Όλο και περισσότεροι Βρετανοί καταφεύγουν σε κλοπές τροφίμων εν μέσω πληθωρισμού, αλλά και αισχροκέρδειας
Άδεια δοχεία καφέ στα ράφια. Λιγοστές μπριζόλες στις προθήκες των ψυγείων. Αντικλεπτικά σε συσκευασίες βασικών ειδών διατροφής, όπως στο γάλα, στο βούτυρο και στα τυριά.
Η κρίση κόστους ζωής στη Βρετανία έχει χτυπήσει «κόκκινο», με τον πληθωρισμό στα τρόφιμα να είναι στο 18,3% τον Μάιο, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία.
Στα δε εισαγόμενα τρόφιμα, η αύξηση τιμών αγγίζει το 25%, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου (ONS).
Με έναν στους επτά Βρετανούς να έχει βρεθεί αντιμέτωπος με το φάσμα της πείνας μέσα στο 2022, όπως καταδεικνύει νέα έκθεση της φιλανθρωπικής οργάνωσης Trussell Trust, η οικονομική δυσχέρεια οδηγεί όλο και περισσότερους σε πρακτικές απεπλισίας στην έκτη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως.
Στο φόντο ενός δυσλειτουργικού συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, ακρίβειας, στάσιμων μισθών και εντεινόμενων πιέσεων στις αντοχές των φιλανθρωπικών «τραπεζών τροφίμων», η ανεξέλεγκτη ακρίβεια θεωρείται ένας από τους βασικούς λόγους που καταγράφεται αύξηση των κλοπών σε καταστήματα ειδών διατροφής, συμπεριλαμβανομένων των σούπερ μάρκετ.
Τα επίσημα στοιχεία για την Αγγλία και την Ουαλία δείχνουν ότι οι κλοπές σε αυτόν τον κλάδο λιανικού εμπορίου σημείωσαν άνοδο 22% σε ετήσια βάση μέχρι τον περασμένο Σεπτέμβριο.
H Βρετανική Ένωση Λιανεμπόρων (BRC) κάνει λόγο για 8 εκατομμύρια «περιστατικά κλοπής», με κόστος 953 εκατομμύρια λίρες.
Πρόκειται για μια «μακροπρόθεσμα ανοδική τάση», αναφέρει, με τα περιστατικά να έχουν υπερδιπλασιαστεί συγκριτικά με την περίοδο 2016-17.
Μόνο τον περασμένο Μάρτιο, ανέφερε σε πρόσφατη ανάλυση στοιχείων το BBC, οι αστυνομικές δυνάμεις στην Αγγλία, στην Ουαλία και στη Βόρεια Ιρλανδία κατέγραψαν σχεδόν 33.000 περιστατικά κλοπής σε καταστήματα τροφίμων.
Στην πραγματικότητα, παρατηρεί, πρόκειται για αύξηση 30,9% σε ετήσια βάση.
«Στρατιές» νεόπτωχων
Μιλώντας στο περιοδικό The Grocer, διευθυντές καταστημάτων επεσήμαναν το φαινόμενο «νέων κλεφτών της πρώτης φοράς», σε αντίθεση με «τους συνήθεις ύποπτους».
Σε πρόσφατη έρευνα της εφαρμογής εξοικονόμησης χρημάτων ZipZero, ένας στους 10 νεαρούς ενήλικες παραδέχθηκε ότι έκλεψε τουλάχιστον μια φορά προϊόντα από σούπερ μάρκετ για να αντιμετωπίσει το κόστος ζωής.
Σε δείγμα 2.000 ερωτηθέντων, το 8% ανέφερε ότι κάνει υπεραναλήψεις ή δανείζεται χρήματα από φίλους και συγγενείς για να καλύψει τα έξοδα διατροφής.
Περίπου το 5% των ερωτηθέντων έχει αρχίσει να καταφεύγει πια σε τράπεζες τροφίμων.
Δεν είναι ωστόσο μόνο τα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά που γίνονται απλησίαστα για μεγάλο μέρος του βίαια φτωχοποιημένου πληθυσμού στη Βρετανία.
Ενδεικτικά, το Calpol -ένα αντιπυρετικό φάρμακο για παιδιά- είναι το προϊόν, στο οποίο καταγράφονται οι περισσότερες κλοπές στο Τάουερ Χάμλετς του ανατολικού Λονδίνου.
Πρόκειται για ένα από τα πιο φτωχά δημοτικά διαμερίσματα της βρετανικής πρωτεύουσας, με το ποσοστό απόρων να φτάνει το 39%: από τα υψηλότερα σε ολόκληρη τη χώρα.
Έχει επίσης το υψηλότερο ποσοστό παιδικής φτώχειας και ηλικιωμένων που ζουν σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος.
«Η απόγνωση οδήγησε σε αύξηση των κλοπών», ανέφερε σε πρόσφατη έκθεση το τοπικό συμβούλιο.
Χαρακτήρισε, δε, «συγκλονιστικές» ειδικά τις κλοπές βρεφικών τροφών, σκιαγραφώντας την αυξανόμενη απόγνωση πολιτών να θρέψουν τα παιδιά τους.
Σφίγγοντας το «ζωνάρι»
Ο ετήσιος λογαριασμός για τρόφιμα μιας μέσης οικογένειας στη Βρετανία είναι κατά 837 λίρες υψηλότερος από ό,τι πριν από ένα χρόνο, σύμφωνα με νέα ανάλυση της εταιρείας ερευνών αγοράς Kantar.
Οι τιμές βασικών προϊόντων -όπως τα αυγά, το γάλα και το τυρί- είναι αυτές που αυξάνονται ταχύτερα, παρατηρεί.
Αν και ο πληθωρισμός των ειδών παντοπωλείου στο Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται τώρα στο χαμηλότερο ποσοστό σε μηνιαία βάση για φέτος, υπογραμμίζει, οι καταναλωτές εξακολουθούν να αισθάνονται την πίεση.
Τον υπολογίζει στο 16,5% για τις τέσσερις εβδομάδες έως τις 11 Ιουνίου, από 17,2% που ήταν τον προηγούμενο μήνα και 17,5% τον Μάρτιο.
Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνει, εξακολουθεί να είναι το έκτο υψηλότερο ποσοστό σε μηνιαία βάση τα τελευταία 15 χρόνια.
Ως εκ τούτου, από τις πέντε κορυφαίες οικονομικές ανησυχίες που έχουν οι καταναλωτές, η αύξηση των τιμών των τροφίμων είναι η μόνη που πυροδοτεί τώρα τη μεγαλύτερη ανασφάλεια, από ό,τι στις αρχές του έτους.
Σχεδόν το 70% των νοικοκυριών δηλώνουν «εξαιρετικά» ή «πολύ ανήσυχα» για τις τιμές των τροφίμων και των ποτών.
Τον περασμένο Ιανουάριο, ήταν λίγο πάνω από τα δύο τρίτα.
Σταθερά πρώτος παράγοντας ανησυχίας παραμένουν εν τω μεταξύ οι «φουσκωμένοι» λογαριασμοί ενέργειας.
Για να ανταπεξέλθουν στην σκληρή πραγματικότητα, οι καταναλωτές αλλάζουν συνήθειες και πρακτικές.
Όπως καταγράφει η Kantar, όλο και περισσότεροι επιλέγουν να μαγειρεύουν και να τρώνε σπίτι, ετοιμάζοντας απλούστερα γεύματα, με λιγότερα υλικά.
Αποφεύγουν να χρησιμοποιούν συχνά τον ενεργοβόρο φούρνο και χρησιμοποιούν περισσότερο τους φούρνους μικροκυμάτων, τοστιέρες και ψησταριές.
Ολοένα και περισσότεροι στρέφονται εν τω μεταξύ σε φθηνότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Οι συνολικές δαπάνες σε αυτή την κατηγορία αυξήθηκαν κατά 41% σε ετήσια βάση, δείχνει η ανάλυση της Kantar.
Όχι τυχαία, πρόκειται για το ταχύτερα αναπτυσσόμενο τμήμα της αγοράς σε μηνιαία βάση από τον Ιούνιο του 2022.
Όμως και σε αυτά τα προϊόντα οι τιμές παίρνουν την ανιούσα.
Μια άλλη… «κλοπή»
Παραδοσιακά οι λιανοπωλητές στη Βρετανία τιμολογούσαν στο παρελθόν τα προϊόντα σε «στρογγυλές τιμές».
Ήταν ελκυστικές για τους αγοραστές, καθώς μπορούσαν να κάνουν πιο εύκολα τους υπολογισμούς τους και δεν χρειαζόταν να γεμίζουν με ψιλά, σε περίπτωση που χρησιμοποιούσαν μετρητά.
Έτσι, η δημοφιλέστερη τιμή για ένα προϊόν παντοπωλείου ήταν αυτή της 1 λίρας. Όμως η ακρίβεια έχει αλλάξει πλέον και αυτά τα δεδομένα.
Το ποσοστό των προϊόντων σε αυτή την τιμή έχει μειωθεί σχεδόν στο μισό μέσα σε ένα χρόνο: από 9% σε 5%.
Οι 1,25 λίρες είναι το νέο κατώτατο όριο, που στην πραγματικότητα και συν τω χρόνω πλησιάζει όλο και περισσότερο τις 2 λίρες.
Πρόκειται για τη δεύτερη πιο δημοφιλή τιμή σήμερα για τα είδη παντοπωλείου στα βρετανικά καταστήματα τροφίμων και στα σούπερ μάρκετ.
Οργανώσεις, συνδικάτα και πολιτικοί έχουν κατηγορήσει τον κλάδο για αισχροκέρδεια, καταγγέλλοντας καθυστερήσεις στις μειώσεις των τιμών.
Μιλώντας την Τρίτη ενώπιον της Επιτροπής Επιχειρήσεων και Εμπορίου της Βουλής των Κοινοτήτων, στελέχη κορυφαίων αλυσίδων σούπερ μάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου απέρριψαν εν χορώ τις κατηγορίες περί κερδοσκοπίας.
Αρνήθηκαν ότι λειτουργούν ως καρτέλ.
Μίλησαν για σκληρό ανταγωνισμό, τόσο μεταξύ τους, όσο κυρίως με πολυεθνικούς κολοσσούς, που -όπως διαμαρτυρήθηκαν- έχουν μεγάλα περιθώρια κέρδους.
Προέτειναν την αυτορρύθμιση της αγοράς και το «τέρας» της γραφειοκρατίας ως αντεπιχειρήματα στις σκέψεις για την επιβολή ανώτατου ορίου στην τιμή ορισμένων βασικών ειδών, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη Γαλλία.
Σύμφωνα πάντως με έρευνα της Trolley.co.uk, μιας πλατφόρμας σύγκρισης τιμών στα σούπερ μάρκετ στη Βρετανία, μέσα στον τελευταίο χρόνο έχει κάνει μειώσεις τιμών μόνο μια αλυσίδα -αν και κατά μέσο μηδαμινές, μόλις 0,2%.
Με τον πληθωρισμό εν τω μεταξύ να διατηρείται τον Μάιο στο 8,7% -ο υψηλότερος στις τάξεις των G7- η Τράπεζα της Αγγλίας αύξησε την περασμένη εβδομάδα το βασικό της επιτόκιο στο 5%, από 4,5%, σηματοδοτώντας περαιτέρω επιδείνωση της κρίσης κόστους ζωής.