Ένα πακέτο μη εξυπηρετούμενων δανείων αξίας 1,2 δισ. ευρώ, από τα οποία το 1,1 αφορά ναυτιλιακές εταιρείες, πουλήθηκε από την Τράπεζα Πειραιώς το 2014 έναντι 300 εκατ. στον όμιλο Libra Group, που προηγουμένως δανείστηκε 200 εκατ. από την… Πειραιώς. Τα παραπάνω αποκάλυψε δημοσίευμα των Financial Times, που προσθέτει ότι διεξάγεται έρευνα για πιθανή απάτη και 10 στελέχη της τράπεζας έχουν ήδη παραιτηθεί.
Σύμφωνα λοιπόν με
άρθρο της ανταποκρίτριας των Financial Times στην Αθήνα, Kerin Hope, 10 στελέχη της Πειραιώς έχουν παραιτηθεί μετά από καταγγελίες και την έρευνα που διεξάγεται για την πώληση 1,2 δισ. μη εξυπηρετούμενων δανείων από την Τράπεζα στο fund Libra, το 2014, έναντι 300 εκατ. Από τα δάνεια αυτά, το 1,1 δισ. αφορά εφοπλιστές, τα 80 εκατ. εταιρείες που ασχολούνται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αξίας, ενώ τα 30 εκατ. είναι προσωπικά δάνεια των 10 στελεχών της Πειραιώς που έχουν αποχωρήσει. Οι παραιτήσεις υπεβλήθησαν το διάστημα Ιουλίου – Σεπτεμβρίου,χωρίς να δημοσιοποιηθούν από την Τράπεζα Πειραιώς, ενώ μάλιστα τα στελέχη έλαβαν και τις νόμιμες αποζημιώσεις τους.
Όπως προσθέτει το δημοσίευμα, η Libra είχε δανειστεί λίγο νωρίτερα 200 εκατ. από την Τραπεζα Πειραιώς, «για να χρηματοδοτήσει τη συναλλαγή», ενώ στη συνέχεια «κούρεψε» κάποια από τα δάνεια και τα πούλησε με έκπτωση 50% στους αρχικούς δανειολήπτες. Ο όμιλος Libra επίσης, έγινε, όπως αναφέρεται, ισχυρός μέτοχος της Πειραιώς κατά την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ενώ ανήκει στον εφοπλιστή, Γιώργο Λογοθέτη, που δραστηριοποιείται επίσης στην ανανεώσιμη ενέργεια και τα ξενοδοχεία.
Οι Financial Times σημειώνουν επίσης ότι «όρισμένα δάνεια φαίνεται ότι μεταφέρθηκαν από την Τράπεζα Πειραιώς σε υπεράκτιες εταιρείες (offshore) στην Κύπρο και στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, παραβιάζοντας τα capital controls που επιβλήθηκαν στα μέσα του 2015 κατά τη διάρκεια του bank run που προκάλεσε φόβο ότι η Ελλάδα επρόκειτο να φύγει από το ευρώ».
Από την πλευρά του ο Χρήστος Μεγάλου, διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς, δηλώνει στους FT ότι για το συγκεκριμένο πακέτο δανείων είχαν γίνει επαρκείς προβλέψεις στους λογαριασμούς της τράπεζας για το έτος 2016. «Τα πρόσφατα ευρήματα στον έλεγχο της Τράπεζας της Ελλάδος, αν και ντροπιαστικά, δεν επηρεάζουν εμπορικά την τράπεζα. Οι παραβιάσεις του κανονιστικού πλαισίου του παρελθόντος έχουν τεθεί υπό αμφισβήτηση, έχουν προβλεφθεί και έχουν αντικατοπτριστεί επαρκώς στις οικονομικές καταστάσεις της τράπεζας», ανέφερε ο κ. Μεγάλου.
.Ένας εκπρόσωπος της Libra, μιλώντας στους FT, αρνήθηκε τις κατηγορίες και τόνισε: «Έχουμε μια εξαιρετική σχέση με την Τράπεζα Πειραιώς και δουλεύουμε σε στενή συνεργασία με την παρούσα ομάδα διαχείρισης, στην οποία έχουμε μεγάλη πίστη. Ως μέρος της μεγάλης επένδυσής μας στην Ελλάδα, έχουμε σημαντικές και αποδοτικές δανειακές υποχρεώσεις με την τράπεζα. »
Η υπόθεση φαίνεται ότι βρίσκεται στα χέρια του εισαγγελέα Διαφθοράς, μετά από πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος σε συνεργασία με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM). Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, «ο εισαγγελέας ελέγχει εάν έχει διαπραχθεί η απάτη και η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, είπε ένας δικαστικός αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι πιθανά αδικήματα που εξετάζονται περιλαμβάνουν «σύσταση συμμορίας για εξαπάτηση της τράπεζας και του ελληνικού δημοσίου [μεγαλομέτοχος] και ξέπλυμα χρήματος δια της παραβίασης των capital controls με τη χρήση υπεράκτιων εταιρειών».
Στο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδας είχαν αναφερθεί πριν από μερικές εβδομάδες το «Έθνος» (UPD: όπως μας ανέφεραν στο twitter) και (παραδόξως) η «Καθημερινή», που σημειώνει ότι «η ζημία ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ εντοπίστηκε από τους ελεγκτές της ΤτΕ, σε στενή συνεργασία με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM), και αμέσως ζητήθηκε από τη διοίκηση της τράπεζας να διενεργηθούν οι αντίστοιχες προβλέψεις, δηλαδή η διακράτηση κεφαλαίων για την κάλυψη των απωλειών.
Η ζημία προέρχεται από συναλλαγή που αφορά την πώληση χαρτοφυλακίου κόκκινων δανείων σε Κύπριο επιχειρηματία, στο οποίο όμως είχαν ενσωματωθεί προσωπικά δάνεια επιτελικών στελεχών του ομίλου που αφορούσαν τόσο την αγορά μετοχών (μετοχοδάνεια) όσο και ακινήτων μεγάλης αξίας τα οποία δεν εξυπηρετούσαν. Η συναλλαγή είχε δομηθεί έτσι ώστε τα στελέχη της τράπεζας να απαλλαγούν από τα δάνεια αυτά, ο «επενδυτής» να επωφεληθεί οικονομικά από τη «διευκόλυνση» και η ζημία να φορτωθεί στην τράπεζα και στους φορολογουμένους, καθώς έχει ανακεφαλαιοποιηθεί δύο φορές με κρατικούς πόρους»
Σχόλιο: Όλοι ευχαριστημένοι, εκτός από έναν
Ας πιάσουμε την υπόθεση από την αρχή, δηλαδή από τα «κόκκινα» εφοπλιστικά δάνεια. Σύμφωνα με τις εκθέσεις της «Petrofin Bank Research», στα τέλη του 2014 ο συνολικός δανεισμός των ελλήνων εφοπλιστών από την Τράπεζα Πειραιώς ανερχόταν στα 3,9 δισ. δολάρια, ενώ στα τέλη του 2016 στα 2,7 δισ. Τα ναυτιλιακά δάνεια υπερδιπλασιάζονται το 2013, έτος που η Πειραιώς απορροφά την πρώην Marfin.
Το πρώτο λοιπόν σημείο είναι ότι, εάν το δημοσίευμα είναι ακριβές, ένα μεγάλο μέρος του δάνεισμου εφοπλιστών από τραπεζικά ιδρύματα είναι μη εξυπηρετούμενο και πολλά από αυτά αποδείχτηκαν «δανεικά και αγύριστα», όπως ακριβώς συνέβη για παράδειγμα με τα δάνεια των τραπεζών σε ολιγάρχες των ΜΜΕ ή σε Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ. Τα «κόκκινα» εφοπλιστικά δάνεια φαίνεται να μεταβιβάζονται σε ένα εφοπλιστικό fund, το οποίο προσφέρει ορισμένα από αυτά με έκπτωση 50% στους δανειολήπτες. Οι οποίοι με τη σειρά τους, ενώ επί χρόνια δεν πλήρωναν, ξαφνικά βρίσκουν τα χρήματα για να τα αγοράσουν και να απαλλαγούν από βάρη εκατομμυρίων. Θα μπορούσαμε σίγουρα να πούμε ότι πρόκειται για στρατηγικούς κακοπληρωτές και είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν οι πιο ανίσχυροι θα έχουν τις ίδιες ευκαιρίες για την εξόφληση των δανείων τους, που μεταβιβάζονται αυτές τις μέρες σε κερδοσκοπικά funds.
Ένα ερώτημα είναι βέβαια τι απέγιναν τα υπόλοιπα δάνεια (πληρώθηκαν, κουρεύτηκαν, διαγράφηκαν;), μαζί με πολλά ακόμα που αφορούν το σπάσιμο των capital controls και τις συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η ανακεφαλαιοποίηση της Πειραιώς και η είσοδος της Libra.
Το σίγουρο είναι ότι με αυτόν τον τρόπο που περιγράφουν οι FT, είναι σχεδόν όλοι κερδισμένοι. Η Libra έκλεισε μία εξαιρετικά προσοδοφόρα συμφωνία, οι εφοπλιστές και επιχειρηματίες σε ΑΠΕ ρύθμισαν ευνοϊκά τα «κόκκινα» δάνεια τους, τα στελέχη της Πειραιώς φαίνεται να έχουν επωφεληθεί και με το παραπάνω από την όλη διαδικασία, ενώ η Τράπεζα, με νέα διοίκηση, μπορεί να υποστηρίξει ότι όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν και πρόκειται απλά για κάποιες «παρατυπίες». Οι μόνοι χαμένοι είναι οι έλληνες φορολογούμενοι, που έχουν ανακεφαλαιοποιήσει τρεις φορές τις χρεωκοπημένες τράπεζες, βλέπουν το «πάρτι» που είχε στηθεί στο εσωτερικό τους, την ίδια στιγμή που δεν μπορούν να απαλλαγούν από τα δικά τους χρέη προς αυτές.
