Η ουκρανική ηγεσία παραδέχθηκε με τον πλέον επίσημο τρόπο το καταστροφικό πλήγμα που επέφερε η Ρωσία στις ενεργειακές υποδομές της χώρας το Σάββατο (14/1/22023) με τις μαζικές πυραυλικές με πάνω από 80 πυραύλους.
Πρόκειται για ενεργειακή εξάρθρωση, καθώς οι συγκεκριμένοι βομβαρδισμοί ήταν οι σφοδρότεροι του 2023 και συνετέλεσαν στο απεγνωσμένο μήνυμα Zelensky για την αποστολή νέων όπλων από τη Δύση πριν να είναι πολύ αργά.
Ταυτόχρονα καταρρίπτεται το φαιδρό επιχείρημα Ουκρανών και Δύσης, πως τα πυραυλικά αποθέματα της Ρωσίας εξαντλούνται.
Δύσκολες μέρες
Ο υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας German Galushchenko δήλωσε ότι οι επόμενες ημέρες θα είναι δύσκολες στο μέτωπο της ενέργειας έπειτα από την τελευταία ρωσική σαρωτική επίθεση κατά ζωτικής σημασίας υποδομών σε πολλές περιοχές της Ουκρανίας, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters.
Η Ρωσία εξαπέλυσε μαζική πυραυλική επίθεση κατά της Ουκρανίας ενώ τα ρωσικά media κάνουν λόγο για πλήρη αιφνιδιασμό της ουκρανικής αεράμυνας.
«Εξαιτίας των βομβαρδισμών στις περισσότερες περιοχές, πραγματοποιούνται έκτακτες διακοπές.
Οι επόμενες ημέρες θα είναι δύσκολες», έγραψε ο ουκρανός υπουργός Ενέργειας σε ανάρτησή του στο Facebook.
Δύσκολη η αποκατάσταση του δικτύου – Η επιτυχημένη στρατηγική Putin
Η Ουκρανία αγωνίζεται να κρατήσει ζωντανό το ηλεκτρικό της δίκτυο καθώς η τακτική των σαρωτικών αεροπορικών επιδρομών της Ρωσίας στον τομέα των ενεργειακών υποδομών μπαίνει στον πέμπτο μήνα της.
Παρά την αμείωτη δυτική υποστήριξη, οι εκκλήσεις του Κιέβου για τους μετασχηματιστές του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας δεν εισακούστηκαν και λείπουν αρκετά ανταλλακτικά για την απρόσκοπτη λειτουργία του δικτύου.
Η απόφαση του Vladimir Putin να στοχεύσει τις μη στρατιωτικές ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας ήταν μια από τις πλέον αποτελεσματικές στρατηγικές που υιοθετήθηκαν κατά τη διάρκεια της αποκαλούμενης στρατιωτικής επιχείρησης.
Από τον Σεπτέμβριο του 2022, η Ρωσία καταστρέφει συστηματικά την υποδομή ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας με τακτικά κύματα πλήγμάτων μέσω πυραύλων και drones που στοχεύουν σταθμούς παραγωγής ενέργειας, γραμμές μεταφοράς και άλλα βασικά στοιχεία της ενεργειακής υποδομής.
Τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά.
Εκατομμύρια Ουκρανοί πολίτες έχουν μείνει χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση ή νερό για παρατεταμένες περιόδους εν μέσω παγετώνων.
Αδύνατη η αποκατάσταση
Η ηγεσία της Ουκρανίας και οι εταιρείες του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν να επιδιορθώνουν το δίκτυο, ακόμη και όταν η Ρωσία συνεχίζει να πραγματοποιεί στρατηγικές επιθέσεις.
Εκατοντάδες τεχνικοί από την Ukrenergo, τον φορέα εκμετάλλευσης ηλεκτρικού δικτύου της Ουκρανίας, και την DTEK, τη μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, εργάζονται όλο το εικοσιτετράωρο από τον Σεπτέμβριο για την επισκευή υποσταθμών και γραμμών μεταφοράς.
Αντιμετωπίζουν μια δύσκολη κατάσταση.
Οι περισσότεροι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής και υποσταθμοί της Ουκρανίας έχουν δεχθεί πλήγματα, μερικές φορές περισσότερες από μία φορές.
Συνολικά, πάνω από το 40% του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας έχει υποστεί ζημιές.
Παρά το γεγονός ότι η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας έχει μειωθεί κατά μέσο όρο κατά 35% από την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας λόγω της φυγής των προσφύγων και των μαζικών καταστροφών που προκλήθηκαν από τα στρατεύματα του Putin, η Ουκρανία δεν είναι σε θέση να καλύψει περίπου το 30% της τρέχουσας εγχώριας ζήτησης.
Οι μετασχηματιστές υψηλής ισχύος
Το πιο πιεστικό πρόβλημα είναι η ζημιά σε μεγάλους μετασχηματιστές υψηλής ισχύος, κρίσιμο μέρος οποιουδήποτε υποσταθμού ηλεκτρικής ενέργειας.
Ένας μετασχηματιστής είναι ένα μηχάνημα που ρυθμίζει την τάση του ηλεκτρικού ρεύματος που διέρχεται από τις γραμμές μεταφοράς και ένας αυτομετασχηματιστής το κάνει αυτόματα.
Αυτό είναι σημαντικό γιατί η ηλεκτρική ενέργεια μετατρέπεται από υψηλή τάση κατά τη μεταφορά σε χαμηλή τάση όταν διανέμεται στους καταναλωτές.
Χωρίς μετασχηματιστές, το δίκτυο δεν λειτουργεί ώστε να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε νοικοκυριά και άλλους λιανικούς καταναλωτές.
Η Ουκρανία χρειάζεται χιλιάδες μικρού και μεσαίου μεγέθους μετασχηματιστές για να αντικαταστήσουν αυτούς που καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές από ρωσικές επιθέσεις.
Πάνω από 1.000 μικροί μετασχηματιστές είχαν σταλεί στην Ουκρανία μέχρι το τέλος του 2022, σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών, από τους οποίους περίπου 100 ήταν αυτόματοι.
Αποστολή βοήθειας
Το πραγματικό πρόβλημα είναι η απουσία μεγάλων μετασχηματιστών υψηλής τάσης.
Σύμφωνα με την Ukrenergo, από τις 11 Ιανουαρίου 2023, η Ουκρανία χρειάζεται 59 από αυτές τις γιγάντιες μονάδες που αυτόματα μεταφέρουν ισχύ υψηλής τάσης στους υποσταθμούς.
Οι νέοι μετασχηματιστές κοστίζουν περίπου 2 εκατομμύρια δολάρια έκαστος και ζυγίζουν εκατοντάδες τόνους.
Η Λιθουανία στέλνει ένα.
Άλλες δυτικές χώρες εξετάζουν το θέμα.
Αμέτρητα τα προβλήματα
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει μια ειδική ομάδα που επικεντρώνεται στην εύρεση μετασχηματιστών και τη μεταφορά τους στην Ουκρανία.
Όμως τα προβλήματα είναι αμέτρητα.
Πρώτον, υπάρχει μια μεγάλη κρίση στην αλυσίδα εφοδιασμού και η επακόλουθη έλλειψη μεγάλων μετασχηματιστών παγκοσμίως, κάτι που ισχύει εδώ και μια δεκαετία.
Ο εξοπλισμός είναι κρίσιμος και ακριβός, επομένως οι φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου πρέπει να διατηρούν τις δικές τους προμήθειες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Τουλάχιστον στις ΗΠΑ, οι επιθέσεις και τα ανεξήγητα «περιστατικά» σε υποσταθμούς αυξάνονται, γεγονός που καθιστά πιο σημαντικό να διατηρούνται εφεδρικά ανταλλακτικά.
Μπορεί να χρειαστούν έως και δύο χρόνια για την παραλαβή μιας νέας μονάδας.
Δεύτερον, δεν είναι όλος ο εξοπλισμός συμβατός με το υλικό της σοβιετικής εποχής της Ουκρανίας.
Το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ (DOE), το οποίο είναι υπεύθυνο για την προσπάθεια της κυβέρνησης των ΗΠΑ να δώσει μετασχηματιστές στην Ουκρανία, έχει κατηγορηθεί για ασυνέπεια να επιλύσει το βασικό ζήτημα του εάν οι μετασχηματιστές των ΗΠΑ είναι συμβατοί με το ουκρανικό δίκτυο.
Η Ukrenergo και ορισμένοι μηχανικοί δικτύων των ΗΠΑ επιμένουν ότι οι μετασχηματιστές των ΗΠΑ θα μπορούσαν να λειτουργήσουν με μικρές προσαρμογές και προέτρεψαν τις ΗΠΑ να στείλουν έστω και μία μονάδα που έχει ήδη αποσυρθεί, ώστε η Ουκρανία να τη δοκιμάσει.
Ορισμένοι που εμπλέκονται στην προσπάθεια ισχυρίζονται ότι τα στελέχη του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ δεν έχουν δώσει απάντηση στους δυνητικούς πελάτες.
Ομοίως, η Ukrenergo ισχυρίζεται ότι οι προσπάθειές της να επικοινωνήσει απευθείας με τις εταιρείες δικτύου των ΗΠΑ και του Καναδά έχουν μείνει χωρίς ανταπόκριση.
Σε αυτό το στάδιο, φαίνεται να υπάρχει έλλειψη σαφήνειας και συντονισμού.
Δύσκολα τα logistics
Η προμήθεια και η αποστολή των μετασχηματιστών είναι ένα άλλο πρόβλημα.
Αν και το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ εμφανίζεται πρόθυμο να καλύψετε τα logistics, αυτά τα ογκώδη και εξαιρετικά βαριά μηχανήματα είναι απίθανο να χωρέσουν σε κανένα διαθέσιμο αεροσκάφος για αερομεταφορά.
Απομένει η μεταφορά δια θαλάσσης, διαδικασία η οποία διαρκεί αρκετούς μήνες.
Στην προσπάθεια εξεύρεσης ανταλλακτικών μετασχηματιστών υψηλής ισχύος για την Ουκρανία τα προβλήματα παραμένουν.
Τα εμπόδια περιλαμβάνουν τα σημεία ”συμφόρησης” της εφοδιαστικής αλυσίδας μετά την COVID-19, μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση, κυρώσεις που πλήττουν τη Ρωσία αλλά και δυσκολεύουν την επιχειρηματική δραστηριότητα, γραφειοκρατικές διαδικασίες και τις συνέπειες του ίδιου του πολέμου.
Κατά συνέπεια, μπορεί να περάσει αρκετός καιρός μέχρι να αποδώσουν οι τρέχουσες προσπάθειες για την Ουκρανία.
Ενώ οι αρχές στο Κίεβο περιμένουν τους μετασχηματιστές που χρειάζονται τόσο απεγνωσμένα, ο ρωσικός στρατός θα συνεχίσει να καταστρέφει την ενεργειακή υποδομή της χώρας σε μια προσπάθεια να παγώσει τους Ουκρανούς ώστε να τρωθεί το φρόνημά τους και να οδηγηθούν σε ήττα.
Απεγνωσμένο μήνυμα Zelensky
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky δήλωσε στις (14/1/2023) ότι οι ρωσικές επιθέσεις κατά μη στρατιωτικών στόχων μπορούν να σταματήσουν μόνο αν οι δυτικοί σύμμαχοι του Κιέβου προμηθεύσουν με τα αναγκαία όπλα την χώρα του.
«Τι χρειάζεται γι’ αυτό; Εκείνα τα όπλα που βρίσκονται στις αποθήκες των συμμάχων μας και τα οποία οι στρατιώτες μας περιμένουν επί τόσο πολύ χρόνο», δήλωσε ο Zelensky κατά το βραδινό του βιντεομήνυμα, έπειτα από τις μαζικές πυραυλικές επιθέσεις της Ρωσίας κατά των ουκρανικών πόλεων.
«Ο κόσμος όλος γνωρίζει τι και πώς θα σταματήσει εκείνους που σπέρνουν τον θάνατο.
Ευχαριστώ κάθε έναν που μας βοηθά σε αυτό».