Δε χρειαζόντουσαν τα σφυρίγματα και οι αποδοκιμασίες των παριστάμενων εναντίον του ιδρυτή του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός, Κλάους Σβαμπ, τη στιγμή που προσφέροντας το λόγο στον Τραμπ απέδωσε σε παρερμηνείες και λανθασμένες εντυπώσεις την άποψη που έχει ο κόσμος για τον αμερικανό πρόεδρο ως πολέμιο της παγκοσμιοποίησης και υπέρμαχο του προστατευτισμού, για να θυμηθούμε την άβυσσο που τον χωρίζει από τις υπόλοιπες ελίτ και τα ρήγματα που έχουν δημιουργηθεί αφότου έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ.
Ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος φρόντισε να κάνει σαφείς τις προθέσεις του να οξύνει τον διεθνή ανταγωνισμό μέχρι εσχάτων, πολύ πριν επιβιβαστεί στο προεδρικό αεροπλάνο για να διασχίσει τον Ατλαντικό, σπάζοντας μιας παράδοση που ακολουθούσαν όλοι οι ένοικοι του Λευκού Οίκου μετά τον Μπιλ Κλίντον ο οποίος ήταν ο τελευταίος αμερικανός πρόεδρος που το 2000 παρέστη στη σύνοδο της παγκόσμιας πολιτικής και επιχειρηματικής ελίτ στο ελβετικό θέρετρο. «Όπως τα δεξιά διαπιστευτήρια του προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον του επέτρεψαν να επισκεφθεί την κομμουνιστική Κίνα, η στάση του Τραμπ εναντίον της παγκοσμιοποίησης του επέτρεψαν να διακινδυνεύσει ένα ταξίδι στο ευρωπαϊκό ορεινό θέρετρο», έγραφαν οι New York Times διευκρινίζοντας έτσι ότι δεν πήγε στο Νταβός, συνοδευόμενος μάλιστα από 10 υπουργούς, για να γεφυρώσει τις διαφορές, αλλά εξ αιτίας αυτών των διαφορών. Το σημαντικότερο ωστόσο ήταν πώς δεν πήγε κρατώντας κλάδο ελιάς.
Μόλις λίγες ημέρες πριν, τη Δευτέρα 22 Ιανουαρίου οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την επιβολή εισαγωγικών δασμών σε δύο προϊόντα: φωτοβολταϊκά πάνελ και πλυντήρια ρούχων. Σε ό,τι αφορά τα φωτοβολταϊκά, τα αμερικανικά αντίποινα μπορεί να επιβλήθηκαν κατόπιν υπόδειξης των βιομηχανιών Suniva Inc. και Solar World Americas, και υπό τις επιδοκιμασίες ακόμη και Δημοκρατικών βουλευτών, ευνοημένη ωστόσο από την επιβολή δασμών στο ύψος του 30% της τιμής τους θα βγει όλη η αμερικανική βιομηχανία καθώς σήμερα μόνο το 5% της κατανάλωσης καλύπτεται από την εγχώρια παραγωγή. Οι εισαγωγές καλύπτουν το 95% της ζήτησης! Οι δασμοί στα πλυντήρια πλήττουν ευθέως δύο νοτιοκορεάτικες βιομηχανίες: την LG και τη Samsung. Μεγάλη ευνοημένη θεωρείται, στον αντίποδα, η Whirlpool Inc. που θα δει τα προϊόντα της να γίνονται πιο ανταγωνιστικά από την επιβολή δασμών στο ύψος του 20% της τιμής των πρώτων 1,2 εκ. συσκευών και 50% για μεγαλύτερες ποσότητες. Οι εισαγωγικοί δασμοί είναι απολύτως βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε αύξηση της τιμής των συγκεκριμένων προϊόντων ή τουλάχιστον στην ανακοπή της καθοδικής τους πορείας, όπως δείχνει για παράδειγμα η πτώση της τιμής τους κατά 70% από το 2010 ή από 7,5 σε 1 δολ. ανά watt. Η αλήθεια είναι πώς δεν ήταν η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς, παραβιάζοντας το …savoir vivre του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Το είχε πράξει και ο Μπάρακ Ομπάμα, επιβάλλοντας δασμούς σε κινέζικα ελαστικά το 2009 και ο Τζορτζ Μπους ο νεώτερος το 2002, με στόχο τις εισαγωγές χάλυβα. Υπάρχει ωστόσο μια θεμελιώδης διαφορά εκείνων σε σύγκριση με τους δασμούς που ανακοίνωσε τώρα ο Τραμπ: ότι τότε αποτελούσαν την εξαίρεση στο πλαίσιο μιας διακηρυγμένης πολιτικής που θεωρούσε κανόνα το άνοιγμα των αγορών και την παγκοσμιοποίηση, αντίθετα με ό,τι πρεσβεύει σήμερα ο Τραμπ, τον οποίο ο χρηματιστής Τζορτζ Σόρος αποκάλεσε «πρωτοπορία ενός νέου κύματος αυταρχικών ηγετών που απειλούν την ανοιχτή κοινωνία», καθιστώντας αδύνατο για μας να ξεχωρίσουμε μεταξύ των δύο ακόμη και το μικρότερο κακό!
Νομισματικός πόλεμος!
Οι Αμερικάνοι έδειξαν τα δόντια τους κι άλλη μια φορά στους 3.000 υψηλούς προσκεκλημένους του Κλάους Σβαμπ, που φάνηκε ότι θέλει να διατηρήσει τους δεσμούς με το ανερχόμενο ρεύμα του παγκόσμιου προστατευτισμού καλώντας ως κεντρικό ομιλητή του Νταβός τον εθνικιστή πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι. Λίγες ώρες πριν πάρει το λόγο ο αμερικανός πρόεδρος, το «κόμμα του Νταβός», σύμφωνα με μια πολυχρησιμοποιημένη έκφραση μεταξύ των οπαδών του Τραμπ, δέχθηκε μια σοβαρότατη πρόκληση πάνω στα ίδια τα …άγια χιονισμένα χώματά του. Μιλώντας ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ από το βήμα του Νταβός, δήλωσε ότι ένα ασθενέστερο δολάριο είναι καλό για τις ΗΠΑ καθώς συνδέεται με το εμπόριο. Με τη δήλωση του ο Στίβεν Μνούτσιν έδειξε ότι είναι κάτι πιο υλικό από το περίφημο αόρατο χέρι της αγοράς πίσω από την πτώση της ισοτιμίας του δολαρίου έναντι ενός καλαθιού αποτελούμενου από τα σημαντικότερα νομίσματα κατά 13% το 2017 και 3,5% μέχρι τώρα το 2018. Ο Τραμπ άλλωστε είχε προαναγγείλει την υποτίμηση του δολαρίου με συνέντευξή του στην Wall Street Journal λίγο πριν αναλάβει καθήκοντα το 2016, δηλώνοντας ότι η υψηλή ισοτιμία του αμερικανικού νομίσματος σκοτώνει τις ΗΠΑ! Η δήλωση του Μνούτσιν ήταν τόσο σημαντική, καθώς πυροδοτεί νομισματικό πόλεμο με την κάθε κυβέρνηση να σπρώχνει χαμηλότερα την ισοτιμία του δικού της νομίσματος αν όχι για να βοηθήσει τις εισαγωγές της τουλάχιστον για να αποφύγει τα χειρότερα, ώστε προκάλεσε την απάντηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που μέσω του Μάριου Ντράγκι, παραβιάζοντας τα ειωθότα, δήλωσε ότι αυτή η πολιτική καταστρατηγεί υπαρκτές συμφωνίες, εννοώντας μια δέσμευση που είχαν αναλάβει οι κεντρικοί τραπεζίτες πέρυσι τον Οκτώβριο.
Έχοντας λοιπόν στις αποσκευές την εξαγγελία ενός νομισματικού και δύο εμπορικών πολέμων μέσα σε λίγες μέρες, ο Τραμπ προφανώς δεν πήγε στη Διεθνή της Παγκοσμιοποίησης για να τους πει «…δεν είναι αυτό που νομίζετε». Η ομιλία του ήταν επικεντρωμένη στα οφέλη αυτής της πολιτικής, υπονοώντας έτσι ότι θα συνεχιστεί κι επισημαίνοντας ότι η ανάπτυξη των ΗΠΑ είναι προς όφελος όλων. «Κάντε το κι εσείς», τους είπε με άλλα λόγια, διευκρινίζοντας ότι το αγαπημένο του σύνθημα «η Αμερική πρώτα» δε σημαίνει «η Αμερική μόνη». Προς επίρρωση των ισχυρισμών του επικαλέστηκε τις τιμές των μετοχών στο αμερικανικό χρηματιστήριο, που έχουν πάρει τα ύψη, με τους δείκτες Dow Jones, S&P 500 και Nasdaq να καταγράφουν το 2017 τις καλύτερες επιδόσεις τους από το 2013. Άσχετα αν αυτό οφείλεται, κατά ένα τουλάχιστον μέρος, στη φορολογική μεταρρύθμιση που ήταν κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της αμερικανικής ολιγαρχίας κι όχι στην ανάπτυξη της οικονομίας που εξακολουθεί να υπολείπεται του 3% όπως είχε υποσχεθεί. Έτσι, τα χρηματιστηριακά κέρδη για τα οποία καμαρώνει, εμφανίζοντας τα ως επίτευγμα της πολιτικής του ο Τραμπ είναι η άλλη όψη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων που καταγγέλλει, εμφανίζοντάς τα ως ανεπιθύμητα παραπροϊόντα και υποσχόμενος να τα εξαλείψει. Εξαγγελία που δεν ισοδυναμεί με δημαγωγία καθώς νομιμοποιεί συνεχείς περικοπές σε παροχές υπέρ των φτωχών.
Αυτή η πολιτική όσο κι αν στην πράξη βρίσκει σύμφωνους όλους του καλεσμένους του Νταβός δε φάνηκε ικανή για να τους ενοποιήσει, όπως συνέβαινε στο παρελθόν…
*Περιοδικό Επίκαιρα
