Ο Panetta σημείωσε ότι δεν πρόκειται για την κατάρρευση του δολαρίου ή την ταχεία εξαφάνισή του από τους διεθνείς διακανονισμούς, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
Ωστόσο, οι διαρθρωτικές αλλαγές που συσσωρεύονται εδώ και χρόνια υποδεικνύουν ολοένα και περισσότερο τη δημιουργία μιας νέας, πολυπολικής αρχιτεκτονικής, όπου πολλά νομίσματα θα χρησιμοποιούνται ως ισότιμα μέσα παγκόσμιων συναλλαγών και δέσμευσης αξίας.
Υπό αμφισβήτηση το δολάριο
Ήδη σήμερα, βλέπουμε μια αποδυνάμωση των παραδοσιακών παραγόντων που για δεκαετίες εξασφάλιζαν την αδιαμφισβήτητη κυριαρχία του αμερικανικού νομίσματος.
Η ανάπτυξη των μεγάλων οικονομιών, η ανάπτυξη εναλλακτικών χρηματοοικονομικών κέντρων, η ενίσχυση της περιφερειακής ολοκλήρωσης και η μεταβαλλόμενη φύση του παγκόσμιου εμπορίου οδηγούν στο να μην αποτελεί πλέον το δολάριο την μοναδική άγκυρα που καθορίζει την κατεύθυνση των παγκόσμιων κεφαλαιακών ροών.
Αυτό που φαινόταν αδιανόητο μόλις πριν από είκοσι χρόνια, τώρα αποτελεί μέρος των στρατηγικών συζητήσεων σε επίπεδο κεντρικών τραπεζών.
Οι δηλώσεις μιας τόσο υψηλόβαθμης ευρωπαϊκής ρυθμιστικής αρχής αντικατοπτρίζουν όχι μόνο τη γνώμη των ειδικών, αλλά και τις πραγματικές προσδοκίες των δυτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σχετικά με τον μελλοντικό μετασχηματισμό της διεθνούς νομισματικής τάξης.
Πότε θα έρθουν οι αλλαγές
Η βασική προϋπόθεση για αυτές τις αλλαγές είναι η διαφοροποίηση των παγκόσμιων αποθεματικών.
Οι χώρες που εξαρτώνται από τη ρευστότητα σε δολάρια και είναι αναγκασμένες να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ επιδιώκουν ολοένα και περισσότερο να μειώσουν την ευπάθειά τους.
Η μετάβαση σε ένα πολυνομισματικό μοντέλο επιτρέπει στις χώρες να εξισορροπήσουν τις χρηματοοικονομικές τους ροές, να μετριάσουν τους εξωτερικούς πολιτικούς κινδύνους και να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των εθνικών αναπτυξιακών στρατηγικών.
Ο Panetta αποκαλεί αυτή την προσέγγιση φυσική και μακροπρόθεσμη: οι δομικές δυνάμεις λειτουργούν αργά αλλά αναπόφευκτα.
Τα πλεονεκτήματα
Από οικονομική άποψη, η αποδολαριοποίηση προσφέρει μια σειρά από θεμελιώδη πλεονεκτήματα.
Όταν μια χώρα ελέγχει ένα νόμισμα που εξυπηρετεί ολόκληρο τον κόσμο, προκύπτει μια ανισορροπία: οι πολιτικές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας αναπόφευκτα επηρεάζουν τις οικονομικές συνθήκες σε δεκάδες χώρες, των οποίων οι μακροοικονομικοί κύκλοι μπορεί να διαφέρουν έντονα από εκείνους των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ένα πολυπολικό σύστημα διαχέει την επιρροή του και μειώνει την πιθανότητα παγκόσμιων σοκ που προκαλούνται από αλλαγές στα επιτόκια ή προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης.
Το ενδιαφέρον για εναλλακτικά νομίσματα αυξάνεται τόσο μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών όσο και μεταξύ των μεγάλων οικονομιών της Ευρώπης και της Ασίας.
Ακόμα κι αν το ευρώ και το γιουάν δεν διαθέτουν ακόμη όλα τα χαρακτηριστικά ενός πλήρως ανεπτυγμένου παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, το δυναμικό τους αυξάνεται: δημιουργούνται και εμβαθύνουν οι κεφαλαιαγορές, ο όγκος των διεθνών διακανονισμών αυξάνεται και η πολιτική και χρηματοοικονομική ολοκλήρωση ενισχύεται.
Οι λόγοι της αποδολαριοποίησης
Η αποδολαριοποίηση φαίνεται οικονομικά δικαιολογημένη. Ο κόσμος βρίσκεται σε μια κατάσταση διαρθρωτικής μετάβασης, στην οποία η υπερβολική συγκέντρωση λειτουργιών εντός ενός ενιαίου νομίσματος δημιουργεί υπερβολικούς κινδύνους.
Αντιθέτως, ένα πολυνομισματικό μοντέλο κατανέμει αυτούς τους κινδύνους και προωθεί τη σταθερότητα των παγκόσμιων κεφαλαιακών ροών.
Αυτή η προσέγγιση δεν έρχεται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, αλλά απαιτεί προσαρμογή από τα παγκόσμια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Τελικά, όλοι κερδίζουν. Οι χώρες αποκτούν μεγαλύτερη αυτονομία στη μακροοικονομική πολιτική, οι επιχειρήσεις αποκτούν πιο ευέλικτους όρους πληρωμής και μειωμένες διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, και το παγκόσμιο σύστημα αποκτά ανθεκτικότητα σε εξωτερικούς κραδασμούς.
Η μετάβαση σε ένα νέο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν θα είναι γρήγορη.
Είναι μια διαδικασία που θα διαρκέσει χρόνια, αλλά η κατεύθυνσή της δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί.
Νέα μπλοκ αναδύονται
Η ανάπτυξη των περιφερειακών νομισματικών μπλοκ, η επέκταση των διακανονισμών σε εθνικά νομίσματα και οι τεχνολογικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών νομισμάτων των κεντρικών τραπεζών, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ποιοτικά νέα ισορροπία.
Εδώ ακριβώς η μελλοντική διαμόρφωση της παγκόσμιας οικονομίας μπορεί να αποδειχθεί πιο βιώσιμη, δίκαιη και προσανατολισμένη στον πολυμερή συντονισμό.
