Η αποδελτίωση των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων κατά τη διάρκεια του φετινού Αυγούστου παραπέμπει σε πολεμική σύρραξη: 11 νεκροί μέσα σε τριάντα ημέρες.
«Στην Ελλάδα κάθε χρόνο θρηνούμε κατά μέσον όρο 120-130 νεκρούς σε εργατικά ατυχήματα», υπογράμμισε μιλώντας στην εκδήλωση για την υγιεινή και την ασφάλεια στην εργασία, την οποία διοργάνωσε τον περασμένο Μάη το Εργατικό Κέντρο Πύργου, ο διευθυντής της Ορθοπεδικής Κλινικής του Νοσοκομείου Πύργου, Νίκος Γκανταΐφης.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat, καταγράφεται μια απόκλιση κατά 39% μεταξύ των δηλωθέντων εργατικών ατυχημάτων και αυτών που συμβαίνουν, εκτινάσσοντας τον αριθμό τους ακόμη και σε 35.000 ετησίως.
Επίσης, ο Αντώνης Ταργουτζίδης, υπεύθυνος του παραρτήματος της Θεσσαλονίκης του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ), χαρακτηρίζει την καταγραφή των εργατικών ατυχημάτων στη χώρα μας «πολύ περιορισμένη και μεροληπτική, καθώς στην Ελλάδα συμβαίνουν περίπου 35.000-40.000 εργατικά ατυχήματα κάθε χρόνο, με περισσότερους από 120 νεκρούς»
Όπως επισήμανε κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης «το πρόβλημα στη χώρα μας είναι τα κρυμμένα εργατικά ατυχήματα αλλά και η απουσία φορέα καταγραφής, άρα και η απουσία τεκμηριωμένων στοιχείων σχετικά με τις επαγγελματικές νόσους».
Πρόσθεσε δε πως «οι κακές συνθήκες εργασίας είναι υπεύθυνες για περισσότερα από ένα στα πέντε προβλήματα υγείας και μάλιστα σε νέους ανθρώπους, στους οποίους συμβαίνουν και τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα».
Μόνο το πρώτο επτάμηνο του 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΠΕ, 40 εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους, ενώ δηλώθηκαν συνολικά 4.016 εργατικά ατυχήματα, εκ των οποίων 2.847 αμιγώς εργατικά, 324 εργατικά ατυχήματα που αποδόθηκαν σε παθολογικά αίτια (έμφραγμα, παραδείγματος χάριν, σε ώρα εργασίας) και 845 τροχαία (εν ώρα εργασίας).
Σε κάθε περίπτωση, στη χώρα το ποσοστό των ατυχημάτων που δηλώνεται δεν υπερβαίνει το 50%.
Ως προς τα εργατικά ατυχήματα, βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου.
Η ΠΟΕ-ΟΤΑ πρόσφατα έχει καταθέσει στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου μηνυτήρια αναφορά για 34 θανατηφόρα ατυχήματα εργαζομένων μέσα σε μία τριετία στον τομέα της καθαριότητας καθώς και 32 σοβαρά ατυχήματα σε διάστημα ενάμισι έτους.
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση των «27» σημειώνεται ένα εργατικό ατύχημα ανά 4,5 δευτερόλεπτα και ένας άνθρωπος πεθαίνει κάθε 3,5 λεπτά, ενώ σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας 6.300 άνθρωποι χάνουν κάθε ημέρα τη ζωή τους εξαιτίας ενός εργατικού ατυχήματος ή μιας επαγγελματικής ασθένειας εκτινάσσοντας τον ετήσιο αριθμό θανάτων σε πάνω από 2,3 εκατομμύρια.
Επίσης περισσότεροι από 350.000 θάνατοι ήταν απότοκο εργατικών ατυχημάτων, ενώ περίπου δύο εκατομμύρια αποτέλεσμα επαγγελματικών ασθενειών.
Στη χώρα μας από το 2010 και εντεύθεν τα δηλωθέντα εργατικά ατυχήματα προσδιορίζονται ως εξής:
- Το 2010 δηλώθηκαν 5.721 ατυχήματα, με τα θανατηφόρα να ανέρχονται σε 94.
- Το2011τα δηλωθέντα προσδιορίζονται σε 5.203 και τα θανατηφόρα σε 70.
- Το2012, σε 4.858 τα δηλωθέντα ατυχήματα και τα θανατηφόρα σε 64.
- Το2013, σε 5.126 τα ατυχήματα και τα θανατηφόρα σε 67.
- Το2014τα δηλωθέντα ατυχήματα ανήλθαν σε 5.497 και τα θανατηφόρα σε 63.
- Το2015τα δηλωθέντα ατυχήματα ανήλθαν σε 5.930 και τα θανατηφόρα σε 67, ενώ το 2016 τα εργατικά ανήλθαν σε 6.515 και τα θανατηφόρα σε 72.
«Από το 2012 και μετά τα εργατικά ατυχήματα στη χώρα μας καταγράφουν αύξηση, γεγονός που συνδέεται χρονικά με την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων αλλά και τη μείωση των κονδυλίων για τη λήψη μέτρων ασφάλειας από πλευράς των επιχειρήσεων, σε μια προσπάθεια περιστολής του λειτουργικού κόστους τους», τόνισε πριν από λίγες ημέρες με συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιθεωρητών Εργασίας (ΠΟΣΕΠΕ) Κλεάνθης Χατζηνικολαΐδης.
«Οι εργαζόμενοι σε χώρες με υψηλότερο επίπεδο δημοσίου χρέους αναφέρουν σε μεγαλύτερο ποσοστό την εργασιακή ανασφάλεια ή την εργασιακή αναδιοργάνωση ως αιτία του εργασιακού τους άγχους. Το 73% των εργαζομένων σε χώρες με δημόσιο χρέος άνω του 90% του ΑΕΠ επιλέγουν την εργασιακή ανασφάλεια ή την εργασιακή αναδιοργάνωση ως συνήθη αιτία εργασιακού άγχους» (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ 2015 – Εργασία και τα προβλήματα υγείας στην Ελλάδα (Κωνσταντίνος Δημουλάς, Γιώργος Κολλιάς, Χρήστος Μπάγκαβος, Θεοδώρα Τζανετάκη).
Τα ποσοστά του εργασιακού άγχους ευλόγως θα εκτοξεύονται έτι περαιτέρω σε μια χώρα της οποίας το δημόσιο χρέος έχει εκτοξευτεί στο 179% του ΑΕΠ.
Παράλληλα «οι εργαζόμενοι στο σπίτι, οι μερικώς απασχολούμενοι και οι περιστασιακά εργαζόμενοι πολύ σπάνια αναφέρουν τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν, επειδή φοβούνται ότι θα χάσουν την εργασία τους», ενώ «οι υπεργολαβικές μορφές απασχόλησης αυξάνουν τους κινδύνους υγείας διότι εντείνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των υπεργολάβων, το σύστημα αμοιβής στηρίζεται στο αποτέλεσμα αντί στον χρόνο εργασίας και ο καθημερινός χρόνος εργασίας είναι συνήθως πολύ παραπάνω από το κανονικό, υπάρχει υποεκτίμηση των κινδύνων εξαιτίας της σπανιότητας των πόρων που διατίθενται για την εκπαίδευση στη διαχείριση των επαγγελματικών κινδύνων και οι κανόνες και οι προδιαγραφές που πρέπει να τηρούνται είναι περισσότερο αμφιλεγόμενοι από ό,τι στις μεγάλες επιχειρήσεις» (στην ίδια μελέτη του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ).
Διαπιστώνεται δε «ότι υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των άτυπων μορφών εργασίας και της επιδείνωσης της υγείας των εργαζομένων. Επιπλέον ο φόβος της ανεργίας έχει ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν τη διασφάλιση της υγείας τους ως δευτερεύον ζήτημα. Ο φόβος της ανεργίας αποτελεί τον κυριότερο ρυθμιστή της εργασιακής συμπεριφοράς των προσωρινά εργαζομένων που εξαιτίας του προσδένονται και υπακούουν στις απαιτήσεις του εργοδότη τους ακόμα και όταν οι συνθήκες είναι υψηλά επικίνδυνες. (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ).
Σε μια χώρα, όμως, όπου το πραγματικό ποσοστό της ανεργίας ανέρχεται στο 31,3%, όπως προκύπτει από την απάντηση που έδωσε ο πρόεδρος της ΕΚΤ στον ευρωβουλευτή της ΛΑΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Ν. Χουντή (με τις μετρήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής να προσδιορίζουν την ανεργία στην Ελλάδα στο 21,7% (Απρίλιος 2017) και την ετήσια έκθεση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ 2017 να τοποθετεί το ποσοστό στο 30% καθώς και το ποσοστό των ευέλικτων μορφών εργασίας να δεσπόζει με 60% και τους μισούς εργαζόμενους να λαμβάνουν μισθό κάτω από 800 ευρώ, τότε ευλόγως η πλειονότητα των εργαζομένων αυτής της χώρας θεωρεί επισφαλή τη σχέση εργασίας της.
Η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, πάντως, σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. καλά κρατεί, με αύξηση των χρόνων εργασίας, των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, των ελαστικών και εργολαβικών σχέσεων εργασίας.
Στην Ελλάδα των μνημονίων, δυστυχώς, εκτός από τους μισθούς, τις συντάξεις, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, τις εργασιακές σχέσεις, «καρατομούνται» και οι όροι υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, στη λογική της αύξησης των κερδών των επιχειρηματιών και της συρρίκνωσης του λειτουργικού κόστους του δημόσιου τομέα, ενώ η αρμόδια Υπηρεσία του Υπ. Εργασίας συρρικνώνεται από προσωπικό και απαξιώνεται συνεχώς, από όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις.
Δεν είναι τυχαίο, ότι το 2017 αυξήθηκαν όχι μόνον οι τραυματισμοί, αλλά και οι θάνατοι από ατυχήματα, ουσιαστικά δολοφονίες εργγαζομένων στους χώρους εργασίας.