Οι θέσεις εργασίας ήταν άφθονες, τα οικονομικά ταμεία της κυβέρνησης μεγάλωσαν καθώς άλλες ευρωπαϊκές χώρες πνίγονταν στα χρέη, ενώ γράφτηκαν βιβλία για το τι μπορούσαν να μάθουν άλλες χώρες από τη Γερμανία.
Οχι πια.
Τώρα, η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη ανεπτυγμένη οικονομία του κόσμου με τις χειρότερες επιδόσεις, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναμένουν συρρίκνωση φέτος.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η απώλεια του φθηνού φυσικού αερίου της Μόσχας – ένα άνευ προηγουμένου σοκ για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες της Γερμανίας, που εδώ και πολύ καιρό ήταν η παραγωγική δύναμη της Ευρώπης, ήταν ένας από τους βασικούς καταλύτες αυτής της αλλαγής.
Η ξαφνική υποαπόδοση της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης έχει πυροδοτήσει ένα κύμα κριτικής και συζητήσεων σχετικά με τη μελλοντική πορεία.
Αποβιομηχανοποίηση
Η Γερμανία κινδυνεύει με «αποβιομηχανοποίηση», καθώς το υψηλό ενεργειακό κόστος και η κυβερνητική αδράνεια σε άλλα χρόνια προβλήματα απειλούν να στείλουν νέα εργοστάσια και υψηλές θέσεις εργασίας αλλού, δήλωσε ο Christian Kullmann, Διευθύνων Σύμβουλος της μεγάλης γερμανικής χημικής εταιρείας Evonik Industries AG.
Από το γραφείο του στον 21ο όροφο στην πόλη Έσσεν της δυτικής Γερμανίας, ο Kullmann επισημαίνει τα σύμβολα της προηγούμενης επιτυχίας στην ιστορική βιομηχανική περιοχή της κοιλάδας του Ρουρ: καπνοδόχοι από μεταλλουργικά εργοστάσια, τεράστιοι σωροί απορριμμάτων από ανθρακωρυχεία που έχουν κλείσει πλέον, ένα τεράστιο διυλιστήριο της BP και της μεγάλης εγκατάστασης χημικής παραγωγής της Evonik.
Αυτές τις μέρες, η πρώην περιοχή εξόρυξης, όπου η σκόνη άνθρακα κάποτε μαύριζε το τοπίο, είναι σύμβολο της ενεργειακής μετάβασης, διάσπαρτη από ανεμογεννήτριες και χώρους πρασίνου.
Η απώλεια φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου που απαιτείται για την τροφοδοσία των εργοστασίων «έβλαψε οδυνηρά το επιχειρηματικό μοντέλο της γερμανικής οικονομίας», δήλωσε ο Kullmann στο Associated Press.
«Είμαστε σε μια κατάσταση όπου επηρεαζόμαστε έντονα – ζημιωνόμαστε – από εξωτερικούς παράγοντες».
Αφού η Ρωσία διέκοψε το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκαλώντας μια ενεργειακή κρίση στο μπλοκ των 27 εθνών που προμηθεύονταν το 40% των καυσίμων από τη Μόσχα, η γερμανική κυβέρνηση ζήτησε από την Evonik να διατηρήσει το εργοστάσιό της με καύση άνθρακα της δεκαετίας του 1960 σε λειτουργία λίγους μήνες περισσότερο.
Η εταιρεία μετατοπίζεται από το εργοστάσιο – του οποίου η καπνοδόχος 40 ορόφων τροφοδοτεί την παραγωγή πλαστικών και άλλων αγαθών – σε δύο γεννήτριες με αέριο που θα μπορούν αργότερα να λειτουργούν με υδρογόνο εν μέσω σχεδίων να γίνουν ουδέτερες σε εκπομπές άνθρακα έως το 2030.
Μετάβαση
Μια λύση που συζητήθηκε έντονα: ένα ανώτατο όριο στις τιμές βιομηχανικής ηλεκτρικής ενέργειας χρηματοδοτούμενο από την κυβέρνηση για να περάσει η οικονομία τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η πρόταση από τον αντικαγκελάριο Robert Habeck του Κόμματος των Πρασίνων αντιμετώπισε αντίσταση από τον Καγκελάριο Olaf Scholz, σοσιαλδημοκράτη και εταίρο του συνασπισμού υπέρ των επιχειρήσεων, τους Ελεύθερους Δημοκράτες.
Οι περιβαλλοντολόγοι λένε ότι θα παρατείνει μόνο την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Ο Kullmann είναι υπέρ αυτού: «Ήταν εσφαλμένες πολιτικές αποφάσεις που κατά κύριο λόγο ανέπτυξαν και επηρέασαν αυτό το υψηλό ενεργειακό κόστος.
Και δεν μπορεί τώρα η γερμανική βιομηχανία, οι Γερμανοί εργαζόμενοι να επηρεάζονται».
Η τιμή του φυσικού αερίου είναι περίπου διπλάσια από ό,τι ήταν το 2021, βλάπτοντας τις εταιρείες που το χρειάζονται για να διατηρήσουν το γυαλί ή το μέταλλο καυτό και λιωμένο 24 ώρες την ημέρα για να φτιάξουν επικαλύψεις που χρησιμοποιούνται σε κτίρια και αυτοκίνητα.
Ο ρόλος της Κίνας
Ένα δεύτερο πλήγμα ήρθε καθώς ο βασικός εμπορικός εταίρος της Κίνας βιώνει επιβράδυνση μετά από αρκετές δεκαετίες ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης.
Αυτά τα εξωτερικά σοκ αποκάλυψαν ρωγμές στα θεμέλια της Γερμανίας που αγνοήθηκαν κατά τη διάρκεια ετών επιτυχίας, συμπεριλαμβανομένης της καθυστερημένης χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας στην κυβέρνηση και τις επιχειρήσεις και μια μακρά διαδικασία για την έγκριση έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που χρειάζονται πολύ.
Την ίδια ώρα, τα χρήματα που η κυβέρνηση είχε άμεσα στη διάθεσή της προήλθαν εν μέρει λόγω των καθυστερήσεων στις επενδύσεις στους δρόμους, στο σιδηροδρομικό δίκτυο και στο διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας στις αγροτικές περιοχές.
Μια απόφαση του 2011 να κλείσουν οι εναπομείναντες πυρηνικοί σταθμοί της Γερμανίας αμφισβητήθηκε εν μέσω ανησυχιών για τις τιμές και τις ελλείψεις ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι εταιρείες αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, με τις θέσεις εργασίας να σημειώνουν ρεκόρ μόλις κάτω από 2 εκατομμύρια.
Και το να βασιζόμαστε στη Ρωσία για την αξιόπιστη παροχή φυσικού αερίου μέσω των αγωγών Nord Stream κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα – που κατασκευάστηκαν υπό την πρώην καγκελάριο Angela Merkel και έκτοτε έκλεισε και υπέστη ζημιές εν μέσω πολέμου – η κυβέρνηση παραδέχτηκε καθυστερημένα ότι ήταν λάθος.
Τώρα, τα έργα καθαρής ενέργειας επιβραδύνονται από την εκτεταμένη γραφειοκρατία.
Τα όρια απόστασης από τα σπίτια διατηρούν μονοψήφια την ετήσια κατασκευή ανεμογεννητριών στη νότια περιοχή της Βαυαρίας.
Μια ηλεκτρική γραμμή 10 δισεκατομμυρίων ευρώ (10,68 δισεκατομμύρια δολάρια) που φέρνει την αιολική ενέργεια από τον πιο άνετο βορρά στη βιομηχανία στο νότο έχει αντιμετωπίσει δαπανηρές καθυστερήσεις από την πολιτική αντίσταση έως τους αντιαισθητικούς υπέργειους πύργους.
Η κάλυψη της γραμμής σημαίνει ολοκλήρωση το 2028 αντί για το 2022.
Οι αμερικανικές ενέργειες
Τεράστιες επιδοτήσεις καθαρής ενέργειας που προσφέρει η κυβέρνηση Biden σε εταιρείες που επενδύουν στις ΗΠΑ έχουν προκαλέσει φθόνο και συναγερμό ότι η Γερμανία μένει πίσω.
«Βλέπουμε έναν παγκόσμιο ανταγωνισμό από τις εθνικές κυβερνήσεις για τις πιο ελκυστικές μελλοντικές τεχνολογίες — ελκυστικές που σημαίνει τις πιο κερδοφόρες, αυτές που ενισχύουν την ανάπτυξη», είπε ο Kullmann.
Ανέφερε την απόφαση της Evonik να χτίσει μια μονάδα παραγωγής λιπιδίων 220 εκατομμυρίων δολαρίων – βασικά συστατικά στα εμβόλια COVID-19 – στο Λαφαγιέτ της Ιντιάνα.
Οι γρήγορες εγκρίσεις και οι επιδοτήσεις έως και 150 εκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ έκαναν τη διαφορά αφού οι Γερμανοί αξιωματούχοι έδειξαν ελάχιστο ενδιαφέρον, είπε.
«Θα ήθελα να δω λίγο περισσότερο αυτόν τον πραγματισμό… στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο», είπε ο Kullmann.
Στο μεταξύ, οι εταιρείες έντασης ενέργειας προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το σοκ τιμών.
Η Drewsen Spezialpapiere, η οποία κατασκευάζει χαρτιά διαβατηρίων και γραμματοσήμων, καθώς και χάρτινα καλαμάκια που δεν αφυδατώνουν τα αναψυκτικά, αγόρασε τρεις ανεμογεννήτριες κοντά στο εργοστάσιό της στη βόρεια Γερμανία για να καλύψει περίπου το ένα τέταρτο της εξωτερικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας καθώς απομακρύνεται από το φυσικό αέριο.
Η εξειδικευμένη εταιρεία γυαλιού Schott AG, η οποία κατασκευάζει προϊόντα που κυμαίνονται από εστίες μαγειρέματος και μπουκάλια εμβολίων έως και κάτοπτρα για το αστρονομικό παρατηρητήριο Extremely Large Telescope στη Χιλή, έχει πειραματιστεί με την αντικατάσταση αερίου χωρίς εκπομπές υδρογόνου στο εργοστάσιο όπου παράγει γυαλί σε δεξαμενές τόσο ζεστές όσο 1.700 βαθμούς Κελσίου.
Δούλεψε — αλλά μόνο σε μικρή κλίμακα, με υδρογόνο που παρέχεται από φορτηγό.
Οι ενέργειες της κυβέρνησης
Θα χρειάζονταν μαζικές ποσότητες υδρογόνου που παράγονται με ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας και θα παραδίδονται μέσω αγωγών και δεν υπάρχουν ακόμη.
Ο Scholz ζήτησε η ενεργειακή μετάβαση να λάβει το «ρυθμό της Γερμανίας», την ίδια επείγουσα ανάγκη που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία τεσσάρων πλωτών τερματικών σταθμών φυσικού αερίου σε μήνες για την αντικατάσταση του χαμένου ρωσικού αερίου.
Το υγροποιημένο φυσικό αέριο που έρχεται στους τερματικούς σταθμούς με πλοία από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και αλλού είναι πολύ πιο ακριβό από τις προμήθειες του ρωσικού αγωγού, αλλά η προσπάθεια έδειξε τι μπορεί να κάνει η Γερμανία όταν πρέπει.
Ωστόσο, η διαμάχη μεταξύ της κυβέρνησης συνασπισμού σχετικά με το ανώτατο όριο της τιμής της ενέργειας και έναν νόμο που απαγορεύει τους νέους φούρνους αερίου έχει εξοργίσει τους ηγέτες των επιχειρήσεων.
Ο Kullmann του Evonik απέρριψε ένα πρόσφατο πακέτο κυβερνητικών προτάσεων, συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών ελαφρύνσεων για επενδύσεις και ενός νόμου που στοχεύει στη μείωση της γραφειοκρατίας, ως «ένα επίδεσμο».
Η Γερμανία εφησυχάστηκε κατά τη διάρκεια μιας «χρυσής δεκαετίας» οικονομικής ανάπτυξης το 2010-2020 με βάση τις μεταρρυθμίσεις υπό τον καγκελάριο Gerhard Schroeder το 2003-2005 που μείωσαν το κόστος εργασίας και αύξησαν την ανταγωνιστικότητα, λέει ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος στην τράπεζα Berenberg.
«Η αντίληψη της υποκείμενης ισχύος της Γερμανίας μπορεί επίσης να συνέβαλε στις λανθασμένες αποφάσεις για έξοδο από την πυρηνική ενέργεια, απαγόρευση του fracking για φυσικό αέριο και στοίχημα σε άφθονες προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία», είπε.
«Η Γερμανία πληρώνει το τίμημα για τις ενεργειακές της πολιτικές».
Ο Schmieding, ο οποίος κάποτε ονόμασε τη Γερμανία «ο ασθενής της Ευρώπης» σε μια σημαντική ανάλυση του 1998, πιστεύει ότι αυτή η ετικέτα θα ήταν υπερβολική σήμερα, λαμβάνοντας υπόψη τη χαμηλή της ανεργία και τα ισχυρά κρατικά οικονομικά της.
Αυτό δίνει στη Γερμανία περιθώριο δράσης — αλλά και μειώνει την πίεση για αλλαγές.
Το πιο σημαντικό άμεσο βήμα, είπε ο Schmieding, θα ήταν να τερματιστεί η αβεβαιότητα σχετικά με τις τιμές της ενέργειας, μέσω ενός ανώτατου ορίου τιμών για να βοηθηθούν όχι μόνο οι μεγάλες εταιρείες, αλλά και οι μικρότερες.
Όποιες και αν είναι οι πολιτικές που επιλέγονται, «θα ήταν ήδη μεγάλη βοήθεια εάν η κυβέρνηση μπορούσε να τις συμφωνήσει γρήγορα, ώστε οι εταιρείες να γνωρίζουν τι κάνουν και να μπορούν να σχεδιάζουν ανάλογα αντί να καθυστερούν τις επενδυτικές αποφάσεις», είπε
Nuntiusweb