GILAD ATZMON* • Unz Review, Comite Valmy, MAY 15, 2021
Μετάφραση: Μ.Στυλιανού
Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές του πολέμου του Γιομ Κιπούρ (1973) ήταν ότι σηματοδότησε μια ξαφνική μετάβαση από τη μανιακή υπεροψία του Ισραήλ στη μελαγχολία, την απάθεια και την κατάθλιψη.
Μετά την εξαιρετική στρατιωτική νίκη τους το 1967, οι Ισραηλινοί ανέπτυξαν μια αλαζονική περιφρονητική στάση απέναντι στους Άραβες και τις στρατιωτικές τους ικανότητες. Οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες προέβλεψαν ότι θα χρειαστούν χρόνια για να ανακάμψουν οι αραβικοί στρατοί. Ο ισραηλινός στρατός δεν πίστευε ότι ο Άραβας στρατιώτης είχε την ικανότητα να πολεμήσει, πόσο μάλλον να πετύχει μια νίκη.
Αλλά στις 6 Οκτωβρίου 1973, οι Ισραηλινοί αντιμετώπισαν μια καταστροφική έκπληξη. Αυτή τη φορά ο Άραβας στρατιώτης ήταν πολύ διαφορετικός. Η ισραηλινή στρατιωτική στρατηγική, που βασίζεται στην αεροπορική υπεροχή και τους γρήγορους ελιγμούς εδάφους που υποστηρίζονται από άρματα μάχης, αποδείχθηκε αναποτελεσματική μέσα σε λίγες ώρες. Η Αίγυπτος και η Συρία, με τη βοήθεια νέων σοβιετικών αντιαρματικών και πυραύλων εδάφους-αέρος, κατάφεραν να διαλύσουν τη δύναμη του Ισραήλ. Τις πρώτες μέρες του πολέμου το Ισραήλ υπέστη βαριές απώλειες. Η ηγεσία και η ανώτατη στρατιωτική διοίκηση ήταν σε κατάσταση απελπισίας. Ωστόσο, αυτού του είδους η κρίση δεν ήταν ακριβώς ένα σπάνιο γεγονός στην εβραϊκή ιστορία.
Το ισραηλινό στρατιωτικό φιάσκο στο πρώτο στάδιο του πολέμου ήταν μια επανάληψη ενός τραγικού συνδρόμου που είναι τόσο παλιό όσο και οι ίδιοι οι Εβραίοι. Αυτά τα επαναλαμβανόμενα σενάρια περιλαμβάνουν εβραϊκή συλλογική αλαξονεία που οδηγείται από μια ισχυρή αίσθηση εξαιρετικότητας (επίλεκτος λαός) και οδηγούν σε τρομακτικές συνέπειες. Αυτό το αποκαλώ “σύνδρομο Γιομ Κιπούρ”.
Στη δεκαετία του 1920 στο Βερολίνο, η εβραϊκή ελίτ εκόμπαζε για τη δύναμή της. Μερικοί πλούσιοι Εβραίοι ήταν πεπεισμένοι ότι η Γερμανία και η πρωτεύουσά της ήταν ο παιχνιδότοπος τους. Εκείνη την εποχή, μερικοί Γερμανοί Εβραίοι κυριαρχούσαν στον τραπεζικό τομέα και επηρέαζαν την πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης της Γερμανίας. Επιπλέον, η Σχολή της Φρανκφούρτης (καθώς και άλλη εβραϊκή σχολή σκέψης) ήταν ανοιχτά αφοσιωμένη στον πολιτισμικό ξεριζωμό των Γερμανών, όλα στο όνομα της «προόδου», της «ψυχανάλυσης», του ερωτισμού, της «φαινομενολογίας και του «πολιτιστικού μαρξισμού». Στη συνέχεια, σχεδόν «από το πουθενά», εμφανίστηκε ένα παλιρροιακό κύμα δυσφορίας και τα υπόλοιπα είναι γνωστά.
Αλλά υπήρξε μια ξαφνική αλλαγή στη γερμανική συνείδηση; Θα έπρεπε ο γερμανικός «αντισημιτισμός» της δεκαετίας του 1930 να αποτελέσει έκπληξη; Καθόλου. Όλα τα αναγκαία σημάδια ήταν παρόντα για κάποιο χρονικό διάστημα. Στην πραγματικότητα, οι πρώτοι Σιωνιστές όπως ο Χερζλ και ο Noρντάου προέβλεψαν σωστά την αναπόφευκτη άνοδο των ευρωπαϊκών αντιεβραϊκών συναισθημάτων στα τέλη του 19ου αιώνα. Ήταν το σύνδρομο Γιομ Κιπούρ, η ίδια αλαζονεία που εμπόδισε την εβραϊκή ελίτ του Βερολίνου να αξιολογήσει την αυξανόμενη αντίθεση γύρω τους.
Αυτό που βλέπουμε σήμερα στο Ισραήλ είναι προφανώς μια τραγική εκδήλωση του ίδιου συνδρόμου. Για άλλη μια φορά, οι Ισραηλινοί πιάστηκαν απροετοίμαστοι. Για άλλη μια φορά η μανία της παντοδυναμίας αντικαθίσταται από μελαγχολία. Για άλλη μια φορά οι Ισραηλινοί δεν κατάφεραν να εκτιμήσουν τις στρατιωτικές δυνατότητες της Χαμάς. Απέτυχαν να διαγνώσουν την αυξανόμενη απόγνωση των Ισραηλινών Αράβων και να αναγνωρίσουν την πιθανότητα ότι η απογοήτευσή τους θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε μάχες στους δρόμους ή ακόμη και σε εμφύλιο πόλεμο.
Οι Ισραηλινοί υπέκυψαν στην παραισθησιακή σκέψη ότι η παλαιστινιακή υπόθεση είχε εξατμιστεί. Ήταν πεπεισμένοι ότι το σπάσιμο του Κινήματος Μποϋκοτάζ του Ισραήλ και η πείνα του πληθυσμού της Γάζας είχαν διαλύσει το παλαιστινιακό εθνικό όραμα . Ωστόσο, η Χαμάς είναι αυτή που κατάφερε να κερδίσει την πιο κρίσιμη νίκη ενώνοντας τους Παλαιστινίους στην Παλαιστίνη, στα στρατόπεδα και στη Διασπορά, μαζί με μουσουλμάνους από όλο τον κόσμο. Αυτή η ενότητα είναι σημαντική, ιδίως υπό το πρίσμα της πολιτικής διαίρεσης του Ισραήλ που οδεύει προς τις πέμπτες εκλογές.
Για άλλη μια φορά, η ισραηλινή αλαζονεία αντικαθίσταται από βαθιά θλίψη. Το Ισραήλ θα μπορούσε να θέσει στον εαυτό του ορισμένα απαραίτητα ερωτήματα: Τι είναι αυτό που κάνουμε λάθος; Γιατί επαναλαμβάνεται η ιστορία μας; Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε για να αλλάξουμε το πεπρωμένο μας; Αντί αυτής της απαραίτητης ενδοσκόπησης, το Ισραήλ κάνει το αντίθετο. Αντί να αναλύει την παρούσα κρίση υπό το φως παρόμοιων γεγονότων στο παρελθόν, το Ισραήλ επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη. Αναφέρεται στην τρέχουσα κρίση ως έναν ακόμη «γύρο βίας». Διερευνά τις στρατηγικές και τακτικές δυνατότητες που θα «επιβάλουν στη Χαμάς κατάπαυση του πυρός». Το Ισραήλ ουσιαστικά εικάζει για το επίπεδο του μακελειού που θα ρίξει τους «Άραβες στα γόνατα» για άλλη μια φορά.
Το Ισραήλ αυτοπροσδιορίζεται ως εβραϊκό κράτος και τα τραγικά λάθη του καθορίζονται φυσικά από αυτό το γεγονός. Εάν το Γιομ Κιπούρ είναι μια εβραϊκή ημέρα ενδοσκόπησης, το σύνδρομο Γιομ Κιπούρ είναι το άμεσο αποτέλεσμα της πλήρους ανικανότητας για αυτογνωσία. Ωστόσο, μπορεί κανείς να αναρωτηθεί αν ο Εβραίος μπορεί να χειραφετηθεί από το εβραϊκό πεπρωμένο και το σύνδρομο Γιομ Κιπούρ ειδικότερα; Όπως και ο πρώιμος σιωνιστής Bernard Lazare. Πιστεύω ότι το μόνο που χρειάζεται είναι η απομάκρυνση από την ιδέα της εξαιρετικότητας . Αλλά μόλις απογυμνωθεί από την πεποίθηση του περιούσιου λαού, δε απομένουν πολλά από τον σύγχρονο εβραϊκό ταυτισμό.
Υποθέτω ότι αγγίζουμε την πιο καταστροφική υπαρξιακή πτυχή του συνδρόμου Γιομ Κιπούρ. δεν υπάρχει εβραϊκή συλλογική ιδεολογική απόδραση για τον Εβραίο. Βασικά έχουμε να κάνουμε με ένα πολιτισμικό και πνευματικό κενό.
Τείνω να πιστεύω ότι η μόνη οδός διαφυγής από το σύνδρομο Γιομ Κιπούρ είναι ατομική: Η αυτό-επιβαλλόμενη εξορία. Αφήστε το γκέτο αργά τη νύχτα, συρθείτε κάτω από το φράχτη, σκάψτε μια σήραγγα κάτω από τον «τοίχο διαχωρισμού». Μόλις βγείτε στη γη των ελεύθερων, προχωρήστε ήσυχα και σεμνά σε αναζήτηση του ανθρώπινου και του καθολικού.
O Gilad Atzmon είναι εβραϊκού θρησκεύματος διάσημος Βρετανός μουσικός, μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και πολιτικός ακτιβιστής και αναλυτής, ιδίως για τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, το Ισραήλ και τις πολιτικές ταυτότητας.
