Η παρέμβαση-βόμβα του αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν για τη Συμφωνία των Πρεσπών σχετίζεται με το πλαίσιο εφαρμογής της εθνικής έκτακτης ανάγκης των ΗΠΑ στα Δυτικά Βαλκάνια.
Επιβολή αυστηρών κυρώσεων σε όσους υπονομεύουν την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών προβλέπει διάταγμα που υπέγραψε την Τρίτη ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, με το οποίο επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της εθνικής έκτακτης ανάγκης για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, που είχε αρχικά διακηρυχθεί με την απόφαση του 2001, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.
Τα κριτήρια
Με το ίδιο διάταγμα καθορίζονται τα κριτήρια για την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ σε όσους εμπλέκονται σε ενέργειες που συνιστούν ασυνήθιστη και έκτακτη απειλή για την εθνική ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τέτοιες απειλές προέρχονται από άτομα που είναι υπεύθυνα ή εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα σε ενέργειες ή πολιτικές που απειλούν την ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα ή την εδαφική ακεραιότητα οποιασδήποτε περιοχής ή κράτους στα Δυτικά Βαλκάνια, επισημαίνεται στο διάταγμα που υπέγραψε ο αμερικανός πρόεδρος.
Σύμφωνα με το διάταγμα θα επιβάλλονται επίσης κυρώσεις, μεταξύ άλλων, και σε άτομα που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα σε ενέργειες ή πολιτικές που υπονομεύουν τις δημοκρατικές διαδικασίες ή θεσμούς στα Δυτικά Βαλκάνια, παραβιάζουν, ή προβαίνουν σε πράξεις που παρεμποδίζουν ή απειλούν την εφαρμογή οποιασδήποτε περιφερειακής ασφάλειας, ειρήνης, συνεργασίας ή συμφωνίας ή πλαισίου αμοιβαίας αναγνώρισης ή μηχανισμούς λογοδοσίας που σχετίζονται με τα Δυτικά Βαλκάνια.
Οι Συμφωνίες
Στο σημείο αυτό αναφέρονται ρητά στο κείμενο η Συμφωνία των Πρεσπών του 2018, η συμφωνία πλαίσιο της Οχρίδας του 2001, το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, οι Συμφωνίες του Ντέιτον ή τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Διάσκεψης για την Εφαρμογή της Ειρήνης που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο του 1995, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων ή των συμπερασμάτων του Υπατου Εκπροσώπου, του Συμβουλίου Εφαρμογής της Ειρήνης ή του Διοικητικού Συμβουλίου του ή το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία, ή, σε ό,τι αφορά στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Το διάταγμα διευκρινίζει ότι τα Δυτικά Βαλκάνια «περιλαμβάνουν τα εδάφη της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και της Δημοκρατίας της Αλβανίας», υπογραμμίζοντας ότι η υπονόμευση μεταπολεμικών συμφωνιών και θεσμών μετά τη διάλυση της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, καθώς και η εκτεταμένη διαφθορά σε διάφορες κυβερνήσεις και θεσμούς στα Δυτικά Βαλκάνια, εμποδίζουν την πρόοδο προς την αποτελεσματική και δημοκρατική διακυβέρνηση και την πλήρη ένταξη σε διατλαντικούς θεσμούς, και ως εκ τούτου αποτελούν ασυνήθιστη και έκτακτη απειλή για την εθνική ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ανθρώπινα δικαιώματα και διαφθορά
Αναφέρονται επίσης ενέργειες που σχετίζονται με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διαφθοράς από, για λογαριασμό ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο σχέση με κυβέρνηση στα Δυτικά Βαλκάνια, ή εν ενεργεία ή πρώην κυβερνητικούς αξιωματούχους σε οποιοδήποτε επίπεδο διακυβέρνησης στα Δυτικά Βαλκάνια, όπως κατάχρηση δημόσιων περιουσιακών στοιχείων, απαλλοτρίωση ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων για προσωπικό κέρδος ή πολιτικούς σκοπούς ή δωροδοκία.
Οι κυρώσεις
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις παραβίασης των κριτηρίων που καθορίζει το διάταγμα θα επιβάλλονται κυρώσεις από τον Γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών και σε συνεννόηση με τον υπουργό Εξωτερικών, σε βάρος των περιουσιακών στοιχείων όσων εμπλέκονται καθώς και των συμφερόντων σε ακίνητα που βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα οποία εφεξής έρχονται εντός των Ηνωμένων Πολιτειών, ή τα οποία ή στη συνέχεια ανήκουν στην κατοχή ή τον έλεγχο οποιουδήποτε προσώπου των Ηνωμένων Πολιτειών και δεν θα επιτρέπεται να μεταφερθούν, να πληρωθούν, να εξαχθούν, να αποσυρθούν ή να αντιμετωπιστούν με άλλο τρόπο, ενώ, μεταξύ άλλων, θα απαγορεύεται και η είσοδος των εμπλεκομένων στις ΗΠΑ.