Τα ανώτατα στελέχη των Vanguard, BlackRock και State Street φαίνεται να έχουν επιτύχει ένα επίπεδο λήψης αποφάσεων και ελέγχου επί της οικονομικής διαχείρισης και του οικονομικού σχεδιασμού και ανάπτυξης στον κόσμο, που υπερβαίνει κατά πολύ οτιδήποτε πέτυχε ποτέ το κεντρικό Πολιτικό Γραφείο του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Σοβιετική Ένωση στο απόγειο της ισχύος της.
Και παρότι υποστηρίζεται ότι το στενά αλληλένδετο και μυστικό σύστημα ιδιοκτησίας και ελέγχου του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της εταιρικής διακυβέρνησης θα πρέπει να υποβληθεί σε ενδελεχή έρευνα και τελικά εν μέρει, αν όχι πλήρως, να αποσυναρμολογηθεί ή να κατανεμηθεί με κάποιο τρόπο ώστε να μπορέσουν να επιτευχθούν η οικονομική διαφοροποίηση και οι αυτόνομες αγορές, δεν έχει νόημα να μιλάμε για ενέργειες όπως «εθνικοποίηση» ή «απαλλοτρίωση», επειδή μια ισχυρή λέσχη διασυνδεδεμένων χρηματοοικονομικών εταιρειών και διαχειριστών περιουσιακών στοιχείων έχει αποκλειστική πρόσβαση στα κεφάλαια…Ενδιάμεσο στρώμα…
Κάποιος θα μπορούσε να αναφέρει την εξαιρετική χρηματοοικονομική και οικονομική ισχύ εταιρειών όπως οι JP Morgan, Citibank και HSBC…
Ωστόσο, αυτές οι τράπεζες δεν είναι παρά ένα ενδιάμεσο επίπεδο ιδιοκτησίας και ελέγχου.
Με τη σειρά τους ανήκουν και ελέγχονται από περιορισμένο αριθμό μετόχων, μεταξύ των οποίων είναι οι Vanguard Group, Inc., BlackRock, Inc., State Street Corporation, Fidelity Management & Research FMR LLC (εφεξής Fidelity MR – η εταιρεία ανασυστάθηκε πρόσφατα ως Fidelity Investments – FMR LLC) και Capital Research & Management Co. (εφεξής Capital RM – η εταιρεία ανασυστάθηκε επίσης πρόσφατα και είναι πλέον επίσημα γνωστή ως Capital Group Companies, Inc.).
Πράγματι, αν ακολουθήσει κανείς τις γραμμές ιδιοκτησίας πίσω από τις κορυφαίες εταιρείες των ΗΠΑ ή της Αυστραλίας σχεδόν, πάντα καταλήγει στα ίδια πέντε ή έξι χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (Vanguard, BlackRock, State Street Corporation, Fidelity MR , Capital RM, και T. Rowe Price Associates)…
Κέρδη από τον πόλεμο…
Ένα σημαντικό ποσοστό των κερδών εταιρειών όπως οι Lockheed Martin, Boeing, Raytheon, Northrop Grumman και General Dynamics έχει να κάνει με τον αμερικανικό στρατό.
Ωστόσο, παραβλέπεται μια βασική λεπτομέρεια: οι ίδιες έξι χρηματοοικονομικές οντότητες που αναφέρονται παραπάνω είναι μεταξύ των μεγαλύτερων θεσμικών μετόχων όλων των εταιρειών κατασκευής όπλων που εξετάστηκαν
Πράγματι, η Vanguard (Vngd) και η BlackRock (BkRk) βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των μεγαλύτερων μετόχων και των πέντε πυλώνων του πολεμικού μπλοκ, ακολουθούμενες από τη State Street Corporation (StSt).
Εν τω μεταξύ, η Capital RM (CRM), η Newport Trust (Nwpt), η Fidelity MR (FMR), η Bank of America (BofAm) και η T Rowe Price (TRP) συγκαταλέγονται στους πέντε μεγαλύτερους μετόχους δύο από τις εταιρείες όπλων.
Άρα ό,τι όπλο πωλείται λόγω Ουκρανίας και Μέσης Ανατολής, ξέρουμε ποιος επωφελείται…
Η μελέτη
Μια μνημειώδης μελέτη που ολοκληρώθηκε από τους Fichtner, Heemskerk και Garcia-Bernardo το 2017 παρέχει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις και τις τάσεις στην οικονομική ιδιοκτησία και την εταιρική διακυβέρνηση, εστιάζοντας ειδικά στο ιδιοκτησιακό καθεστών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο στις Ηνωμένες Πολιτείες (Fichtner et al., 2017).
Οι κύριοι στόχοι και τα ευρήματα της ανάλυσης περιγράφονται από τους συγγραφείς ως εξής:
«Από το 2008, έχει σημειωθεί μια άνευ προηγουμένου στροφή από τις ενεργητικές προς τις παθητικές επενδυτικές στρατηγικές.
Αυτός ο κλάδος κυριαρχείται από την BlackRock, την Vanguard και τη State Street.
Συνολικά, αυτοί οι τρεις γιγαντιαίοι διαχειριστές παθητικών περιουσιακών στοιχείων αποτελούν τον μεγαλύτερο μέτοχο –κατέχουν τουλάχιστον το 40%- όλων των εισηγμένων εταιρειών των ΗΠΑ και το 88% των εταιρειών του δείκτης της Wall Street S&P 500.
Ως εκ τούτου, οι Τρεις Μεγάλοι, μέσω των δραστηριοτήτων εταιρικής διακυβέρνησής τους, θα μπορούσαν ήδη να θεωρηθούν ως το νέο de facto μόνιμο διοικητικό συμβούλιο για πάνω από το 40% όλων των εισηγμένων στο χρηματιστήριο των ΗΠΑ εταιρειών…
Μαζί, αυτές οι 1.662 αμερικανικές εισηγμένες εταιρείες έχουν λειτουργικά έσοδα περίπου 9,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, τρέχουσα κεφαλαιοποίηση άνω των 17 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία αξίας σχεδόν 23,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και απασχολούν περισσότερους από 23,5 εκατομμύρια ανθρώπους.
Αν περιοριστούμε στον βασικό χρηματιστηριακό δείκτη S&P 500, οι τρεις μεγάλοι αποτελούν τον μεγαλύτερο ιδιοκτήτη σε 438 από τις 500 πιο σημαντικές αμερικανικές εταιρείες ή περίπου στο 88% όλων των εταιρειών-μελών». (Fichtner et al., 2017, σελ. 15)
Βασική Ιδιοκτησιακή Δομή και Εταιρικό Προφίλ των Τριών Μεγάλων
Όσον αφορά το συνολικό μέγεθος, τη βασική εταιρική μορφή και τις λειτουργικές δομές των ίδιων των Τριών Μεγάλων, οι συγγραφείς σημειώνουν ότι κάθε εταιρεία έχει υιοθετήσει πολύ διακριτές νομικές μορφές, συστήματα εταιρικής διακυβέρνησης και επενδυτικές στρατηγικές:
«Αν και οι τρεις μεγάλοι έχουν κοινό ότι είναι παθητικοί διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, διαφέρουν αρκετά στις δικές τους δομές εταιρικής διακυβέρνησης.
Η BlackRock είναι η μεγαλύτερη από τις τρεις μεγάλες – είναι ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο.
Στα μέσα του 2016 είχε υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία 4,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων (σ.σ. τώρα 11,5 τρισ.) Πρόκειται για μια δημόσια εισηγμένη εταιρεία…
Η Vanguard, με AUM 3,6 τρισεκ. δολ., είναι αυτή τη στιγμή ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων εκ των Big Three…
Η State Street είναι ελαφρώς μικρότερη από την BlackRock και τη Vanguard, αλλά εξακολουθεί να είναι ένας από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων.
Στα μέσα του 2016, είχε AUM 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων». (Fichtner et al., 2017, σελ. 8)»
Ποιοι κρύβονται από πίσω
Ποιοι είναι λοιπόν οι ιδιοκτήτες αυτών των οικονομικών/εταιρικών μεγαθηρίων, τι ακριβώς είναι και πώς κατάφεραν να πετύχουν το σχέδιό τους;
Η Vanguard και η BlackRock είναι οι μεγαλύτερες χρηματοοικονομικές οντότητες με σημαντικό περιθώριο όσον αφορά τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία.
Η πρώτη έχει αναπτύξει μια περίπλοκη και αόριστα καθορισμένη sui generis μορφή εταιρικής οργάνωσης και διακυβέρνησης που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο τον προσδιορισμό μιας τελικής αρχής, δομής ή διαδικασίας λήψης αποφάσεων.
Η BlackRock και η State Street είναι εταιρείες εισηγμένες στο χρηματιστήριο, ενώ οι δύο επόμενοι μεγαλύτεροι θεσμικοί επενδυτές (Fidelity MR και Capital RM) ανήκουν σε ιδιώτες.
Αν και η BlackRock είναι η μεγαλύτερη από την άποψη των AUM, η Vanguard είναι κάπως πιο ενεργή στην ανάπτυξη αυτών των περιουσιακών στοιχείων για την απόκτηση στρατηγικού μεριδίου σε εταιρείες εισηγμένες στο χρηματιστήριο στις ΗΠΑ.
Δεδομένης της τεράστιας κλίμακας της οικονομικής ισχύος και του εταιρικού ελέγχου που έχουν καταφέρει να συσσωρεύσουν μεταξύ τους οι μεγαλύτερες εταιρείες μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, δεν θα ήταν παράλογο να υποθέσουμε ότι υπάρχουν πολλά άλλα πολύ πλούσια και ισχυρά άτομα και ομάδες συμφερόντων ενσωματωμένο στις κύριες δομές εξουσίας.
The Vanguard Group, Inc.
Η Vanguard ιδρύθηκε το 1975 από τον John Bogle.
Η έδρα της βρίσκεται στο Malvern (Πενσυλβάνια) και οι εμπορικές της δραστηριότητες περιλαμβάνουν τη διαχείριση χρηματιστηρίων, συνταξιοδοτικών και αμοιβαίων κεφαλαίων, μεταβλητών και σταθερών προσόδων και την παροχή υπηρεσιών μεσιτείας και χρηματοοικονομικού προγραμματισμού.
Η εταιρεία επεκτάθηκε γρήγορα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 και στα τέλη της δεκαετίας του 1990 ήταν μεταξύ των μεγαλύτερων διαχειριστών κεφαλαίων στον κόσμο.
Σύμφωνα με τις δικές του εκτιμήσεις, ο εταιρικός όμιλος στο σύνολό του έχει συνολικά περιουσιακά στοιχεία 8,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων υπό διαχείριση (δεύτερο μόνο μετά τη BlackRock), με περίπου 20.000 υπαλλήλους και 50 εκατομμύρια επενδυτές ή πελάτες (διασκορπισμένους σε 423 ξεχωριστά επενδυτικά οχήματα και αμοιβαία κεφάλαια σε όλο τον κόσμο. 208 από τα οποία είναι εγγεγραμμένα στις ΗΠΑ).
BlackRock, Inc.
Η BlackRock παρέχει επίσης ευρύ φάσμα επενδυτικών υπηρεσιών, υπηρεσιών διαχείρισης κινδύνων, χρηματοοικονομικού σχεδιασμού και συμβουλευτικών υπηρεσιών τόσο για θεσμικούς όσο και για ιδιώτες πελάτες.
Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1988 (οι ιδρυτές ήταν οι Ralph Schlosstein, Susan Wagner, Robert Kapito και Laurence Fink), τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας βρίσκονται στη Νέα Υόρκη και εισήχθη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης το 1999.
Η εταιρεία από πουθενά έγινε ένας από τους μεγαλύτερους θεσμικούς επενδυτές στον κόσμο τις επόμενες δύο δεκαετίες, εν μέρει από τη συγχώνευσή της με την Barclays Global Investors το 2009, μετά την οποία έγινε «η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης επενδύσεων στον κόσμο».
State Street Corporation
Η State Street Corporation ιδρύθηκε το 1792 και η έδρα της βρίσκεται στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης.
Όπως και η BlackRock, είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο (στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης) και στις αρχές του 2024 διέθετε AUM περίπου 4 τρισεκ., τα οποία διαχειρίζονταν περίπου 46.000 εργαζόμενοι.
