Ενώ αυξάνονται τα επιτόκια των δανείων ως μόνο «όπλο» κατά του πληθωρισμού, στις καταθέσεις παραμένουν αμετάβλητα. Βραχνάς το κόστος του χρήματος.
Την ανηφόρα τραβούν τα επιτόκια των δανείων, ενώ τα αντίστοιχα των καταθέσεων παραμένουν παγωμένα και σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις οι τράπεζες δεν φαίνονται διατεθειμένες να κάνουν κινήσεις πριν από τον Δεκέμβριο.
Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι οδεύουμε για ισχυρές αναταράξεις σε ό,τι αφορά το κόστος του χρήματος, μιας και οι κεντρικές τράπεζες στην Ευρωζώνη και τις ΗΠΑ φαίνονται αποφασισμένες να ανεβάσουν τους στόχους για τα επιτόκια, βλέποντας τον πληθωρισμό να επιμένει σε παγκόσμια κλίμακα.
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, που ανακοινώθηκαν πρόσφατα και αφορούν μέχρι και τον Σεπτέμβριο, έχουν επί της ουσίας ενσωματώσει την άνοδο του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ κατά 50 μονάδες βάσης τον Ιούλιο και μέρος της πρώτης ανόδου των 75 μονάδων βάσης του Σεπτεμβρίου, ενώ ακολούθησε άλλη μια αύξηση της τάξης των 75 μ.β. τον Οκτώβριο.
Το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 4,56 εκατοστιαίες μονάδες. Παράλληλα, το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των υφιστάμενων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 3,91 εκατοστιαίες μονάδες.
Στην παρούσα φάση και μετά τη νέα άνοδο των επιτοκίων, τα σταθερά επιτόκια για στεγαστική πίστη ξεπερνούν το 5%, ενώ τα κυμαινόμενα κινούνται με βάση το euribor πλέον περιθωρίου το οποίο φθάνει μέχρι και 3,5%.
Τα καταναλωτικά δάνεια κινούνται στο 13,5%, ενώ στην επιχειρηματική πίστη, εάν δεν πρόκειται για δάνεια επιδοτούμενα και αναλόγως του προφίλ του πελάτη, το επιτόκιο κινείται και κοντά στο 9%. Οι καταθέσεις αποδίδουν περίπου μηδενικά με τα επιτόκια να διαμορφώνονται στο 0,05%.
Δάνεια
Ο κίνδυνος για νέα κόκκινα δάνεια είναι υπαρκτός για τις τράπεζες και εκτιμάται πως σύντομα θα αναγκαστούν να κάνουν προβλέψεις για τέτοιου τύπου δανεισμό. Ωστόσο, οι τράπεζες πιστεύουν πως το πρόβλημα θα είναι μικρότερο απ’ ό,τι σε άλλες οικονομίες, καθώς τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα χορήγησαν δάνεια με σχολαστικότητα.
Τα υψηλά επιτόκια δεν κάμπτουν τη ζήτηση για επιχειρηματικά δάνεια, καθώς μεγάλο κομμάτι αυτών είναι δάνεια επιδοτούμενα και μέσω του RRF και επομένως οι τράπεζες θεωρούν πως ο προγραμματισμός τους σε ό,τι αφορά την πιστωτική επέκταση μένει αμετάβλητος.
Σε ό,τι αφορά τις νέες χορηγήσεις, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 60 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,60% τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ.
Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων, χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς), παρέμεινε αμετάβλητο στο 14,11%. Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο μειώθηκε κατά 24 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 10,96%.
Το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 49 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,50%.
Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια αυξήθηκε κατά 45 μονάδες βάσης στο 4,37%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων αυξήθηκε κατά 15 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 6,62%.
Το μέσο επιτόκιο των νέων επιχειρηματικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 97 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο του 2022 και διαμορφώθηκε στο 3,97%. Το μέσο επιτόκιο των δανείων τακτής λήξης με κυμαινόμενο επιτόκιο προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) αυξήθηκε κατά 66 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,17%.
Ως προς το ύψος δανείου
Όσον αφορά τη διάρθρωση των επιτοκίων ως προς το ύψος του δανείου, σημειώνεται ότι το μέσο επιτόκιο για δάνεια μέχρι και 250.000 ευρώ αυξήθηκε κατά 58 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 5,31%, για δάνεια από 250.001 μέχρι 1 εκατ. ευρώ αυξήθηκε κατά 60 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,18% και για δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ αυξήθηκε κατά 109 μονάδες βάσης στο 3,93%.
Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των υφιστάμενων δανείων αυξήθηκε κατά 31 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,95%.
Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των 5 ετών αυξήθηκε κατά 43 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 2,73%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς ιδιώτες και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα αυξήθηκε κατά 17 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 6,64%.
Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων με διάρκεια άνω των 5 ετών αυξήθηκε κατά 22 μονάδες βάσης στο 3,37%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων αυξήθηκε κατά 33 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,72%.
Αμετάβλητοι οι τόκοι καταθέσεων
Σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις και κυρίως τις νέες, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων καταθέσεων παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,04%. Ειδικότερα, τα μέσα επιτόκια των καταθέσεων μίας ημέρας από νοικοκυριά και από επιχειρήσεις παρέμειναν αμετάβλητα στο 0,03% και στο 0,01% αντίστοιχα. Το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος από νοικοκυριά αυξήθηκε στο 0,14% από 0,11% τον προηγούμενο μήνα.
Τα επιτόκια αυτά εκτιμάται πως δεν θα μεταβληθούν μιας και η ρευστότητα στις τράπεζες παραμένει υψηλή και τα πιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να μην ενισχύσουν το κόστος τους θα καθυστερήσουν όσο μπορούν τις αποδόσεις των καταθέσεων. Από την άλλη πλευρά αντιμετωπίζουν το θέμα οριακά με την έκδοση νέων προϊόντων ελαφρώς υψηλότερων αποδόσεων αλλά και λίγο υψηλότερου κινδύνου.
Σε ό,τι αφορά τις υφιστάμενες καταθέσεις, το μέσο επιτόκιο στα υπόλοιπά τους με συμφωνημένη διάρκεια έως 2 έτη από νοικοκυριά παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 0,09%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 4 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 0,16%.