Η Ελλάδα απαθής μπροστά στις εξελίξεις , ενώ έχει τεράστιες δυνατότητες θετικής παρέμβασης την ώρα που η Λιβύη σπαράσσεται από εμφύλιες διαιρέσεις και απειλές διχοτόμησης . Βλέπετε , όμως , η Δύση δεν επιτρέπει στην Ελλάδα να αναπτύξει σχέσεις χωρίς την ”άδεια” της. Είμαστε ”αποικία” και όχι ανεξάρτητη χώρα και μάλιστα ”αποικία” για μεγάλες σφαλιάρες και δυστυχώς συμφορές !
Κ.Μ.
Η Τουρκία και οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις οριστικοποιούν την παρουσία τους στη Λιβύη, σε μια κίνηση που θα έπρεπε να έχει ήδη «κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου» και στην Αθήνα.
Ο Ερντογάν υπέβαλε στην τουρκική Εθνοσυνέλευση προς έγκριση Μνημόνιο που παρέχει στις τουρκικές δυνάμεις εκτεταμένη επιχειρησιακή ελευθερία και νομική προστασία ενώ σταθμεύουν στη Λιβύη, εξασφαλίζοντας ετσι ευρείες εξουσίες για τις τουρκικές δυνάμεις στην Λιβύη και ανοίγοντας νέο κεφάλαιο στην απειλή που αντιμετωπίζει το «μαλακό υπογάστριο» της Ελλάδας.
Η νέα συμφωνία κωδικοποιεί τον τρόπο εγκατάστασης της Τουρκίας σε όλο τον κρατικό μηχανισμό της Λιβύης, τις διαδικασίες που θα οδηγήσουν σε αυτό. Όλα αυτά και με τη σφραγίδα του ΟΗΕ, ο οποίος έχει έχει αναγνωρίσει ως επίσημη κυβέρνηση την Τρίπολη και όχι την κυβέρνηση της Βεγγάζης του στρατηγού Χαφτάρ.
Ο ίδιος ο Χαφτάρ έχει φροντίσει να σταθεροποιήσει σε μεγάλο βαθμό τη σχέση του με την Τουρκία, μέσω των άτυπα ορισμένων ζωνών ελέγχου.
Αυτές οι εξελίξεις είναι το άμεσο αποτέλεσμα της άρνησης της κυβέρνησης Μητσοτάκη να εμπλακεί όπως έκαναν οι Τούρκοι: από το Δεκέμβριο του 2019 με την επίσκεψη του Χαφτάρ στην Αθήνα, ο οποίος ζητούσε απλώς όπλα, οικονομική υποστήριξη και συμβούλους από την Ελλάδα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρίσκεται σε πλήρη απάθεια, κάτι που εξηγείται από την απροθυμία της να «ορθώσει το ανάστημα» απέναντι στα γερμανικά συμφέροντα.
Το Μνημόνιο αυτό, που υπογράφηκε την 1η Μαρτίου στην Αττάλεια, κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού της προσωρινής κυβέρνησης της Τρίπολης, Α.Ντμπεϊμπά και της συνάντησης του με τον Ερντογάν, εμβαθύνει τη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Λιβύης.
Με βάση προηγούμενες συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένου του «Μνημονίου Στρατιωτικής Εκπαιδευτικής Συνεργασίας» του 2012 και του Μνημονίου Ασφάλειας και Στρατιωτικής Συνεργασίας του 2019, το Μνημόνιο αποσκοπεί στην «ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Λιβύης».
Η Τουρκία, σύμφωνα με το Μνημονιο θα ηγηθεί των προσπαθειών για την αναδιάρθρωση και την εκπαίδευση των ενόπλων δυνάμεων και των μονάδων ασφαλείας της Λιβύης, ανταποκρινόμενη σε άμεσο αίτημα της κυβέρνησης υπό την ηγεσία του Ντπμεϊμπά.
Η Τουρκία η οποία έχει εμπλακεί ενεργά στην εμφύλια αντιπαράθεση στην Λιβύη το 2019 προσέφερε στρατιωτική στήριξη στην κυβέρνηση Σαράτζ, η οποια δέχονταν επίθεση από τις δυνάμεις της Δυτικής Λιβύης με επικεφαλής τον στρατηγό Χαφτάρ και σε αντάλλαγμα τότε προσέφερε στην Άγκυρα το «Τουρκολιβυκό Μνημόνιο Οριοθέτησης Θαλάσσιων Αρμοδιοτήτων» το οποίο αποτέλεσε και το θεμέλιο της «Γαλάζιας Πατρίδας» και την εντατικοποίηση της προσπάθειας σφετερισμού της ελληνικής και κυπριακής υφαλοκρηπίδας.
Η στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας στη Λιβύη υπήρξε αμφιλεγόμενη καθώς και η έκθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το 2024 κατηγόρησε την Τουρκία ότι παραβιάζει τις κυρώσεις παρέχοντας στρατιωτικό εξοπλισμό και εκπαίδευση σε διάφορες φατρίες στη Λιβύη.
Δεν είναι τυχαίο βεβαίως ότι το Μνημόνιο αυτό έρχεται προς κύρωση απο την τουρκική Εθνοσυνέλευση την στιγμή που κλιμακώνονται οι εσωτερικές συγκρούσεις στην Λιβύη, με το κοινοβούλιο που εδρεύει στην Δυτική Λιβύη να δηλώνει ότι πλέον η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά δεν έχει καμια νομιμοποίηση ,ενώ και στο Ανώτατο Κρατικό Συμβούλιο είναι σε εξέλιξη σφοδρή σύγκρουση μεταξύ των υποστηρικτών του Ντμπεϊμπά και εκείνων που ζητούν την αντικατάσταση της κυβέρνησης της Τρίπολης.
Ετσι για μια ακόμη φορά εμφανίζεται από «μηχανής θεός» η Άγκυρα και ο Τ.Ερντογάν που δίνουν χείρα βοηθείας στον Ντμπεϊμπά εξασφαλίζοντας συγχρόνως πλήρη ελευθερία κινήσεων στο Λιβυκό έδαφος επιδιώκοντας να εμπεδώσουν τον ισχυρό ρόλο στις εξελίξεις στην χώρα.
Εκτός από την επιδιωκόμενη επιρροή στον χώρο της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Λιβύη είναι μείζονος σημασίας για την τουρκική εξωτερική πολιτική και ως μοχλός πίεσης προς την άλλη ισχυρή περιφερειακή δύναμη την Αίγυπτο, αλλά κυρίως για την προώθηση του μεγαλοιδεατισμού του Τ.Ερντογάν με το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» το οποίο στρέφεται εναντίον της Ελλάδας επιχειρώντας να δημιουργήσει τετελεσμένα.
Το τουρκολιβυκό «Μνημόνιο Συνεννόησης» προβλέπει μεταξύ άλλων:
- Νομική ασυλία: Το τουρκικό στρατιωτικό προσωπικό στη Λιβύη θα έχει ευρεία νομική ασυλία σύμφωνα με το άρθρο 11, πράγμα που σημαίνει ότι τυχόν εγκλήματα που διαπράττονται κατά τη διάρκεια επίσημων καθηκόντων θα διέπονται αποκλειστικά από το τουρκικό δίκαιο.
Αυτό τους προστατεύει αποτελεσματικά από τη νομική δικαιοδοσία της Λιβύης, ενισχύοντας τον έλεγχο της Τουρκίας επί των δυνάμεών της στο εξωτερικό.
- Επιχειρησιακή ελευθερία: Το άρθρο 12 παρέχει στις τουρκικές δυνάμεις το δικαίωμα να φέρουν όπλα και να φορούν τις στολές τους ενώ βρίσκονται σε υπηρεσία, εχοντας σημαντική αυτονομία στις επιχειρήσεις τους.
Επιπλέον, το άρθρο 7 δίνει στις τουρκικές δυνάμεις απεριόριστη πρόσβαση στον εναέριο χώρο, τα χωρικά ύδατα και το εδαφος της Λιβύης, απαλλάσσοντάς τις από τοπικές κατασχέσεις ή κατηγορίες.
- Υλικοτεχνική και οικονομική υποστήριξη: Το μνημόνιο επιτρέπει στις τουρκικές δυνάμεις να δημιουργουν και να διαχειριζονται τα συστήματα επικοινωνίας τους και να δημιουργήσουν ταχυδρομικά γραφεία, υποκαταστήματα τραπεζών και εγκαταστάσεις αναψυχής στις περιοχές τους, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στο άρθρο 9 και στο άρθρο 16.
Η Λιβύη έχει δεσμευτεί να παρέχει εκτεταμένη υλικοτεχνική υποστήριξη, καλύπτοντας βασικές υπηρεσίες όπως ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και διαδίκτυο χωρίς κόστος. Επιπλέον, το Μνημόνιο περιλαμβάνει οικονομικές απαλλαγές, όπως αφορολόγητες εισαγωγές και εξαγωγές που σχετίζονται με τις τουρκικές στρατιωτικές δραστηριότητες στη Λιβύη, σύμφωνα με το άρθρο 14.
Το Μνημόνιο Συνεννόησης ισχύει για τρία έτη, με αυτόματη παράταση ενός έτους, εκτός εάν οποιοδήποτε από τα μέρη επιλέξει να το τερματίσει.
Αυτό διασφαλίζει τη συνεχή στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη, μια βασική στρατηγική προτεραιότητα για την Άγκυρα, ειδικά δεδομένων των πολύτιμων πόρων πετρελαίου και φυσικού αερίου της Λιβύης.
Το μόνο σίγουρο είναι οτι τα προβλήματα για την Ελλάδα θα αυξηθούν.
Χάσαμε την περιφερειακή σταθερότητα στα νότια σύνορά μας, ενώ η άρνηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να βοηθήσει τους συμμάχους μας έναντι του ιστορικού αντιπάλου μας, δημιουργεί προοδευτικά στην απώλεια και άλλων κεκτημένων, αλλά και γεωπολιτικών ευκαιριών.
Παράδειγμα αποτελεί η συμμαχία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία εχουν «αγκαλιάσει» την Τουρκία, σε αγαστή συνεργασία για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και οικονομίας, ένα «σκαλοπάτι» κάτω μόνο από το Κατάρ, με τις πωλήσεις τουρκικών οπλικών συστημάτων στην χώρα του Κόλπου να ξεπερνούν πλέον τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ!
Απομένει να φανούν οι συνέπειες αυτής της, επιεικώς, ανεύθυνης εξωτερικής πολιτικής μας στο μέλλον, σίγουρα συντομότερα από όσο μέχρι στιγμής περιμέναμε.