Για τα κινήματα ενάντια στις Ανανεώσιμες Πηγές

Το ΟΧΙ σε ΑΠΕ, σημαίνει ναι σε άνθρακες και υδρογονάνθρακες.

1. Πρόλογος

Την τελευταία περίοδο παρακολουθούμε να πληθαίνουν στη χώρα μας κινήματα ενάντια σε ΑΠΕ και ιδιαίτερα ενάντια σε αιολικά πάρκα.

Προσωπικά,  με έχει παραξενέψει το γεγονός, πως, αυτά τα κινήματα, δεν υποστηρίζονται μόνο από διάφορες «οικολογικές» κινήσεις, αλλά και από ευρύ φάσμα δυνάμεων  της Αριστεράς. Και όταν λέω με έχει παραξενέψει, εννοώ, πως για δεκαετίες τώρα, η Αριστερά,  επίμονα και τεκμηριωμένα, παλεύει ώστε για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών, να δίνεται προτεραιότητα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ αντίθετα αγωνίζεται για τη δραστική μείωση στο ενεργειακό ισοζύγιο της κάθε χώρας, της ενέργειας από ορυκτές ύλες και υδρογονάνθρακες, λόγω των επιπτώσεων που προκαλούν στο περιβάλλον, με την έκλυση διοξειδίου του άνθρακα CO2.

Είναι βεβαίως  δικαιολογημένο και ορθό, οι αριστεροί και ενεργοί πολίτες να παρακολουθούν στενά τα τεκταινόμενα στον ενεργειακό τομέα κάθε περιοχής και να συμμετέχουν  σε δράσεις. Όμως η όποια δράση πρέπει να εντάσσεται σε μία σφαιρική και όχι αποσπασματική θεώρηση  του ενεργειακού προβλήματος. Να μην αντιμετωπίζονται τα έργα, με τη λογική τίποτε στην αυλή  μου και για ότι  είναι αναγκαίο να γίνεται στην αυλή του γείτονα.

2. Κοινωνία, Οικονομία και  Ενέργεια

Είναι δεδομένο, ότι, η ευημερία κάθε κοινωνίας σχετίζεται οπωσδήποτε με τον βαθμό  αξιοποίησης της ενέργειας, ακριβώς γιατί δεν υπάρχει καμία σχεδόν δραστηριότητα των πολιτών και συνολικά  μίας κοινωνίας ,που να μην απαιτεί ενέργεια. Για την κατασκευή οικοδομών, για τη παρασκευή φαγητών, για τη θέρμανσή μας και για την μεταφορά μας,  για τη συντήρηση σε ψυγεία, για τη λειτουργία των επιχειρήσεων σε όλες τις δραστηριότητες τους, χρειάζεται ενέργεια και επομένως η  κάθε κοινωνία και  ο πλανήτης συνολικά χρειάζεται ολοένα αυξανόμενη ενέργεια λόγω και της  πληθυσμιακής αύξησης και της ανθρώπινης επιδίωξης για  βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Με βάση στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας μόνο στην περίοδο 1990 2008 η συνολική παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας αυξήθηκε από 102,3 σε 142,3 χιλιάδες τεραβατώρες (Twh) (αύξηση 39%). Την ίδια περίοδο ο πληθυσμός παγκόσμια αυξήθηκε από 5,265 δισ. κατοίκους σε 6,688 κατοίκους(αύξηση 27%) και η κατά κεφαλή κατανάλωση αυξήθηκε από 19422 σε 21283 κιλοβατώρες. Έχουμε δηλαδή μία συνεχή αύξηση της ζήτησης ενέργειας, σαν συνισταμένη των προαναφερθέντων 2 παραμέτρων, της αύξησης  πληθυσμού και της επιδίωξης καλύτερης ποιότητας ζωής.

ΠΕΡΙΟΧΗ	ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ = kWh/capita		ΑΥΞΗΣΗ	ΕΞΕΛΙΞΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ		ΑΥΞΗΣΗ	ΧΡΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 1000 TWh		ΑΥΞΗΣΗ
Region	1990	2008	Growth(%)	1990	2008	Growth(%)	1990	2008	Growth(%)
The World	19,422	21,283	10%	5,265	6,688	27%	102.3	142.3	39%
Source: IEA/OECD, Population OECD/World Bank Energy use = kWh/capita * billion capita (population) = 1 TWh

 

3. Ενεργειακές Ανάγκες και Εξοικονόμηση Ενέργειας

Καμία κοινωνία και οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την  κατανάλωση ενέργειας και μάλιστα αυξανόμενη. Το είδαμε  στον προηγούμενο  πίνακα. Βεβαίως επίσης, δεν υπάρχει καμία δραστηριότητα που να μην προκαλεί επιπτώσεις στο περιβάλλον, που να έχει μηδενικό οικολογικό αποτύπωμα, είτε αυτή είναι αγροτική, είτε είναι οικοδομή, είτε είναι βιομηχανία, είτε τουριστική, είτε μεταφορές. ‘Ολες οι δραστηριότητες απαιτούν  ενέργεια και επομένως αυτό που πρέπει να μελετηθεί είναι η επιλογή για το ίδιο δραστηριότητας εκείνων των μορφών ενέργειας  που έχουν τις μικρότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Κοινή πεποίθηση, ως σήμερα, είναι πως οι ΑΠΕ είναι οι καθαρότερες μορφές  ενέργειας ενώ οι γαιάνθρακες και οι υδρογονάνθρακες προξενούν ασύγκριτα μεγαλύτερες επιπτώσεις  κυρίως με την έκλυση διοξειδίου του άνθρακα CO2. Δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος πως η αιολική ενέργεια, οι ΑΠΕ αλλά  και κάθε  μορφή ενέργειας δεν έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον,  όμως η ενέργεια από ΑΠΕ είναι η καθαρότερη μορφή ενέργειας. Αυτή είναι η αφετηρία του άρθρου αυτού, αυτός είναι ο λόγος που η Αριστερά ήταν πάντα και είναι και σήμερα υπέρ των ΑΠΕ, και υπέρ της μείωσης της συμμετοχής ορυκτών καυσίμων στο ενεργειακό μίγμα

Ο παράγοντας εξοικονόμηση

Ασφαλώς πριν μιλήσουμε για τις μορφές ενέργειας που πρέπει να διαμορφώνουν  το ενεργειακό μίγμα σε κάθε χώρα, υπάρχει μία  παράμετρος που είναι πολύ σημαντική για το περιβάλλον και για την οποία συμφωνούν οι πάντες, δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει,  πρόκειται για την εξοικονόμηση ενέργειας. Η συνολικά αναγκαία ενέργεια αφορά τα χαρακτηριστικά της οικονομίας, το ρόλο της βιομηχανίας και γενικά του παραγωγικού τομέα, την κατασκευή κατοικιών που εμποδίζουν απελευθέρωση ενέργειας, αφορά επίσης τον τρόπο οργάνωσης της εργασίας και το μοντέλο διαβίωσης, Η χρήση των μαζικών μέσων μεταφοράς,  το ωράριο και οι μέρες εργασίας στην παραγωγή και στα εμπορικά καταστήματα (5νθήμερη εργασία ή αντίθετα 7ήμερο), παίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο  στην κατανάλωση ενέργειας,

Η Εξοικονόμηση λοιπόν  πρέπει  να είναι  ο πρώτιστος  στόχος.  Η εξοικονόμηση και η ορθή διαχείριση της ενέργειας αποτελούν το πιο σημαντικό, οικολογικά βέλτιστο, το σημαντικότερο εγχώριο «κοίτασμα» ενέργειας της χώρας μας και πρέπει να προηγείται πριν εξετάσουμε  το αναγκαίο ενεργειακό μίγμα.

4. Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα των ΑΠΕ

Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ο ήλιος, ο άνεμος, τα ποτάμια, τα γεωθερμικά πεδία,  οι οργανικές ύλες όπως το ξύλο κ λπ είναι πηγές ενέργειας που η προσφορά τους είναι ανεξάντλητη  και αυτό το σημαντικότατο  δυναμικό που διαθέτει μπορεί να συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στην κάλυψη των ενεργειακών μας αναγκών.

Οι ΑΠΕ έχουν σημαντικά  συγκριτικά πλεονεκτήματα

Αν και ως σήμερα είναι ακριβότερες για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, είναι:

-Φιλικές στο περιβάλλον.  Δεν εκπέμπουν στερεούς, υγρούς ή αέριους ρύπους οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι μικρές σε σύγκριση με τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής από συμβατικά καύσιμα Περιορίζουν λοιπόν τον   σημαντικότατο  κίνδυνο για την ανθρωπότητα, την κλιματική αλλαγή. Με πολλές μετρήσεις αποδεικνύεται πως η χρήση ανεμογεννητριών μειώνει την απελευθέρωση μεγάλων ποσοτήτων CO2 ετησίως σε σχέση με το αν χρησιμοποιείτο άλλη πηγή για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, Έχει αναφερθεί πως η χρήση μιας ανεμογεννήτριας 600KW, σε κανονικές συνθήκες, αποτρέπει την ελευθέρωση 1200 τόνων CO2 ετησίως που θα αποβάλλονταν στο περιβάλλον αν χρησιμοποιείτο άλλη πηγή για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όπως π.χ. άνθρακας. Στο site (www awea org) αναφέρονται και άλλες παρόμοιες εκτιμήσεις.

-Οι εγχώριες ΑΠΕ συμβάλλουν στην ενεργειακή ανεξαρτησία και ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού.

-Συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη γιατί τα οικονομικά οφέλη από την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας, είναι αξιοσημείωτα.

• Ο εξοπλισμός είναι απλός στην κατασκευή και την συντήρηση και έχει μεγάλο χρόνο ζωής. Οι σύγχρονες μάλιστα ανεμογεννήτριες είναι πιο αθόρυβες και η όποια όχληση μειώνεται με δεδομένη την πρόβλεψη για ελάχιστη απόσταση των ανεμογεννητριών από γειτονικούς οικισμούς.

-Η αιολική ενέργεια δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την οικονομική ανάπτυξη περιοχών με υψηλό αιολικό δυναμικό.

Αντίθετα τα ορυκτά καύσιμα:

-Επιβαρύνουν  το περιβάλλον με τις εκπομπές σε  διοξείδιο του άνθρακα και έτσι προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου που οδηγεί στην κλιματική αλλαγή και όσα δεινά αυτή συνεπάγεται για την ανθρωπότητα.

-Εξαντλούνται – σε λίγες δεκαετίες και δεν θα υπάρχουν για εμπορική εκμετάλλευση.

-Είναι εισαγόμενα και επιβαρύνουν την εθνική οικονομία.

Μειονεκτήματα των ΑΠΕ

Βεβαίως υπάρχουν και μειονεκτήματα, αλλά αρκετά μικρότερα σε σχέση με την παραγωγή ενέργειας από άλλες μορφές

Σαν μορφή ενέργειας παρουσιάζουν χαμηλή πυκνότητα και έχουν αρκετά μικρό συντελεστή απόδοσης της τάξης του 30% ή και χαμηλότερο.

Επομένως αυτός είναι ο λόγος που συνήθως αυτή η μορφή αξιοποιείται μέχρι σήμερα σαν συμπληρωματική πηγή ενέργειας.

• Παρουσιάζουν διακυμάνσεις ως προς την απόδοση ισχύος, διακύμανση που οφείλεται στη μεταβαλλόμενη -κατά τη διάρκεια της ημέρας, του μήνα και του έτους- ένταση του ανέμου.

-Η αιολική ενέργεια δεν μπορεί να αποθηκευτεί.

Τα αιολικά συστήματα έχουν υψηλό κόστος έρευνας και εγκατάστασης.

Συνολικά το κόστος τους είναι ακόμη  ψηλό. Όμως αν και το κόστος τους είναι τα πρώτα χρόνια σημαντικό, επιβαρύνοντας έτσι το τιμολόγιο ηλεκτρικής ενέργειας, τα τελευταία χρόνια η τεχνολογική πρόοδος συμβάλλει στη μείωσή τους

Κάποια άλλα, αναφερόμενα μειονεκτήματα, δεν είναι κατά τη γνώμη μου ισχυρά, έχουν κατά τη γνώμη μου το στοιχείο της υπερβολής. Για παράδειγμα οι αναφορές πως οι ανεμογεννήτριες μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς ή θανατώσεις πουλιών, κυρίως αποδημητικών, οι αναφορές σε οπτικοαισθητική επίδραση, σε ηλεκτρομαγνητική επίδραση είναι τουλάχιστον υπερβολικές.  Πάντως τα όποια μειονεκτήματα δεν πρέπει να οδηγούν σε απαγορευτικές αποφάσεις, αλλά βέβαια πρέπει να ληφθούν υπόψη για  ένα ορθό ενεργειακό σχεδιασμό.

5. Αντιδράσεις από τη μία άκρη της χώρας στην άλλη.

Παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια ισχυρές αντιδράσεις σε αρκετές περιοχές της χώρας. Αν και οι ΑΠΕ είναι οι λιγότερο επιβαρυντικές στο περιβάλλον, παρακολουθούμε κινήματα στην Κρήτη, στο Αιγαίο, στην Εύβοια στη Σαμοθράκη, σε Χίο, σε Σκύρο, σε Καρπενήσι, σε Άνδρο, σε Τήνο, σε Ικαρία, μεγάλες αντιδράσεις για αιολικά πάρκα στα Άγραφα μία μάλιστα  κλιμακούμενες  αντιδράσεις  κατά των αιολικών πάρκων

Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις αναφέρονται νίκες τους, που σημαίνει επιτυχίες ακύρωσης κάποιων επενδύσεων σε ΑΠΕ, για παράδειγμα σε Σκύρο, Καρπενήσι,  Άνδρο, Τήνο και  Ικαρία.

Παρακολουθώντας  τέτοιας έκτασης αντιδράσεις διερωτάται κάποιος. Υπάρχει πουθενά κατάλληλος χώρος να εγκατασταθούν αιολικά πάρκα;

6. Που βρισκόμαστε σήμερα  με ΑΠΕ και ειδικότερα με Αιολικά;

Με βάση την επίσημη στατιστική  για το 2017, που ανακοίνωσε πρόσφατα η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), το σύνολο της αιολικής ισχύος που το τέλος του 2017 βρισκόταν σε εμπορική ή δοκιμαστική λειτουργία είναι 2.651,6 MW, αυξημένη κατά 12% ή 282 MW σε σχέση με το τέλος του 2016 και η ισχύς αυτή κατανέμεται ως εξής:

Στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά: 321,7 MW.

Στο Διασυνδεμένο Σύστημα: 2.329,9 MW.

Όσον αφορά την προώθηση ανά περιφέρεια, η Στερεά Ελλάδα δεσπόζει στην κορυφή των αιολικών εγκαταστάσεων με 878 μεγαβάτ (MW), ακολουθεί στη 2η θέση η Πελοπόννησος με 502,8 ΜW, αμέσως μετά στην 3η θέση η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη με  335  MW και μετά η Κρήτη με 199 μεγαβάτ MW μετά  η περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδος, με 137 MW, στην 6η θέση η Κεντρική Μακεδονία, με 119 MW στην 7η θέση η περιφέρεια της Αττικής, με 104 MW στη  8η θέση τα Ιόνια Νησιά με 91 μεγαβάτ στην 9η θέση η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με αιολικά 90 μεγαβάτ στη 10 θέση  η Δ. Μακεδονία με αιολικά ισχύος 61 MW στην 11η θέση η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου με αιολικά 34,34 MW στη 12η, προτελευταία θέση, η περιφέρεια της Θεσσαλίας με αιολικά 19 MW και τέλος  η Ήπειρος, με αιολικά ισχύος 2,4 μεγαβάτ.

Βεβαίως οι  δυνατότητες ανάπτυξης στη χώρα μας είναι ακόμη σημαντικές, όμως η όποια ανάπτυξη πρέπει  να γίνει  με βάση τον ενεργειακό σχεδιασμό και όχι με βάση τις επιθυμίες των ιδιωτών όπως γίνεται ως σήμερα.

Σημαντικές επισημάνσεις.

Μία πρώτη επισήμανση, είναι, πως, ενώ το πρώτο σημαντικό βήμα για την προώθηση των ΑΠΕ έγινε από τη ΔΕΗ, στη συνέχεια με διοικητικό τρόπο απαγορεύτηκε στη ΔΕΗ να συνεχίσει επενδύσεις και με πολιτική επιλογή,   δόθηκαν ιδιαίτερα  προνόμια στους ιδιώτες για ανάπτυξή τους Έτσι βλέποντας την δυναμική τάση ανάπτυξης των ΑΠΕ, κινητοποιήθηκαν ιδιώτες και σήμερα στην κορυφή του ελέγχου των  ΑΠΕ έχουν 5  όμιλοι, συγκεκριμένα η “ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή” με 530,1 MW (20% του συνόλου των ΑΠΕ), ο Όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ με 256,7 MW (9,7%), η  Iberdrola Rokas με 250,7 MW (9,5%), η  EDF ΕΝ Hellas με 238,2 MW (9%) και η *ENEL Green Power με 200,5 MW (7,6%).

Άραγε αυτοί ενδιαφέρονται για να σώσουν το περιβάλλον; Ασφαλώς όχι.  Μοναδικό κριτήριο είναι αν οι επενδύσεις τους έχουν εγγυημένη απόδοση του κεφαλαίου τους.

Επισημαίνουμε εδώ πως η κυβέρνηση  επιλέγοντας  να προσεταιριστεί εκλογική πελατεία, έδωσε άδειες χωρίς προγραμματισμό σε χιλιάδες μικροπαραγωγούς και καθόρισε εγγυημένες τιμές αποζημίωσής τους που προκάλεσαν στον ελληνικό λαό βάρη δισεκατομμυρίων, με τις απαράδεκτα υψηλές τιμές που είχαν θεσπιστεί.

Τεχνολογικές εξελίξεις. Ο ρόλος τους

Στην Ευρώπη και διεθνώς η ανάπτυξη της τεχνολογίας συμβάλλει στην  προώθηση των ΑΠΕ.

Η Κίνα έχει μεγάλη πρόοδο στις ΑΠΕ, με σημαντικά  βήματα στον τομέα των φωτοβολταϊκών πάνελ αλλά και η Ευρώπη κάνει βήματα  στον τομέα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.

Η Ελλάδα, μένει ουραγός αλλά αυτό δεν πρέπει να συνεχιστεί. Αν αξιοποιούσε φορείς όπως τα Ναυπηγεία και η ΕΑΒ, αν αξιοποιούσε   το πλούσιο ερευνητικό της δυναμικό που σήμερα βαλτώνει στην ανεργία ή/και μεταναστεύει, θα μπορούσε να μεταβάλει το ρόλο της από απλό αγοραστή / καταναλωτή τεχνολογίας σε παραγωγό, αλλάζοντας σταδιακά τη θέση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας.

Πρέπει επίσης να παρθεί υπόψη πως με δεδομένη την τεχνολογική ανάπτυξη στις διάφορες μορφές ΑΠΕ (Φωτοβολταϊκά, αιολικά κλπ) το όφελος από την χρήση ΑΠΕ θα μεγεθύνεται συν τω χρόνω.

Η Πρόταση – Προσέγγιση για ΑΠΕ

Όπως ήδη αναφέραμε, από τη στιγμή  που έχει προωθηθεί η μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας το κρίσιμα θέμα πλέον, είναι η μέγιστη, σχεδιασμένη βέβαια προώθηση των  ΑΠΕ.

Η Ελλάδα λόγω θέσης διαθέτει οικονομικό πλεονέκτημα στην ανάπτυξη των  ΑΠΕ, Έχει ανεξάντλητους ανανεώσιμους φυσικούς πόρους σε κάθε γωνιά της έχει να επιδείξει ανανεώσιμο πλούτο σε αρκετές πηγές (πχ: αιολική, ηλιακή, υδροδυναμική, γεωθερμία, βιομάζα, κυματική).

Σημειώνω εδώ, πως υπάρχουν  επικρίσεις  αναφορικά με  τις ΑΠΕ, γιατί στις γενικότερες αλλαγές στην κατεύθυνση απελευθέρωσης της ηλεκτρικής ενέργειας, ο ρόλος των ΑΠΕ ήταν καθοριστικός. Ήταν ο Δούρειος Ίππος για την προώθηση της ΝΦ πολιτικής. Για να αποκτήσουν κομμάτι της Ενεργειακής πίτας οι ιδιώτες. Ασφαλώς, αυτό είναι πραγματικότητα, αλλά κατά τη γνώμη μου ήταν και αναμενόμενη επειδή η Ευρώπη και η Ελλάδα δεν έχουν  σημαντικούς εγχώριους πόρους σε (άνθρακα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) και είναι εξαρτημένες ειδικά σε πετρέλαιο και ΦΑ από χώρες εκτός ΕΕ πχ Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Ιράν, κλπ.

Μάλιστα με τις ρυθμίσεις της Οδηγίας 2009/28/ΕΚ για την κατά προτεραιότητα πρόσβαση της ενέργειας από ΑΠΕ στα δίκτυα, τον υποχρεωτικό στόχο αύξησης του μεριδίου των ΑΠΕ σε 20% και την κατάρτιση εθνικού σχεδίου ανάπτυξης των ΑΠΕ, ενισχύεται αυτή η κατεύθυνση προώθησης των ΑΠΕ.

Η διαπίστωση και η αλήθεια αυτή, δεν πρέπει να μας οδηγεί να βάζουμε στο στόχαστρο τις ΑΠΕ, αλλά το ΝΦ μοντέλο «απελευθέρωσης.

Για την αξιοποίησή τους, όμως, η χώρα χρειάζεται Εθνική Στρατηγική Χωροθέτησης, καθώς και Εθνική Ενεργειακή Πολιτική.

Επίσης βασική προϋπόθεση, που δεν μπορεί να αγνοείται, είναι, ότι σε κάθε περίπτωση, πριν τη δημιουργία ενός αιολικού πάρκου ή και οποιασδήποτε εγκατάστασης ΑΠΕ, θα πρέπει να έχει προηγηθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.).

Βασικό συστατικό της πρότασής μας είναι ο δημοκρατικός ενεργειακός σχεδιασμός -στον οποίο περιλαμβάνεται και ο περιφερειακός σχεδιασμός- ώστε να ξεπεραστούν μονομέρειες. Εννοούμε πως για την προώθηση ΑΠΕ,  όπως και σε κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια, πέρα της πολιτικής βούλησης, αναγκαία για την υλοποίηση ,είναι η κινητοποίηση και συμμετοχή κοινωνικών, επιστημονικών και αρμόδιων φορέων  πχ εξειδικευμένοι δημόσιοι φορείς, καθηγητές ΑΕΙ, αλλά και κοινωνικών φορέων πχ αυτοδιοίκηση επιμελητήρια(ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ κλπ).

 

Σε σχέση με τις  αντιδράσεις που παρατηρούνται, το υπουργείο Ενέργειας και περιβάλλοντος, δεν πρέπει να σταθεί κάθετα αντίθετο, αλλά να μελετήσει προσεκτικά το περιεχόμενο τους ασφαλώς κατά περίπτωση. Μάλιστα όσες προτάσεις είναι δημιουργικές, αναφέρονται   στον  ενεργειακό και  χωροταξικό σχεδιασμό, σε εναλλακτική πιθανά καταλληλότερη χωροθέτηση, περιοχές Natura, εναντίωση σε διαδικασίες  fast track, πρέπει να ληφθούν  υπόψη και να μην αγνοηθούν. Όπως επίσης η αντίληψη πως για ένα αιολικό πάρκο δεν πρέπει να αγνοείται η φέρουσα ικανότητα μίας περιοχής κλπ.

Από την άλλη τα κινήματα δεν πρέπει να είναι απόλυτα απορριπτικά, χωρίς εναλλακτικές προτάσεις.

H Αριστερά ήταν  πάντα υπέρ των ΑΠΕ και μείωσης συμμετοχής ορυκτών καυσίμων και υδρογονανθράκων στη ενεργειακό μίγμα, ακριβώς στην κατεύθυνση μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ιδιαίτερα για μικρές/μεσαίου μεγέθους μονάδες ΑΠΕ δεν πρέπει να υπάρχει καμία άρνηση ενώ για τις μεγαλύτερης κλίμακας μονάδες ΑΠΕ, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και πως αυτές εντάσσονται  σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δημοκρατικού ενεργειακού σχεδιασμού. Θα πρέπει να ενταχθούν, με βάση τα χωροταξικά πλαίσια που καθορίζουν χρήσεις γης και ιδιοκτησιακό καθεστώς, που θα προβλέπουν τον δημόσιο έλεγχο, με συμμετοχή δηλαδή του δημοσίου και των ΟΤΑ. Κατά τη γνώμη μου πρωτεύοντα  ρόλο στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και την ιδιοκτησία αυτών των μονάδων θα πρέπει να έχει η Δημόσια ΔΕΗ και ασφαλώς  οι ΟΤΑ.

Συμπεράσματα –Προτάσεις

Απέναντι σε κάποιες υπερβολικές αντιδράσεις και κινήματα ενάντια στα αιολικά, πρέπει να αντιπαρατεθεί η αντίληψη πως όλες  οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας έχουν θέση στον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας μας χωρίς να θυσιαστεί το μοναδικό Ελληνικό τοπίο και η φυσική μας κληρονομιά. Με μια τέτοια αντίληψη θα βρίσκονται και οι κατάλληλες θέσεις και οι αναγκαίες κοινωνικές συναινέσεις.

– Τα διάφορα κινήματα για να είναι πειστικά και αποτελεσματικά, πρέπει να είναι υπεύθυνα και να μην προβάλλουν ατεκμηρίωτα και αποσπασματικά  επιχειρήματα. Δεν είναι δυνατό για παράδειγμα, να προβάλλονται θέσεις όπως ότι «οι ανεμογεννήτριες δημιουργούν μία περιβαλλοντική καταστροφή, ότι τάχα  τα αιολικά πάρκα  αυξάνουν τους κινδύνους  πυρκαγιών  και άλλα τέτοια υπερβολικά.

Όταν για παράδειγμα γίνεται λόγος για περιβαλλοντική καταστροφή από ΑΠΕ, ας συγκρίνομε ποιο είναι το οικολογικό αποτύπωμα από ένα αιολικό πάρκο 100MW και μια θερμοηλεκτρική αντίστοιχη μονάδα λιγνίτη 100 MW.

-Επιβάλλεται επαναπροσανατολισμός της ενεργειακής πολιτικής με βάση τα συμφέροντα του λαού και της οικονομίας του τόπου.

-Εθνικοποίηση του ενεργειακού τομέα φυσικά και του ηλεκτρενεργειακού  ενώ όλες ως σήμερα οι κυβερνήσεις προωθούν ιδιωτικά συμφέροντα.

-Ενεργειακός σχεδιασμός που μέχρι σήμερα υπηρετούσε επιδιώξεις ισχυρών ομίλων και προωθούσε directives Βρυξελλών, στο εξής, με βάση τις ανάγκες του  συστήματος και της οικονομίας  της χώρας και  με στόχο  τα συμφέροντα των νοικοκυρών και μειωμένων τιμολογίων με αντίληψη δηλαδή που βάζει σε πρωταρχική θέση το περιβάλλον και όσον αφορά τα νοικοκυριά την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.

Τελικές επισημάνσεις μου

Η ΔΕΗ, με τεράστια συμβολή στα υδροηλεκτρικά έργα, από τα μέσα του εικοστού αιώνα, υπήρξε η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα (1982) που δραστηριοποιήθηκε στον τομέα των  (Α.Π.Ε.) με το πρώτο αιολικό πάρκο της Ελλάδας αλλά η συνέχεια ήταν απαράδεκτη, αφού με διοικητικό τρόπο περιθωριοποιήθηκε ‘ώστε να επενδύσουν μόνο ιδιώτες σε ΑΠΕ

Η  ΔΕΗ Ανανεώσιμες αν και δραστηριοποιείται σε 5 μορφές Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, (Αιολικά Πάρκα, μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί,   Φωτοβολταϊκά Πάρκα, και έχει εντάξει την παραγωγή ενέργειας και  γεωθερμία και βιομάζα στις βασικές προτεραιότητες του επιχειρησιακού σχεδίου της) σήμερα, έχει εγκατεστημένη ισχύ μόνο 148 MW.

 -Τα διάφορα κινήματα ενάντια σε ΑΠΕ  να αντιμετωπιστούν με ευθύνη  ακόμη και αν υπάρχουν υπερβολές.

Όμως και από τα ίδια  τα κινήματα, πρέπει να υπάρξουν προσεκτικότερες και ορθότερες παρεμβάσεις. Να μελετηθούν οι όποιες παρεμβάσεις. Πχ η εναντίωση σε ΑΠΕ θα μπορούσε να βασιστεί σε αντικειμενικά δεδομένα ανορθολογισμού. Για παράδειγμα, στην Κρήτη, έχουν δοθεί άδειες  εγκατάστασης μονάδων ΑΠΕ 2,5 GW όταν η ζήτηση σε περιόδους αιχμής στην Κρήτη (Αύγουστο μήνα) δεν ξεπερνά τα 600 MW. Επομένως στην Κρήτη  μπορεί να προβληθεί το αίτημα να μην προχωρήσει  σήμερα και για αρκετά χρόνια στο μέλλον εγκατάσταση των ¾ των αδειοδοτηθέντων ή έστω των μισών.

Ένα συνηθισμένο σύνθημα των κινημάτων αυτών, Πανελλαδικά, είναι το «ΟΧΙ στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος από την βιομηχανία ΑΠΕ (ανεμογεννήτριες)» που δεν έχει καμία βάση και λογική και είναι παραπλανητικό. Αν πρέπει να ικανοποιηθούν ενεργειακές ανάγκες της χώρας τι προτείνουν; Το λιγνίτη ή τους  υδρογονάνθρακες;

Οι ΑΠΕ, δεν αφορούν μεταποιητική διαδικασία και δεν μπορούν να ενταχθούν στον τομέα της βιομηχανίας. Επίσης τα θέμα της καταστροφής πρέπει να αντιμετωπίζεται συγκριτικά με την αποτίμηση των καταστροφών που προκαλούνται από την αξιοποίηση των ΑΠΕ σε σχέση με τις επιπτώσεις από άλλες μορφές ενέργειας (ΠΧ άνθρακες, υδρογονάνθρακες). Μια τέτοια σύγκριση μπορεί να οδηγήσει σε πιο νηφάλια και υπεύθυνη αντιμετώπιση.