«ΕΕ-Φρανκενστάιν τζούνιορ»: Η διατήρηση μιας Ένωσης μέσω του κατατεμαχισμού της

Δεν δι­καιού­μα­στε να εί­μα­στε έκ­πλη­κτοι με τη «γραμ­μή» που επέ­λε­ξαν οι κατά συν­θή­κη τέσ­σε­ρις ισχυ­ρό­τε­ρες χώρες της ΕΕ ως οδικό χάρτη απο­τρο­πής της διά­λυ­σής της. Η Μέρ­κελ είχε αρ­κε­τά νω­ρί­τε­ρα δια­κη­ρύ­ξει ότι στη μετά Brexit εποχή η «Ευ­ρώ­πη των πολ­λών τα­χυ­τή­των» απο­τε­λεί μο­να­δι­κή επι­λο­γή επι­βί­ω­σής της. Για τη γερ­μα­νι­κή ηγε­σία, εξάλ­λου, αυτός είναι και ο πιο πρό­σφο­ρος τρό­πος διαιώ­νι­σης της κυ­ριαρ­χί­ας της σε μια Ένωση κα­τα­κερ­μα­τι­σμέ­νη σε ομά­δες εθνι­κών ελίτ οι οποί­ες σε άλλα πεδία αντα­γω­νί­ζο­νται για να ανα­κτή­σουν κρα­τι­κή κυ­ριαρ­χία και σε άλλα για να επι­τύ­χουν τον μέ­γι­στο συ­ντο­νι­σμό.
Αυτό όμως που απο­σα­φή­νι­σε η συ­νά­ντη­ση των Βερ­σαλ­λιών ανά­με­σα στους ηγέ­τες Γερ­μα­νί­ας, Γαλ­λί­ας, Ιτα­λί­ας και Ισπα­νί­ας είναι η αμα­χη­τί υπο­τα­γή των τριών στη στρα­τη­γι­κή της πρώ­της. Πράγ­μα λο­γι­κό από πολ­λές από­ψεις. Οι τρεις χώρες που συ­νω­θού­νται πλάι στη Γερ­μα­νία για να δια­τη­ρή­σουν μια θέση, κάτω από τον ψυχρό ήλιο του Βε­ρο­λί­νου, στον σκλη­ρό πυ­ρή­να της ΕΕ είναι ταυ­τό­χρο­να το αλη­θι­νό μεί­ζον πρό­βλη­μα της Ευ­ρω­ζώ­νης. Επι­πλέ­ουν σε βουνά δη­μό­σιου χρέ­ους, βυ­θί­ζο­νται σε δη­μο­σιο­νο­μι­κά και εμπο­ρι­κά ελ­λείμ­μα­τα και είναι πο­λι­τι­κά εκτε­θει­μέ­νες σε εξε­λί­ξεις που μπο­ρεί να προ­κα­λέ­σουν σοκ πολ­λα­πλά­σιας ισχύ­ος απ’ αυτό του Brexit. Με πρώτη τη Γαλ­λία φυ­σι­κά. Έτσι, οι Ολάντ και Τζε­ντι­λό­νι εγκα­τα­λεί­πουν τα μα­ξι­μα­λι­στι­κά ομο­σπον­δια­κά ορά­μα­τά τους, ενώ ο Ραχόι ακο­λου­θεί πρό­θυ­μα το γερ­μα­νι­κό σχέ­διο της αλά καρτ ευ­ρω­παϊ­κής ολο­κλή­ρω­σης για τους λί­γους και εκλε­κτούς.
Η Συν­θή­κη της ΕΕ δια­κο­σμη­τι­κό κεί­με­νο
Το μα­νι­φέ­στο των τεσ­σά­ρων «ισχυ­ρών» της ΕΕ αντι­στοι­χεί στο τρίτο από τα πέντε εναλ­λα­κτι­κά σε­νά­ρια για το μέλ­λον της ενο­ποί­η­σης που πα­ρου­σί­α­σε πριν από με­ρι­κές μέρες ο Ζαν-Κλοντ Γιούν­κερ ως «Λευκή Βίβλο» της Κο­μι­σιόν και θα απα­σχο­λή­σει την πα­νη­γυ­ρι­κή σύ­νο­δο της Ρώμης, στην 60ή επέ­τειο από την ομώ­νυ­μη Συν­θή­κη (25/3). Ο εκλαϊ­κευ­τι­κός τί­τλος του σε­να­ρί­ου αυτού ήταν: «Όσοι θέ­λουν πε­ρισ­σό­τε­ρα, κά­νουν πε­ρισ­σό­τε­ρα». Ο Ολάντ το προ­χώ­ρη­σε πιο πέρα με τη φράση: «Ορι­σμέ­νες χώρες θα μπο­ρού­σαν να προ­χω­ρή­σουν γρη­γο­ρό­τε­ρα και ισχυ­ρό­τε­ρα, χωρίς οι άλλες να απο­κλεί­ο­νται αλλά και χωρίς να μπο­ρούν να αντι­τα­χθούν».
Η ουσία του σχε­δί­ου είναι ότι η ενο­ποί­η­ση μπο­ρεί να προ­χω­ρή­σει χωρίς να χρεια­στεί να αλ­λά­ξει λέξη από τη Συν­θή­κη της ΕΕ. Άρα, χωρίς να χρεια­στεί να υπο­βλη­θούν εν­δε­χό­με­νες αλ­λα­γές της στην «απε­χθή» δια­δι­κα­σία της δη­μο­κρα­τι­κής έγκρι­σης με δη­μο­ψη­φί­σμα­τα, που κατά κα­νό­να κα­τα­λή­γουν σε φιά­σκο για το ευ­ρω­παϊ­κό ιε­ρα­τείο. Στην πράξη, αυτή κα­θε­αυ­τήν η Συν­θή­κη της ΕΕ θα μεί­νει κεί­με­νο προ­αι­ρε­τι­κής ισχύ­ος σε πολλά πεδία της. Η Ένωση θα λει­τουρ­γεί με «συμ­μα­χί­ες προ­θύ­μων», με τη μορφή των δια­κυ­βερ­νη­τι­κών συμ­φω­νιών, χωρίς οι «απρό­θυ­μες» να μπο­ρούν να αντι­τά­ξουν βέτο. Έτσι, άλ­λω­στε πο­ρεύ­τη­κε η ΕΕ και η Ευ­ρω­ζώ­νη μετά τη χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή κρίση. Το Δη­μο­σιο­νο­μι­κό Σύμ­φω­νο, η συν­θή­κη του ESM, το Σύμ­φω­νο για το Ευρώ+, βάσει των οποί­ων ασκεί­ται η δη­μο­σιο­νο­μι­κή επι­τή­ρη­ση, είναι δια­κυ­βερ­νη­τι­κές συν­θή­κες, εκτός ευ­ρω­παϊ­κού νο­μι­κού κε­κτη­μέ­νου. Αυτό δίνει το «πλε­ο­νέ­κτη­μα» στα θε­σμι­κά όρ­γα­να που τις εφαρ­μό­ζουν εκτός οποιασ­δή­πο­τε λο­γο­δο­σί­ας. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή η νο­μο­λο­γία του Ευ­ρω­παϊ­κού Δι­κα­στη­ρί­ου αλλά και το πεί­ρα­μα των Μνη­μο­νί­ων.
Μια επέ­κτα­ση των «δια­κυ­βερ­νη­τι­κών συμ­φω­νιών», αντί των ομό­φω­νων απο­φά­σε­ων των 27 κρα­τών, και σε άλλα πεδία πο­λι­τι­κής ση­μαί­νει, για πα­ρά­δειγ­μα, ότι οι τέσ­σε­ρις χώρες του Βί­σε­γκραντ μπο­ρούν να αυ­το­ε­ξαι­ρε­θούν διά πα­ντός από τη με­τα­να­στευ­τι­κή πο­λι­τι­κή και την πο­λι­τι­κή ασύ­λου ή να με­τα­τρέ­ψουν τις επι­κρά­τειές τους σε στρα­τό­πε­δα συ­γκέ­ντρω­σης «ανε­πι­θύ­μη­των». Άλλες χώρες μπο­ρεί να εξαι­ρε­θούν από την κοινή αμυ­ντι­κή πο­λι­τι­κή, από τη Σέν­γκεν, ή να ανα­στεί­λουν την ελευ­θε­ρία με­τα­κί­νη­σης πο­λι­τών από άλλες χώρες της ΕΕ, όπως ακρι­βώς ήθελε η Βρε­τα­νία, ή όπως πι­θα­νώς θα θε­λή­σει μια Γαλ­λία υπό τη Λεπέν. Γε­νι­κώς, η θε­σμι­κή κου­ρε­λο­ποί­η­ση της ΕΕ ανοί­γει τον ασκό του Αιό­λου και κα­θι­στά απρό­βλε­πτη τη μελ­λο­ντι­κή μορφή της.
Η Ευ­ρω­ζώ­νη αυ­το­νο­μεί­ται
Από αυτήν τη χα­ο­τι­κή εκ πρώ­της όψεως… ενο­ποί­η­ση διά της διά­λυ­σης της ΕΕ δεν απου­σιά­ζει ένα στοι­χειώ­δες σχέ­διο. Η μα­κια­βε­λι­κή στρα­τη­γι­κή της γερ­μα­νι­κής ελίτ ανα­βιώ­νει το παλιό «όραμα» του Β. Σόι­μπλε για μι­κρό­τε­ρη, συ­νε­κτι­κό­τε­ρη και πιο ευ­έ­λι­κτη ΕΕ, με πυ­ρή­να την Ευ­ρω­ζώ­νη, όχι απα­ραί­τη­τα και των 19 κρα­τών-με­λών. Ποιοι θα πε­ρισ­σεύ­ουν, με ποια κρι­τή­ρια θα επι­λε­γούν και με ποια δια­δι­κα­σία θα εξαι­ρε­θούν, δεν είναι σαφές. Όμως είναι σαφές ότι η Ευ­ρω­ζώ­νη αυ­το­νο­μεί­ται νο­μι­κά ως οντό­τη­τα από την υπό­λοι­πη ΕΕ, ακο­λου­θώ­ντας τα­χύ­τε­ρη δια­δι­κα­σία ενο­ποί­η­σης. Το γε­γο­νός ότι εξ ορι­σμού θα λει­τουρ­γεί αντα­γω­νι­στι­κά στους υπό­λοι­πους «κύ­κλους» χωρών της ΕΕ δεν πρέ­πει να θε­ω­ρη­θεί αστο­χία αλλά επι­δί­ω­ξη.
Το ερώ­τη­μα είναι τι κάνει βέ­βαιους τους σχε­δια­στές της «ΕΕ-Φραν­κεν­στάιν» ότι η νέα τε­ρα­τώ­δης κα­τα­σκευή τους είναι βιώ­σι­μη και όχι η λη­ξιαρ­χι­κή πράξη θα­νά­του της.
*Πηγή: rproject.gr