κινεζικό Δ.Ν.Τ. και στην κινεζική Παγκόσμια Τράπεζα, παράλληλα εισάγοντας και τις συναλλαγές σε Γιουάν στο χρηματιστήριο του Λονδίνου. Κάλλιο διπλοκλείδωνε, δηλαδή.
Και η Γαλλία μέσα σ’ όλα αυτά; Κανένας λόγος ανησυχίας. Ο εθνικός μας κόκορας αναπηδά πάνω σε ένα σωρό από κουτσουλιές, κακαρίζοντας «Ευρώπη, Ευρώπη». Ορίστε, ησύχασα. Τα έχει όλα αντιληφτεί.
Αν ήμουν ένας Γάλλος αναγνώστης, θα αγόραζα ρωσικά και κινεζικά κρατικά ομόλογα για να διαφοροποιήσω το χαρτοφυλάκιό μου. Ασφαλώς δεν θα ήταν δεκτά σαν έντοκο κεφάλαιο στην ασφάλεια ζωής, αλλά αυτά που γίνονται σήμερα δεκτά, δεν θα αξίζουν αύριο τίποτα το αξιόλογο, σε κάθε περίπτωση.
Σου εύχομαι να ζήσεις σε εποχές ενδιαφέρουσες, λέει μια παλιά κινεζική κατάρα.
Είναι φανερό πως μπαίνουμε πλησίστιοι σε εποχές συναρπαστικές.
*Μετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού
