Στη χώρα μας το 45,5% δεν εξυπηρετεί τις οικονομικές υποχρεώσεις του
Το τρίπτυχο «ακριβά ενοίκια, αυξημένες χρεώσεις στους λογαριασμούς, θηριώδης ακρίβεια» δημιουργεί ασφυκτικές συνθήκες για τους Ελληνες, ενώ σε εξίσου δύσκολη θέση βρίσκονται και όσοι έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο. Παρά το γεγονός ότι οι τιμές και τα ενοίκια των κατοικιών αυξήθηκαν στην Ε.Ε. την περίοδο 2010-2022, το ποσοστό των ατόμων που ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφελείας μειώθηκε από 12,4% το 2010 σε 9,2% το 2022.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο στη χώρα μας, καθώς, σύμφωνα με τη Eurostat, στην Ελλάδα το 45,5% των ατόμων ζει σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφελείας, που αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό στο σύνολο των 29 χωρών της Ε.Ε., όταν ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι 9,2%. Δηλαδή, περίπου ο μισός πληθυσμός της χώρας μας ζει σε νοικοκυριά που έχουν καθυστερήσεις σε έξοδα που είναι άμεσα σχετιζόμενα με τη στέγαση. Παράλληλα, αξίζει να αναφέρουμε ότι η αύξηση 9,1 μονάδων σε σχέση με το 2021 (36,4%) αντιστοιχεί σε περίπου 910.000 περισσότερα άτομα.
Στη λίστα με τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά για το 2022 ακολουθούν η Βουλγαρία (19,9%), η Ρουμανία (18,4%), η Κροατία (15,7%). Το μικρότερο ποσοστό καταγράφεται σε Τσεχία (2,7%), Ολλανδία (2,9%), Βέλγιο (4,2%) και Αυστρία (4,7%). Το σύνολο των δεικτών της Eurostat καθιστά την Ελλάδα πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης για τουλάχιστον 6 συναπτά έτη στο σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Περικοπές
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ζητούμενα μισθώματα οικογενειακών κατοικιών κατέγραψαν συσσωρευτική αύξηση από 37,2% έως 42,1% το χρονικό διάστημα 2018-2022, τάση που συνεχίστηκε για όλο το 2023 και συνεχίζεται έως σήμερα. Παράλληλα, πρόσφατη έρευνα καταγράφει ότι το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσει τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές στα βασικά αγαθά ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους. Οι Ελληνες, σύμφωνα με τη Eurostat, είχαν το πέμπτο χαμηλότερο διαθέσιμο εισόδημα (9.520 €) το 2022 στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μετά τη Βουλγαρία, τη Σλοβακία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία, τη στιγμή που το 26,3% των Ελλήνων βρίσκεται στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα της ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η οικονομική κατάσταση της πλειονότητας των νοικοκυριών επιδεινώθηκε σημαντικά το 2023, εξαιτίας των ανατιμήσεων. Το 30,7% των νοικοκυριών δήλωσε πως το εισόδημά του μειώθηκε, με τον μέσο όρο στο 24,7%. Για το 60,6% των νοικοκυριών το εισόδημα δεν επαρκεί και περιορίζει τις δαπάνες του. Επτά στα 10 νοικοκυριά επηρεάζονται σημαντικά από τις αυξήσεις στα τρόφιμα. Στο σύνολο των νοικοκυριών, το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί μεσοσταθμικά για 23 ημέρες, ενώ για τα νοικοκυριά των οποίων το εισόδημα τελειώνει πριν από το τέλος του μήνα (60,7%) αυτό επαρκεί μεσοσταθμικά για 19 ημέρες.
Οπως υπογραμμίζει ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, «απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα, που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας, ή τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.
Μην ξεχνάμε ότι η χώρα μας είναι από τις λίγες χώρες της Ε.Ε. που δεν διαθέτουν κοινωνικές κατοικίες (όχι εργατικές). Η κοινωνική κατοικία αντιπροσωπεύει μορφές παρεμβάσεων -κατασκευή, ρυθμιστικά μέτρα κ.λπ.- της εθνικής κυβέρνησης ή/και των τοπικών Αρχών στην αγορά κατοικίας προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων. Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής».