Την στιγμή που ο χειμώνας έκανε τη δυναμική του εμφάνιση, η Γερμανία πάγωσε τις δημόσιες δαπάνες για το υπόλοιπο του έτους και αυτό απειλεί να παγώσει τον πληθυσμό και τη βιομηχανία της.
Ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας και υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ τονίζει ότι η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η οποία σταμάτησε τη χρήση ειδικών κονδυλίων εκτός προϋπολογισμού, προκαλεί ένα «σκληρό πλήγμα» στη γερμανική και ευρωπαϊκή οικονομία επειδή «θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους ενέργειας για σπίτια και επιχειρήσεις.
Γερμανία: Στη δίνη ενός δημοσιονομικού χάους που η ίδια δημιούργησε
Το ανώτατο δικαστήριο αποφάσισε ότι 60 δισεκατομμύρια ευρώ που δεν δαπανήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση περιβαλλοντικών και ενεργειακών έργων.
Οι επιχειρηματολογικές βάσεις για την έκδοση της απόφασης είναι ότι η χώρα είχε ήδη ενεργοποιήσει το γνωστό schwarze null, δηλαδή τον δημοσιονομικό κανόνα που υπάρχει στο Σύνταγμα που περιορίζει το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 0,35% του ΑΕΠ σε μη εξαιρετικές καταστάσεις και ότι, επομένως, δεν μπόρεσε να μεταφερθεί στο Ταμείο για το Κλίμα και τον Μετασχηματισμό.
Η αναδρομική φύση της απόφασης σημαίνει ότι μπορεί να επηρεάσει άλλα παρόμοια ειδικά ταμεία, μεταξύ των οποίων και εκείνα που χρηματοδοτούν μέτρα για την ελάφρυνση του φόρτου σε σπίτια και επιχειρήσεις λόγω των υψηλών τιμών της ενέργειας, είπε ο υπουργός Οικονομίας.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η γερμανική οικονομία δεν διανύει την καλύτερη στιγμή της. Οι οικονομικοί σύμβουλοι του Σουλτς, γνωστοί ως «οι πέντε σοφοί», μείωσαν τις προβλέψεις για την ανάπτυξη, με το ΑΕΠ να μειώνεται κατά 0,4% φέτος και να αυξάνεται κατά 0,7% έως το 2024.
Ταυτόχρονα, οι εμπορικές εντάσεις θέτουν υπό αμφισβήτηση το εξαγωγικό επιχειρηματικό της μοντέλο.
Η γερμανική κυβέρνηση εξακολουθεί να αφομοιώνει το πλήγμα που έδωσε το ανώτατο δικαστήριο στους στόχους του βιομηχανικού μετασχηματισμού και που απομάκρυνε τη συμμαχία που αποτελούν Σοσιαλδημοκράτες, Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα και Πράσινοι.
Προς το παρόν, οι τιμές της ενέργειας αναμένεται να παραμείνουν μόνιμα πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα. Αυτό θα αποσπάσει τα μέγιστα από την ηλεκτροεντατική βιομηχανία, ενώ ο πληθυσμός γερνάει, γεγονός που θα προκαλέσει τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και αυτό θα επιβραδύνει τη δυνητική ανάπτυξη της χώρας.
«Δεν μπορούμε ακόμη να δούμε λεπτομερώς ποιος θα είναι ο αντίκτυπος αυτών των συνεπειών, αλλά σημαίνει ότι δεν θα μπορούμε να υπολογίζουμε στην αύξηση του ΑΕΠ το επόμενο έτος», δήλωσε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικών Επιστημών της Colonina, Michael Hüther.
«Θέτει τη Γερμανία σε κίνδυνο»
Από την πλευρά της, η καθηγήτρια Ενεργειακής Οικονομίας στο Ερευνητικό Ινστιτούτο DIW στο Βερολίνο, Κλαούντια Κέμφερτ, διαβεβαίωσε ότι αυτή η δικαστική απόφαση «θέτει τη Γερμανία σε κίνδυνο» στον παγκόσμιο αγώνα για πράσινες τεχνολογίες. Η εμπειρογνώμονας τόνισε ότι «έχουμε ήδη χάσει ένα μεγάλο μέρος αυτού του ανταγωνισμού» και τώρα κινδυνεύει η ηλεκτρική κινητικότητα, η ψηφιοποίηση και το πράσινο υδρογόνο για τη βαριά βιομηχανία. Η απόφαση αυτή θέτει υπό αμφισβήτηση περισσότερα από 770 δισ. ευρώ κρατικής χρηματοδότησης.
Μάλιστα το περιέγραψε ως «ιδιαίτερα επώδυνο γιατί η Γερμανία έδωσε το πράσινο φως στην ενεργειακή μετάβαση πριν από 20 χρόνια και ήταν ο ηγέτης της παγκόσμιας αγοράς για πολλά χρόνια».
Είναι σαφές ότι η Γερμανία αντιμετωπίζει δεκαετίες «ελαττωματικών» ενεργειακών πολιτικών που καθιστούν την ανάπτυξή της την πιο αδύναμη από τις μεγάλες οικονομίες της ευρωζώνης, μαζί με την Ιταλία. Η αβεβαιότητα αυξάνεται όταν προκύπτει αυτό το πρόβλημα με τις δημόσιες δαπάνες.
Η γνώμη των Γερμανών ειδικών είναι αρκετά διχασμένη. Οι πιο ορθόδοξοι χαιρέτησαν την απόφαση γιατί «θα επέβαλε την τόσο αναγκαία δημοσιονομική πειθαρχία σε μια εποχή που τα επιτόκια είναι ιδιαίτερα υψηλά». Από την άλλη πλευρά, άλλοι πιστεύουν ότι αυτό θα εμποδίσει τον Scholz και τους διαδόχους του να αναδιαρθρώσουν μια οικονομία που χάνει ανταγωνιστικότητα.
Αυτό όμως δεν είναι καινούργιο. Παρά το πάγωμα του προϋπολογισμού που απειλεί τις κρατικές επενδύσεις, οι εταιρείες εφαρμόζουν ήδη σκληρές προσαρμογές λόγω της κρίσης που διέρχεται η χώρα. Η Siemens Energy υποσχέθηκε μείωση του κόστους παραγωγής μετά τα αμέτρητα σοκ που δέχτηκε η μονάδα ανεμογεννητριών της που μείωσαν την αγοραστική της αξία κατά δισεκατομμύρια ευρώ.
Η Thyssenkrup έχει ήδη βρει έναν αγοραστή για τη χαλυβουργική της επιχείρηση και η Continental και άλλες κατασκευαστές ανταλλακτικών αυτοκινήτων περικόπτουν χιλιάδες θέσεις εργασίας προκειμένου να μειώσουν το κόστος καθώς μεταβαίνουν στην παραγωγή των ηλεκτρικών οχημάτων. Και αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα.
Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε το Bloomberg, ανώτερος αξιωματούχος του κλάδου είπε ότι η δικαστική απόφαση και η αβεβαιότητα που έχει δημιουργήσει «θέτουν σε κίνδυνο τη φήμη της Γερμανίας» μεταξύ των εταιρειών ημιαγωγών. Τα εργοστάσια τσιπ χρειάζονται χρόνια για να σχεδιαστούν και να κατασκευαστούν και οι ήδη ενεργές εταιρείες έχουν αφιερώσει πολύ χρόνο αναλαμβάνοντας κινδύνους για να ξεκινήσουν έργα προτού λάβουν την τελική έγκριση.
Ως εκ τούτου, οι εταιρείες περιμένουν μια γρήγορη λύση σε αυτό το μεγάλο διαρθρωτικό πρόβλημα.
Η ZF Friedirchshafen επένδυσε 3 δισεκατομμύρια ευρώ στην κατασκευή ενός εργοστασίου εξαρτημάτων. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί σε ένα τρίμηνο από ευρωπαϊκά κονδύλια, καθώς και από ομοσπονδιακή και τοπική βοήθεια. Αυτή η εταιρεία διαβεβαίωσε ότι ακόμα περιμένουν τα κεφάλαια. «Μια γρήγορη, ρεαλιστική και νομικά ασφαλής λύση είναι απαραίτητη», δήλωσε εκπρόσωπος της εταιρείας.
Η Bundesbank συνέστησε στην κυβέρνηση για άλλη μια φορά να σεβαστεί το συνταγματικό φρένο για το χρέος και να μην το παρακάμψει «εκμεταλλευόμενος ορισμένα νομικά κενά». Στη μηνιαία έκθεσή της ανέφερε ότι θα ήταν «δικαιολογημένη» η μέτρια επέκταση της τακτικής πιστωτικής γραμμής, εφόσον ο δείκτης χρέους είναι κάτω από την τιμή αναφοράς του 60% της παραγωγής.
Παράλληλα, η κεντρική τράπεζα διαβεβαίωσε ότι αυτό που αποφάσισε να κάνει η κυβέρνηση για να λύσει αυτό το δημοσιονομικό πρόβλημα «θα επηρεάσει την ανάπτυξη της Γερμανίας τα επόμενα χρόνια».
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Μπούντεσμπανκ… βάζει δύσκολα στην γερμανική κυβέρνηση. Τον Σεπτέμβριο προέτρεψε τον Scholz να αντιμετωπίσει μια σειρά από πολύ επικίνδυνες προκλήσεις για το επιχειρηματικό μοντέλο της χώρας, εάν ήθελε να βελτιώσει τα μακροπρόθεσμα οικονομικά αποτελέσματα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί απαραίτητο για όλες τις χώρες να μειώσουν την ενεργειακή τους υποστήριξη «το συντομότερο δυνατό». Ωστόσο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Κροατία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Πορτογαλία αναμένεται να «έχουν ακόμη ουσιαστικά μέτρα το 2024».
Αυτή η προειδοποίηση της Κομισιόν έρχεται την ίδια στιγμή που η μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής βρίσκεται σε πλήρη κρίση.
Η προθεσμία για να εκδώσει η ΕΕ την ετυμηγορία της για τον γερμανικό προϋπολογισμό ήταν το τέλος Οκτωβρίου, οπότε δεν έλαβε υπόψη αυτή την υπερανάληψη των 60 δισ. «Παρακολουθούμε την κατάσταση», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομομπρόβσκις. Διαβεβαίωσε ότι δεν θα μπορούν να σχολιάσουν τίποτα για τις φορολογικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η δικαστική απόφαση «μέχρις οι γερμανικές αρχές σχολιάσουν πώς ακριβώς σχεδιάζουν να το αντιμετωπίσουν».