Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα των χωρών με την πιο ακριβή βενζίνη στον κόσμο με τις τιμές να διαμορφώνοντα σε πιο υψηλά επίπεδα ακόμη και από άλλες μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης όπου οι μισθοί είναι πολύ υψηλότεροι –όπως η Γερμανία και η Ελβετία.
Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία τιμών από την World of Statistics, που εκφράζονται όλα σε δολάρια ΗΠΑ ώστε να είναι εφικτή η σύγκριση σε παγκόσμιο επίπεδο, η χώρα βρίσκεται στη δέκατη θέση της σχετικής λίστας με το κόστος για ένα λίτρο αμόλυβδη να υπολογίζεται σε 2,13 δολάρια (1,96 ευρώ με τη σημερινή ισοτιμία).
Στην πρώτη θέση της σχετικής λίστας βρίσκεται ο πολύπαθος Λίβανος, όπου η κακή οικονομική κατάσταση και η κατάργηση επιδοτήσεων για τα καύσιμα πέρσι από την κεντρική τράπεζα της χώρας έχει οδηγήσει στις τιμές στα 6,11 δολάρια το λίτρο.
Οι υψηλοί φόροι όμως για τα υγρά καύσιμα στην Ευρώπη φέρνουν πολλές άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης –και όχι μόνο- πολύ ψηλά στη σχετική κατάταξη, αφού πάνω από την Ελλάδα βρίσκονται μεταξύ άλλων Ιταλία, Γαλλία, Ολλανδία και Φιλανδία.
Οι τεράστιοι φόροι στην Ελλάδα
Οι φόροι στα υγρά καύσιμα στη χώρα μας αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό στην τελική τιμή που καλείται να πληρώσει ο καταναλωτής στην αντλία. Ο Φ.Π.Α. από τον Ιούνιο του 2016 ανέρχεται στο 24%. Ο συντελεστής Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) σε βενζίνες και πετρέλαια διαμορφώνεται σε 700 και 410 ευρώ ανά 1.000 λίτρα αντίστοιχα από 01/01/2017. Επιπλέον, για το πετρέλαιο θέρμανσης και για χρονική περίοδο από 15/10 κάθε έτους έως και την 30/4 του επομένου έτους, ορίζεται μειωμένος συντελεστής ΕΦΚ ύψους 280 ευρώ ανά 1.000 λίτρα. Ο συντελεστής ΕΦΚ στο Υγραέριο διαμορφώνεται σε 430 ευρώ ανά 1.000 κιλά.
Πως διαμορφώνεται η τιμή
Για να αντιληφθεί κανείς καλύτερα πως αυξάνεται η τιμή από τις διεθνείς αγορές και τα διυλιστήρια μέχρι την αντλία, φτάνει να δει το παράδειγμα που προσφέρει το ίδιο το Παρατηρητήριο Τιμών.
Η τιμή διυλιστηρίου της απλής αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων για την Πέμπτη 11/05/2023 -που υπάρχουν και τα πιο πρόσφατα στοιχεία- διαμορφώθηκε στα 0,6274 ευρώ ανά λίτρο. Οι φόροι, τα τέλη και οι λοιπές επιβαρύνσεις αντιστοιχούν σε 1,0678 ευρώ ανά λίτρο. Έτσι, η μέση τιμή λιανικής της απλής αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων για την Παρασκευή 12/05/2023 είχε διαμορφωθεί στα 1,8260 ευρώ ανά λίτρο. Το εκτιμώμενο περιθώριο των πρατηριούχων και των εταιρειών εμπορίας υπολογίζεται κατά μέσο όρο στα 0,1308 ανά λίτρο (13,08 λεπτά του ευρώ ανά λίτρο), σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Τιμών.
Η τελική τιμή λιανικής διαμορφώνεται από την τιμή διυλιστηρίου κατά 34,36%, από τους φόρους (σταθερούς και μεταβλητούς) κατά 58,48%, και από τα εκτιμώμενα περιθώρια των εταιρειών εμπορίας, των μεταφορέων υγρών καυσίμων και των πρατηρίων κατά 7,16%, σημειώνεται.
«Τζάμπα» η βενζίνη στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες
Όπως είναι επίσης αναμενόμενο, πετρελαιοπαραγωγές χώρες πουλάνε την αμόλυβδη πιο φθηνά ακόμη και από νερό, με ουραγό στη λίστα των τιμών να βρίσκεται η Βενεζουέλα. Εκεί, μπορεί ο πληθωρισμός να υπολογίζεται σε 400% περίπου και η ακρίβεια να καλπάζει, αλλά η εγχώρια παραγωγή επιτρέπει στο κυβερνητικό καθεστώς να πωλείται η βενζίνη προς 0,02 δολάρια το λίτρο. Στις τελευταίες θέσεις της ακρίβειας στην αμόλυβδη, ή μάλλον στις πρώτες θέσεις της κατάταξης με τις χώρες όπου υπάρχει η πιο φθηνή βενζίνη βρίσκονται επίσης οι πετρελαιοπαραγωγοί Κουβέιτ, Αίγυπτος, Ιράν, Νιγηρία, Σαουδική Αραβία, Ρωσία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλες.
Τι συμβαίνει στο Λίβανο
Η Κεντρική Τράπεζα του Λιβάνου ήρε όλες τις επιδοτήσεις στα καύσιμα το Σεπτέμβριο του 2022 και ανακοίνωσε ότι δεν θα διαθέτει πλέον δολάρια ΗΠΑ για εισαγωγές βενζίνης, μια κίνηση ανάγκασε τους Λιβανέζους να προμηθεύονται καύσιμα στην ιδιαίτερα ασταθή τιμή της αγοράς. Μέχρι τότε η κεντρική τράπεζα κάλυπτε το 40% του κόστους εισαγωγής καυσίμων σε δολάρια ΗΠΑ σε χαμηλότερες συναλλαγματικές ισοτιμίες που όριζε η δική της πλατφόρμα συναλλάγματος, γνωστή ως Sayrafa. Ουσιαστικά η απόφαση της κεντρικής τράπεζας για άρση των επιδοτήσεων αναγκάζει τους ιδιοκτήτες πρατηρίων βενζίνης να πληρώνουν την πλήρη τιμή των καυσίμων με την ισοτιμία της μαύρης αγοράς της χώρας.