Διαδικασίες και χρονικό
Με απαξίωση της πολιτικής βαρύτητας του Περιφερειακού Συμβουλίου και του καθενός ξεχωριστά συμβούλου αλλά και των φορέων, συλλογικοτήτων, συμβούλων, πολιτών και επιστημόνων της Ραφήνας και των γύρω περιοχών έγινε σήμερα 3/4 ( Μ. Τρίτη!) η συζήτηση για τη ΜΠΕ των έργων οριοθέτησης και διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας. Ενώ και από εμένα, ως περιφερειακή σύμβουλο και από τον Νίκο Αδαμόπουλο και από δύο φορείς «ΡΟΗ-Πολίτες υπέρ των ρεμάτων» και «Κίνηση για την προστασία και ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας» είχε ζητηθεί αναβολή εγγράφως και κατά την έναρξη, κάτι που στη συνέχεια ζητήθηκε από το σύνολο των παρατάξεων της μειοψηφίας, εξαιτίας των σοβαρότατων ελλείψεων και ασαφειών που υπήρχαν στην εισήγηση, με «συνοπτικές» διαδικασίες ο Πρόεδρος του Περιφερειακού ξεκίνησε τη διαδικασία της συζήτησης θέτοντας το θέμα της αναβολής μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Σημείο δε σοβαρό (και εδώ φαίνεται ο αντιδημοκρατικός χαρακτήρας του Καλλικρατικού πλαισίου) ότι αν γινόταν καταμέτρηση επί των παρόντων στη μεν διαδικασία της ψήφισης για αναβολή οι ψήφοι υπέρ της αναβολής ήταν περισσότεροι στην δε ψηφοφορία της εισήγησης τα αποτελέσματα ήταν οριακά. Είναι και μόνο από αυτό φανερή η επιθυμία της Περιφερειακής αρχής να περάσει άρον άρον το θέμα, χωρίς ουσιαστικά κανένα σοβαρό και τεκμηριωμένο διάλογο.
Παραθέτω την τοποθέτησή μου
Παρατηρήσεις επί της κατατεθειμένης ΜΠΕ
- Όπως αναφέρουν και οι φορείς και συλλογικότητες στο αίτημα αναβολής της συζήτησης της ΜΠΕ- που παρατύπως δεν κοινοποιήθηκε στο σώμα του ΠΕΣΥ, όπως και το δικό μου-καθώς και στο υπόμνημα που κατέθεσαν 26 φορείς, υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε πρωτογενή υλικά, στοιχεία και τεχνικές μελέτες – για τα οποία και γίνεται αναφορά στην ΜΠΕ- που δεν έχουν δοθεί ώστε να μπορεί να υπάρξει τεκμηρίωση της επιλογής της προτεινόμενης λύσης ή όχι. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι δεν γνωρίζουμε τα αναφερόμενα στα έχοντας υπόψη από το 22 έως και το 61. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να ζητηθούν άμεσα και από το ΠΕΣΥ.
- Στα συμπεράσματα της Δ/νσης Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Αττικής ενώ εισηγείται υπέρ της εκτέλεσης των έργων, στη συνέχεια θέτει όρους που επί της ουσίας αναιρούν την ίδια την εισήγηση και θα έπρεπε να έχουν ήδη προβλεφθεί και να θεωρούνται προαπαιτούμενα.
Χαρακτηριστικά αναφέρω τμήματα αυτής της εισήγησης :
α) «το ρέμα Ραφήνας σύμφωνα και με την ΖΟΕ Μεσογείων και το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας αποτελεί ρέμα ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και πέρα από κύριο υδατόρεμα Α΄ Προτεραιότητας αποτελεί και υγρότοπο Α΄ Προτεραιότητας. Κατά συνέπεια, οι προτεινόμενες επεμβάσεις στο ρέμα θα πρέπει να περιορισθούν στις απολύτως απαραίτητες. Η εκπόνηση σχετικής συνεπικουρικής μελέτης βιοποικιλότητας, εκτιμάται ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στο μετριασμό πιθανών επιβαρυντικών συνεπειών των έμβιων στοιχείων του ρέματος, ιδίως εάν συνοδεύονταν σε αυτήν την περίπτωση, με προτάσεις συγκεκριμένων μέτρων αντιμετώπισης και εξάλειψης, των όποιων αρνητικών επιπτώσεων. ..» .
Η ΜΕΛΕΤΗ ΑΥΤΗ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΚΠΟΝΗΘΕΙ.
β) «…πριν τον οριστικό καθορισμό των ορίων του ρέματος θα απαιτηθεί η συνεκτίμηση και της ιστορικής του κοίτης, όπως αυτή προκύπτει από σχετικές αεροφωτογραφίες αρχείου με την κατάλληλη ερμηνεία τους. Είναι προφανές ότι η αποτύπωση της εξέλιξης της κοίτης του ρέματος σε βάθος χρόνου και των παρουσιαζόμενων ιδιομορφιών της (πχ τμήματα του ρέματος με ιστορικά βεβαιωμένη εκφυλισμένη κοίτη, θέσεις με ευρεία κοίτη ή άλλο) θα διευκολύνει το έργο όχι μόνο βραχυπρόθεσμα στο στάδιο της οριοθέτησης, αλλά και μακροπρόθεσμα στο στάδιο των αναγκαίων απαλλοτριώσεων…»
ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ.
γ) «η Υπηρεσία εκτιμά ως σημαντικό στοιχείο – που θα πρέπει να συναξιολογηθεί επαρκώς διεξοδικά, στην λήψη της όποιας τελικής απόφασης των αναγκαίων έργων– την επισύναψη στην μελέτη, συγκεκριμένων (αριθμητικών) αποτελεσμάτων διερεύνησης έργων ορεινής υδρονομίας. Εκτιμάται ως μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προοπτική, λόγω και της αδυναμίας πλήρους εξάλειψης των πλημμυρικών κινδύνων, έστω η διερεύνηση της συμμετοχής ή μη στην τελική λύση, σχετικών έργων πολλών μικρών φραγμάτων ανάσχεσης των ροών στα ορεινά και συγκράτησης των φερτών, ιδίως μετά και την αποψίλωση εκτεταμένων ορεινών όγκων στην περιοχή, λόγω πυρκαγιών. Αυτό θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στα πλαίσια της αναφερόμενης β΄ φάσης των έργων».
ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ
δ) «η υποβληθείσα πρόταση θα πρέπει να συμπληρωθεί με προτεινόμενα έργα διευθέτησης και για το ήδη οριοθετημένο τμήμα της περιοχής εγκατάστασης του ΚΕΛ»
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ
ε) «…πριν την έγκριση της μελέτης θα απαιτηθεί η γνωμοδότηση επί των έργων και της αρμόδιας εφορείας αρχαιοτήτων δεδομένου του ιδιαίτερου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της περιοχής του έργου αλλά και των ήδη διαπιστωμένων ακόμα και εντός της κοίτης του ρέματος αρχαιοτήτων (πχ βλέπε εντοπισμένες αρχαιότητες επί του ρέματος στο ύψος του Ρωμαϊκού Βαλανείου). Επιπρόσθετα να ληφθούν οι γνωμοδοτήσεις του αρμόδιου για τα παλαιοντολογικά ευρήματα της περιοχής επιστημονικού φορέα (Τομέας Παλαιοντολογίας του ΕΚΠΑ) αλλά και της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας.»
ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ
Επί της ουσίας
1. Ενώ υποτίθεται ότι η ΜΠΕ οριοθετεί, η οριοθέτηση γίνεται κατ΄όνομα, καθώς οι μελετητές δεν οριοθετούν με βάση την νομοθεσία ν.4258/2014 στην οποία ρητά αναφέρεται ότι ο καθορισμός των οριογραμμών του υδατορέματος, γίνεται με στόχο την εξασφάλιση της απρόσκοπτης απορροής των επιφανειακών νερών και την περιβαλλοντική προστασία…, αλλά επιλέγουν διατομές κυρίως με κριτήρια διαθεσιμότητας χώρου… λόγω υφιστάμενων κτισμάτων… Γεννάται λοιπόν θέμα αναγκαστικής απαλλοτρίωση και αποζημίωσης των ιδιοκτητών σε κτίσματα που κρίνονται αναγκαία να κατεδαφιστούν ή να μετεγκατασταθούν προκειμένου το έργο να μην είναι περιβαλλοντικά καταστροφικό.
2. Ο προτεινόμενος εγκιβωτισμός είναι πλήρως αντίθετος με τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις και μελέτες σχετικά με τα ρέματα και την ουσιαστική αντιπλημμυρική προστασία, που είναι οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνικά δίκαιη.
Λύσεις και επιλογές που θα αντίκεινται στην «τσιμεντοποίηση» και θα προωθούν την αποκάλυψη των ρεμάτων, με αντιπλημμυρική προστασία σε ολόκληρη τη λεκάνη, με
- Έργα ορεινής υδρονομίας ( που εδώ προβλέπονται πιθανόν στη Β΄φάση, ενώ ζητούνται ως όροι) και έργα πολλών μικρών φραγμάτων ανάσχεσης των ροών στα ορεινά και συγκράτησης των φερτών
- Οριοθέτηση των ρεμάτων βάσει του πραγματικού πλημμυρικού τους κύματος, με αντίστοιχη αύξηση χώρων πρασίνου και δημιουργία παραρεμάτων και χώρων-πάρκων ασφαλούς εκτόνωσης των υδάτων
- Απαλλοτριώσεις – μετεγκαταστάσεις
- Διάνοιξη φυσικών χωμάτινων διατομών και σταθεροποίηση των πρανών με φυτέυσεις
- Διάνοιξη των δέλτα των εκβολών
- Αναδασώσεις
- Λιμνο-δεξαμενές συγκράτησης του νερού και συνοδά έργα… κλπ
Θα ήταν οικιστικά, περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά αποτελεσματικότερες .
3. Το φράγμα ανάσχεσης θα έπρεπε να είναι στην Ά φάση του έργου, καθώς η αντιπλημμυρική προστασία χωρίς αυτό το έργο κρίνεται ελλιπής. ( Μπορούμε να κρίνουμε με τις πρόσφατες πλημμύρες στη Μάνδρα και στη Ν.Πέραμο τόσο τις μη υλοποιήσεις αντιπλημμυρικών όσο δυστυχώς και τα αποτελέσματα των ελλιπέστατων έργων που τελικά δεν είναι μόνο αντιπεριβαλλοντικά αλλά και επικίνδυνα. )
Άρα
η ψήφος σε μία ΜΠΕ
- με σοβαρότατες ελλείψεις ουσιωδών στοιχείων για τους πολίτες και εμάς
- με όρους που θέτει η Δ/νση και ο εισηγητής αφού το έργο εγκριθεί
- για ένα έργο αντιπεριβαλλοντικό και δαπανηρό ( 104 εκ τουλάχιστον η Ά φάση) τόσο στην κατασκευή όσο και στη συντήρηση
- ενός έργου που θα αλλοιώσει όλη την περιοχή με ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΕΣ οικολογικές και περιβαλλοντικές συνέπειες, χωρίς να καλύπτει εν τέλει τους πολίτες και τον τόπο από πλημμυρικό κίνδυνο
μπορεί να είναι μόνο αρνητική.
Καταψηφίζω ζητώντας την απόρριψη της μελέτης ως έχει και ζητώντας την επαναφορά του θέματος άμεσα, με τα πρόσθετα στοιχεία και τη δυνατότητα παρουσίασης και της άποψης των φορέων από ανεξάρτητο μελετητή.
Κλείνοντας,
το ζητούμενο δεν είναι, όπως ακούγεται εσκεμμένα «ποιος θέλει ή ποιος δεν θέλει αυτό το έργο αλλά τι έργο θα είναι αυτό, με ποιους όρους, με τι τρόπο, με τι σεβασμό και με ποια συμφέροντα γίνεται». Ο αγώνας συνεχίζεται!
*Η Κατερίνα Θανοπούλου είναι Περιφερειακή σύμβουλος Αττικής και Πρώην αντιπεριφερειάρχης για την Κοινωνική Πολιτική
