ΗΠΑ: Εδώ παππάς, εκεί παππάς, που είναι η αριστερά;

Ζωντανή πραγματικότητα και νεκρές φόρμουλες

Πολλοί ασχολούμενοι παλαιόθεν με την πολιτική, τείνουν να βγάζουν συμπεράσματα όχι με βάση τη ζωντανή πραγματικότητα αλλά με βάση φόρμουλες και νοητικά σχήματα που έχουν στο κεφάλι τους. Όταν δε αυτά τα σχήματα πάψουν να συμφωνούν με την πραγματικότητα, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα.

Κλασικό παράδειγμα είναι η συζητήσεις περί ακροδεξιάς. Οποιοσδήποτε χρησιμοποιεί το κεφάλι του για να σκέφτεται, καταλαβαίνει ότι το ποιος είναι ακροδεξιός και ποιος όχι εξαρτάται από τις πράξεις και τις θέσεις του στα εκάστοτε σημαντικά τρέχοντα ζητήματα και όχι από το τι ψήφιζε πριν από 30 ή 50 χρόνια ή από… τα γονίδιά του.

Αν είχαν αλλιώς τα πράγματα, θα έπρεπε να λέμε ότι ο Μουσολίνι υπήρξε όλη του τη ζωή ακροαριστερός: Γιος συνδικαλιστών, μέλος της αριστερής πτέρυγας του σοσιαλιστικού κόμματος και εκδότης της εφημερίδας του, κάποια στιγμή έκανε στροφή, ευθυγραμμίστηκε με τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου της χώρας του και έκτοτε έγινε ο κύριος εκφραστής της ακροδεξιάς. Άλλο παράδειγμα: Ο Έμπερτ και ο Νόσκε. Κορυφαία στελέχη του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Γερμανίας, του κόμματος των Μαρξ, Έγκελς, Βίλελμ Λίμπκνεχτ, Μπέμπελ, μπήκαν στην κυβέρνηση του Κάιζερ και αργότερα οργάνωσαν τα φράικορπς, τις φασίζουσες παραστρατιωτικές συμμορίες που δολοφόνησαν τον Καρλ Λιμπκνεχτ και τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, που μέχρι λίγο πρωτύτερα ήταν μέλη του ιδίου κόμματος, τελικά μετεξελίχτηκαν στα S.A. τα οποία ανέβασαν στην εξουσία το Χίτλερ, και στη συνέχεια ο ίδιος ο Χίτλερ τα πετσόκοψε στη νύχτα των μεγάλων μαχαιριών. Τι να πούμε; Ότι οι Έμπερτ, Νόσκε, και ίσως και ο ηγέτης του εθνικού σοσιαλιστικού εργατικού κόμματος Γερμανίας, ήταν αριστεροί;

Αυτά είναι πράγματα στοιχειώδη που ο καθένας καταλαβαίνει όταν αφορούν το μακρινό παρελθόν. Όταν όμως αφορούν την επικαιρότητα, πολλοί μπερδεύονται – ή θέλουν να μπερδεύουν. Έτσι ακούμε και διαβάζουμε ανθρώπους υποτίθεται μορφωμένους πολιτικά, να αποκαλούν την Λεπέν – η οποία ζητάει μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης, αύξηση των συντάξεων, σταμάτημα του ανθρωποσφαγείου στην Ουκρανία – φασίστρια, με επιχείρημα ότι ο πατέρας της (τον οποίο άλλωστε διέγραψε από το κόμμα που αυτός είχε ιδρύσει και εκείνη κληρονομήσει) υπήρξε βασανιστής στον πόλεμο της Αλγερίας. Η πολιτική ταυτότητα της Λεπέν δηλαδή, καθορίζεται από την οικογενειακή της ιστορία πριν ακόμη γεννηθεί. Από την άλλη ο Μακρόν, ο οποίος έχει ρημάξει την εργατική τάξη και τα μεσαία στρώματα, έχει καταργήσει τους δημοκρατικούς θεσμούς, έχει επιβάλλει καθεστώς καλυμμένης δικτατορίας, έχει ανεβάσει την ηλικία και κατεβάσει το ποσό των συντάξεων και παίζει με την ιδέα να στείλει ανοιχτά – γιατί συγκαλυμμένα το έχει κάνει ήδη – στρατό να σκοτωθεί στην Ουκρανία για τα συμφέροντα των πολυεθνικών εταιριών όπλων, είναι κεντρώος – επειδή τον υποστηρίζει η άλλοτε κεντρώα (ότι κι αν μπορεί να σημαίνει αυτό) Le Monde και τα παρακέντρα του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. (που εσχάτως έχουν ανακηρυχθεί σε πυλώνες της δημοκρατίας και της αριστερής σκέψης!) Για τον Γκλικσμάν, συνεργάτη των νεοναζί Ποροσένκο και Σαακασβίλι, οργανωτή πορτοκαλί πραξικοπημάτων, ας μη μιλήσουμε καν – αυτός είναι “αριστερός”!!!

Και βέβαια θα πει κανείς ότι το τι ταμπέλα θα βάλουμε σε έναν πολιτικό σχηματισμό, λίγη σημασία έχει. Ναι και όχι. Όταν η ταμπέλα αυτή χρησιμοποιείται στη συνέχεια για να καθορίσεις τη στάση σου, όπως καλή ώρα έκανε η Γαλλική “αριστερά” που συνεργάστηκε με το ζώντα φασισμό του Μακρόν για να κλείσει το δρόμο στον υποτιθέμενο φασισμό της Λεπέν, τότε οι ταμπέλες αποκτούν μεγάλη σημασία…

Δεξιά και “αριστερά” στις ΗΠΑ

Μετά την εισαγωγή αυτή, ας πάμε στο θέμα του άρθρου αυτού, τις ΗΠΑ.

Οι παλιοί “γνωρίζουν” ότι το ρεπουμπλικάνικο κόμμα των ΗΠΑ είναι από δεξιό έως ακροδεξιό, ενώ το δημοκρατικό είναι από κεντρώο έως ψιλοαριστερό – έτσι δεν είναι;

Η πραγματικότητα βέβαια είναι πάντα πιο σύνθετη από τα νοητικά σχήματα κάποιων “σοφών” (αυτό βέβαια είναι πρόβλημα για την πραγματικότητα, όχι για τους σοφούς! Αυτοί, ή τουλάχιστον οι καλύτεροί τους, είναι εντελώς αδιάβροχοι). Για παράδειγμα, το ρεπουμπλικάνικο κόμμα ιστορικά είναι το κόμμα του Αβραάμ Λίνκολν που κατάργησε τη δουλοκτησία στις ΗΠΑ, ενώ το δημοκρατικό είναι το κόμμα που υποστήριζε τη διατήρηση της δουλοκτησίας. Την εποχή του Νιου Ντιλ, οι ρόλοι αντιστράφηκαν και το δημοκρατικό κόμμα ακολούθησε γενικά πολιτικές πιο φιλολαϊκές από αυτές των ρεπουμπλικάνων. Η Ιστορία όμως δεν είναι το ισχυρότερο χαρτί των σοφών μας. Και σε κάθε περίπτωση, όταν τα ιστορικά δεδομένα δε συνάδουν με τις απόψεις των σοφών, αυτό είναι πρόβλημα για την Ιστορία, όχι για τους σοφούς.

Για να επιστρέψουμε στο παρόν, όλοι ξέρουν ότι το Ρεπουμπλικάνικο κόμμα είναι ακροδεξιό, ενώ το Δημοκρατικό, που πλέον συνεργάζεται ανοιχτά με την Αντίφα, τους BLM (Black Lives Matter) το “squad” και τον συμπαθή Μπέρνι Σάντερς είναι περίπου αριστερό. Δεν έχει σημασία αν διοικείται από την πιο πολεμοκάπηλη κυβέρνηση που είχαν ποτέ οι ΗΠΑ, αν έχει φέρει τη Γη στα πρόθυρα παγκοσμίου πυρηνικού πολέμου, αν έχει καταργήσει μέχρι και στοιχειώδεις δημοκρατικές ελευθερίες όπως την ελευθερία του λόγου, του συνέρχεσθαι αλλά ακόμη και την ελευθερία του να περπατάς στο δρόμο. Δεν έχει καν σημασία αν οργανώνει δολοφονίες πολιτικών του αντιπάλων – το κάνει για να προστατέψει τη δημοκρατία.

Αν κανείς έχει την οποιαδήποτε αμφιβολία ότι οι ρεπουμπλικάνοι είναι περίπου φασίστες, δεν έχει παρά να δει τον αρχηγό τους, Τραμπ: Έναν άνθρωπο που βάφει τα μαλλιά του πορτοκαλί, προ τριακονταετίας είχε κάνει χυδαία σχόλια για τις γυναίκες και έχει κατηγορηθεί και από πρώην πορνοστάρ ότι κάποτε είχε σχέση μαζί της και δεν το παραδέχεται για να την πικάρει. Δεν είναι φανερό ότι πρόκειται για ένα σεξιστικό φασίζον γουρούνι; Ενώ οι δημοκρατικοί έχουν βγάλει τις τελευταίες δύο δεκαετίες μοντέρνους, σχεδόν χίππηδες ηγέτες, όπως το Μπιλ Κλίντον (εντάξει, ήταν κομματάκι βιαστής, αλλά όχι με κακές προθέσεις), τον κατάμαυρο (επομένως προοδευτικό) Ομπάμα που είχε υποσχεθεί να κλείσει και το Γκουαντάναμο και βέβαια τον Μπιντέν. Η προεδρία του τελευταίου αποτελεί το Βατερλώ του νοητικού ρατσισμού, που πρέσβευε ότι ο ηγέτης της τριτοτέταρτης ισχυρότερης χώρας του κόσμου θα πρέπει να μπορεί να αρθρώσει μία πρόταση, να δέσει τα κορδόνια των παπουτσιών του, να κατέβει από τη σκάλα ενός αεροπλάνου χωρίς να πέσει τέσσερεις φορές. Άσε που είναι οι πρώτοι που διόρισαν τρεις (3) τραβεστί υφυπουργούς και μια δύο λεσβίες εκπροσώπους τύπου…

Η είδηση

Όσοι συμφωνούν με τα παραπάνω δε χρειάζεται να διαβάσουν παραπέρα. Γνωρίζουν καλά και κατανοούν σε βάθος την πολιτική σκηνή των ΗΠΑ και το να αποκτήσουν περισσότερες πληροφορίες μόνο να συγχύσει την καθαρότητα της σκέψης τους θα μπορούσε.

Για τους υπόλοιπους θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ένα γεγονός που πέρασε και θα περάσει στα ψιλά των περισσοτέρων μέσων. Το γεγονός αυτό είναι ότι την πρώτη μέρα του συνεδρίου των ρεπουμπλικάνων, τη λίστα των ομιλητών έκλεισε ο Sean O’Brien, πρόεδρος της Διεθνούς Αδελφότητας των Τίμστερς (International Brotherhood of Teamsters).

Τιμστερς; Τι είναι οι τίμστερς;

Οι Τίμστερς είναι το τέταρτο μεγαλύτερο συνδικάτο (σύμφωνα με τον ιστότοπό τους το πρώτο) στις ΗΠΑ και τον Καναδά με 1.3 εκατομμύρια μέλη και σχεδόν 1900 τοπικά σωματεία-μέλη. Ο πυρήνας τους αποτελείται από φορτηγατζήδες, αλλά ελέγχουν και άλλα σωματεία σε κλάδους όπως λιμενεργάτες, αγρότες, οικοδόμοι, ακόμη και αστυνομικοί. Ιστορικά οι τίμστερς ήταν ο σκληρός πυρήνας του Αμερικάνικου συνδικαλιστικού κινήματος. Κάτι σαν το ρόλο που έπαιζαν οι οικοδόμοι στην Ελλάδα, αλλά με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, όταν στις ΗΠΑ απεργούσε ένας κλάδος άσχετος με τους τίμστερς, π.χ. οι εργάτες ενός εργοστασίου ή ενός εργοταξίου, καλούσε σε υποστήριξη τους τίμστερς. Το πρώτο που έκαναν ήταν εμπάργκο στις μεταφορές από και προς τον υπό απεργία χώρο δουλειάς, υποχρεώνοντάς τον να κλείσει από έλλειψη υλικών και στερώντας του τη δυνατότητα να πουλήσει τα προϊόντα του. Όταν αυτό ήταν απαραίτητο, οι τίμστερς έστελναν και μέλη τους που επάνδρωναν ή ενίσχυαν απεργιακές φρουρές, εμποδίζοντας την πρόσβαση απεργοσπαστών στους χώρους δουλειάς. Υπό αυτή την έννοια, όλοι οι συνδικαλιστικοί αγώνες στις ΗΠΑ στηριζόντουσαν, λιγότερο ή περισσότερο, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στους τίμστερς. Μέσα στις πρακτικές τους, για περιφρούρηση δικών τους απεργιών, ήταν να στήνουν ενέδρες σε κατάλληλα σημεία και να πυροβολούν απεργοσπάστες (πρβλ την εδώ ιστορική πρακτική των ταξιτζήδων που όταν απεργούσαν οργάνωναν συνεργεία που σταματούσαν απεργοσπάστες και έκαναν “καλοκαιρινούς” αυτούς και τα αυτοκίνητά τους). Αυτή η πρακτική έχει απεικονιστεί και σε κάποιες παλιές ταινίας του Χόλιγουντ.

Πίσω στο συνέδριο

Στην ομιλία του λοιπόν στο συνέδριο των ρεπουμπλικάνων, ο Ο’ Μπράιεν ενώ δεν δήλωσε ανοιχτά την υποστήριξή του στην υποψηφιότητα του Τραμπ, επαίνεσε τον υποψήφιο αντιπρόεδρο, Τζ. Ντ. Βανς, για τη στάση του υπέρ των σωματείων.

Τις τελευταίες δεκαετίες, το συνδικαλιστικό κίνημα στις ΗΠΑ είναι σφιχταγγαλιασμένο με το δημοκρατικό κόμμα. Οι συνδικαλιστές γραφειοκράτες δηλώνουν τη στήριξή τους σε δημοκρατικούς υποψήφιους, δίνουν πλουσιοπάροχες εισφορές με λεφτά του συνδικάτου στις προεκλογικές καμπάνιες των υποψηφίων και φτάνουν στο σημείο να “εκχωρούν” τα μέλη τους για να δουλέψουν στις προεκλογικές καμπάνιες.

Τα τελευταία χρόνια όμως, αυτή η σχέση παρουσιάζει σημεία ρήξης. Καθώς οι πολιτικές του Μπιντέν έχουν οδηγήσει σε απελπισία τα κατώτερα στρώματα του πληθυσμού, όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι στρέφονται προς τον Τραμπ του οποίου οι πολιτικές ευνοούν περισσότερο την αύξηση της απασχόλησης. Το ίδιο ρεύμα εμφανίζεται στις εθνικές μειονότητες (Αφροαμερικάνοι, Ισπανόφωνοι, Ινδιάνοι) που παλιότερα ήταν αναμφισβήτητο “φέουδο” του δημοκρατικού κόμματος.

Ο ίδιος ο Ο’ Μπράϊεν είναι τυπικός εκπρόσωπος αυτού του ρεύματος. Ιρλανδός (εθνότητα που παραδοσιακά ψηφίζει “μονοκούκι” δημοκρατικούς), τέταρτης γενιάς μέλος των τίμστερς (ο πατέρας του, ο παππούς και ο προπάππους του ήταν οδηγοί φορτηγών μέλη του ίδιου σωματείου, του IBT local 25 της Βοστώνης, του οποίου ήταν πρόεδρος ο Ο’ Μπράιεν πριν αναλάβει την προεδρία ολόκληρου του συνδικάτου).

«Αρνούμαι να συνεχίσω να κάνω το ίδιο πράγμα που έκαναν οι προκάτοχοί μου», είπε στην ομιλία του στο συνέδριο, δηλώνοντας ότι ο ίδιος και το σωματείο του «δεν ανήκουν σε κανέναν και κανένα κόμμα». «Δεν με νοιάζει να με επικρίνουν».

Σε προγενέστερη εμφάνισή του στο Fox News, ο συνδικαλιστής ηγέτης είχε εγκωμιάσει τον Τζ. Ντ. Βανς, λέγοντας ότι “έχει πολύ καλή στάση στα θέματα που αφορούν τους τίμστερς”, αναφέροντας σαν παραδείγματα το έργο του 39χρονου βουλευτή ενάντια στις υπεργολαβίες, καθώς και την καταδίκη από μέρους του της συμπεριφοράς της Amazon προς ανεξάρτητους εργολάβους. Ο Βανς και ο γερουσιαστής Τζος Χόουλεϊ είχαν συνυπογράψει με δημοκρατικούς πολιτευτές μια επιστολή που ασκούσε κριτική στις εργασιακές πρακτικές του κολοσσού νωρίτερα αυτό το έτος .

Τα τελευταία χρόνια, τόσο η κοινωνική βάση των ρεπουμπλικάνων όσο και η οργανωμένη βάση τους βρίσκεται σε κίνηση. Ο ίδιος ο Τραμπ πήρε το χρίσμα το 2016 ενάντια στο μηχανισμό του κόμματος, ο οποίος συνέχισε να τον πολεμάει λυσσαλέα ακόμη και μετά την εκλογή του στην προεδρία. Με την αλλαγή της κοινωνικής τους βάσης, σιγά-σιγά αλλάζει και η πολιτική τους σε μία σειρά ζητήματα.

Αν και η πλατφόρμα των Ρεπουμπλικανών, που αντανακλά τις θέσεις του πρώην Προέδρου Τραμπ, δεν αναφέρει τα συνδικάτα, υποστηρίζει ότι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα είναι όχημα για τη «Βιομηχανία, τη Μεταποίηση, τις Υποδομές και τους Εργαζομένους».

Αποσπάσματα της πλατφόρμας του 2016 σχετικά με τους νόμους για το “δικαίωμα στην εργασία” (ευφημισμός για την απαγόρευση της παρεμπόδισης από απεργούς της πρόσβασης απεργοσπαστών στους χώρους δουλειάς) και την “οικονομική ελευθερία” (δηλαδή την εργοδοτική ασυδοσία) έχουν απαλειφθεί από το αντίστοιχο έγγραφο του 2024.

Ο Τραμπ επίσης, όπως είναι γνωστό, προτείνει αυστηρότερους δασμούς, ιδιαίτερα, αν και όχι αποκλειστικά, ως απάντηση στην Κίνα, και πολιτικές που αποσκοπούν να τονώσουν την ανάπτυξη της μεταποίησης στην Αμερική. Η εφαρμογή τέτοιων μέτρων αναμένεται να έχει σαν συνέπεια την αύξηση της απασχόλησης στις ΗΠΑ.

Το πρόγραμμα του συνεδρίου για την 15η Ιουλίου περιλάμβανε αρκετές ομιλίες που αποσκοπούσαν να τονίσουν τον (υποτιθέμενο) φιλοεργατικό προσανατολισμό του Τραμπ.

Σε μια ομιλία, ο Robert “Bobby” Bartel, μέλος του Steamfitters Local είπε στο πλήθος ότι “είμαι ένας συνδικαλισμένος δημοκρατικός που θα ψηφίσει Τραμπ”.

Εδώ παππάς, εκεί παππάς, που είναι η αριστερά;

Το να ψάχνει κανείς αν είναι πιο κοντά στα συμφέροντα των εργαζομένων η πολιτική του Τραμπ ή του Μπιντέν (ή ακόμη και του Κένεντι), είναι μάταιο. Ισχύει εδώ το Καβαφικό “Κι οι τρεις το ίδιο βλάπτουν την Συρία”. Δεν είναι δυνατόν να αποκαλεί κανείς φιλοεργατικό έναν υποψήφιο που υποστηρίζει τη γενοκτονία των Παλαιστινίων – και σε αυτό το “δευτερεύον” θέμα, και οι τρεις υποψήφιοι ομοφωνούν.

Όμως η ομοφωνία σε ένα θέμα δε σημαίνει ότι είναι ίδιοι σε όλα (αλλιώς δε θα προσέφευγαν μέχρι και σε απόπειρες δολοφονίας για να εμποδίσουν την άνοδο ενός από αυτούς). Τα διαφορετικά κόμματα εκφράζουν ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας που έχουν αντιτιθέμενα συμφέροντα και έχει σημασία να τα εξετάζουμε στην πολυπλοκότητά τους αντί να τα απλοποιούμε για να ταιριάξουν σε προκατασκευασμένες φόρμουλες.

Το σημερινό δημοκρατικό κόμμα είναι ξεκάθαρα όργανο των κορυφών του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου και εφαρμόζει άμεσα όλες τις πολιτικές του που στρέφονται πλέον ανοιχτά ενάντια στο σύνολο της ανθρωπότητας. Από τη μεριά του, το κομμάτι του ρεπουμπλικανικού κόμματος που συντάσσεται πίσω από τον Τραμπ εκφράζει τα συμφέροντα των υπολειμμάτων του εθνικού κεφαλαίου. Επειδή όμως οι πολιτικές του τελευταίου είναι λιγότερο βλαβερές για τα μεσαία και κατώτερα στρώματα του πληθυσμού απ’ ότι των πρώτων, μεγάλο μέρος των στρωμάτων αυτών στρέφεται προς το ρεπουμπλικανικό κόμμα, επηρεάζεται από αυτό και το επηρεάζει με τη σειρά του. Κάνοντάς το, του δίνει μία ζωή που δε θα μπορούσε να έχει διαφορετικά και σε κάποιο βαθμό το διαβρώνει και οργανωτικά – βλέπουμε έτσι στελέχη, όπως η Marjorie Taylor Greene ή ακόμη και ο υποψήφιος αντιπρόεδρος, τα οποία καμία θέση δε θα είχαν στο ρεπουμπλικανικό κόμμα της δεκαετίας του 1970 ή του 1980. Δυστυχώς, πάρα πολλοί συνεχίζουν, ηθελημένα ή αθέλητα, να το βλέπουν μέσα από “γυαλιά” που φτιάχτηκαν τότε, χωρίς να “προσέχουν” τις αλλαγές που μεσολάβησαν, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία.