Η Δανία κάλεσε τον κορυφαίο διπλωμάτη των ΗΠΑ στην Κοπεγχάγη να δώσει εξηγήσεις, έπειτα από καταγγελίες για «εκτεταμένες προσπάθειες επιρροής» από Αμερικανούς πολίτες συνδεδεμένους με τον Donald Trump.
Τα γεγονότα αυτά αποτυπώνουν μια σοβαρή κρίση εμπιστοσύνης και ανάγκη για υπεράσπιση εθνικής κυριαρχίας.
Την Τετάρτη (27/8/2025), η δημόσια δανέζικη τηλεόραση DR αποκάλυψε πληροφορίες ότι τουλάχιστον τρεις Αμερικανοί πολίτες με δεσμούς με τον Trump διενεργούσαν μυστικές επαφές άσκηση επιρροής στη Γροιλανδία, με στόχο την προώθηση αποσχιστικών διαθέσεων προς τις ΗΠΑ
Ο ένας από αυτούς συγκέντρωνε λίστες με Γροιλανδούς φιλικά προσκείμενους προς την αμερικανική προοπτική, ενώ άλλοι καλλιεργούσαν επαφές με πολιτικούς, επιχειρηματίες και κατοίκους, πιθανά για να διασπαστεί η σχέση της Κοπεγχάγης με το νησί.
Τα σενάρια αυτά αποσκοπούν στο να αποσταθεροποιήσουν την ένωση Δανίας–Γροιλανδίας μέσω στοχευμένων επιρροών και διασποράς διχαστικών αφηγήσεων.
Η αντίδραση της Δανίας
Ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας, Lars Løkke Rasmussen, χαρακτήρισε αυτές τις προσπάθειες απαράδεκτες και κάλεσε επίσημα τον κορυφαίο Αμερικανό κορυφαίο διπλωμάτη στη χώρα (chargé d’affaires )για εξηγήσεις. Μια κίνηση άνευ προηγουμένου στη διπλωματική πρακτική ανάμεσα σε στενούς εταίρους
Ο Rasmussen τόνισε πως δεν είναι έκπληξη όταν ξένοι παράγοντες εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη Γροιλανδία, αλλά κάθε προσπάθεια παρέμβασης στην εσωτερική υπόσταση του βασιλείου είναι «απολύτως απαράδεκτη»
Η Δανέζικη PET (Ασφαλείας και Πληροφοριών) επιβεβαίωσε ότι η Γροιλανδία έχει πέσει θύμα επιρροών με στόχο να διαρραγούν οι σχέσεις με την Κοπεγχάγη μέσω εκμετάλλευσης είτε υπαρκτών είτε κατασκευασμένων διαφορών
Η πρωθυπουργός της Δανίας Mette Frederiksen παλαιότερα είχε υπογραμμίσει σαφώς: «Δεν μπορείς να προσαρτήσεις άλλη χώρα», απαντώντας στις απειλές του Trump.
Η τεράστια γεωστρατηγική σημασία της Γροιλανδίας
Υπενθυμίζεται ότι η Γροιλανδία διαθέτει τεράστια ορυκτά αποθέματα (σπάνιες γαίες, ουράνιο, νικέλιο, πολύτιμα μέταλλα).
Κατέχει κρίσιμη θέση στην Αρκτική, κοντά σε νέους θαλάσσιους διαδρόμους που ανοίγουν λόγω της τήξης των πάγων.
Στη Γροιλανδία υπάρχει η παρουσία των ΗΠΑ με την αεροπορική βάση Thule, που λειτουργεί ως σημείο παρακολούθησης δορυφόρων και έγκαιρης προειδοποίησης για πυρηνικά πλήγματα.
Η θέση της, δηλαδή, προσφέρει στρατηγικό έλεγχο τόσο στον Ατλαντικό όσο και στην Αρκτική.
Η Κίνα στη σκηνή – Ο πολικός δρόμος του Μεταξιού
Η Κίνα αυτοχαρακτηρίστηκε από το 2018 ως «near-Arctic state» και προσπαθεί να διεισδύσει στην περιοχή με:
1. Επενδύσεις σε μεταλλεία και υποδομές (π.χ. προσπάθεια κατασκευής αεροδρομίου στη Γροιλανδία το 2016–2018, η οποία απορρίφθηκε από τη Δανία κατόπιν αμερικανικών πιέσεων).
2. Διπλωματική προσέγγιση προς τοπικές κυβερνήσεις για την απόκτηση ορυχείων και θαλάσσιων οδών.
3. Επιστημονικές αποστολές υπό το πρόσχημα της κλιματικής έρευνας.
Οι ΗΠΑ ανησυχούν βαθιά ότι η Κίνα επιχειρεί μία οικονομική παρέμβαση στην Αρκτική, με τελικό στόχο τη στρατιωτικοποίηση μελλοντικά, όπως ακριβώς έγινε στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η ρωσική παρουσία
Η Ρωσία ήδη:
1. Έχει επεκτείνει τη στρατιωτική της παρουσία στην Αρκτική, κατασκευάζοντας πάνω από 50 στρατιωτικές εγκαταστάσεις από το 2015.
2. Διεκδικεί δικαιώματα σε μεγάλα τμήματα του αρκτικού βυθού, καταθέτοντας αιτήματα στον ΟΗΕ.
3. Συνδέει την Αρκτική με τον Βόρειο Δρόμο Μεταφοράς για εμπορική χρήση (και πιθανή μελλοντική ναυτική χρήση).
Η Μόσχα βλέπει την Αρκτική ως μελλοντικό γεωπολιτικό και ενεργειακό Ελντοράντο, και δεν θα διστάσει να υπερασπιστεί την επιρροή της με σκληρά μέσα.
Η επιστροφή των ΗΠΑ και η Ευρώπη
Μετά την παροδική αδιαφορία της Ουάσιγκτον προς την Αρκτική τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση Trump και η νυν στρατιωτική ηγεσία έχουν αλλάξει στρατηγική:
• Επανενεργοποιούν σχέδια αμερικανικής παρουσίας στη Γροιλανδία πέραν της βάσης Thule.
• Επενδύουν σε στρατηγικά έργα υποδομής στο νησί και χρηματοδοτούν ερευνητικά προγράμματα.
• Όπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα, πιθανώς διενεργούν επιχειρήσεις ήπιας επιρροής ή και κατασκοπείας, με στόχο να αποσπάσουν τη Γροιλανδία από τη Δανία μέσω δημοκρατικών διεργασιών, ενίσχυσης της αποσχιστικής συνείδησης, ή ακόμα και προπαγάνδας.
Από την άλλη η Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπει τη Γροιλανδία ως πύλη σε ενεργειακούς και περιβαλλοντικούς πόρους.
Η Δανία προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ συμμάχων (ΗΠΑ, ΝΑΤΟ) και κυριαρχίας.
Η στρατηγική της βασίζεται στη διατήρηση του status quo—αλλά πλέον δέχεται πιέσεις και από Ανατολή και από Δύση.
Γιατί ΗΠΑ και Trump θέλουν τον έλεγχο της Γροιλανδίας
Μεγάλο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στη Γροιλανδία έχουν επιδείξει οι ΗΠΑ και ιδιαίτερα ο εκλεγμένος πρόεδρος Donald Trump.
Ενώ η πλειονότητα των 57.000 κατοίκων της Γροιλανδίας υποστηρίζει την ανεξαρτησία, υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με τον χρόνο και τις συνέπειες στο βιοτικό επίπεδο.
Η κυβέρνηση της Γροιλανδίας έχει απορρίψει δύο φορές τις προσφορές του Trump αγοράσει το νησί, το 2019 και τον προηγούμενο χρόνο.
«Η Γροιλανδία είναι δική μας.
Δεν πωλούμαστε και δεν θα πωληθούμε ποτέ», ανέφερε και στις δύο περιπτώσεις.
Ο Donald Trump έχει εκφράσει πολλές φορές την επιθυμία για απόκτηση και έλεγχο της Γροιλανδίας.
Σε δήλωσή του ο Trump εξέφρασε την επιθυμία του να ενταχθούν στις ΗΠΑ, η Διώρυγα του Παναμά, ο Καναδάς και η Γροιλανδία.
Σύμφωνα με τον Trump, οι ΗΠΑ χρειάζονται την περιοχή της Γροιλανδίας για σκοπούς εθνικής ασφαλείας.
«Ο λαός της Γροιλανδίας θέλει να είμαστε εκεί και θα είμαστε εκεί» έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ.
«Αυτοκινητόδρομος από την Αρκτική μέχρι τη Βόρεια Αμερική»
Ο Robert O’Brien στενός συνεργάτης και πρώην σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Trump έχει μιλήσει πολλές φορές για τη σημασία της Γροιλανδίας.
Προσφάτως σε τηλεοπτική του συνέντευξη είπε πως η Δανία θα πρέπει να αφήσει τις ΗΠΑ να «αγοράσουν» τη Γροιλανδία εάν δεν μπορούν να υπερασπιστούν την αυτοδιοικούμενη χώρα, σημειώνοντας ότι η περιοχή θα γίνει ολοένα και πιο σημαντική τα επόμενα χρόνια.
Σε μια συνέντευξη στο «Sunday Morning Futures» του Fox News, ο O’Brien περιέγραψε τη Γροιλανδία ως «αυτοκινητόδρομο από την Αρκτική μέχρι τη Βόρεια Αμερική» και σημείωσε ότι η αυτόνομη χώρα, η οποία είναι μέρος του Βασιλείου της Δανίας, θα γίνεται ολοένα και περισσότερο σημαντική καθώς το κλίμα θα γίνει πιο θερμό τα επόμενα χρόνια.
«Ο Trump έχει 100% δίκιο και πάλι, αυτή τη φορά για τη Γροιλανδία.
Εάν ο μεγάλος σύμμαχός μας η Δανία δεν μπορεί να δεσμευτεί να υπερασπιστεί το νησί, οι ΗΠΑ θα πρέπει να παρέμβουν, όπως είπε ο εκλεγμένος πρόεδρος», πρόσθεσε.
«Η Γροιλανδία είναι στρατηγικά πολύ σημαντική για την Αρκτική, η οποία θα είναι το κρίσιμο πεδίο μάχης του μέλλοντος, επειδή, καθώς το κλίμα θερμαίνεται.
Η Αρκτική θα είναι ένα μονοπάτι που ίσως ακόμη και να περιορίσει τη χρήση της Διώρυγας του Παναμά», υποστήριξε.
Πλούσια σε ενεργειακούς πόρους
Στη Γροιλανδία, που έχει έκταση 2.166.086 km2 υπάρχουν κοιτάσματα χρυσού, ουρανίου και λιθάνθρακα.
Επίσης υπάρχουν, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Στα εδάφη της επίσης βρίσκονται μεγάλα κοιτάσματα σπάνιων γαιών.
Τόσο η παραγωγή πετρελαίου, όσο και αυτή του φυσικού αερίου δεν είναι σε προχωρημένο επίπεδο, ενώ εκφράζονται διάφορες αντιρρήσεις σχετικά, για περιβαλλοντολογικούς και πολιτιστικούς λόγους. Παράλληλα, υπάρχει πρόβλημα με την εκμετάλλευση του ουρανίου και των σπάνιων γαιών (τα κοιτάσματά τους περιέχουν ουράνιο), καθώς ο νόμος που ισχύει στη Γροιλανδία δεν επιτρέπει την εξόρυξη ουρανίου, αν και έχουν γίνει συζητήσεις για σχετικές τροποποιήσεις τα τελευταία χρόνια.
Η Γροιλανδία εταλλουργία του αλουμινίου, αλλά τη δεκαετία του 1970 τα αποθέματα εξαντλήθηκαν.
Επιπλέον παρήγε μόλυβδο και ψευδάργυρο, αλλά και αυτά εήταν η κύρια χώρα παραγωγής φυσικού κρυόλιθου, ο οποίος χρησιμοποιείται στη μξαντλήθηκαν τη δεκαετία του 1990.
Επί του παρόντος κύρια οικονομική δραστηριότητα των κατοίκων είναι η αλιεία.
Η επεξεργασία των ψαριών αποτελεί επίσης σημαντική βιομηχανική δραστηριότητα.
Κύρια αλιευτικά προϊόντα είναι οι γαρίδες, οι πληθυσμοί των οποίων όμως τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν μείωση ενώ τη δεκαετία του 1960 είχε γνωρίσει για κάποιο διάστημα αύξηση και η βιομηχανία επεξεργασίας μπακαλιάρου.
Λίγοι κάτοικοι ασχολούνται στις νοτιοδυτικές ακτές με περιορισμένες καλλιέργειες και εκτρέφονται λίγα βοοειδή, πρόβατα και πουλερικά.
ΠΗΓΗ BANKINGNEWS