Όταν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Christian Lindner ρωτήθηκε κατά τη φετινή χρονιά πού κάθεται στο «κυβερνητικό σκάφος» – στη μέση, στην πρύμνη ή στο κάτω κατάστρωμα – δεν δίστασε ούτε στιγμή να δώσει την απάντηση: «Στο τιμόνι».
Ο ηγέτης των φιλικών στην οικονομία της αγοράς των Ελεύθερων Δημοκρατών, ή FDP, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των εσωτερικών σημαντικών συγκρούσεων εντός του τριμερούς κυβερνητικού συνασπισμού του Βερολίνου.
Οι επιτυχείς πολιτικές πρωτοβουλίες του έχουν εξοργίσει τους εταίρους του στο κόμμα των Πρασίνων σε ζητήματα όπως η θέρμανση με ορυκτά καύσιμα, τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης και η μείωση της χρηματοδότησης στα υπουργεία τους.
Ο 44χρονος θεωρεί τον εαυτό του πλέον καθοδηγητή της διχασμένης κυβερνητικής συμμαχίας και την καλύτερη θέση για να κερδίσει ορισμένους συντηρητικούς ψηφοφόρους και να ανακόψει τη ροή υποστήριξης προς την εθνικιστική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) αλλά και να ενσωματώσει πολλά μέρη της πατριωτικής ατζέντας μακριά από τις… πολύχρωμες ανοησίες των Πρασίνων των οποίων τα.. πράσινα… οράματα προκαλούν κίνδυνο στην παραγωγική βάση της χώρας και έχουν εξοργίσει τους επιχειρηματίες με τον ερασιτεχνισμό των μέτρων που προτείνουν και τον οικονομικό ανορθολογισμό τους.
Εσωτερικες αντιφάσεις
Και με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), βρίσκονται πίσω ασμαίνοντες από την ακροδεξιά, ο καγκελάριος έδωσε ελευθερίας κίνησης στον επικεφαλής της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης.
«Λόγω της αδυναμίας των μεγάλων κομμάτων, υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των Πρασίνων και του FDP για το ποιος θα διαδραματίσει τον πλέον καθοριστικό ρόλο», δήλωσε σε συνέντευξή της η Ursula Muench, διευθύντρια της Ακαδημίας Πολιτικής Θεωρίας στο Tutzing της Βαυαρίας.
«Ο καγκελάριος γνωρίζει ότι χρειάζεται και τους δύο εταίρους και, κατά τη γνώμη μου, το FDP είναι πιο κοντά του επειδή ο δογματισμός των Πρασίνων ενοχλεί πάρα πολύ τον ίδιο και το SPD».
Οι επικριτές λένε ότι η απρόβλεπτη συμπεριφορά της κυβέρνησης έχει προκαλέσει την απομάκρυνση ενός μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος από αυτήν, με τις επιπτώσεις να γίνονται αισθητές όχι μόνο στη Γερμανία αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το ερώτημα για το πόσο μακριά πρέπει να αφεθεί η αγάπη του Lindner για τα φώτα της δημοσιότητας και εάν θα αλλάξει πορεία γίνεται δυνητικά καθοριστικό ζήτημα για την καγκελάριο. Ωστόσο, καθώς ο Scholz αγωνίζεται να πείσει τους Γερμανούς ότι μπορεί να λύσει προβλήματα που κυμαίνονται από την πτώση της βιομηχανικής παραγωγής, το υψηλό ενεργειακό κόστος και τις επείγουσες αμυντικές ανάγκες μέχρι την αναβίωση του AfD, ο επικεφαλής των οικονομικών του γνωρίζει ότι πρέπει να αλλάξει τη γενική εικόνα μέχρι τις γενικές εκλογές που θα γίνουν το φθινόπωρο του 2025.
Και θα το δοκιμάσει ήδη στις 8 Οκτωβρίου, όταν τα πλούσια κρατίδια της Βαυαρίας και της Έσσης θα πραγματοποιήσουν τοπικές εκλογές.
Η αντίθεση στην αριστερή ατζέντα
Γιος καθηγήτριας μαθηματικών και έφεδρου ταγματάρχη στο γερμανικό στρατό, ο Lindner υποστηρίζει ότι η αντίθεση στην αριστερή ατζέντα για την προστασία του κλίματος των Πρασίνων και διάφορες ατζέντες που αφορούν την παγκοσμιοποίηση, είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποτραπεί η στροφή των ψηφοφόρων στο AfD, αλλά πρέπει να γίνει ενσωμάτωση σημαντικών προτάσεων του – κατ αρχάς με την προοπτική ενός πολιτικού «ανοίγματος» και μελλοντικών συμμαχιών.
«Δεν είναι ναζί όλοι όσοι ψηφίζουν το AfD», επισήμανε ο Lindner κατά τη διάρκεια συνάντησης με πολίτες στη Βαϊμάρη, στο ανατολικό κρατίδιο της Θουριγγίας, ένα προπύργιο της ακροδεξιάς.
Αυτού του είδους οι συζητήσεις έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής να σταματήσουν τους ψηφοφόρους να παρασύρονται προς την αντιμεταναστευτική ομάδα, η δημοτικότητα της οποίας ξεπέρασε αυτή του SPD καθώς η δημόσια δυσαρέσκεια σιγοβράζει για τον πληθωρισμό, τη ρεκόρ μετανάστευσης και τα δαπανηρά περιβαλλοντικά μέτρα.
Η τελευταία δημοσκόπηση του INSA για τις προθέσεις ψήφου ανέδειξε το AfD στο 20,5%, μπροστά από το SPD στο 18,5% και τους Πράσινους του υπουργού Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ στο 14%. Το FDP ακολουθεί με 8%.
Το συντηρητικό μπλοκ με επικεφαλής τη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση – CDU, βρίσκεται μπροστά με 26,5%.
Ο Lindner βλέπει το κόμμα της πρώην καγκελαρίου Angela Merkel ως τον κύριο ανταγωνιστή του και πιστεύει ότι μπορεί να κερδίσει ψηφοφόρους ενώ λειτουργεί ως ανάχωμα ενάντια στο AfD μέσω της ενσωμάτωσης των πολιτικών του .
Η Veronika Grimm, μέλος της ομάδας ανεξάρτητων οικονομικών συμβούλων του Scholz, είπε ότι οι πολιτικές αντιπαραθέσεις εντός της κυβέρνησης πολύ συχνά αποσπούν την προσοχή από τα επίμαχα ζητήματα.
«Θα ήλπιζα ότι οι εταίροι του συνασπισμού θα συνδύαζαν τις δυνάμεις τους», είπε.
«Η συνεχής αντιπαράθεση – από όλες τις πλευρές, παρεμπιπτόντως – δεν ευνοεί την αύξηση της δημοτικότητας του συνασπισμού».
Οι νίκες του Lindner και του FDP
Κατά τη διάρκεια μηνών ενδιάμεσης μάχης, το FDP σημείωσε νίκες στην προσωρινή παράταση της διάρκειας ζωής των πυρηνικών σταθμών και στην εξάλειψη της εικονικής απαγόρευσης νέων συστημάτων θέρμανσης με ορυκτά καύσιμα.
Ενάντια στη θέληση των Πρασίνων, ο Lindner προώθησε έναν προϋπολογισμό του 2024 που μειώνει τον καθαρό νέο δανεισμό στο χαμηλότερο επίπεδο από πριν από την πανδημία για να προστατεύσει αυτό που αποκαλεί τη φήμη της Γερμανίας για την υιοθέτηση του «χρυσού κανόνα των δημόσιων οικονομικών».
Εκτός από τις σκληρές περικοπές των δαπανών από όλα τα υπουργεία, εκτός από την άμυνα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ηγούνται οι Πράσινοι, κατάφερε να μεταφέρει 20 δισεκατομμύρια ευρώ (21,6 δισεκατομμύρια δολάρια) επιδοτήσεων για ξένους κατασκευαστές chip για τους οποίους ο Habeck άσκησε πιέσεις να χρηματοδοτηθούν από τον τακτικό προϋπολογισμό, το κονδύλι για το κλίμα
Στο καλοκαιρινό πάρτι του υπουργείου Οικονομικών τον Ιούνιο, ο Lindner εξήγησε ότι οι ψηφοφόροι του αναμένουν από αυτών αντίσταση ενάντια στις αριστερές ιδέες του SPD και των Πρασίνων και απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι οι διαμάχες εντός του συνασπισμού εξυπηρετούν την ακροδεξιά.
O ίδιος θεωρεί ότι είναι το αντίβαρο στις παλαβές προτάσεις των Πρασίνων σημειώνοντας ότι εάν υποστήριξε τις αμφιλεγόμενες προτάσεις των Πρασίνων για τη θέρμανση το AfD θα βρισκόταν στο 25% στις δημοσκοπήσεις – με αυτό τον τρόπο στήρθξε το πολιτικό κέντρο.
Λίγες μέρες αργότερα, στην περιφέρεια Sonneberg της Θουριγγίας, οι ψηφοφόροι εξέλεξαν έναν υποψήφιο του AfD ως διοικητή της περιφέρειας για πρώτη φορά.
Έχοντας αναλάβει ένα ηττημένο FDP πριν από μια δεκαετία όταν δεν κατάφερε να εξασφαλίσει έδρες στη γερμανική Bundestag για πρώτη φορά στην ιστορία του, μια σειρά κανκών εποδόσεων στις περιφερειακές εκλογές από την ένταξή του στον συνασπισμό στα τέλη του 2021 το έθεσε σε κίνδυνο να μη έχει κοινοβουλευτική παρουσία
Το κόμμα κινδύνευε να χάσει το όριο του 5% για να μπει ξανά στο κοινοβούλιο σε περιφερειακές εκλογές στη Βρέμη τον Μάιο, αλλά τελικά έλαβε 5,1%.
Δημοσιονομική πειθαρχία
Ένας Βουλευτής του FDP που γνωρίζει τη σκέψη του Lindner δήλωσε στο Bloomberg ότι οι αντιπαραθέσεις εντός του κυβερνητικού συνασπισμού θα συνεχιστούν εν όψει των εκλογικών αναμετρήσεων του Οκτωβρίου, δίνοντάς του τη δυνατότητα να παίξει με τη σταθερή του στάση ενάντια στους Πράσινους και το γεγονός ότι μπορεί να ενσωματώσει με κάποιο τρόπο το AfD.
Ο Linder επικοινωνεί με τη βάση του μέσω σκληρών θέσεων που διατυπώνει σχετικά με τη δημοσιονομική πειθαρχία, συμπεριλαμβανομένης της θέσης του για την επιστροφή του συνταγματικού «φρένου στο χρέος το οποίο περιορίζει τη δυνατότητα της κυβέρνησης να αυξάνει το δημόσιο δανεισμό.
Ωστόσο, διεθνείς οργανισμοί έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πώς εννοεί τη δημοσιονομική πειθαρχία
Ο ΟΟΣΑ προειδοποίησε ότι ορισμένοι από τους περιορισμούς των δαπανών του προκαλούν κενά που έχουν δημιουργήσει τεράστιες υποχρεώσεις στους φορολογούμενους και βλάπτουν την αξιοπιστία των δημόσιων οικονομικών της χώρας.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επανέλαβε αυτήν την άποψη, προτείνοντας η κυβέρνηση να περιορίσει τη χρήση ειδικών επενδυτικών κεφαλαίων αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ προκειμένου να ενισχύσει τη διαφάνεια, τη συνοχή με τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αποτελεσματικότητα του «φρένου» στο χρέος
Όσον αφορά την κριτική για τη χρήση κονδυλίων εκτός προϋπολογισμού από την κυβέρνηση, ο εκπρόσωπος υπουργείου Οικονομικών σημείωσε ότι ο Lindner είχε καταστήσει σαφές σε πολλές περιπτώσεις ότι η διαφάνεια πρέπει να αυξηθεί και ο συνολικός αριθμός τους να μειωθεί.
Η κυβέρνηση επανεξετάζει συνεχώς τα κονδύλια, πρόσθεσε.
Πίσω στο Βερολίνο μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, τα κυβερνητικά κόμματα θα κλειδώσουν ξανά όταν ο Olaf Scholz θα πραγματοποιήσει υπουργικό συμβούλιο στο Meseberg που ξεκινά την Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2023.
«Εύχομαι επίσης να υπάρχει λιγότερος θόρυβος, με τις λύσεις να παρουσιάζονται πιο γρήγορα», δήλωσε ο Lindner στο βαυαρικό ραδιόφωνο αυτή την εβδομάδα όταν ρωτήθηκε για τις διαφωνιες εντός του κυβερνητικού συνασπισμού
Αλλά πρόσθεσε: «Πρέπει να αντιλαμβάνονται οι ψηφοφόροι τις διαφορετικές επιλογές που τους παρουσιάζονται να εγκρίνουν με τη ψήφο τους».
