Αυτή τη στιγμή, οποιαδήποτε πρόβλεψη είναι αδύνατη, καθώς η διεθνής πολιτική της Ιταλίας θυμίζει μια ατέρμονη κωλοτούμπα.
Για τη Giorgia Meloni, πρωθυπουργό της Ιταλίας, είναι αδύνατο να πει «όχι» στον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Keir Starmer και στον πρόεδρο της Γαλλίας Emmanuel Macron.
Στη σύνοδο του Παρισιού, θα συζητηθεί η κοινή ευρωπαϊκή θέση σχετικά με τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις που έχει ξεκινήσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump.
Ωστόσο, αναμένεται να επιβεβαιωθεί εκ νέου η άνευ όρων υποστήριξη προς τον Ουκρανό πρόεδρο Volodymyr Zelensky.
O άτυπος ανταγωνισμός των φιλοπόλεμων γερακιών
Όμως, η αίσθηση που επικρατεί είναι ότι η Giorgia Meloni θα επιχειρήσει να συγκρατήσει τον πολεμοχαρή ενθουσιασμό των Ευρωπαίων συμμάχων της, οι οποίοι φαίνονται διατεθειμένοι να υποστηρίξουν την Ουκρανία μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη.
Άλλωστε, η Ευρώπη επιδιώκει να επανεξοπλιστεί σε μια αντιρωσική κατεύθυνση, με το φιλόδοξο σχέδιο ReARM Europe ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η Ιταλία, ως χώρα με περιορισμένη κυριαρχία, δεν μπορεί να αγνοήσει τον ρεαλισμό της διεθνούς πολιτικής.
Η Meloni γνωρίζει καλά το περίφημο απόφθεγμα του Henry Kissinger:
«Το να είσαι εχθρός των Ηνωμένων Πολιτειών είναι επικίνδυνο. Το να είσαι φίλος τους μπορεί να αποβεί μοιραίο».
Πολιτικά και διπλωματικά αφηγήματα που αλλάζουν συνέχεια
Η ιταλική κυβέρνηση υπήρξε – μέχρι την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Donald Trump – ένας από τους πλέον ένθερμους υποστηρικτές της στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο.
Αυτή η θέση δεν ελήφθη για γεωστρατηγικούς ή λόγους εθνικής ασφάλειας, αλλά για να ευθυγραμμιστεί με τη γραμμή που επέβαλε ο τότε Αμερικανός πρόεδρος Joe Biden.
Κάποιοι θα έλεγαν ότι η δουλοπρέπεια απαιτεί και ένα ορισμένο στυλ.
Στην περίπτωση της Ιταλίας, ωστόσο, πρόκειται για παράδοση.
Η ιταλική πολιτική τάξη – τουλάχιστον από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – έχει συνηθίσει να «σπεύδει προς βοήθεια του νικητή».
Ο νικητής σήμερα, τον Μάρτιο του 2025, δεν έχει πια τη φυσιογνωμία του Volodymyr Zelensky.
Για την Giorgia Meloni, λοιπόν, η αλλαγή αφήγησης ήταν αναπόφευκτη.
Ακόμη και αν αυτό συνεπαγόταν την αναθεώρηση προηγούμενων δηλώσεων.
Αποκηρύσσοντας τη στήριξη στον Zelensky
«Ελέχθη ότι μίλησα για νίκη στον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεν νομίζω ότι χρησιμοποίησα ποτέ τη λέξη “νίκη” αναφερόμενη στον πόλεμο στην Ουκρανία».
Αυτή ήταν η δήλωση της Giorgia Meloni στη Βουλή των Αντιπροσώπων (Montecitorio), κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τη σύνοδο του Παρισιού.
Ωστόσο, η πραγματικότητα λέει κάτι εντελώς διαφορετικό.
Για την ακρίβεια, η Ιταλίδα πρωθυπουργός είχε χρησιμοποιήσει πολλές φορές τη λέξη «νίκη» για να περιγράψει την πολιτική της απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία:
– 13 Μαΐου 2023 – Στο Palazzo Chigi, δίπλα στον Volodymyr Zelensky:
«Ποντάρουμε στη νίκη της Ουκρανίας».
– 21 Φεβρουαρίου 2023 – Σε συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο, δίπλα στον Zelensky:
«Η Ιταλία θα σταθεί στο πλευρό της Ουκρανίας μέχρι τη νίκη».
– 24 Φεβρουαρίου 2023 – Επέτειος του ξεσπάσματος της ουκρανικής κρίσης:
«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στην Ουκρανία να χάσει αυτόν τον πόλεμο. Η νίκη του Κιέβου είναι θεμελιώδης για την ευρωπαϊκή ασφάλεια».
Οι δηλώσεις αυτές δεν αφήνουν περιθώρια αμφισημίας. Εκείνη την περίοδο, η απόλυτη στήριξη στην Ουκρανία εξυπηρετούσε τη διεθνή εικόνα της Ιταλίας και διασφάλιζε την πίστη των συμμάχων.
Η νέα στρατηγική: άρνηση, αναθεώρηση, αμφισημία
Σήμερα, όμως, η Meloni επιβραδύνει, αποφεύγει, αποστασιοποιείται – και τελικά απαρνείται ότι είπε ποτέ αυτά που είχε πει.
Η στρατηγική είναι γνώριμη: Άρνηση της πραγματικότητας, συνεχής ανατροπή των αφηγημάτων, στήριξη στη βραχυπρόθεσμη μνήμη του κοινού, στήριξη στα ιταλικά μέσα ενημέρωσης, που θα κάνουν επικοινωνιακό damage control.
Δεν είναι κάτι καινούριο.
Αντιθέτως, αποτελεί σταθερό μοτίβο της διακυβέρνησης Meloni.
Στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία, όμως, το παιχνίδι γίνεται πιο περίπλοκο.
Διότι αν πριν από έναν χρόνο η απόλυτη δέσμευση υπέρ του Κιέβου βοηθούσε στην οικοδόμηση ενός σαφούς και σταθερού διεθνούς προφίλ, σήμερα η πραγματικότητα επιβάλλει μια πιο αμφίσημη στρατηγική.
Αλλά υπάρχει ένα βαθύτερο πρόβλημα πίσω από αυτές τις διαρκείς αναπροσαρμογές της ιταλικής στάσης:
Η αξιοπιστία.
Γιατί αν σήμερα κάποιος μπορεί να αρνηθεί ότι μίλησε ποτέ για «ουκρανική νίκη», αύριο μπορεί να αρνηθεί οποιαδήποτε άλλη υπόσχεση είχε δώσει.
Και στην πολιτική, όταν το παρελθόν μετατρέπεται σε απλή άποψη, το παρόν γίνεται μια επικίνδυνη αβεβαιότητα.
Και η αβεβαιότητα – όπως όλοι γνωρίζουμε – δεν μπορεί να σταθεί για πολύ ως (γεω)πολιτική στρατηγική.
ΠΗΓΗ bankingnews
