Τέμπη: Τρεις ισχυροί επιχειρηματίες κατηγορούνται για «εγκληματικό σχεδιασμό» απ’την ευρωπαϊκή εισαγγελία

Ήδη από τον Ιούνιο του 2023, η Ευρωπαία Εντεταλμένη Εισαγγελέας Πόπη Παπανδρέου, όπως αποκάλυψε το Politico, είχε προβεί και σε μία άλλη ενέργεια, με τεράστιο πολιτικό ενδιαφέρον: Κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης, διαπίστωσε πως «προέκυψαν υποψίες σχετικά με φερόμενα ποινικά αδικήματα που διαπράχθηκαν από πρώην μέλη της ελληνικής κυβέρνησης», κατονομάζοντας δύο υπουργούς Μεταφορών, τον Χρήστο Σπίρτζη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (2015-2019) και τον Κώστα Αχ. Καραμανλή της κυβέρνησης ΝΔ (2019-2023). Αλλά ως γνωστόν προσέκρουσε στο νόμο περί ευθύνης υπουργών και υποχρεώθηκε να μεταβιβάσει την ευθύνη της συνέχισης των ερευνών στη Βουλή.

Βασικά σημεία της δίωξης της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας έχουν δημοσιευτεί στον Τύπο. Το Reporters United αποκαλύπτει σήμερα τρία πρόσθετα δεδομένα της υπόθεσης, εξαιρετικά κρίσιμα στο πλαίσιο του δημόσιου διαλόγου και της διερεύνησης της τραγωδίας στα Τέμπη:

• Τα ονόματα των τριών κατηγορούμενων και επικεφαλής των εταιρειών Άκτωρ και Alstom, οι οποίοι διώκονται επειδή με τις πράξεις τους εμπόδισαν την εκτέλεση της σύμβασης 717.
• Τις εγγυήσεις που τους επιβλήθηκαν προκειμένου να αποφύγουν την προφυλάκιση.
• Και τα εδάφια από το κατηγορητήριο τα οποία εξειδικεύουν και εξηγούν τις ευθύνες που αποδίδονται στον καθένα τους από την Ευρωπαία Εισαγγελέα.

Τρία βαριά – αλλά αδημοσίευτα – ονόματα 

Ανάμεσα στους κατηγορούμενους είναι οι:

Δημήτρης Κούτρας: Ιστορική προσωπικότητα του κλάδου των κατασκευών, καθώς ήταν για δεκαετίες διευθυντής και κατόπιν μέτοχος της Άκτωρ την εποχή που η εταιρεία ελεγχόταν από την οικογένεια Μπόμπολα και κυριαρχούσε στα δημόσια έργα.

Αλέξανδρος Εξάρχου: Ακόμα άγνωστος στο πλατύ κοινό, σήμερα είναι ένας από τους ισχυρότερους επιχειρηματίες της χώρας, καθώς μαζί με τους εφοπλιστές Μπάκο και Καϋμενάκη μετέχει στο επενδυτικό σχήμα που κυριαρχεί στις κατασκευές (Άκτωρ, Intrakat) ενώ έχει σημαντικές συμμετοχές στα ΜΜΕ (τηλεοπτικοί σταθμοί Action 24 και Attica) και ελέγχει δύο τράπεζες (Αττικής και Παγκρήτια).

Σταύρος Βλάχος: Από το 2009 επικεφαλής στην Ελλάδα της Alstom, γαλλικής πολυεθνικής με παρουσία σε 63 χώρες και τζίρο το 2023 16,5 δισ. ευρώ.

Τις τελευταίες ημέρες ο κ. Κούτρας, πρώην διευθυντής της Άκτωρ, και ο κ. Εξάρχου, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Intrakat, παρουσιάστηκαν στην Ευρωπαία Ανακρίτρια Χριστίνα Σαλάππα για να απολογηθούν για το ρόλο τους στη σύμβαση 717 για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, στον κ. Κούτρα επιβλήθηκε εγγύηση ενός εκατ. ευρώ και απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, ενώ στον κ. Εξάρχου εγγύηση 500.000 ευρώ χωρίς απαγόρευση εξόδου.

Η μακροχρόνια κόντρα μεταξύ των δύο στελεχών συνεχίζεται και τώρα που βρίσκονται κατηγορούμενοι από κοινού.

Στους κυρίους Κούτρα και Εξάρχου προσάπτεται η κατηγορία περί «εγκληματικού σχεδιασμού», το ίδιο και στον κ. Σταύρο Βλάχο, διευθυντή της Alstom Ελλάδος.

Απαντώντας στις ερωτήσεις του Reporters United, οι κύριοι Κούτρας και Εξάρχου αρνήθηκαν ότι οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση της σύμβασης 717 είχαν ως αποτέλεσμα την πολύνεκρη μετωπική σύγκρουση τρένων στα Τέμπη, τον Φεβρουάριο του 2023.

Ο κ. Βλάχος απάντησε δια του γραφείου τύπου της Alstom στη Ρουμανία ότι η εταιρεία δεν σχολιάζει δικαστικές υποθέσεις σε εξέλιξη και συνεργάζεται με τις αρχές.

Το τεκμήριο της αθωότητας ισχύει για όλους τους κατηγορουμένους. Το Reporters United αποφάσισε να αναφερθεί σε αυτούς ονομαστικά γιατί πρόκειται για ισχυρά πρόσωπα του δημόσιου βίου εμπλεκόμενα σε μία υπόθεση στην οποία προφανώς διακυβεύεται το δημόσιο συμφέρον.

Ο εφέτης-ανακριτής της Λάρισας Σωτήρης Μπακαΐμης, που ερευνά την υπόθεση των Τεμπών, έχει ρητά υποστηρίξει ότι αν είχε υλοποιηθεί η σύμβαση 717 για τη σηματοδότηση και την τηλεδιοίκηση και λειτουργούσαν τα συστήματα ασφαλείας, η μετωπική σύγκρουση των τρένων θα είχε αποφευχθεί: «Οι πολυετείς παρατάσεις στην ολοκλήρωση του έργου της Σύμβασης 717/14 […] συνδέονται άμεσα αιτιωδώς με την επέλευση του δυστυχήματος» αναφέρει το έγγραφο με το οποίο ο κ. Μπακαΐμης ζητάει να του διαβιβαστεί η δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτήν ακριβώς την αιτιώδη συνάφεια αρνούνται κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης. Όπως εδώ, στον ΣΚΑΪ, ο υπουργός Εξωτερικών – και πρώην υπουργός Μεταφορών – Γιώργος Γεραπετρίτης: «Υπάρχει κάποιος σύνδεσμος μεταξύ της σύμβασης 717 και του δυστυχήματος των Τεμπών; Η απάντηση σε αυτό είναι ότι δεν προκύπτει καμία αιτιώδης συνάφεια».

Ποιος όμως φταίει που η σύμβαση δεν ολοκληρώθηκε;

«Με πειθώ, φορτικότητα, προτροπές και παραινέσεις»

Το Reporters United δημοσιεύει αποσπάσματα από το 106σέλιδο Σχέδιο Κατηγορητηρίου της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.

Κατά την Ευρωπαία Εισαγγελέα, οι τρεις διευθυντές (οι κύριοι Κούτρας, Βλάχος και ο διευθυντής της Κοινοπραξίας, προερχόμενος από την Άκτωρ Σπύρος Καραβάκης) «προκάλεσαν στους αρμόδιους υπαλλήλους της ΕΡΓΟΣΕ την απόφαση να τελέσουν την αξιόποινη πράξη της απάτης περί τις επιχορηγήσεις στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενου επιχειρησιακού προγράμματος» «με πειθώ, φορτικότητα, προτροπές και παραινέσεις έχοντας προσωπική επικοινωνία με τους ως άνω κατηγορουμένους-αυτουργούς (σ.σ.: με τα στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ) και επηρεάζοντας την βούλησή τους προς την κατεύθυνση τέλεσης της επίμαχης αξιόποινης πράξης [ΑΠ 9/2023]».

Η «απάτη περί τις επιχορηγήσεις» είναι η παροχή ψευδών βεβαιώσεων ότι το έργο προχωρούσε κανονικά, ώστε να συνεχίζεται η ροή των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων και να μην υπάρχουν συνέπειες για την κοινοπραξία Άκτωρ-Alstom από τις συνεχείς καθυστερήσεις.

«Οι κατηγορούμενοι Δημήτριος ΚΟΥΤΡΑΣ, νόμιμος εκπρόσωπος της Κοινοπραξίας ΤΟΜΗ-ALSTOM από τις 26-09-2014 έως τις 21-07- 2019, Σταύρος ΒΛΑΧΟΣ, νόμιμος εκπρόσωπος της Κοινοπραξίας από τις 26-09-2014 μέχρι σήμερα, ενεργώντας από κοινού, κατόπιν συναπόφασης και με κοινό δόλο, με τον Σπυρίδωνα ΚΑΡΑΒΑΚΗ, Διευθυντή Έργου από την 24-10-2014 έως την 18-06-2020, σύμφωνα με τον εγκληματικό σχεδιασμό τους [ΑΠ 1017/2020, ΑΠ 787/2020, ΑΠ 552/2020], με φορτικότητα προκάλεσαν την απόφαση στους αυτουργούς-αρμόδιους υπαλλήλους της ΕΡΓΟΣΕ, να υποβάλλουν στην Διαχειριστική Αρχή, μέσω του Οργανωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, τα ανωτέρω αναφερόμενα αιτήματα πληρωμής-Δελτία Δήλωσης Δαπάνης, μετά του συνόλου των συνημμένων εγγράφων, δηλώνοντας ελλιπή στοιχεία» αναφέρει.

«Ζητούσαν την πληρωμή των […] εργασιών […] ενώ στην πραγματικότητα δεν είχαν εκπονηθεί και εγκριθεί οι απαιτούμενες τεχνικές μελέτες από την εταιρεία Alstom, κατά παράβαση των όρων της Σύμβασης».

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, εφόσον η κοινοπραξία δεν προσκόμισε εγκεκριμένες μελέτες από την Alstom, όπως υποχρεούτο, η ΕΡΓΟΣΕ (κατά προέκταση, το υπουργείο Μεταφορών και η πολιτική ηγεσία του) όφειλε να την κηρύξει έκπτωτη ή να ζητήσει να καταβληθούν ποινικές ρήτρες. Αυτό δεν συνέβη. Οι διευθυντές των πανίσχυρων ομίλων φέρονται να έπεισαν τους υπαλλήλους της ΕΡΓΟΣΕ να δηλώσουν εγγράφως ότι για τις καθυστερήσεις έφταιγαν άλλοι παράγοντες και όχι η απουσία εγκεκριμένων μελετών από την ίδια την κοινοπραξία.

Το πώς τους έπεισαν είναι επίσης υπό διερεύνηση. Το μόνο που μπορεί να σημειωθεί σε αυτή τη φάση είναι ότι οι χρηματικές εγγυήσεις που επιβλήθηκαν στους κατηγορούμενους υπαλλήλους και στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ προκειμένου να αποφύγουν την προφυλάκισή τους κυμαίνονται από 500.000 ως 900.000 ευρώ.

Το ερώτημα αν κατέβαλαν ή όχι τα ποσά αυτά δεν έχει απαντηθεί ακόμα για τον εξής λόγο: έχουν όλοι καταθέσει αιτήσεις απομείωσης των ποσών. Πρώτα θα κριθούν οι αιτήσεις αυτές και εν συνεχεία, μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα φανεί αν θα πληρώσουν ή αν θα οδεύσουν προς τη φυλακή.

«Η συσχέτιση [της σύμβασης 717 με το δυστύχημα στα Τέμπη] είναι απαράδεκτη, γιατί δεν υπάρχει καμία συνάφεια».

Δημήτρης Κούτρας, πρώην διευθυντής Άκτωρ.

Στον Σπύρο Καραβάκη, Διευθυντή Έργου της Κοινοπραξίας Σύμβασης 717 από τη σύστασή της το 2014 ως τις αρχές του 2020 -το στέλεχος αιχμής που βρισκόταν σε καθημερινή και διαρκή επικοινωνία με τα στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ για λογαριασμό των Άκτωρ και Alstom-, επιβλήθηκε, όπως και στον Δημήτρη Κούτρα, εγγύηση ενός εκατομμυρίου ευρώ και στέρηση εξόδου από τη χώρα.

Ρωτήσαμε στο τηλέφωνο τον κ. Δημήτρη Κούτρα γιατί ο εφέτης-ανακριτής της Λάρισας, που ερευνά τα Τέμπη έχει απαγγείλει κατηγορίες στα στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ που εμπλέκονται με την 717 και ποια η άποψή του για τις ευθύνες της Άκτωρ. «Η συσχέτιση είναι απαράδεκτη, γιατί δεν υπάρχει καμία συνάφεια. Αν ένας σιδηρόδρομος δεν έχει τα απαιτούμενα συστήματα, δεν πρέπει να λειτουργεί. Άρα, εφόσον λειτουργεί, σημαίνει ότι υπάρχουν προδιαγραφές για το πώς θα λειτουργήσει με την υποδομή που υπάρχει» μας είπε, χωρίς να θέλει να επεκταθεί περισσότερο.

Σκόπιμες καθυστερήσεις για χάρη της Alstom

Ο κ. Κούτρας δήλωσε άγνοια για το τι συνέβη μετά την αποχώρησή του το 2019. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, το κλειδί για τις επόμενες καθυστερήσεις εντοπίζεται στις δυσκολίες της Alstom. Η Ευρωπαία Εισαγγελέας υποστηρίζει ότι η υπογραφή συμπληρωματικής σύμβασης (Σ.Σ.Ε.) καθυστερούσε σκόπιμα για όσο χρόνο χρειαζόταν μέχρι να μπορεί να την αναλάβει η ίδια η Alstom.

Ως «πραγματικό λόγο» των καθυστερήσεων μετά το 2018-19, η Ευρωπαία Εισαγγελέας αναφέρει την «αδυναμία της εταιρείας Alstom TRANSPORT S.A. να υπογράψει τη Συμπληρωματική Σύμβαση, γιατί είχε καταδικαστεί με την υπ’ αριθ. 647/2017 Απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για αθέμιτες πρακτικές στην ανάθεση συμβάσεων και δεν είχε λάβει ακόμα τα απαιτούμενα “επανορθωτικά μέτρα” προκειμένου να μετέχει σε διαγωνισμούς έργων και να αναλαμβάνει την εκτέλεση συμβάσεων, γεγονός που έλαβε χώρα στο τέλος του έτους 2020».

«Έτσι, εάν οι αρμόδιοι υπάλληλοι της ΕΡΓΟΣΕ καλούσαν την Κοινοπραξία το έτος 2018σ να υπογράψει την 1η Σ.Σ.Ε., θα έπρεπε να την κηρύξουν έκπτωτη βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας των δημοσίων έργων, γεγονός που δεν επιθυμούσαν, διότι στην πραγματικότητα επεδίωκαν την εξυπηρέτηση των οικονομικών συμφερόντων της τελευταίας και όχι την υλοποίηση του επίμαχου έργου εντός της συμβατικά προβλεπόμενης προθεσμίας των εικοσιτεσσάρων (24) μηνών από την υπογραφή της Σύμβασης την 26-09-2014».

 Η Ευρωπαία Εισαγγελέας υποστηρίζει ότι η υπογραφή συμπληρωματικής σύμβασης (Σ.Σ.Ε.) καθυστερούσε σκόπιμα για όσο χρόνο χρειαζόταν μέχρι να μπορεί να την αναλάβει η ίδια η Alstom.

Ρωτήσαμε τον κ. Βλάχο αν η αδυναμία της Alstom να υπογράψει τη συμπληρωματική σύμβαση, λόγω της καταδίκης της από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, συνέβαλε στις καθυστερήσεις. Η απάντηση της γαλλικής πολυεθνικής μάς ήρθε στα αγγλικά, από το γραφείο τύπου της Ρουμανίας, στο οποίο υπάγεται η Ελλάδα.

«Η Alstom δεν είναι σε θέση να διατυπώσει σχόλια ή εικασίες για έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Η Alstom συνεργάζεται με τις αρχές και αυτός ο κανόνας ισχύει και για τους τοπικούς και για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς».

Πόλεμος μεταξύ κατηγορούμενων 

Η Intrakat (στην οποία πλέον ανήκει η Άκτωρ και στην οποία ο κ. Εξάρχου είναι διευθύνων σύμβουλος), αντιθέτως, στις απαντήσεις της ήταν πιο αναλυτική. Είναι σαφές ότι η πλευρά Εξάρχου νίπτει τας χείρας της πετάγοντας το μπαλάκι σε δύο κατευθύνσεις. Προς τους προηγούμενους (την Άκτωρ των Κούτρα-Καραβάκη) και τους επόμενους (την Alstom που ανέλαβε ολόκληρο το έργο).

«Υπήρξε συμφωνία μεταξύ των δύο μερών (TOMH, Alstom) τον Ιανουάριο 2021 και η Alstom ανέλαβε να εκτελέσει όλες τις εναπομείνασες εργασίες και να εισπράξει τα ανάλογα έσοδα, αναλαμβάνοντας παράλληλα τόσο την ευθύνη για το έργο, όσο αποκλειστικώς και την διοίκηση της κοινοπραξίας» ανέφερε o εκπρόσωπος της Intrakat στην απάντησή του προς το Reporters United.

Γιατί λοιπόν o κ. Εξάρχου συμπεριλαμβάνεται στους κατηγορουμένους; «Διότι για ένα μικρό χρονικό διάστημα είχε την ιδιότητα του ενός εκ των δύο διαχειριστών της κοινοπραξίας, ως εκπρόσωπος της εταιρείας ΤΟΜΗ, μέλος του ομίλου Άκτωρ. Μάλιστα στο διάστημα αυτό λόγω επιστολής της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ), δεν εκτελέστηκαν έργα και δεν εισπράχθηκαν έσοδα, μέχρι που η σύμβαση πέρασε αποκλειστικά στην ευθύνη της Alstom» ανέφερε η απάντηση.

Όταν ερωτήθηκε για την εγγύηση των 500.000 ευρώ, ο εκπρόσωπος τύπου της Intrakat απάντησε «ουδέν σχόλιο».

Παράλληλα, πηγές αναφέρουν στο Reporters United ότι ενώ οι κύριοι Κούτρας και Καραβάκης υποστηρίζουν ότι «είναι ζήτημα ερμηνείας» το αν χρειαζόταν ή όχι να έχει εγκρίνει τις μελέτες η Alstom, ο κ. Εξάρχου τήρησε σαφώς διαφορετική στάση, επιβεβαιώνοντας ενώπιον της Ευρωπαίας Εισαγγελέα ότι αυτή ήταν η βασική αιτία των καθυστερήσεων των πρώτων πέντε χρόνων.

Ο κ. Εξάρχου ήταν διαχειριστής και νόμιμος εκπρόσωπος της Κοινοπραξίας για 20 μήνες (Ιούλιο 2019 ως Μάρτιο 2021). Τρείς μήνες αφότου ανέλαβε και σχεδόν πέντε χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης 717, η Alstom επικύρωσε τις μελέτες, παρόλα αυτά το έργο δεν ξεκόλλησε.

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, στη διάρκεια της θητείας του κ. Εξάρχου υποβλήθηκαν δύο νέα αιτήματα για παράταση εκτέλεσης της Σύμβασης, στα οποία αναγραφόταν ότι δεν υπάρχει ευθύνη της κοινοπραξίας για τις καθυστερήσεις.

Αυτές οι αναφορές ήταν, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ψευδείς. «Η μη ομαλή πρόοδος του έργου και η μη ολοκλήρωση αυτού […] οφείλεται αποκλειστικά σε υπαιτιότητα της ίδιας της Αναδόχου Κοινοπραξίας, η οποία παραβίαζε συστηματικά τους συμβατικούς όρους υλοποίησης του έργου» αναφέρει.

«Με τα παραπάνω έγγραφα, αλλά και με διαρκή ηλεκτρονική αλληλογραφία, οι ως άνω αναφερόμενοι κατηγορούμενοι νόμιμοι εκπρόσωποι της Κοινοπραξίας ΤΟΜΗ –Alstom (σ.σ.: Κούτρας, Εξάρχου, Βλάχος)  ενεργώντας από κοινού, κατόπιν συναπόφασης και με κοινό δόλο με τους Διευθυντές Έργου αυτής, σύμφωνα με τον εγκληματικό σχεδιασμό τους [ΑΠ 1017/2020, ΑΠ 787/2020, ΑΠ 552/2020], με πειθώ, φορτικότητα, προτροπές και παραινέσεις προκάλεσαν στους αρμόδιους υπαλλήλους της ΕΡΓΟΣΕ την απόφαση να τελέσουν την αξιόποινη πράξη της απάτης περί τις επιχορηγήσεις στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενου επιχειρησιακού προγράμματος».

Ένα εύλογο ερώτημα που δεν μπορεί να παραμείνει ταμπού

Έχει γίνει πολύς λόγος για τα στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ που δεν υλοποίησαν το ζωτικής σημασίας έργο. Τόσο η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία όσο και ο εφέτης-ανακριτής στη Λάρισα τους έχουν απαγγείλει κατηγορίες. Όπως αναφέραμε παραπάνω, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει επιβάλει σε κάποιους από αυτούς εγγυήσεις που κυμαίνονται από 500.000 ως 900.000 ευρώ. Ο εφέτης-ανακριτής ερευνά τα περιουσιακά τους στοιχεία. Το κατηγορητήριο της Ευρωπαίας Εισαγγελέα μιλάει για «φορτικότητα» των στελεχών των ιδιωτικών εταιρειών προς τα στελέχη της ελεγχόμενης από το ελληνικό δημόσιο ΕΡΓΟΣΕ. Το επόμενο εύλογο ερώτημα, γιατί τελικά τα στελέχη αυτά έδιναν συνεχείς παρατάσεις στα έργα, δεν πρέπει να παραμένει ταμπού.

«Βεβαίωση περάτωσης» για την 717, μα το έργο ημιτελές

Υπενθυμίζουμε ότι η σύμβαση 717 υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2014, είχε ορίζοντα υλοποίησης δύο ετών, αλλά ως το μοιραίο βράδυ της 28^ης Φεβρουαρίου 2023 δεν είχε παραδοθεί.

Μετά το σοκ των Τεμπών οι διαδικασίες επιταχύνθηκαν, υπό την πίεση της κοινής γνώμης αλλά και των δύο δικαστικών διαδικασιών που έτρεχαν παράλληλα (διώξεις από εφέτη-ανακριτή και διώξεις από Ευρωπαία Εισαγγελέα).

Τον Νοέμβριο του 2023, με την υπογραφή ενός στελέχους της ΕΡΓΟΣΕ που περιλαμβάνεται στους κατηγορούμενους της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, του Δημήτρη Τσοτσορού, το έργο έλαβε βεβαίωση περάτωσης, όπως δείχνει το έγγραφο που φέρνει στο φως το Reporters United, παρότι στο μεταξύ τμήματά του είχαν καταστραφεί από την κακοκαιρία Ντάνιελ και δεν είχαν επισκευαστεί.

Πηγές με γνώση της υπόθεσης εξηγούν στο Reporters United πως με την υπογραφή αυτή, η ευθύνη για τις ζημιές περνά εξ ολοκλήρου στο ελληνικό κράτος, παρότι το έργο όφειλε να είναι ασφαλισμένο για περιπτώσεις “εξαιρετικά σπάνιων” φυσικών φαινομένων. Οι υποχρεώσεις της κοινοπραξίας αναφέρουν ότι η διάρκεια της ασφάλισης λήγει με την οριστική παραλαβή του έργου. Οριστική παραλαβή δεν είχε γίνει, μόνο Διοικητική Παραλαβή προς Χρήση. Κατέβαλε ή θα καταβάλει κάποια ασφαλιστική εταιρεία μέρος του κόστους αποκατάστασης των ζημιών; Ή μήπως το μόνο που έχει σημασία για την κυβέρνηση είναι να μπορεί να δηλώνει ο υπουργός Μεταφορών ότι η 717 έχει ολοκληρωθεί;