Η απόφαση της Κίνας να αρνηθεί συνάντηση του Κινέζου υπουργού Άμυνας Li Shangfu με τον Αμερικανό ομόλογο του, Λόιντ Όστιν καταδεικνύει αφενος το χείριστο επίπεδο σχέσεων μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων αλλά και κάτι πολύ χειρότερο: Την διακοπή κάθε στρατιωτικής επικοινωνίας μεταξύ τους.
Αυτό παράλληλα με το γεγονός ότι ίδια κατάσταση υπάρχει και με τη Ρωσία, τότε ο «Άξονας» Ρωσίας-Κίνας κατά των ΗΠΑ σχηματοποιείται και μάλιστα με ιδιαίτερα απειλητικά χαρακτηριστικά για την Ουάσιγκτον.
Το κλίμα μεταξύ των δύο χώρων είναι ιδιαίτερα βαρύ και οι ΗΠΑ βρίσκονται πλέον απέναντι σε μια κρίση διαρκείας με την Κίνα, με κύρια σημεία τριβής την Ταιβάν και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Ο Λόιντ Όστιν. Χαρακτήρισε την κινεζική άρνηση ως «λυπηρή» ενώ αναφέρθηκε επίσης στις πρόσφατες προκλητικές αναχαιτίσεις, όπως τις χαρακτήρισε, αμερικανικών αεροσκαφών από κινεζικά μαχητικά.
Ο Όστιν βρίσκεται στο Τόκιο προκειμένου να συζητήσει για τη στρατιωτική συμμαχίας των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας απέναντι στις απειλές της Κίνας, της Βόρειας Κορέας και της Ρωσίας.
Το Πεντάγωνο είχε προτείνει μια συνάντηση μεταξύ του υπουργού Άμυνας Λόιντ Όστιν και του κινέζου υπουργού Άμυνας Li Shangfu στο περιθώριο του διαλόγου Shangri-La, ενός ετήσιου φόρουμ για την ασφάλεια που διεξάγεται στη Σιγκαπούρη από την Παρασκευή έως την Κυριακή.
Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να αποκαταστήσει τις επικοινωνίες υψηλού επιπέδου με το Πεκίνο δείχνοντας προθυμία να αμβλύνει τις εντάσεις που πυροδοτήθηκαν από τις συγκρούσεις για την Ταϊβάν, το κινεζικό κατασκοπευτικό αερόστατο αλλά και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ωστόσο, η Κίνα έχει περιγράψει ότι υπάρχουν όρια σε αυτή την βελτίωση των σχέσεων, καθώς οι ΗΠΑ έχουν επιβάλλει κυρώσεις στον κινέζο υπουργό Άμυνας!
«Κατά τη διάρκεια της νύχτας, η ΛΔΚ ενημέρωσε τις ΗΠΑ ότι απέρριψαν την πρόσκλησή μας στις αρχές Μαΐου», ανέφερε το Πεντάγωνο σε δήλωση, χρησιμοποιώντας μια συντομογραφία για το επίσημο όνομα της Κίνας, Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.
«Το Υπουργείο πιστεύει ακράδαντα στη σημασία της διατήρησης ανοιχτών γραμμών στρατιωτικής επικοινωνίας μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου για να διασφαλιστεί ότι ο ανταγωνισμός δεν θα μετατραπεί σε σύγκρουση».
Απαντώντας την Τρίτη, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ επανέλαβε την αντίθεση του Πεκίνου στις κυρώσεις των ΗΠΑ του Λι που υφίστανται από το 2018.
«Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες λένε ότι θέλουν να επικοινωνήσουν ενώ καταστέλλουν και περιορίζουν την Κίνα με οποιοδήποτε μέσο και επιβάλλουν κυρώσεις σε Κινέζους αξιωματούχους, ιδρύματα και επιχειρήσεις, ποια είναι η ειλικρίνεια και το νόημα μιας τέτοιας επικοινωνίας;» είπε σε τακτική ενημέρωση ειδήσεων στο Πεκίνο.
Ο Λι, μηχανικός αεροδιαστημικής και στρατηγός του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, της στρατιωτικής πτέρυγας του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος, διορίστηκε υπουργός Άμυνας τον Μάρτιο.
Ο ίδιος όμως έχει υποστεί κυρώσεις από την Ουάσιγκτον για τον ρόλο του στην απόκτηση όπλων από τη Ρωσία στο πλαίσιο της προσπάθειας στρατιωτικού εκσυγχρονισμού της Κίνας.
Το Πεντάγωνο λέει ότι οι κυρώσεις σε βάρος του Λι δεν εμποδίζουν τον Όστιν να συναντηθεί μαζί του! Προφανώς όμως εμποδίζουν τον Λι να συναντηθεί με τον Όστιν!
«Η Κίνα έχει λάβει την απόφυση να μην κρύψει την δυσαρέσκειά της και νομίζω ότι αυτό είναι αρκετά προφανές», δήλωσε στο NBC News ο Alexander Neill, στρατηγικός σύμβουλος με έδρα τη Σιγκαπούρη για τη γεωπολιτική Ασία-Ειρηνικό.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Κίνα απορρίπτει τις προτάσεις του Πενταγώνου, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο της άμυνας των ΗΠΑ, ο οποίος είπε ότι από το 2021, το Πεκίνο έχει αρνηθεί ή δεν ανταποκριθεί σε περισσότερα από δώδεκα αιτήματα για συναντήσεις σε πολλαπλά επίπεδα.
«Ειλικρινά, είναι απλώς η τελευταία σε μια σειρά από δικαιολογίες», είπε ο αξιωματούχος.
Ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν άφησε να εννοηθεί στη σύνοδο των G7 στην Ιαπωνία αυτόν τον μήνα ότι οι κυρώσεις στον Λι ενδέχεται να αρθούν, αλλά αργότερα εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι αυτό δεν εξετάζεται.
Αν και οι ένοπλες δυνάμεις της Κίνας διοικούνται από την Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή και όχι από τον Λι, ο ρόλος του οποίου είναι σε μεγάλο βαθμό εθιμοτυπικός, λειτουργεί ως βασικό σημείο επαφής για τους ξένους στρατούς.
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας είναι τεταμένες από τότε που ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken ανέβαλε ένα ταξίδι στο Πεκίνο τον Φεβρουάριο μετά την κατάρριψη κινεζικού αερόστατου παρακολούθησης πάνω από το έδαφος των ΗΠΑ από τον στρατό. Αυτό το ταξίδι δεν έχει ακόμη προγραμματιστεί.
Η Κίνα έχει επίσης αντιταχθεί στις κατηγορίες των ΗΠΑ ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να παράσχει στη Ρωσία θανατηφόρα στρατιωτική βοήθεια στον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας, όπως βέβαια και στις επισκε΄’ψεις Αμερικανών αξιωματούχων στην Ταιβάν και το αντίστροφο.
Ο Μπάιντεν, ο οποίος μίλησε για τελευταία φορά με τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ σε συνάντηση στην Ινδονησία τον Νοέμβριο, δήλωσε στη σύνοδο κορυφής των G7 ότι περίμενε «πολύ σύντομα βελτίωση» στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας.
Από τότε υπήρξαν ενθαρρυντικά σημάδια, συμπεριλαμβανομένης της άφιξης την περασμένη εβδομάδα του νέου πρεσβευτή της Κίνας, Xie Feng, μετά από μήνες καθυστέρησης.
Η υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Τζίνα Ραϊμόντο συναντήθηκε με τον Κινέζο ομόλογό της, Γουάνγκ Βεντάο, στην Ουάσιγκτον την περασμένη εβδομάδα, η πρώτη ανταλλαγή υπουργικού συμβουλίου μεταξύ των δύο χωρών εδώ και μήνες.
Αυτό ακολούθησε μια συνάντηση στη Βιέννη μεταξύ του συμβούλου εθνικής ασφάλειας Jake Sullivan και του κορυφαίου διπλωμάτη της Κίνας, Wang Yi, και μιας συνάντησης στο Πεκίνο μεταξύ του πρέσβη των ΗΠΑ Nicholas Burns και του κινέζου υπουργού Εξωτερικών Qin Gang.
Αλλά οι σχέσεις μεταξύ των δύο στρατιωτικών είναι «προφανώς οι πιο γεμάτες και ευαίσθητες στη διμερή σχέση», είπε ο Νιλ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η διακοπή της στρατιωτικής επικοινωνίας εγείρει τον κίνδυνο μιας ακούσιας κρίσης ή σύγκρουσης μεταξύ των δύο χωρών, των οποίων οι στρατοί δραστηριοποιούνται στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.
Ο Διάλογος Shangri-La είναι γνωστός ως φόρουμ για ανεπίσημα δικτύωση αξιωματούχων της άμυνας και ο Όστιν συνάντησε τον προκάτοχο του Λι, Wei Fenghe, στην ίδια εκδήλωση πέρυσι.
Αν και η Κίνα απέρριψε την ιδέα μιας παράπλευρης συνάντησης φέτος, ο Όστιν και ο Λι θα μπορούσαν ακόμα να συναντηθούν, αλλά όχι προγραμματισμένα.
«Υπάρχει πιθανότητα να έχουν μια χειραψία και μια ευκαιρία φωτογραφίας», είπε ο Νιλ. «Νομίζω ότι θα είναι πολύ άσχημη εξέλιξη αν δεν κάνουν ούτε αυτό».
Ταυτόχρονα είπε ότι οι στρατιωτικές επικοινωνίες μεταξύ των δύο χωρών είναι απίθανο να βελτιωθούν εκτός εάν ο Σι «είναι πρόθυμος να καθίσει και να μιλήσει με τον πρόεδρο των ΗΠΑ για τις ανησυχίες του».
«Αν δεν γίνει αυτό», είπε ο Νιλ, «τότε θα υπάρξουν πλήθος παρόμοιων εμπλοκών με τον PLA».