Πρόβα πιθανής προβοκάτσιας στο Αιγαίο το προσεχές διάστημα έκανε η Τουρκία στα Κατεχόμενα λίγες ώρες πριν την άφιξη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κύπρο.
Τα σενάρια, που εκτέλεσαν ανοιχτά της Αμμοχώστου οι τουρκικές δυνάμεις από κοινού με δυνάμεις του «ψευδοκράτους», στο πλαίσιο του θαλάσσιου σκέλους της ετήσιας άσκησης έρευνας και διάσωσης, αποκαλύπτουν τους μηχανισμούς με τους οποίους η Άγκυρα θα μπορούσε να κορυφώσει την ένταση στην περιοχή μας.
Αλλωστε, η περιοχή ευθύνης για παροχή υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο αποτελεί ένα πεδίο, στο οποίο η Άγκυρα έχει κλιμακώσει επικίνδυνα τις παράνομες διεκδικήσεις της εις βάρος της χώρας μας έχοντας δημιουργήσει το υπόβαθρο για την πρόκληση ενός «θερμού» επεισοδίου σε συνδυασμό με την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού.
Το σενάριο της άσκησης και ο φόβος για το «θερμό επεισόδιο»
Σύμφωνα με το σενάριο της άσκησης, πλοίο ξηρού φορτίου με μεγάλο αριθμό παράτυπων μεταναστών συγκρούστηκε με εμπορικό πλοίο. Στο σημείο του συμβάντος έσπευσαν δύο κορβέτες της τουρκικής ακτοφυλακής μαζί με τέσσερα μικρότερα σκάφη, ένα αεροσκάφος έρευνας και διάσωσης CN-235 και τρία ελικόπτερα ενώ την επιχείρηση συντόνιζε φρεγάτα του τουρκικού πολεμικού ναυτικού.
Στην περιοχή, τουρκικής δικαιοδοσίας, όπως ανακοινώθηκε, στάλθηκαν σωστικά μέσα και από το «ψευδοκράτος» καθώς και μονάδες του συντονιστικού κέντρου αεροπορικής έρευνας και διάσωσης της Τουρκίας. Οι επιζώντες, που είχαν πέσει στη θάλασσα, αφού εντοπίστηκαν από το αεροσκάφος διασώθηκαν και μεταφέρθηκαν σε σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής για τις πρώτες βοήθειες.
Το σενάριο προέβλεπε επίσης την αποτροπή διαφυγής του πλοίου, που μετέφερε τους παράτυπους μετανάστες, μέσω προειδοποιήσεων και ελιγμών από τα τουρκικά σκάφη πριν τεθεί υπό έλεγχο από την ομάδα ειδικών επιχειρήσεων της τουρκικής ακτοφυλακής.
Νωρίτερα, τα μέλη του πληρώματος του στην προσπάθεια τους να μην παραδώσουν το σκάφος στις τουρκικές Αρχές έβαλαν φωτιά, η οποία κατασβέστηκε επιτυχώς.
Στο δεύτερο μέρος της άσκησης πραγματοποιήθηκε επιχείρηση έρευνας και διάσωσης ύστερα από τη σύγκρουση εμπορικού πλοίου και δεξαμενόπλοιου με ορατό τον κίνδυνο θαλάσσιας ρύπανσης. Μετά την ενεργοποίηση του μηχανισμού έρευνας και διάσωσης εντοπίστηκαν επιζώντες στη θάλασσα, απομακρύνθηκαν με ασφάλεια και τοποθετήθηκε φράγμα για την αποτροπή εξάπλωσης της πετρελαιοκηλίδας.
Ενδεικτικά του κλίματος που υπήρξε στη συγκεκριμένη άσκηση έρευνας και διάσωσης, είναι τα όσα είπε ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, Ερσίν Τατάρ, μετά την ολοκλήρωση της άσκησης, ο οποίος αναφέρθηκε στη «Γαλάζια Πατρίδα» και στο «δείγμα εξουσίας», που επέδειξαν Τουρκία και Κατεχόμενα στις «περιοχές θαλάσσιας αρμοδιότητας» της Αγκυρας και του «ψευδοκράτους».
Ο προκλητικός πρόεδρος της «βουλής» στα Κατεχόμενα
Εξαιρετικά προκλητικός εμφανίστηκε ο πρόεδρος της «βουλής» των Κατεχομένων, Ζορλού Τορέ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι εάν δεν είχε μεσολαβήσει η τουρκική εισβολή και ο Αττίλας το 1974 η Κύπρος θα ήταν νησί της Κρήτης. «Ο πραγματικός και νόμιμος ιδιοκτήτης αυτής της περιοχής είναι η Δημοκρατία της Τουρκίας και η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου.
Αν δεν είχε πραγματοποιηθεί η ειρηνική επιχείρηση στις 20 Ιουλίου η Κύπρος σήμερα, θα ήταν νησί της Κρήτης. Αλλά ευτυχώς τα ξημερώματα της 20ης Ιουλίου έφτασε στην Κύπρο ο ηρωικός τουρκικός στρατός. Περιμέναμε 96 χρόνια για την πατρίδα μας την Τουρκία και τον τουρκικό στρατό μέχρι να φτάσουμε σε αυτό το σημείο».
Στο μεταξύ, η ελληνική περιοχή έρευνας και διάσωσης για αεροπορικά και ναυτικά ατυχήματα στο Αιγαίο έχει καθοριστεί τη δεκαετία του ΄50 και συμπίπτει με το FIR Αθηνών. Η χώρα μας έχει υπογράψει συμφωνίες για συνεργασία σε θέματα ναυτικής έρευνας και διάσωσης τόσο με την Ιταλία (2000), όσο και με την Μάλτα (2008) και την Κύπρο (2014), στις οποίες ρητά ορίζεται ότι η εν λόγω ελληνική περιοχή ευθύνης συμπίπτει με το FIR Αθηνών.
Παρόλα αυτά, η Τουρκία το 1988 εξέδωσε κανονισμό, με τον οποίο όρισε ως περιοχή ευθύνης της για παροχή υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης, χωρίς να διευκρινίζει εάν πρόκειται για ναυτικά ή και για αεροπορικά ατυχήματα, περιοχή που, πέραν των FIRs Κωνσταντινούπολης και Αγκυρας, περιλαμβάνει τμήμα του FIR Αθηνών. Με την ενέργεια αυτή το μισό Αιγαίο τέθηκε παράνομα σε τουρκική δικαιοδοσία για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
Το καθεστώς Ερντογάν αποκάλυψε όμως τους πραγματικούς σχεδιασμούς του τον Οκτώβριο του 2020, όταν νεότερος κανονισμός επέκτεινε την περιοχή τουρκικής ευθύνης για έρευνα και διάσωση ατυχημάτων θαλασσίων και εναερίων μέσων μέχρι τον 26ο Μεσημβρινό. Με αυτό τον τρόπο η Αγκυρα αγγίζει τα εξωτερικά χωρικά ύδατα των ανατολικών ακτών της Κρήτης, καταλαμβάνοντας μεγαλύτερο τμήμα ελληνικής επικράτειας και εντάσσοντας παράνομα στην περιοχή ευθύνης της ακόμα και την Κάσο με την Κάρπαθο.
Το σενάριο της Τουρκίας είναι προσχεδιασμένο επεισόδιο;
Όπως γίνεται αντιληπτό μία ενδεχόμενη μεταφορά του σεναρίου της άσκησης έρευνας και διάσωσης, που εκτελέστηκε στη θαλάσσια περιοχή της Αμμοχώστου σε πραγματικές συνθήκες στο Αιγαίο θα έβαζε «φωτιά» στην περιοχή με απρόβλεπτες συνέπειες. Η Άγκυρα διαθέτει τους μηχανισμούς ελέγχου των μεταναστευτικών ροών αλλά και του δικτύου των διακινητών, παράγοντες, που θα μπορούσαν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση ενός προσχεδιασμένου επεισοδίου γύρω από τα ελληνικά νησιά με πρόσχημα την περιοχή ευθύνης έρευνας και διάσωσης και με μονάδες του ναυτικού και της ακτοφυλακής των δύο χωρών να βρίσκονται αντιμέτωπες.