Η Τζόρτζα Μελόνι βρίσκεται καθ’ οδόν προς την ολοκλήρωση της ανάληψης της ηγεσίας της ιταλικής Δεξιάς.
Μόλις πριν από τέσσερα χρόνια, το κόμμα της, “Αδελφοί της Ιταλίας”, ήταν μια μικρή πολιτική δύναμη, η οποία συχνά απεικονιζόταν στα μέσα ενημέρωσης ως τμήμα του πολιτικού περιθωρίου και κατηγορείτο από τους αντιπάλους της ότι χρησίμευε ως όχημα για τον νεοφασισμό, σε μια χώρα όπου τα χρόνια του Μουσολίνι εξακολουθούν να πυροδοτούν έντονες συζητήσεις.
Πλέον, προηγείται στις δημοσκοπήσεις ενόψει των γενικών βουλευτικών εκλογών του επόμενου μήνα. Η άνοδος της Μελόνι στα ανώτερα κλιμάκια της ιταλικής πολιτικής ζωής έχει ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων – εκείνο που κάποτε ήταν τοξικό, σήμερα δεν είναι – καθώς ο δημόσιος λόγος και το αίσθημα στη χώρα γέρνει προς τα δεξιά.
Η μάχη των “Εγώ”
Ενώ απομένουν οκτώ εβδομάδες μέχρι τις κάλπες, γίνεται πια λόγος για θρίαμβο – ένα αποτέλεσμα που έγινε πιο πιθανό μετά την κατάρρευση εντός του σαββατοκύριακου ενός βραχύβιου συνασπισμού Κεντροαριστεράς – Κέντρου. Μια πολιτικά πειστική νίκη, ωστόσο, δεν θα ήταν και πάλι εγγύηση για μια σταθερή κυβέρνηση. Αυτό οφείλεται στην αναπόφευκτη σύγκρουση των “εγώ” της Μελόνι, του Ματέο Σαλβίνι, ηγέτη της Λέγκας και της κυρίαρχης φυσιογνωμίας στα δεξιά του πολιτικού φάσματος πριν από την εμφάνισή της και του αγέραστου πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Όλοι επιμένουν ότι το τρίο είναι “compatto”, το οποίο μεταφράζεται χονδρικά ως σφιχτά δεμένο και με αγαστές σχέσεις. Ωστόσο η Μελόνι ξέρει ότι έχει το πάνω χέρι – και θέτει τους κανόνες. Έχει πει δημόσια στους συμμάχους της ότι το κοινό τους κυβερνητικό πρόγραμμα πρέπει να είναι οικονομικά αξιόπιστο – ένα κλείσιμο του ματίου προς τους επόπτες του προϋπολογισμού στις Βρυξέλλες και στις αγορές ομολόγων – θέτοντας έτσι εν αμφιβόλω την αύξηση των συντάξεων την οποία θέλει ο Μπερλουσκόνι ή τις φορολογικές περικοπές τις οποίες πρεσβεύει ο Σαλβίνι.
Ομοίως, η Μελόνι έχει προειδοποιήσει τους συμμάχους ότι δεν θα διαπραγματευτεί για πρόσωπα και θέσεις εξουσίας πριν από τα αποτελέσματα των εκλογών. Αυτή είναι μια προειδοποιητική βολή προς τον Σαλβίνι ότι θα είναι εκείνη που θα κερδίσει την εκλογική επιβράβευση – και μια ακόμη απόδειξη μιας νέας και ορμητικής αυτοπεποίθησης. Αυτό σίγουρα θα τον ενοχλήσει, ωστόσο δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να καταπιεί την πικρία του και να λειτουργήσει υπό τους όρους της. Το πώς θα το κάνει αυτό και για πόσο καιρό θα μπορούσε κάλλιστα να καθορίσει την επιτυχία και τη μακροζωία του συνασπισμού.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Μελόνι διεξάγει μια έξυπνη καμπάνια. Έχει δώσει στους ψηφοφόρους της εκείνο που θέλουν να ακούσουν: οικογενειακές αξίες, φλογερή κριτική προς την αριστερά, υπόσχεση για νέες θέσεις εργασίας και σκληρή γλώσσα κατά του εγκλήματος και της μετανάστευσης.
Με αυτόν τον τρόπο, έχει ρουφήξει το “οξυγόνο” από το μήνυμα του Σαλβίνι. Εκείνος έχει δει την υποστήριξή του να μειώνεται σχεδόν στο μισό από την εποχή της ακμής του στην εξουσία, όταν έπαιζε τον “σκληρό τύπο” ως υπουργός Εσωτερικών. Η Λέγκα έχει χάσει την ανθεκτικότητά της και ο παράγοντας του σοκ που εκτόξευσε τον Σαλβίνι στο προσκήνιο πριν από τέσσερα χρόνια έχει εξαντληθεί. Ενώ η Μελόνι και ο Σαλβίνι είναι σύμμαχοι, ανταγωνίζονται για το ίδιο εκλογικό ακροατήριο.
Η ουσιαστική διαφορά είναι ότι η Μελόνι είναι φετινό μοντέλο, ενώ η Λέγκα κουβαλά τις αποσκευές δύο θητειών στην κυβέρνηση.
Στην πραγματικότητα, το να είναι μέλος του υπουργικού συμβουλίου δεν έχει βγει σε καλό στον Σαλβίνι. Την πρώτη φορά που διετέλεσε υπουργός, η κίνησή του να επιβάλει εξαναγκαστικά εκλογές το 2019 απέτυχε και εκείνος βρέθηκε εκτός κυβέρνησης. Πιο πρόσφατα, ο Σαλβίνι βοήθησε να πυροδοτηθεί η κατάρρευση της κυβέρνησης του Μάριο Ντράγκι, σε μια εποχή που οι Ιταλοί φαινόταν να ευνοούν τη σταθερότητα. Το αποτέλεσμα; Η Μελόνι έχει προβάδισμα 10 μονάδων έναντι της Λέγκας.
Πάθημα και μάθημα
Εν τω μεταξύ, η Μελόνι προσπαθεί να μοιάζει με υπεύθυνη Ευρωπαία, οξύνοντας την αντίθεση με τον Σαλβίνι. Ισχυρίζεται ότι δεν φλερτάρει με τη Ρωσία – αιχμή ενάντια στη Λέγκα, η οποία εξακολουθεί να είναι αμαυρωμένη από διαμάχες σχετικά με υποτιθέμενους δεσμούς της με τη Μόσχα και μια συμπάθειά της προς τη Ρωσία. Εξέφρασε την υποστήριξή της στο ΝΑΤΟ.
Όπως ανέφερε το Bloomberg News, οι συνεργάτες της έχουν δηλώσει ότι η Μελόνι θα απέχει από το να ξεκινά καβγάδες στις Βρυξέλλες, παραμένοντας εποικοδομητική όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την απελευθέρωση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Το Italexit – μια απόσυρση της Ιταλίας από το ευρώ – δεν έχει μέχρι στιγμής καμία θέση στην εκστρατεία της.
Ο χρόνος θα δείξει εάν εννοεί όσα λέει, ωστόσο μέχρι στιγμής η Μελόνι δείχνει ότι έχει μάθει από τα λάθη των λαϊκιστών. Οι σκληροπυρηνικές τακτικές τους και η εμπρηστική γλώσσα τους τάραζαν πάντα τις αγορές.
Αν και αυτό μπορεί να είναι παρήγορο για τους επενδυτές, μπορεί να μην εξελιχθεί το ίδιο καλά σε ό,τι αφορά τους ψηφοφόρους της, που συχνά εμφανίζονται ως οι πιο δύσπιστοι σε θέματα όπως οι κυρώσεις στη Ρωσία. Παίζοντας το διπλό παιχνίδι της μετριοπαθούς στο εξωτερικό και της εμπρηστικής ρήτορα στο εσωτερικό, σίγουρα θα δοκιμάσει τις ικανότητές της στην ισορροπία.
Ίσως όμως το μεγαλύτερο τεστ αυτών των ικανοτήτων να είναι το να προσπαθήσει να διοικήσει μια κυβέρνηση κρατώντας τον Σαλβίνι υπό έλεγχο.
