Σήμερα, το 12% του Αμαζονίου της Βραζιλίας, ή 93 εκατομμύρια στρέμματα, χρησιμοποιείται για τη γεωργία και την εκτροφή βοοειδών.
Η αποψίλωση του τροπικού δάσους μειώθηκε σημαντικά από το 2004 έως το 2014 χάρις στις αυστηρές περιβαλλοντικές προστασίες που εφάρμοσε ο πρόεδρος Λούλα το 2004. Το Εργατικό Κόμμα καταπολέμησε την παράνομη εκκαθάριση γης στο Αμαζόνιο, καθιστώντας τη Βραζιλία παγκόσμιο ηγέτη στην προστασία των τροπικών δασών.
Ωστόσο η αποψίλωση στον Αμαζόνιο έχει αρχίσει να αυξάνεται πάλι τα τελευταία χρόνια. Ο πρόεδρος Μισέλ Τεμέρ, ένας συντηρητικός που ανέλαβε καθήκοντα το 2016 κατά τη διάρκεια βαθιάς ύφεσης, χαλάρωσε την επιβολή των ομοσπονδιακών νόμων κατά της αποψίλωσης των δασών, έριξε τον προϋπολογισμό του υπουργείου Περιβάλλοντος και άνοιξε τον Αμαζόνιο στην εξόρυξη.
Τα δορυφορικά δεδομένα αποκαλύπτουν ότι από τον Αύγουστο του 2017 έως το 2018 εκκαθαρίστηκαν 1,1 εκατομμύρια στρέμματα δάσους στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας, αποτελώντας τον υψηλότερο ρυθμό αποδάσωσης από το 2007.
Ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας, Ζαΐχ Μπολσονάρου, έχει υποσχεθεί να μειώσει περαιτέρω την προστασία του περιβάλλοντος στη Βραζιλία, λέγοντας ότι οι ομοσπονδιακές ζώνες προστασίας και τα βαριά πρόστιμα για την υλοτομία εμποδίζουν την οικονομική ανάπτυξη.
Ειδικά σχέδια περιλαμβάνουν την εξάλειψη της προστασίας για τα εδάφη των ιθαγενών φυλών και τη μείωση των προστίμων για παράνομη εκκαθάριση γης. Ο Μπολσονάρου θέλει επίσης να διαλύσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο επιβάλλει τους περιβαλλοντικούς νόμους.
Από το 2004 έως το 2014, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Βραζιλίας χρησιμοποίησε μια σειρά τακτικών για να μειώσει τα κίνητρα των αγροτών του Αμαζονίου να εκκαθαρίζουν δασικές εκτάσεις, αυξάνοντας τις ποινές για την αποψίλωση, και το κόστος για τη δημιουργία νέων βοσκότοπων. Παράλληλα, προσέφερε χρηματοδότηση με χαμηλό επιτόκιο επιδοτούμενη από το κράτος για τους αγρότες που υιοθέτησαν πιο βιώσιμες πρακτικές.
Αυτές οι πολιτικές ενθάρρυναν τις καινοτομίες που έχουν καταστήσει την γεωργική γη του Αμαζονίου πολύ πιο παραγωγική. Οι αγρότες του Αμαζονίου καλλιεργούν τώρα και συγκομίζουν δύο καλλιέργειες, κυρίως σόγια και καλαμπόκι, κάθε χρόνο, αντί μίας. Η διπλή καλλιέργεια στο σημαντικότερη γεωργική πολιτεία της Βραζιλίας, Μάτο Γκρόσο, αυξήθηκε από 840.000 στρέμματα το 2001 σε πάνω από 10,6 εκατομμύρια στρέμματα το 2013, ενισχυμένη από βελτιωμένους περιβαλλοντικούς νόμους, σύμφωνα με έρευνα της μη κυβερνητικής δημοσιογραφικής και ερευνητικής οργάνωσης The Conversation.
Η βελτιωμένη διαχείριση των βοσκοτόπων στην πολιτεία οδήγησε τον αριθμό των βοοειδών που σφάζονται ετησίως ανά στρέμμα να διπλασιαστεί, δηλαδή οι αγρότες παράγουν περισσότερο κρέας και συνεπώς κερδίζουν περισσότερα χρήματα.
Εάν ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας αναιρέσει τους περιβαλλοντικούς νόμους, αυτό θα έχει επιπτώσεις και αλυσιδωτές αντιδράσεις σε άλλα απειλούμενα οικοσυστήματα παγκοσμίως, καθώς ο Αμαζόνιος αποτελεί τον «πνεύμονα» και ίσως το σημαντικότερο οικοσύστημα στον πλανήτη, με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα και τα περισσότερα απειλούμενα είδη.