Τι σημαίνει η πρόταση για ενοποίηση των συστημάτων πληρωμών και απο-δολαριοποιηση των διεθνών συναλλαγών
Μετά από τη στόχευσή της από τις πρωτοφανείς δυτικές κυρώσεις η Ρωσία κάλεσε τις χώρες της ομάδας BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) να επεκτείνουν τη χρήση των εθνικών νομισμάτων τους και να προχωρήσουν στην ενοποίηση των συστημάτων πληρωμών, δήλωσε το υπουργείο Οικονομικών της χώρας το Σάββατο 9 Απριλίου 2022, σύμφωνα με το Reuters.
Συναλλαγματικά αποθέματα
Οι κυρώσεις έχουν αποκόψει τη Ρωσία από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και από σχεδόν το ήμισυ των αποθεμάτων της σε χρυσό και συνάλλαγμα, τα οποία ανέρχονταν σε 606,5 δισ. δολάρια στις αρχές Απριλίου.
Ο υπουργός Οικονομικών Anton Siluanov δήλωσε σε υπουργική συνάντηση με τις χώρες της BRICS, ότι η παγκόσμια οικονομική κατάσταση έχει επιδεινωθεί σημαντικά λόγω των κυρώσεων, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου.
Οι νέες κυρώσεις καταστρέφουν επίσης τα θεμέλια του υφιστάμενου διεθνούς νομισματικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος που βασίζεται στο δολάριο ΗΠΑ, δήλωσε ο Siluanov.
Ανάληψη δράσης
«Αυτό μας ωθεί στην ανάγκη να επιταχύνουμε τις εργασίες στους ακόλουθους τομείς: τη χρήση εθνικών νομισμάτων για εξαγωγές-εισαγωγές, την ενοποίηση των συστημάτων πληρωμών και καρτών, το δικό μας σύστημα χρηματοοικονομικών μηνυμάτων και τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου οργανισμού αξιολόγησης των χωρών της BRICS», δήλωσε ο Siluanov.
Συνεργασία για τη σταθεροποίηση
Το υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι οι υπουργοί των BRICS επιβεβαίωσαν τη σημασία της συνεργασίας στις προσπάθειες σταθεροποίησης της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης.
«Η τρέχουσα κρίση είναι ανθρωπογενής και οι χώρες της ομάδας BRICS διαθέτουν όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να μετριάσουν τις συνέπειές της για τις οικονομίες τους και την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της», δήλωσε ο Siluanov.
Η συμφωνία με την Κίνα
Την ίδια ώρα Ρωσία και Κίνα συμφώνησαν για συναλλαγές σε γιουάν παρακάμπτοντας τελείως το δολάριο.
Η συμφωνία έχει προκαλέσει σοκ στον Λευκό Οίκο που μάλλον προετοιμάζεται για κυρώσεις στην Κίνα, σύμφωνα με δημοσίευμα του TASS την Παρασκευή 8 Απριλίου 2022
Ταυτόχρονα, η ρωσική κυβέρνηση συμβουλεύει και προτρέπει τους πολίτες της χώρας να ανοίξουν τραπεζικές καταθέσεις σε γιουάν καθώς η Ταϊβάν θα απογειώσει σύντομα το νέο «αποθεματικό νόμισμα» όπως αναφέρουν.
Η ροή πετρελαίου και άνθρακα
Ο ρωσικός άνθρακας και το πετρέλαιο που πληρώνονται σε γουάν πρόκειται να αρχίσουν να ρέουν στην Κίνα καθώς οι δύο χώρες προσπαθούν να διατηρήσουν το ενεργειακό τους εμπόριο ενόψει της αυξανόμενης διεθνούς οργής για την εισβολή στην Ουκρανία
Αρκετές κινεζικές εταιρείες χρησιμοποίησαν τοπικό νόμισμα για να αγοράσουν ρωσικό άνθρακα τον Μάρτιο και τα πρώτα φορτία θα φτάσουν αυτόν τον μήνα, δήλωσε η κινεζική εταιρεία συμβούλων Fenwei Energy Information Service Co..
Οι πρώτες αποστολές
Αυτές θα είναι οι πρώτες αποστολές εμπορευμάτων που πληρώνονται σε γουάν από τότε που οι ΗΠΑ και η Ευρώπη επέβαλαν κυρώσεις στη Ρωσία και απέκοψαν αρκετές από τις τράπεζές της από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Εν τω μεταξύ, οι πρώτες αποστολές ρωσικού πετρελαίου που αγοράζονται σε γιουάν θα φτάσουν σε ανεξάρτητα κινεζικά διυλιστήρια τον Μάιο, ανέφεραν πηγές.
Η αποδολαριοποίηση και αλλαγή του status quo
Τέτοιες συμφωνίες συνήθως τιμολογούνται σε δολάρια.
Όμως οι δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία έχουν αποκόψει σε μεγάλο βαθμό τη Μόσχα από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Και ενώ η ρωσική ενέργεια δεν ήταν στόχος στα αρχικά κύματα των κυρώσεων, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη πλήττουν πιο επιθετικά αυτόν τον τομέα καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται.
Οι ειδικοί εικάζουν ότι η Κίνα θα προσπαθήσει να αποδολαριοποιήσει το status quo ωθωντας το γιουάν ακόμη πιο επιθετικά στην παγκόσμια σκηνή.
Τραπεζικές καταθέσεις και τα πλεονεκτήματα του κινεζικού νομίσματος
Ταυτόχρονα η Ρωσία καλεί τους Ρώσους πολίτες να ανοίξουν τραπεζικές καταθέσεις σε γιουάν.
Πρόκειται για επίσημο δημοσίευμα μεγάλου ρωσικού ΜΜΕ που έχει γίνει με εντολή Κρεμλίνου και περιέχει και μία «βόμβα» για την Ταιβάν, όπου περιλαμβάνονται οι εξής διαπιστώσεις.
«Τo γιουάν είναι το πλέον κερδοφόρο και υποσχόμενο νόμισμα για το άνοιγμα τραπεζικών καταθέσεων.
Πόσο κερδοφόρο και πολλά υποσχόμενο είναι αυτό, ο Nikolay Pereslavsky, υπάλληλος του Τμήματος Οικονομικής και Χρηματοοικονομικής Έρευνας στο Ινστιτούτο CMS, επισήμανε τα εξής :
Το βασικό πλεονέκτημα του γιουάν μακροπρόθεσμα έναντι του δολαρίου και του ευρώ είναι η συνεχής ενίσχυσή του.
Σε δύο χρόνια, έχει αυξηθεί έναντι του δολαρίου κατά περισσότερο από 15%.
Και τώρα δεν απέχει πολύ από τα υψηλά του 2018 (περίπου 6,35 γιουάν / δολάριο), δηλαδή μέχρι την έναρξη της οξείας φάσης της σύγκρουσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αποθεματικό νόμισμα
Η ανοδική πορεία θα συνεχίσει να ενισχύεται καθώς ολοένα και περισσότερες χώρες δεν θέλουν να εξαρτώνται από το δολάριο και ξεκινούν διακρατικούς διακανονισμούς χωρίς να χρησιμοποιούν δολάριο και ευρώ.
Επιπλέον, το γιουάν θα καταστεί σταδιακά το αποθεματικό νόμισμα για όλο και περισσότερες χώρες.
Όσον αφορά τους τόκους των καταθέσεων, πρώτον, τώρα είναι περίπου οι ίδιοι για δολάρια, για ευρώ και για γιουάν.
Εντούτοις μόνο σε ρούβλια είναι δυνατόν να γίνει η πληρωμή τν τόκων.
Επομένως, το γιουάν θα πρέπει να εκληφθεί ως μια νομισματική ιστορία που θα λειτουργήσει μακροπρόθεσμα.
Δεν είναι ένα νόμισμα μεσω του οποίου κάπως απαλλάσσεται από τις πληθωριστικές πιέσεις.
Μέγιστη ασφάλεια
Η ασφάλεια του γιουάν για τους καταθέτες από τη Ρωσία είναι πλέον μέγιστη – οι σχέσεις με την Κίνα, είναι οι πιο θετικές στην πρόσφατη ιστορία.
Η Κίνα δηλώνει ανοιχτά και εμπρακτα ότι δεν θα συμμετάσχει στις κυρώσεις.
Και επισημαίνει ότι θα συνεχίσει να εργάζεται τόσο για την υποκατάσταση εισαγόμενων προϊόντων από την Ευρώπη όσο και για την κατασκευή εργοστασίων, υποδομών, για την πολυαναμενόμενη τεχνολογική ανάκαμψη στη Ρωσία.
Το σενάριο για την Ταιβάν…
Επιπλέον, το μερίδιο της Ρωσίας και της Κίνας στην προμήθεια ενός αριθμού μετάλλων σπάνιων γαιών στην παγκόσμια αγορά, ορισμένες θέσεις φυσικού αερίου φτάνει το 100 τοις εκατό.
Και αν το θέμα της Ταϊβάν επιλυθεί θετικά (σ.σ. πετύχει η εισβολή) για τους Κινέζους, περισσότερο από το 75% της παραγωγής ημιαγωγών θα συγκεντρωθεί στα χέρια μιας χώρας.
Δηλαδή, όσον αφορά τις προοπτικές των σχέσεων της Ρωσιας, η Κίνα είναι πλέον μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία σε σχέση με την προσέγγιση στη Δύσης.
Αυτό υποδηλώνει ότι στο εγγύς μέλλον μπορεί να αναμενει εισροή μετρητών γουάν στις τράπεζες της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Και τα προβλήματα με την απόκτησή τους θα γίνονται όλο και λιγότερα.
Ο Βασιλιάς είναι γυμνός…
Ύστερα από οκτώ δεκαετίες κυριαρχίας του δολαρίου, το αμερικανικό νόμισμα κινδυνεύει να χάσει τη θέση ως το σημαντικότερο αποθεματικό νόμισμα.
Περίπου το 60% από τα 12,8 τρισεκατομμύρια δολάρια των παγκοσμίων αποθεματικών συναλλάγματος διακρατούνται αυτή τη στιγμή σε δολάρια δίνοντας στις ΗΠΑ ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι άλλων χωρών.
Τα πλεονεκτήματα
Και το πλεονέκτημα είναι το εξής: Καθώς το αμερικανικό δημόσιο χρέος που είναι εκπεφρασμένο σε δολάρια είναι πολύ ελκυστικό για τους επενδυτές, έχει ως αποτέλεσμα τα αμερικανικά ομόλογα να έχουν πολύ χαμηλά επιτόκια.
Έτσι, οι ΗΠΑ δανείζονται από άλλες χώρες στο δικό τους νόμισμα, οπότε αν το δολάριο χάσει την αξία του, το ίδιο θα συμβεί και με τα ομόλογα.
Ταυτόχρονα, οι αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να κάνουν διεθνείς συναλλαγές χωρίς έξοδα μετατροπής νομίσματος.
Το σημαντικότερο ίσως είναι ότι σε εξαιρετικά κρίσιμες συνθήκες, οι ΗΠΑ μπορούν να διακόψουν την πρόσβαση σε δολάρια σε Κεντρικές Τράπεζες ανά τον κόσμο, απομονώνοντας και προκαλώντας ασφυξία στις οικονομίες τους.
Ο πρώην διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ινδίας είχε αποκαλέσει αυτή τη δυνατότητα των ΗΠΑ «οικονομικό όπλο μαζικής καταστροφής».
Έτσι για να προστατευτούν από μία ενδεχόμενη κοινή μοίρα με τη Ρωσία, ολοένα και περισσότερες χώρες αρχίζουν να διαφοροποιούν τις επενδύσεις τους και να μειώνουν τα αποθεματικά τους σε δολάριο αγοράζοντας άλλα νομίσματα.
Αυτό, φυσικά, θα μπορούσε να πλήξει το καθεστώς του δολαρίου ως του σημαντικότερου αποθεματικού νομίσματος.
Η έρευνα του ΔΝΤ
Σύμφωνα με μία νέα έρευνα που έκανε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια αποθεματικά συναλλάγματος μειώνεται διαρκώς εδώ και δύο δεκαετίες, ημερομηνία που συμπίπτει με την έναρξη του πολέμου των ΗΠΑ κατά της τρομοκρατίας και τις σχετικές κυρώσεις.
Έκτοτε, το ένα τρίτο των αποθεματικών που έχασε το δολάριο έγιναν γιουάν και τα άλλα τρία τέταρτα μετατράπηκαν σε νομίσματα μικρότερων χωρών.
Την ίδια ώρα όμως επισημαίνεται ότι η εναλλακτική του γιουάν δεν είναι καθόλου ευκολη προε ώρας.
Η Κίνα ακολουθεί εδώ και δεκαετίες μία πολιτική υποτίμησης του νομίσματος της, με αποτέλεσμα μόλις το 3% των παγκόσμιων συναλλαγών να γίνονται σε γουάν σε σύγκριση με το 40% των παγκόσμιων συναλλαγών που γίνονται σε δολάρια.