Τα κρίσιμα σημεία της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου επισημαίνουν δύο καθοριστικής σημασίας θέματα: Πρώτον ότι καταρχήν η ελληνική νομοθεσία δεν αντιτίθεται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 98/79ΕΚ, και δεύτερον ότι η εφαρμογή της στην πράξη και εν προκειμένω στην υπόθεση της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ δεν πρέπει να γίνεται με τρόπο που να ακυρώνει την κοινοτική Οδηγία.
Σύμφωνα, με εκτιμήσεις νομικών, αυτό ακριβώς το δεύτερο σημείο της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου δημιουργεί τη νομική βάση για αλλαγή του νόμου για τις ομαδικές απολύσεις με τρόπο που να είναι σαφής. Ουσιαστικά, το ΔΕΚ τονίζει ότι η Οδηγία θα καθίστατο άνευ πρακτικής αποτελεσματικότητας εάν -λόγω των εφαρμοζόμενων από το υπουργείο Εργασίας κριτηρίων- αποκλειόταν στην πράξη κάθε δυνατότητα του εργοδότη να προβεί σε ομαδικές απολύσεις. Ωστόσο, το ΔΕΚ αφήνει στην κρίση του ΣτΕ την εξέταση της ορθής εφαρμογής της Οδηγίας στην υπόθεση της ΑΓΕΤ Ηρακλής, επισημαίνοντας όμως ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί στην πράξη κάθε δυνατότητα του εργοδότη να προβεί σε ομαδικές απολύσεις.
Τα επίμαχα σημεία της απόφασης
- Η οδηγία 98/59/ΕΚ, δεν αντιτίθεται, καταρχήν, σε εθνική νομοθετική ρύθμιση, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, δυνάμει της οποίας, ελλείψει συμφωνίας με τους εκπροσώπους των εργαζομένων επί σχεδίου ομαδικών απολύσεων, ο εργοδότης δεν μπορεί να προβεί στις απολύσεις αυτές, εφόσον η αρμόδια δημόσια αρχή στην οποία το σχέδιο πρέπει να κοινοποιηθεί, δεν εγκρίνει, με αιτιολογημένη απόφασή της εντός της προβλεπόμενης από την ως άνω ρύθμιση προθεσμίας και κατόπιν εξετάσεως του φακέλου και αξιολογήσεως των συνθηκών της αγοράς εργασίας, της καταστάσεως της επιχειρήσεως και του συμφέροντος της εθνικής οικονομίας, την εν όλω ή εν μέρει υλοποίηση των σχεδιαζόμενων απολύσεων.
- Δεν ισχύει όμως το ίδιο, αν διαπιστωθεί ότι -λόγω των τριών κριτηρίων αξιολογήσεως στα οποία παραπέμπει η ρύθμιση αυτή και της κατά περίπτωση εφαρμογής της από την ως άνω δημόσια αρχή υπό τον έλεγχο των αρμοδίων δικαστηρίων, η επίμαχη ρύθμιση έχει ως συνέπεια να καθίστανται οι διατάξεις της οδηγίας άνευ πρακτικής αποτελεσματικότητας, ζήτημα του οποίου η εξέταση εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο. Σε περίπτωση όπως αυτή που αποτελεί αντικείμενο της κύριας δίκης, το άρθρο 49 ΣΛΕΕ αντιτίθεται σε εθνική νομοθετική ρύθμιση όπως η διαλαμβανόμενη στην πρώτη περίοδο του πρώτου εδαφίου του παρόντος σημείου του διατακτικού.
- Το γεγονός ότι σε ένα κράτος μέλος επικρατούν συνθήκες χαρακτηριζόμενες από οξεία οικονομική κρίση και ιδιαίτερα υψηλό δείκτη ανεργίας δεν διαφοροποιεί τις απαντήσεις που παρατίθενται στο σημείο 1 του παρόντος διατακτικού.
Αξίζει να σημειωθεί πως τόσο ο προηγούμενος υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος, όσο και η νέα υπουργός Έφη Αχτσιόγλου έχουν δεσμευθεί έναντι των θεσμών για την πλήρη συμμόρφωση της χώρας στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, δηλαδή, όπως εκ του αποτελέσματος προκύπτει στην πλήρη και ασύδοτη απελευθέρωσή των απολύσεων, που θα οδηγήσει σε ακόμα ψηλότερα επίπεδα την ήδη κινούμενη σε διαστημικά επίπεδα ανεργία στη χώρα μας.