Σε είδος πολυτελείας εξελίσσονται στην Ελλάδα ακόμα και τα εποχικά φρούτα και λαχανικά για τα νοικοκυριά και την κυβέρνηση απλά να αποφεύγει να το συζητήσει (εκμεταλλευόμενη την ύπαρξη ισχυρής αντιπολίτευσης). Ο κόσμος στενάζει και οι τιμές στα πάντα ανεβαίνουν.
Μάλιστα είναι τέτοια η αδιαφορία που στον προϋπολογισμό του 2024 που συντάσσεται περιμένουν περισσότερα έσοδα από έμμεσους φόρους για να δώσουν μετά όπου θέλουν και όσο θέλουν επιδόματα για να εισπράξουν και ευχαριστώ.
Ακρίβεια στο ράφι, αλλά στο χωράφι οι παραγωγοί παραμένουν ιδιαίτερα πιεσμένοι δίνοντας σε χαμηλές τιμές τα προϊόντα τους, που τελικά φτάνουν στη λιανική με μεγάλα… καπέλα.
Είναι χαρακτηριστική η τιμή του άκρως καλοκαιρινού καρπουζιού, που στη λιανική έφτασε και το 1 ευρώ το κιλό, όταν οι παραγωγοί πωλούν προς 25-30 λεπτά / κιλό, ενώ η χονδρική κινείται κατά μέσο όρο κοντά στα 50 λεπτά / κιλό (από 28 πέρυσι).
Αντίστοιχα, και στα ροδάκινα και τα νεκταρίνια είδαμε τιμές που φτάνουν και τα 2,50 ευρώ / κιλό, όταν οι τιμές παραγωγού δεν ξεπερνούν τα 50-70 λεπτά / κιλό, ενώ η χονδρική κινείται γύρω στο 1-1,30 ευρώ / κιλό. Τα πρώτα σταφύλια εμφανίστηκαν με τιμή στα 2,90-3 ευρώ / κιλό, όταν η χονδρική ανέρχεται σε 1,50 ευρώ (από 90 λεπτά πέρυσι).
Αλλωστε η ακρίβεια αυτή επιβεβαιώνεται και από τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat για το κόστος των φρούτων, σύμφωνα με τα οποία στην Ελλάδα εμφανίστηκε τον Ιούνιο η υψηλότερη μηνιαία αύξηση τιμών, 24,5% σε επίπεδο Ε.Ε., ενώ η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στην Εσθονία ήταν της τάξεως του 7,2%.
Σύμφωνα δε με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η αύξηση των τιμών στα φρούτα τον Ιούνιο έναντι του Μαΐου ήταν ακόμη υψηλότερη, καθώς ανήλθε σε 28,8%.
Ανάλογη είναι η εικόνα και σε καλοκαιρινά λαχανικά όπως τα φασολάκια, που πωλούνται ακόμα και στα 5 ευρώ / κιλό, ενώ η χονδρική κινείται κοντά στα 3 ευρώ (από 1,30 ευρώ πέρυσι), και οι λιγοστές μπάμιες, που εθεάθηκαν ακόμα και στα 6-7 ευρώ, όταν η τιμή χονδρικής βρίσκεται στα 3,5 ευρώ (από 3 πέρυσι).
Ακριβές έχουν γίνει μέχρι και οι σαλάτες, με την ντομάτα να προσεγγίζει ακόμα και το 1,85 ευρώ το κιλό (χονδρική 1,10 ευρώ, από 85 λεπτά πέρυσι), τις πιπεριές να κοστίζουν 2,45 ευρώ / κιλό (με χονδρική 1,50 ευρώ, από 60 λεπτά πέρυσι) και τις μελιτζάνες να ξεπερνούν το 1,5 ευρώ / κιλό (με χονδρική 70 λεπτά από 50 λεπτά πέρυσι).
Δεν είναι λίγα τα νοικοκυριά που έχουν περιορίσει ή και καταργήσει κάποιες από τις προμήθειές τους σε λαχανικά, καθώς για την προετοιμασία του οικογενειακού τραπεζιού συχνά οι τιμές τους ξεπερνούν αυτές βασικών κρεατικών, πουλερικών και ψαριών, ακόμα και οσπρίων.
Προφανώς, κάτι γίνεται στην πορεία της εφοδιαστικής αλυσίδας για να φτάνει π.χ. το καρπούζι στο ράφι σε τριπλάσια τιμή σε σχέση με την τιμή παραγωγού.
Πάντως, οι παραγωγοί ελάχιστα καλύτερες τιμές βλέπουν, σε κάποιες περιπτώσεις, χωρίς όμως να καλύπτουν την εκτίναξη του κόστους παραγωγής που έχουν προκαλέσει οι αλλεπάλληλες και ανεξέλεγκτες αυξήσεις σε λιπάσματα, αγροεφόδια, πετρέλαιο και ρεύμα.
Συγχρόνως, οι τιμές των υγρών καυσίμων τραβούν την ανηφόρα ενόψει της μεγάλης εξόδου του Αυγούστου, με την αμόλυβδη να έχει αναρριχηθεί σε 1,962 ευρώ / λίτρο κατά μέσο όρο πανελλαδικά, αυξημένη κατά σχεδόν 10 λεπτά σε σχέση με τις αρχές Ιουλίου. Ωστόσο, ήδη σε 12 νομούς έχει ξεπεράσει το φράγμα των 2 ευρώ / λίτρο, με ακραίες τιμές να εμφανίζονται σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, όπως τα νησιά. Έτσι «πρωταθλητές» ακρίβειας είναι τα νησιά των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου με μέσες τιμές στα 2,205 και στα 2,120 ευρώ / λίτρο, αντίστοιχα, που κατά τόπους φτάνουν και στα 2,4-2,25 ευρώ.
Αλμα όμως έχει κάνει και το πετρέλαιο κίνησης (diesel), με τη μέση πανελλαδική τιμή να ανέρχεται σε 1,688 ευρώ / λίτρο (+11 περίπου από την 1η Ιουλίου) προσθέτοντας νέες πιέσεις σε παραγωγικούς κλάδους, όπως ο αγροτικός, στις μεταφορές, σε επαγγελματίες και σε επιχειρήσεις.
Οι προβλέψεις μέχρι και χθες αναφέρονταν σε χονδρικές τιμές, με κάποια μείωση στην αμόλυβδη και περαιτέρω αύξηση στο diesel, κάτι που θα φανεί στις νέες παραγγελίες.