Εκτίναξη τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε. Πρωτοπόρος η Ελλάδα την περίοδο της κρίσης!

Η Ελλάδα και πριν την κρίση, ήταν από τις πλέον καθυστερημένες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη, ουραγός σε πολλούς τομείς της οικονομίας. Την περίοδο, όμως, των μνημονίων και της κρίσης, η θέση της χώρας μας καταβαραθρώθηκε Μόνη εξαίρεση ο κλάδος του τουρισμού, τον οποίο για ευνόητους λόγους, κάθε μέρα προβάλουν τα στελέχη της κυβέρνησης, μόνο που αυτός είναι μία εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα

Η Ελλάδα παραμένει «πρωταθλήτρια» στην ανεργία (επίσημο ύψος 21,7%), που δεν αποδίδει την πραγματική ανεργία στη χώρα μας όπως φαίνεται και από την απάντηση του Μάριο Ντράγκι σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Ν.Χουντή, ότι δηλαδή στην Ελλάδα το τελευταίο τρίμηνο του 2016 ήταν 31,3%.

Το ΑΕΠ στη διάρκεια της κρίσης (2009-2016), μειώθηκε γύρω στο 28%, η μεγαλύτερη πτώση σε αναπτυγμένη χώρα μετά τον πόλεμο. Ειδικότερα είναι πολύ χαμηλό το επίπεδο συμμετοχής της μεταποίησης στο ΑΕΠ της χώρας, Τα κονδύλια που δίνονται στην έρευνα είναι ελάχιστα, η μετανάστευση πτυχιούχων επιστημόνων(διαρροή εγκεφάλων) τεράστια όπως και το χρέος και επομένως η οικονομική εξάρτηση της χώρας. Αυτοί οι δείκτες αποτυπώνουν την πορεία καθυστέρησης της χώρας σήμερα, αλλά φανερώνουν και την άσχημη προοπτική για το αύριο της χώρας.

Η βιομηχανική παραγωγή υπέστη τη μεγαλύτερη μείωση (-35%) στην περίοδο της κρίσης, και συνολικά ο δευτερογενής τομέας της υλικής παραγωγής είχε πτώση 45%.! και κλείσιμο χιλιάδων ΜΜ-Επιχειρήσεων, συντριβή μισθών και συντάξεων

Χαρακτηριστικός δείκτης της πορείας της χώρας μας, είναι και το επίπεδο τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και κυρίως η εξέλιξη των τιμών της, αφού η ενέργεια δεν επηρεάζει μόνο τον οικογενειακό προϋπολογισμό αλλά και τις τιμές πολλών άλλων αγαθών και προϊόντων

Ας δούμε την εξέλιξη των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, σε ένα μέσο νοικοκυριό στις χώρες της Ε.Ε. όπως παρουσιάζονται στους πίνακες της Eurostat. Από αυτή τη χρονοσειρά, προκύπτουν σημαντικότατα συμπεράσματα. Μπορεί να κουράζουν λίγο οι αριθμοί, όμως παρουσιάζουν και αρκετές αλήθειες για όσους έχουν διάθεση να τις εξετάσουν.

Θα εξετάσουμε λοιπόν, τις εξελίξεις στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στις χώρες της Ε.Ε,. την περίοδο μετά το 2005 που έχει πλέον επικρατήσει ο νεοφιλελευθερισμός σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης και στην Ελλάδα και θα διαπιστώσουμε την ανοδική πορεία των τιμών αυτών. Βεβαίως δεν είναι το μόνο αγαθό για το οποίο η εξέλιξη των τιμών δεν επαληθεύει τις προβλέψεις των απολογητών του νεοφιλελευθερισμού, αλλά το αγαθό αυτό ,είναι κρίσιμο, γιατί επηρεάζει πάρα πολλά άλλα αγαθά και προϊόντα, που απαιτούν τη χρήση ενέργειας.

Συγκεκριμένα, με βάση δεδομένα της Eurostat, παρακολουθούμε τις εξελίξεις των τιμών αυτών από το 2005 ως το 2016 και προχωρούμε σε στοχευμένες συγκρίσεις ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε, που μας οδηγούν σε πολύ χρήσιμα θεωρώ συμπεράσματα

Όπως είναι ευνόητο η μελέτη της εξέλιξη των τιμών, γίνεται, έχοντας στο επίκεντρο την Ελλάδα αλλά και γενικεύοντας συμπεράσματα που προκύπτουν από τις επεξεργασίες των τιμών.

Μελετώντας λοιπόν την διαχρονική εξέλιξη των τιμών βγάζουμε ορισμένα συμπεράσματα, αρχικά συγκρίνοντας τα δεδομένα του 2005 και του 2016 και στη συνέχεια συγκρίνοντας τα δεδομένα του 2009 και του 2016.

1. Από τα στοιχεία του πίνακα της Eurostat , για οικιακό τιμολόγια μέσων νοικοκυριών, η Ελλάδα , το 2005, ανάμεσα σε 28 χώρες, είχε από τα φθηνότερα τιμολόγια για ένα μέσου επιπέδου νοικοκυριό. .Συγκεκριμένα είχε το τρίτο φθηνότερο τιμολόγιο με 0,0644 €/kwh όταν το μέσο τιμολόγιο στην ΕΕ28 ήταν 0,1336 και το ακριβότερο είχαν η Αυστρία (0,1413) και η Ιρλανδία(0,1436)

2. Το 2016, η Ελλάδα, από 3^η φθηνότερη χώρα ανάμεσα στους 28- στην ηλεκτρική ενέργεια –πάντα για ένα μέσο νοικοκυριό- έγινε η 18^η φθηνότερη. Το 2016 είχε μεν τιμή ακόμη κάτω του μέσου όρου της Ε.Ε., αλλά ήταν πλέον η 11^η ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη των 28

3. Συγκρίνοντας τιμές 2005 και 2016 βλέπουμε πως για όλες τις χώρες της ΕΕ υπήρξε αύξηση τιμών με εξαίρεση μόνο την Ολλανδία, η οποία όμως ήδη το 2005 είχε πολύ ψηλή, την ψηλότερη τιμή

4. Η Ελλάδα, αν συγκρίνουμε τιμές ανάμεσα στο 2016 και 2005 βλέπουμε να είναι «πρωτοπόρος», με τη μεγαλύτερη ανατίμηση, γύρω στο 149%, ενώ μεγάλη αύξηση παρατηρούμε και στις άλλες χώρες του Νότου ( Ισπανία 99% ) και (Πορτογαλία 76%). Κάνω ειδική αναφορά στις χώρες του Νότου, για λόγους ευνόητους

5. Ας προχωρήσουμε όμως και στη σύγκριση τιμών μεταξύ 2009 –πριν δηλαδή μπει η Ελλάδα στα μνημόνια- και το 2016, που έχουμε τα πλέον πρόσφατα δεδομένα της Eurostat. Tι δείχνουν τα στοιχεία αυτά. Ότι ανάμεσα σε 2009 και 2016 βλέπουμε και πάλι η Ελλάδα να πρωτοπορεί με το 3^ο μεγαλύτερο ποσοστό ανατίμησης =49%, μετά την Πορτογαλία και την Λεττονία.

6. Ανάμεσα σε 2009 και 2016, πάλι ένας μικρός αριθμός χωρών, οι 6 στις 28 είχαν μία μικρή μείωση τιμών ενώ η συντριπτική πλειοψηφία είχε ανατιμήσεις.

7. Για την Ελλάδα, τα 2 τελευταία χρόνια δεν είχαμε αύξηση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά έχουμε σωρεία χρεώσεων που μπαίνουν στο τιμολόγιο (ΥΚΩ, ΕΤΜΕΑΡ) που και αυτοί επιβαρύνουν τα νοικοκυριά. Σημειώνουμε εδώ ότι προγραμματικός προεκλογικός στόχος ΣΥΡΙΖΑ ήταν η μείωση των τιμολογίων ρεύματος και γενικότερα του ενεργειακού κόστους. Στα οικιακά τιμολόγια δεν είχαμε μειώσεις ενώ μειώσεις υπήρξαν μόνο για επιχειρηματικές ομάδες μέσω της μεθόδου της διακοψιμότητας και των δημοπρασιών.

8. Μία ειδική αναφορά μπορεί να γίνει για την εξέλιξη τιμών στο μέσο νοικοκυριό της Γερμανίας όπου εδώ η τιμή είναι πολύ υψηλή , η δεύτερη μεταξύ των 28, και φθηνότερη μόνο σε σχέση με Ολλανδία. Είχαμε και εδώ αύξηση ανάμεσα σε 2009 και 2016 καθώς και μεταξύ 2005 και 2016 και μάλιστα αρκετά υψηλή . Βεβαίως στη Γερμανία το βιοτικό επίπεδο είναι υψηλότερο και επομένως είναι σχετικά μικρότερη η αίσθηση της επιβάρυνσης.

Συμπεράσματα:

Τα παραπάνω δεδομένα, αποδεικνύουν θεωρώ, ότι αυτό που επαγγελόταν ο Νεοφιλελευθερισμός (ΝΦ), δηλαδή για μειώσεις τιμών αγαθών και υπηρεσιών ως κανόνας, είναι ένας μύθος, αν κάποιος θέλει να γενικεύσει. Ο ΝΦ επαγγελόταν πως με την προώθηση της ανταγωνιστικότητας –το θεό δηλαδή του νεοφιλελευθερισμού- θα προέκυπταν φθηνότερα αγαθά και επομένως πιο προσιτά στους πολίτες. Τα στοιχεία δείχνουν πως με εξαίρεση την Ολλανδία υπήρξε γενικευμένη αύξηση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, σε όλες γενικά (τις 27 από τις 28) χώρες της ΕΕ διαψεύδοντας τους θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού.

Παρά την τεχνολογική ανάπτυξη , που δημιουργεί μεγάλα περιθώρια μείωσης των τιμών, η ασκούμενη πολιτική υπηρετεί τη μέγιστη αύξηση των κερδών, κυρίως των μεγάλων ενεργειακών ομίλων και είναι αυτή η αιτία που διαμορφώνει ψηλές τιμές ενέργειας. Η λεγόμενη απελευθέρωση έχει οδηγήσει σε διάλυση τις δημόσιες ενεργειακές επιχειρήσεις ώστε ιδιωτικοί όμιλοι να αποκτήσουν ακόμη και βιαίως σημαντικό κομμάτι της ενεργειακής πίτας . Η Διάλυση, όμως , των ισχυρών δημόσιων ενεργειακών ομίλων που λόγω οικονομίας κλίμακος θα μπορούσαν να πετύχουν μικρότερα κόστη και χαμηλότερες τιμές, νομοτελειακά έχει επίπτωση σε ανατιμήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια

Είναι σημαντικό να επισημάνουμε εδώ , πως αν και τα χρόνια της κρίσης έχουμε υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα μας( 28% περίπου ύφεση- πτώση του ΑΕΠ) ταυτόχρονα δεν είχαμε μείωση τιμών, αλλά αύξηση, έστω μικρή (5%) του τιμάριθμου (ΔΤΚ)

Αυτό όμως που έχει μεγάλη σημασία να αναφερθεί είναι πως η αύξηση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας είναι ακόμη μεγαλύτερη από την αύξηση του ΔΤΚ. Βλέπουμε ότι αν και η εξέλιξη του ΔΤΚ ήταν 5% ανάμεσα σε 2009 και 2016, η ανατίμηση στην ηλεκτρική ενέργεια ήταν το 2016 σε σχέση με το 2009 περίπου 49%.