Erdogan: Ένα καημό έχουμε, τις εξαγωγές
«Έχουμε αφήσει στην άκρη την κλασική λογική που θέλει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο με υψηλά επιτόκια» είπε ο Erdogan
Πιστός στο οικονομικό του πρόγραμμα και την ανορθόδοξη λογική, η οποία έστειλε τη λίρα στα Τάρταρα, δηλώνει με νέες δηλώσεις του ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε την Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου, η Τουρκία εγκαταλείπει την αύξηση των επιτοκίων ως μέτρο για τη χαλιναγώγηση του πληθωρισμού, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, έχει ξεπεράσει το 20% και βαίνει ταχέως για τη ζώνη πέριξ του 30%.
«Έχουμε αφήσει στην άκρη την κλασική λογική που θέλει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο με υψηλά επιτόκια» είπε ο Erdogan.
Η κυβέρνηση ένα ντέρτι έχει: εστιάζει τώρα στην επέκταση της οικονομίας μέσω επενδύσεων, απασχόλησης, παραγωγής, εξαγωγών και πλεονάσματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, είπε και συμπλήρωσε:
«Είδαμε ότι η συναλλαγματική φούσκα έσκασε σε μια μέρα με το πακέτο μέτρων που ελήφθησαν.
Θα γίνουμε μάρτυρες ενός διαφορετικού οικονομικού κλίματος μέχρι το καλοκαίρι, μόλις διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα».
Στο μεταξύ, όμως, μπορεί το τελευταίο σχέδιο του προέδρου της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdogan, να κατάφερε να αποκλιμακώσει τις πιέσεις στο νόμισμα της χώρας, στα επίπεδα των 12 λιρών/δολάριο, όμως αυτό δεν γίνεται χωρίς κόστος.
Ουσιαστικά, η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να δημιουργήσει ένα μηχανισμό εγγυήσεων καταθέσεων έναντι των συναλλαγματικών ισοτιμών, αντιπροσωπεύει πραγματικά μια τεράστια διά της πλαγίας οδού «αύξησης επιτοκίων», που θα ασκήσει τεράστια πίεση στον προϋπολογισμό της Τουρκίας και θα τον καταστήσει πιο ευάλωτο σε μελλοντικές συναλλαγματικές κρίσεις.
«Υπήρξε μια επική αύξηση των επιτοκίων χωρίς να την αποκαλούμε έτσι», σύμφωνα με τον Refet Gurkaynak, καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Bilkent στην Άγκυρα.
«Θα υπάρξει μεγάλη επιβάρυνση στον προϋπολογισμό όταν υπάρξει απότομη αύξηση της ισοτιμίας συναλλάγματος.
Αυτό το είδος της επιβάρυνσης συνήθως νομισματοποιείται, πράγμα που σημαίνει ακόμη υψηλότερους συναλλαγματικούς ρυθμούς και πληθωρισμό».
Τι σημαίνει στην πράξη το σχέδιο Erdogan
Για όσους δεν έχουν καταλάβει τι έχει αποφασίσει ο Erdogan, το σχέδιό του να σταθεροποιήσει την τουρκική λίρα μέχρι τις εκλογές, σημαίνει ότι το Υπουργείο Οικονομικών θα αναλάβει τις ζημίες σε νέες καταθέσεις σε λίρες σε περίπτωση πιέσεων του νομίσματος.
Αυτό επιβαρύνει ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα φωτεινά σημεία στην οικονομία της Τουρκίας – τη δημοσιονομική της θέση – και υπογραμμίζει την αυξανόμενη τάση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής να στηρίζονται στον δημόσιο προϋπολογισμό για να πληρώσουν το κόστος των λανθασμένων πολιτικών τους.
«Μπορούμε να πούμε ότι ο προϋπολογισμός – το τελευταίο στοιχείο που απομένει υγιές – θα θυσιαστεί για να ισχυριστεί ότι αποφεύχθηκε η αύξηση των επιτοκίων», σύμφωνα με τον Ibrahim Turhan, πρώην υποδιοικητή της τουρκικής κεντρικής τράπεζας που είναι τώρα πολιτικός της αντιπολίτευσης.
«Με αυτόν τον τρόπο, το κόστος της υποτίμησης της λίρας επιβαρύνει το κοινωνικό σύνολο», πρόσθεσε.
Το πραγματικό κόστος της παρέμβασης Erdogan
Εν τω μεταξύ, μια παράμετρος που πολλοί αναζητούν είναι ποιο ήταν το πραγματικό κόστος της επέμβασης του Erdogan.
Σύμφωνα με τους αρχικούς υπολογισμούς, το τελικό αποτέλεσμα για να κρατήσει το τουρκικό νόμισμα στα τρέχοντα επίπεδα μόνο αυτή την εβδομάδα, είναι μεταξύ 6 και 13,5 δισ. δολαρίων.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, τα τουρκικά καθαρά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό μειώθηκαν κατά σχεδόν 6 δισ. δολάρια στις αρχές αυτής της εβδομάδας, καθώς ο πρόεδρος Erdogan ενίσχυσε τη λίρα, υποδηλώνοντας ότι η Τουρκία έκανε περισσότερες παρεμβάσεις στις αγορές συναλλάγματος.
Επιβεβαιώνοντας αυτό που πολλοί φοβούνταν – ότι ο Erdogan κυριολεκτικά μαγειρεύει υγιείς οικονομικούς αριθμούς ενώ λεηλατεί τη χώρα από την πίσω πόρτα χωρίς να το αναφέρει, το Bloomberg σημειώνει ότι ενώ η κυβέρνηση είπε ότι δεν παρενέβη, είπε ψέματα και η πτώση των 5,9 δισ. δολαρίων πιθανότατα σηματοδοτεί μια παρέμβαση παρόμοια με πράξεις που πραγματοποιήθηκαν από τον Οκτώβριο του 2018, όταν οι κρατικές τράπεζες πούλησαν δολάρια – συνήθως αυτά που ανήκουν σε τοπικούς ιδιώτες αποταμιευτές – για να στηρίξουν το τοπικό νόμισμα.
Αυτό που είναι ίσως ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι ο Erdogan στην πραγματικότητα πιστεύει ότι η διεθνής κοινότητα είναι τόσο ανόητη, που κανείς δεν θα προσέξει τι συμβαίνει.
Όπως δείχνει το Bloomberg, τα καθαρά ξένα περιουσιακά στοιχεία μειώθηκαν κατά 5,9 δισ. δολάρια σε -5,1 δισ. δολάρια την Τρίτη σε σύγκριση με 817 εκατ. δολάρια την Παρασκευή, αριθμός που επιβεβαιώθηκε και από τους FT.
“Καίγονται” τα συναλλαγματικά αποθέματα
Σύμφωνα με τον ιστότοπο Ahval της Τουρκίας, η τουρκική κεντρική τράπεζα δαπάνησε πάνω από 13,5 δισ. δολάρια από τα συναλλαγματικά της αποθέματα για να στηρίξει τη λίρα έναντι των ζημιών ρεκόρ τον Δεκέμβριο και στη συνέχεια για να βοηθήσει στη δημιουργία ενός ράλι αυτήν την εβδομάδα.
Ο Uğur Gürses, πρώην αξιωματούχος της κεντρικής τράπεζας, είπε ότι οι πωλήσεις ανήλθαν συνολικά σε 7 δισ. δολάρια στις 20 Δεκεμβρίου και στις 21 Δεκεμβρίου.
Η κεντρική τράπεζα πούλησε τα αποθεματικά μέσω μιας μεθόδου backdoor που εμπλέκει τις κρατικές τράπεζες.
Το CHP, στη διοίκηση του οποίου βρίσκεται και ο πρώην υφυπουργός Οικονομικών Faik Öztrak, ο οποίος βοήθησε την Τουρκία να εκτελέσει με επιτυχία ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ανέφερε σε έκθεση αυτή την εβδομάδα ότι οι πωλήσεις forex μεταξύ 1ης και 17ης Δεκεμβρίου ανήλθαν συνολικά σε 6,5 δισ. δολάρια.
Αυτό συνέβη πριν η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας παρέμβει -χωρίς επιτυχία- στην αγορά συναλλάγματος σε τουλάχιστον τέσσερις προηγούμενες περιπτώσεις, οι οποίες απέτυχαν να ανακόψουν την κατάρρευση της λίρας στο νέο ιστορικό χαμηλό των 18,36 ανά δολάριο.
Τότε ήταν που βγήκε το μπαζούκα του Erdogan και ο λόγος για τον οποίο η λίρα έπεσε από τις 18 στις 12 ανά δολάριο, είναι επειδή ο Erdogan έδωσε το πράσινο φως για την αποστράγγιση δισεκατομμυρίων τουρκικών περιουσιακών στοιχείων για να αντισταθμίσει τις συνέπειες της καταστροφικής του πολιτικής.
Σίγουρα, το “κάψιμο” όλων αυτών των δισεκατομμυρίων λειτούργησε – προς το παρόν: Η λίρα ανατιμήθηκε έως και 25% καταγράφοντας το μεγαλύτερο ημερήσιο άλμα από το 1983, και τώρα έχει κερδίσει περισσότερο από 40% έναντι του δολαρίου αυτήν την εβδομάδα.
Ωστόσο, πιθανόν αυτή η κίνηση δεν ήταν το αποτέλεσμα της πρόθυμης μετατροπής των δολαρίων τους σε λίρες από τους Τούρκους καταθέτες, αλλά ήταν αποτέλεσμα έκτακτων ενεργειών που έλαβαν οι κρατικές τράπεζες, με τουλάχιστον μία ιδιωτική τράπεζα να εμπλέκεται επίσης, σύμφωνα με τουλάχιστον τέσσερις πηγές του Bloomberg.