Τίποτα δεν φαινόταν ικανό έως τώρα να τρομάξει τους επενδυτές. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι διαρκείς γεωπολιτικές εντάσεις ήταν απλά η «νέα κανονικότητα». Ο εκρηκτικός πληθωρισμός και οι μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων κάτι που «θα περάσει κι αυτό», με το φθηνό χρήμα να επιστρέφει σταδιακά από τα τέλη του έτους. Η ύφεση μεγάλων οικονομιών, όπως η Γερμανία ή εξελίξεις όπως η υποβάθμιση των ΗΠΑ, ήταν «διαχειρίσιμα».
Όλα τα ανησυχητικά και στενάχωρα έμπαιναν στην άκρη, με τους επενδυτές να εστιάζουν στην επανάσταση της generative AI, τα κατορθώματα του ChatGPT και την παγκόσμια κούρσα των ημιαγωγών, χαρίζοντας στις εταιρείες που συμμετείχαν σε όλα αυτά ένα εντυπωσιακό ράλι. Η ευφορία φαίνεται όμως να χάθηκε απότομα. Και τούτο γιατί δεν είχαν υπολογίσει τον πιο σημαντικό ίσως σήμερα παράγοντα για τις διεθνείς αγορές: την Κίνα.
Η δραματική επιβράδυνσή της και η όξυνση των προβλημάτων στην αγορά ακινήτων και του σκιώδους τραπεζικού τομέα – που αποκαλύπτεται από τις υποθέσεις των Evergrande και Zhongzi – σημαίνουν πόνο. Η αιμορραγία είναι βεβαίως πιο έντονη για τις κινεζικές μετοχές, αλλά οι ρευστοποιήσεις άρχισαν επίσης σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Τα χρηματιστήρια βίωσαν τη χειρότερη εβδομάδα τους από τον περασμένο Μάρτιο και οι αναλυτές βλέπουν πλέον συνέχεια στη διόρθωση.
Και τούτο γιατί όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις της Δύσης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την τεράστια κινεζική αγορά. Οι περισσότερες έχουν φροντίσει να έχουν σε κινεζικό έδαφος γραμμές παραγωγής και καταστήματα ή έστω συνεργασίες με τοπικές εταιρείες, προκειμένου να διοχετεύουν τις εξαγωγές τους. Πολλές αγοράζουν από την Κίνα και αναγκαίες πρώτες ύλες. Αν ο τίγρης της Ασίας ασθενήσει σοβαρά, θα πέσει στο κρεβάτι του πόνου συνολικά η παγκόσμια οικονομία.
«Πραγματικά ολόκληρος ο κόσμος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την Κίνα. Οι μεγάλες πολυεθνικές είτε πωλούν στην Κίνα είτε αντλούν πόρους από την Κίνα» εξηγεί στο Bloomberg ο Τζέισον Χσου, chief investment officer της Rayliant Global Advisors. Ήδη πολλές επιχειρήσεις έχουν αναθεωρήσει αισθητά προς τα κάτω τους στόχους για τα έσοδα των επόμενων 12 μηνών επικαλούμενες ακριβώς τα προβλήματα της κινεζικής οικονομίας.
Ήδη υπάρχουν ανησυχίες για το πόσο έχει πληγωθεί η εμπιστοσύνη των Κινέζων καταναλωτών, που είδαν αιφνιδίως έναν κολοσσό του σκιώδους τραπεζικού τομέα, τη Zhongzhi Enterprise, να παγώνει τις πληρωμές σε δεκάδες χιλιάδες πελάτες και ένα άλλοτε σύμβολο της κινεζικής ακμής, την Evergrande να κηρύσσει στάση πληρωμών στις ΗΠΑ. Αν οι Κινέζοι καταναλωτές σταματήσουν να δαπανούν «θα υποφέρουν πραγματικά πολλοί, πολλά στοιχεία ενεργητικού» προειδοποιεί ο Rajeev De Mello, global macro portfolio manager στην Gama Asset Management, η οποία έσπευσε να περιορίσει την έκθεσή της σε ευρωπαϊκές μετοχές, εμπορεύματα, χρυσό και νομίσματα αναδυόμενων αγορών.
Οι κλάδοι που λαβώνονται πιο άμεσα και πιο βαθιά
Η Κίνα είναι ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές βασικών μετάλλων στον κόσμο, όπως το σιδηρομετάλλευμα και ο χαλκός. Για αυτό και ακόμη και κατά τους μήνες που οι ευρωπαϊκές μετοχές ενισχύονταν στο σύνολό τους δυναμικά, ο δείκτης Stoxx 600 Basic Resources, στον οποίο φιγουράρουν οι μεγαλύτερες μεταλλευτικές βιομηχανίες, δεχόταν πιέσεις. Μετά και τις αρνητικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών, καταγράφει απώλειες 19% από τις αρχές του έτους και είναι ο δείκτης με τη χειρότερη, με διαφορά, επίδοση στην Ευρώπη.
Οι μετοχές των γιγάντων Anglo American Plc, Glencore Plc και Rio Tinto Plc έχουν δει τη χρηματιστηριακή αξία τους να μειώνεται από 20% έως και 40%. Η Rio, όπως και η αυστραλιανή ανταγωνίστριά της BHP Group, αντλούν σχεδόν το 60% των εσόδων τους από την Κίνα ενώ έκθεση της τάξης του 20% έχουν οι Glencore και Anglo America, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg.
Και από το σκοτάδι των ορυχείων, περνάμε στη λάμψη των αγαθών πολυτελείας. Η Goldman Sachs υπολογίζει ότι οι κολοσσοί του κλάδου, LVMH (Louis Vuitton), Kering (Gucci) και Hermes International αντλούν το 17% έως 20% των ετήσιων εσόδων τους από την κινεζική αγορά. Έως και τον Ιούλιο οι μετοχές των ομίλων πολυτελών αγαθών επιδίδονταν σε ξέφρενο ράλι. Ωστόσο μέσα στον Αύγουστο οι LVMH, Kering, Hermes, Richemont, Swatch Group και Moncler SpA έχουν χάσει αθροιστικά 86 δισ. δολάρια από την κεφαλαιοποίησή τους.
Όλα τα βλέμματα στους ημιαγωγούς
Ένας κλάδος που έχει μεγάλη εξάρτηση από την Κίνα είναι και αυτός της παραγωγής ημιαγωγών. Και είναι σίγουρα ο κλάδος για τον οποίο ανησυχούν περισσότερο από κάθε άλλο οι διεθνείς αγορές. Τα μικροτσίπ είναι αυτά που «κινούν» σήμερα την παγκόσμια οικονομία. Κάθε συσκευή στην καθημερινότητά μας, από τους υπολογιστές, τα κινητά και τα αυτοκίνητα έως τα ψυγεία και τα πλυντήρια, αλλά και κάθε βήμα της τεχνητής νοημοσύνης βασίζεται σε ημιαγωγούς. Πρόκειται για το πιο hot εμπόρευμα παγκοσμίως. Αν εταιρείες όπως η Nvidia, η Qualcomm και η Intel ματώσουν λόγω Κίνας, θα αρχίσουν να ανοίγουν παντού πληγές.
Nuntiusweb