Εννέα μήνες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ο Vladimir Putin έχει αρχίσει να διασπά το κοινό μέτωπο που είχαν συμπήξει οι δυτικοί σύμμαχοι, προκαλώντας οξύ διχασμό στις τάξεις τους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα μεταδίδει το Politico, κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι εξαγριωμένοι με την Biden ενώ παράλληλα κατηγορούν τους Αμερικανούς πως απεκόμισαν τεράστια χρηματικά και μη κέρδη από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ οι ίδιοι και οι χώρες τους υποφέρουν.
«Το γεγονός είναι ότι, αν το δεις νηφάλια, η χώρα που κερδίζει περισσότερο από αυτόν τον πόλεμο είναι οι ΗΠΑ επειδή πουλάνε περισσότερο φυσικό αέριο σε υψηλότερες τιμές, αλλά και όπλα», είπε ένας ανώτερος αξιωματούχος.
Τα σχόλια, που διατυπώνονται τόσο δημοσίως όσο και σε ιδιωτικές συζητήσεις από αξιωματούχους, διπλωμάτες και υπουργούς, αν μη τι άλλο, συνάδουν με την ευρωπαϊκή λαϊκή οργή για τις αμερικανικές επιδοτήσεις, που απειλούν να καταστρέψουν την ευρωπαϊκή βιομηχανία.
Από την άλλη, το Κρεμλίνο στέκεται… και χαμογελά χαιρέκακα.
«Βιώνουμε, πραγματικά, μια ιστορική συγκυρία» είπε ο αξιωματούχος της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι το διπλό χτύπημα από τις υψηλές τιμές ενέργειας κινδυνεύει να στρέψει την κοινή γνώμη τόσο ενάντια στην πολεμική προσπάθεια στην Ουκρανία όσο και στη διατλαντική συμμαχία.
«Η Αμερική πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η κοινή γνώμη μεταστρέφεται σε πολλές χώρες της ΕΕ».
Υπενθυμίζεται πως ο επικεφαλής διπλωμάτης της ΕΕ Josep Borrell κάλεσε την Ουάσιγκτον να απαντήσει στις ευρωπαϊκές ανησυχίες.
«Οι Αμερικανοί – οι φίλοι μας – παίρνουν αποφάσεις που έχουν οικονομικό αντίκτυπο σε εμάς» είχε πει σε συνέντευξή του στο Politico.
Το κυριότερο σημείο έντασης τις τελευταίες εβδομάδες ήταν οι πράσινες επιδοτήσεις και οι δασμοί του Biden που οι Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι αποτελούν προάγγελο οικονομικό πολέμου με την ΕΕ και απειλούν να καταστρέψουν τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες.
Παρά τις αντιρρήσεις από την Ευρώπη, η Ουάσιγκτον μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει σημάδια υποχώρησης.
Ταυτόχρονα, η αναστάτωση που προκλήθηκε από την εισβολή του Putin στην Ουκρανία οδηγεί τις ευρωπαϊκές οικονομίες σε ύφεση, με τον πληθωρισμό να εκτοξεύεται και με την ενεργειακή κρίση να σοβεί.
Καθώς προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη ρωσική ενέργεια, οι χώρες της ΕΕ στρέφονται στο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ – αλλά η τιμή που πληρώνουν οι Ευρωπαίοι είναι σχεδόν τέσσερις φορές υψηλότερη από το ίδιο κόστος καυσίμων στην Αμερική.
Έπειτα, υπάρχει το ζήτημα της αύξησης των αιτημάτων για στρατιωτικό κιτ αμερικανικής κατασκευής, καθώς οι ευρωπαϊκοί στρατοί λιγοστεύουν μετά την αποστολή όπλων στην Ουκρανία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron είπε ότι οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ δεν είναι «φιλικές» ενώ ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας κάλεσε την Ουάσιγκτον να επιδείξει περισσότερη «αλληλεγγύη» και να βοηθήσει στη μείωση του ενεργειακού κόστους.
Υπουργοί και διπλωμάτες που εδρεύουν σε άλλα μέρη του μπλοκ εξέφρασαν απογοήτευση για τον τρόπο που η κυβέρνηση του Biden απλώς αγνοεί τον αντίκτυπο των οικονομικών πολιτικών στους Ευρωπαίους συμμάχους.
Όταν οι ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν με τον Βiden για τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ στη συνάντηση της G20 στο Μπαλί την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός πρόεδρος φαινόταν απλώς να αγνοεί το θέμα.
Άλλοι αξιωματούχοι και διπλωμάτες της ΕΕ συμφώνησαν ότι η αμερικανική άγνοια σχετικά με τις συνέπειες για την Ευρώπη είναι ένα μεγάλο πρόβλημα.
«Οι Ευρωπαίοι είναι εμφανώς απογοητευμένοι για την έλλειψη ενημέρωσης και διαβούλευσης», δήλωσε ο David Kleimann από το think tank Bruegel.
Οι αξιωματούχοι και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού αναγνωρίζουν τους κινδύνους που θα έχει η ολοένα και πιο τοξική ατμόσφαιρα στη δυτική συμμαχία.
Η διαμάχη είναι ακριβώς αυτό που επιθυμούσε ο Putin, συμφώνησαν οι διπλωμάτες της ΕΕ και των ΗΠΑ.
Η αυξανόμενη διαμάχη σχετικά με τον νόμο του Βiden για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA) – ένα τεράστιο πακέτο για τη φορολογία, το κλίμα και την υγειονομική περίθαλψη – έχει επαναφέρει τους φόβους για έναν διατλαντικό εμπορικό πόλεμο ψηλά στην πολιτική ατζέντα και πάλι.
«Ο αμερικανικός νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού είναι πολύ ανησυχητικός» δήλωσε ο Ολλανδός υπουργός Εμπορίου Liesje Schreinemacher.
«Ο πιθανός αντίκτυπος στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι πολύ μεγάλος».
«Οι ΗΠΑ εφαρμόζουν μια εσωτερική ατζέντα, η οποία είναι προστατευτική και προβαίνει διακρίσεις σε βάρος των συμμάχων των ΗΠΑ» δήλωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις διατλαντικές σχέσεις, Tonino Picula.
Ρυθμίζεται από την αγορά…
Ένας Αμερικανός αξιωματούχος τόνισε ότι η διαμόρφωση της τιμής για τους Ευρωπαίους αγοραστές φυσικού αερίου αντανακλά αποφάσεις της ιδιωτικής αγοράς και δεν είναι αποτέλεσμα οποιασδήποτε πολιτικής ή δράσης της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
«Οι αμερικανικές εταιρείες υπήρξαν διαφανείς και αξιόπιστοι προμηθευτές φυσικού αερίου στην Ευρώπη» είπε ο αξιωματούχος.
Η εξαγωγική ικανότητα περιορίστηκε επίσης από ένα ατύχημα τον Ιούνιο που ανάγκασε μια μεγάλης σημασίας εγκατάσταση να κλείσει.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, πρόσθεσε ο αξιωματούχος, η διαφορά μεταξύ των τιμών εξαγωγής και εισαγωγής δεν πηγαίνει στους εξαγωγείς LNG των ΗΠΑ, αλλά στις εταιρείες που μεταπωλούν το φυσικό αέριο εντός της ΕΕ.
Ο μεγαλύτερος Ευρωπαίος κάτοχος μακροπρόθεσμων συμβολαίων φυσικού αερίου στις ΗΠΑ είναι, για παράδειγμα, η γαλλική Total Energies.
Αυτό δεν είναι ένα νέο επιχείρημα από την αμερικανική πλευρά, αλλά δεν φαίνεται να πείθει τους Ευρωπαίους.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες μας πωλούν το αέριό τους στην τετραπλάσια τιμή όταν διασχίζουν τον Ατλαντικό», δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά Thierry Breton στη γαλλική τηλεόραση.
«Φυσικά οι Αμερικανοί είναι σύμμαχοί μας… αλλά όταν κάτι πάει στραβά, είναι απαραίτητο να το λένε και μεταξύ των συμμάχων» πρόσθεσε.
Η φθηνότερη ενέργεια έχει γίνει γρήγορα ένα τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και για τις αμερικανικές εταιρείες.
Εύλογα, οι επιχειρήσεις σχεδιάζουν νέες επενδύσεις στις ΗΠΑ ή ακόμη και να μεταφέρουν τις υπάρχουσες επιχειρήσεις τους μακριά από την Ευρώπη, σε αμερικανικά εργοστάσια.
Μόλις αυτή την εβδομάδα, η πολυεθνική Solvay ανακοίνωσε ότι επιλέγει τις ΗΠΑ έναντι της Ευρώπης για νέες επενδύσεις, στην τελευταία από μια σειρά παρόμοιων ανακοινώσεων από βιομηχανικούς κολοσσούς της ΕΕ.
Σύμμαχοι ή όχι;
Πέρα από τις διαφωνίες για την Ενέργεια, μόλις η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα βιομηχανικών επιδοτήσεων 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη των πράσινων βιομηχανιών στο πλαίσιο του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού, οι Βρυξέλλες μπήκαν σε κατάσταση πανικού.
«Ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού έχει αλλάξει τα πάντα», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ.
«Είναι ακόμα σύμμαχός μας η Ουάσιγκτον ή όχι;».
Για τον Biden, η νομοθεσία είναι ένα ιστορικό επίτευγμα για το κλίμα.
«Αυτό δεν είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος» είπε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
«Ο νόμος θα καλλιεργήσει το έδαφος για επενδύσεις καθαρής ενέργειας, δεν θα μας διχάσει».
Αλλά η ΕΕ το βλέπει αυτό διαφορετικά.
Ένας αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών της Γαλλίας είπε ότι η διάγνωση είναι σαφής: Πρόκειται για «επιδοτήσεις που εισάγουν διακρίσεις οι οποίες θα στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό».
Ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας Bruno Le Maire αυτή την εβδομάδα κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι ακολουθούν το μονοπάτι της Κίνας, δηλαδή αυτό του οικονομικού απομονωτισμού.
Η ΕΕ προετοιμάζει απαντήσεις, όπως μια μεγάλη ώθηση επιδοτήσεων για να αποτρέψει την εξάλειψη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τους Αμερικανούς ανταγωνιστές.
«Βιώνουμε μια υφέρπουσα κρίση εμπιστοσύνης σε εμπορικά θέματα σε αυτή τη σχέση», δήλωσε ο Γερμανός ευρωβουλευτής Reinhard Bütikofer.
«Κάποια στιγμή πρέπει να διεκδικήσεις τον εαυτό σου», είπε η Γαλλίδα ευρωβουλευτής Marie-Pierre Vedrenne.
«Είμαστε σε έναν κόσμο αγώνων εξουσίας.
Όταν παλεύεις με το χέρι, αν δεν είσαι μυώδης, εάν δεν είσαι προετοιμασμένος τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, χάνεις».
Στο περιθώριο, υπάρχει επίσης αυξανόμενος εκνευρισμός για τα χρήματα που ρέουν προς τον αμερικανικό αμυντικό τομέα.
Οι ΗΠΑ είναι μακράν ο μεγαλύτερος πάροχος στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, προσφέροντας μέχρι τώρα όπλα και εξοπλισμό που ξεπερνούν τα 15,2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η ΕΕ έχει προσφέρει μέχρι στιγμής περίπου στρατιωτικό εξοπλισμό 8 δισεκ. ευρώ, σύμφωνα με τον Borrell.
Σύμφωνα με έναν ανώτερο αξιωματούχο από μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, η ανανέωση ορισμένων εξελιγμένων όπλων μπορεί να διαρκέσει «χρόνια» λόγω προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού και στην παραγωγή τσιπ.
Αυτό τροφοδότησε φόβους ότι η αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ μπορεί να επωφεληθεί ακόμη περισσότερο από τον πόλεμο.
Το Πεντάγωνο αναπτύσσει ήδη έναν οδικό χάρτη για να επιταχύνει τις πωλήσεις όπλων, καθώς αυξάνεται η πίεση από τους συμμάχους.
Ένας άλλος διπλωμάτης της ΕΕ υποστήριξε ότι «τα χρήματα που βγάζουν από τα όπλα» θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους Αμερικανούς να καταλάβουν ότι το να εσοδεύουν «όλα αυτά τα μετρητά από το φυσικό αέριο» μπορεί να είναι «υπερβολικό».
Ο διπλωμάτης υποστήριξε ότι μια έκπτωση στις τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσε να μας βοηθήσει να «διατηρούμε ενιαίες τις δημόσιες απόψεις μας» και να διαπραγματευόμαστε με τρίτες χώρες για την προμήθεια φυσικού αερίου. βγάζοντας τεράστια κέρδη από τα προβλήματά σας» είπε ο διπλωμάτης.
Ο άξονας Κίνας-Ρωσίας ισχυροποιείται, οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες του Κόλπου κοροϊδεύουν τον Biden, η Ινδία απορροφά μεγάλο μέρος ενεργειακών πόρων από τη Ρωσία και ο Putin απλά… γελά.
