Όταν είδα στο ίντερνετ τις θριαμβευτικές ανακοινώσεις για την καταστροφή του ρωσσικού καταδρομικού “Москва”, δεν πίστευα στα μάτια μου. Δεν αναφέρομαι στην είδηση αυτή καθεαυτή – τα μεγάλα πολεμικά πλοία αποτελούσαν πάντοτε στόχους μεγάλης στρατιωτικής και ψυχολογικής αξίας και τα καράβια γενικά βυθίζονται. Συχνά υποκύπτουν ακόμη κι όσα θεωρούνται άτρωτα – είτε στις τολμηρές και επίμονες ενέργειες του αντιπάλου, όπως το γερμανικό “Bismark”, είτε στο θράσος των αδέσποτων παγόβουνων, όπως ο «αβύθιστος» “Τιτανικός”, είτε στην κακοδαιμονία των ατυχημάτων ή «ατυχημάτων», όπως τα πυρηνικά υποβρύχια “Scorpion” και “Курск”. Όχι, αυτό που πραγματικά με σοκάρισε ήταν οι πανηγυρισμοί των ανεγκέφαλων πλασμάτων με τα γαλαζοκίτρινα προφίλ. Κι επειδή ο χαρακτηρισμός ακούγεται βαρύς, επιτρέψτε μου να εξηγήσω γιατί έπρεπε να καταφύγω σε αυτόν:
Πανηγυρίζουν οι Ουκρανοί, σπεύδοντας να πιστώσουν στον εαυτό τους την καταστροφή ενός από τα κορυφαία τεχνικά επιτεύγματα της ίδιας τους της χώρας. Το “Москва” κατασκευάστηκε μεταξύ 1979 και 1983 στα ναυπηγεία του Nikolaev από την αφρόκρεμα των σοβιετικών ναυπηγών, μεταλλουργών και εργατών. Ακόμη κι ο εκσυγχρονισμός του, μεταξύ 1990 και 1998, έγινε στα ίδια ναυπηγεία, προσφέροντας πολύτιμη ανάσα στην χειμαζόμενη οικονομικώς Ουκρανία. Στην τέχνη είναι συχνό το μοτίβο της μεγαλοφυΐας που καταστρέφει το έργο της – όπως στο «Άγνωστο Αριστούργημα» του Ονορέ ντε Μπαλζάκ – για την Ψυχιατρική όμως η συμπεριφορά αυτή είναι ενδεικτική παράνοιας. Ο πόλεμος είναι πόλεμος, θα μου πείτε, κι οπωσδήποτε είναι ανώφελο να περιμένει κανείς την προσήκουσα ιπποτική μελαγχολία από έναν αντίπαλο με τις ηθικές ποιότητες του τάγματος Αζόφ… Θυμίζω, ωστόσο, πως δεν ήταν ούτε ο πόλεμος ούτε η Ρωσσία που κατέστρεψαν το βιομηχανικό ιστό και τη ναυπηγική βιομηχανία της Ουκρανίας. Η ευθύνη θα πρέπει να αναζητηθεί στους πολιτικούς και οικονομικούς καταναγκασμούς που επέβαλε η Δύση καθ’ όλη τη διάρκεια της «ανεξάρτητης» πορείας της νεόκοπης χώρας και η λεηλασία στην οποία επιδόθηκαν οι ευρωλιγούρηδες πολιτικοί και οι Μπαντεροβίτες εθνοσωτήρες της…
Πανηγυρίζουν και τα Μέσα Μαζικής Εξημέρωσης της Δύσης, ξεπερνώντας ακόμη και την πιο άγρια φαντασία: Τη μια γράφουν για πυρηνικές κεφαλές στα αμπάρια, την άλλη για την αποτυχία (Θεέ μου, σχώρα με…) ακόμη και του Τιμίου Ξύλου – που λέγεται πως βρισκόταν στο παρεκκλήσι του πλοίου – να αποτρέψει το ναυάγιο… Εμφανίζουν το γεγονός όχι μόνο σαν στρατιωτική αποτυχία των Ρώσσων (που ήταν) αλλά και ως πλήγμα στον Πούτιν προσωπικά – άγνωστο γιατί… Εντάξει, η “Москва” είχε μεγάλη ισχύ πυρός και δεν επιχειρούσε στην περιοχή για πλάκα, όμως ήταν ήδη σαράντα χρονών και αντίθετα με τα άλλα δύο… ρωσσόφωνα αδέρφια της, δεν είχε υποστεί δεύτερο εκσυγχρονισμό. Ήταν σπουδαία μονάδα, ωστόσο ήταν ένα πολεμικό πλοίο – και στον πόλεμο συμβαίνουν αυτά… Εμείς θα τη θυμόμαστε με συγκίνηση ως μια Veccia Signiora γεμάτη ιστορικό φορτίο, ως μια ώριμη αλλά παντοτινά όμορφη Κυρά των Θαλασσών… Μια όμως που τα Δυτικά Μέσα αγαπούν τόσο τους συμβολισμούς, θα ήθελα να τους θυμίσω πως το πλοίο αυτό υπήρξε κι ένα σύμβολο της δήθεν νίκης του καπιταλιστικού μπλοκ στον Ψυχρό Πόλεμο, έχοντας φιλοξενήσει τη Σοβιετική αντιπροσωπεία κατά τη Σύνοδο της Μάλτας το 1989, λίγο μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Αυτό είναι κακός οιωνός, όπως θα δούμε παρακάτω…
Τα δυτικά μέσα – και εσχάτως το Πεντάγωνο – υιοθετούν την εκδοχή του Κιέβου περί πληγμάτων από δυο παλιούς πυραύλους «Neptune», σοβιετικής κατασκευής. Οι Ουκρανοί στρατιωτικοί έχουν πολλές φορές αποδείξει – π.χ. με το χτύπημα στις δεξαμενές καυσίμων στο Belgorod – πως και κουράγιο διαθέτουν και ικανότητες. Δίχως να θέλω να τους υποτιμήσω όμως, είναι εξαιρετικά απίθανο να βύθισαν το “Москва” χωρίς τη βοήθεια του ΝΑΤΟ. Δεν είναι ωστόσο θέμα θεωριών – αν κάποιος γνωρίζει τι ακριβώς συνέβη, αυτός είναι οι Ρώσσοι και καμμιά υποχρέωση δεν έχουν να προσκομίσουν αποδείξεις. Εφόσον η Μόσχα εκτιμήσει πως στη συγκεκριμένη περίπτωση η εμπλοκή του ΝΑΤΟ ξεπέρασε τα όρια, αυτά που πρόκειται να συμβούν δεν θα είναι καθόλου ευχάριστα. Οι δυτικοί «δημοσιογράφοι» ωστόσο θριαμβολογούν, προσβλέποντας είτε στο Βραβείο Πούλιτζερ, είτε στο πυρηνικό ολοκαύτωμα, είτε τις οίδε σε τι… Όπως και να έχει, διεκδικούν σοβαρά το ανώτερο από τα Βραβεία Δαρβίνου…
Η μικρή μας ανάλυση θα ήταν ωστόσο ελλιπής, αν δεν ασχολούνταν λιγάκι και με τους κρετίνους ντόπιας κοπής. Εδώ και μέρες βλέπω ένα σωρό σαχλά κείμενα και φωτομοντάζ σε εγχώριες ιστοσελίδες. Για όσες από αυτές στηρίζονται από εφοπλιστικά συμφέροντα – και δεν είναι λίγες – θα σχολιάσω μόνο πως για έναν ναυτικό είναι πολύ μεγάλη γρουσουζιά να επιχαίρει για τη βύθιση ενός πλοίου. Ας διαβάσουν τις απώλειες της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μπας και καταλάβουν τι σημαίνει γενικευμένη σύγκρουση. Έτσι κι αλλιώς, δεν περιμέναμε από ανιστόρητους να θυμούνται το “Москва” (τότε λεγόταν “Слава”) ή τη γεωπολιτική σημασία που είχε για την Ελλάδα το σπάνιο γεγονός του ελλιμενισμού ενός σοβιετικού καταδρομικού στον Πειραιά, το μακρινό 1986…
Η βύθιση της ναυαρχίδας του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας δεν είναι βέβαια στρατιωτικά ασήμαντη, όμως οι συνέπειες της για την πορεία της σύγκρουσης και του κόσμου δεν είναι ούτε ακριβώς ούτε μόνο αυτές που φαντάζονται ορισμένοι. Όμοιοι με ύαινες, οσμίζονται τη βαρύτητα της απώλειας για τη ρωσσική συλλογική συνείδηση, όμως η παντελής εκ μέρους τους άγνοια της ιστορίας και της ψυχολογίας του λαού που έδωσε τριάντα εκατομμύρια νεκρούς στην πάλη ενάντια στο φασισμό, δεν τους επιτρέπει να εκτιμήσουν ορθά την αντίδρασή του στους κινδύνους και τα πισωγυρίσματα μιας πολεμικής σύγκρουσης. Όποιος ωστόσο παρακολουθεί στοιχειωδώς τη δημόσια συζήτηση στη ρωσσική κοινωνικοπολιτική σφαίρα (ναι, εκεί γίνεται δημόσια συζήτηση, σε αντίθεση με την Ευρώπη του Μεγάλου Λογοκριτή…) θα καταλήξει γρήγορα στα εξής συμπεράσματα:
Πρώτον, η υστερία της Δύσης και η δαιμονοποίηση κάθε τι ρωσσικού, η υποκρισία των οργανισμών και των ΜΜΕ της μπροστά στις φασιστικές ακρότητες και η παντοειδής ενίσχυση του καθεστώτος του Κιέβου, σε βαθμό που ισοδυναμεί με ενεργό εμπλοκή, έχουν πείσει πια τον λαό της Ρωσσίας πως βρίσκεται σε πόλεμο όχι πλέον με την Ουκρανία, αλλά με ολόκληρο το ΝΑΤΟ – έναν πόλεμο υπαρξιακό.
Δεύτερον, οι στραβοτιμονιές της ρωσσικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, είτε πραγματικές είτε διογκωμένες από την προπαγανδιστική μηχανή της Δύσης, επιφέρουν μεν έντονη κριτική αλλά στην κατεύθυνση της σκλήρυνσης της στάσης και εγκατάλειψης του ιδιότυπου fair play των ενόπλων δυνάμεων. «В войне, как в войне…» – λένε οι Ρώσσοι – «στον πόλεμο, όπως στον πόλεμο…» Αυτό σημαίνει πως είναι έτοιμοι για μεγάλες θυσίες στο εσωτερικό και για οδυνηρή κλιμάκωση στα πεδία των μαχών.
Τρίτον, αν και ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα, πολλές φορές οι πολεμικές εξελίξεις είναι που αναδιαμορφώνουν τους πολιτικούς στόχους. Κάθε μέρα που παρατείνεται η σύγκρουση και αυξάνονται οι απώλειες, όλο και δυναμώνουν οι φωνές που λένε πως όσο υπάρχει Ουκρανία και ΝΑΤΟ, η Ρωσσία δεν θα είναι ποτέ ασφαλής. Καταλαβαίνετε, νομίζω, τι σημαίνει αυτό…
Τέταρτον, δεδομένου ότι στη Ρωσσία η συγκυρία εκλαμβάνεται – και ορθά – ως πόλεμος επιβίωσης, εξετάζονται πλέον ορισμένα μακροχρόνια και εξαιρετικά ριζοσπαστικά μέτρα μετασχηματισμού της κοινωνίας και της οικονομίας. Πέρα από τις συνήθεις αριστεροδέξιες υπεραπλουστεύσεις, που είναι είτε ανόητες είτε εκ του πονηρού, οι συνέπειες της εφαρμογής τους πρόκειται να έχουν παγκόσμιο αντίκτυπο.
Αυτά συζητιούνται στη Ρωσσία… Προς το παρόν, στη Δύση και στη χώρα του «ΠΑΣΟΚ, σώσε μας!» πανηγυρίζουν ακόμη για το τελευταίο αυτογκόλ: τη βύθιση ενός πλοίου που θα μπορούσε να αποτελεί διεθνές σύμβολο φιλίας – και μάλιστα με ενδεχόμενη συνέπεια την ανεξέλεγκτη επέκταση και όξυνση της σύγκρουσης. Ένα είναι σίγουρο: οι άγριοι άνεμοι της Μαύρης Θάλασσας έσβησαν για πάντα από τις καρδιές των Ρώσσων και τα τελευταία ίχνη του αφελούς “Wind of Change”. Το τι θα κάνει βέβαια το Κρεμλίνο είναι – ως συνήθως – άδηλο, έως ότου συμβεί… Επειδή όμως πάντοτε την πληρώνει πρώτος ο πιο μαλάκας της υπόθεσης, κάτι ακούγεται για άνοιγμα Ρωσσικού Προξενείου στα Κατεχόμενα της Κύπρου… Και με αυτό, νομίζω πως εξηγήθηκα επαρκώς περί ανεγκέφαλων…
Nuntiusweb