Σε νεκρό χρόνο, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, μέσα στο Σαββατοκύριακο, κατατέθηκε στη Βουλή το εργασιακό νομοσχέδιο. Συζητείται Τρίτη 7 Οκτωβρίου. Προσχηματικές και δευτερεύουσες οι ελάχιστες αλλαγές.
Σαν τη Σταχτοπούτα, λίγο πριν χτυπήσει το ρολόι μεσάνυχτα και η άμαξα μεταμορφωθεί σε κολοκύθα, το εργασιακό νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή αργά τη νύχτα της 3ης προς 4ης Σεπτεμβρίου, μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Ό,τι πιο βολικό για να μην υπάρξει άμεσος αντίλογος στο δελτίο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας, στο οποίο δηλώνεται ότι «στο νομοσχέδιο ενσωματώθηκαν οι προτάσεις των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων».
Εν όψει της συζήτησης του νομοσχεδίου στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, επιχειρούμε μια πρώτη αποκωδικοποίηση των τροποποιήσεων που περιέχει. Το σίγουρο είναι ότι οι διατάξεις που προκάλεσαν οξείες αντιδράσεις, το 13ωρο, το 4ήμερο, οι «απολύσεις εξπρές», οι συμβάσεις των δύο ημερών παραμένουν ίδιες και απαράλλαχτες.
Τι (δεν) αλλάζει στο 13ωρο
Η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως σε όλες τις συνεντεύξεις που δίνει, παραδέχεται εμμέσως ότι το 13ωρο είναι η πλέον αμφιλεγόμενη ρύθμιση. Κατηγορεί την αντιπολίτευση και τους συνδικαλιστικούς φορείς ότι επικεντρώνονται στο δέντρο του «δήθεν 13ωρου» (όπως το αποκαλεί) και χάνουν το δάσος. Επιμένει ότι πρόκειται για ρύθμιση «κατ’ εξαίρεση», που γίνεται «μόνο κατόπιν συναίνεσης» και ωφελεί τους εργαζόμενους που θα πληρώνονται περισσότερα για τις υπερωρίες.
Η πρώτη ορατή αλλαγή στη διάταξη για το 13ωρο είναι η διαφορετική αρίθμηση. Καθώς μπαίνει εμβόλιμο τροποποιητικό άρθρο για την «ελάχιστη προβλεψιμότητα της εργασίας» (για τους εργαζόμενους «κατά παραγγελία»), το άρθρο 6 της διαβούλευσης, είναι πλέον το άρθρο 7 του σ/ν που κατατέθηκε στη Βουλή.
Η δεύτερη αλλαγή είναι επουσιώδης και θα περνούσε απαρατήρητη αν δεν την αναδείκνυε το δελτίο Τύπου του υπουργείου Εργασίας. Στη φράση ότι «η άρνηση του εργαζόμενου να παράσχει την επιπλέον εργασία δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του», προστίθεται ότι «ούτε μπορεί να οδηγήσει σε οποιαδήποτε βλαπτική μεταβολή ή δυσμενή διάκριση σε βάρος του εργαζόμενου από τον εργοδότη».
Δικαίωμα άρνησης
Όπως έχουν επανειλημμένα τονίσει έγκριτοι νομικοί, η αντιπολίτευση και η ΓΣΕΕ, τα παραπάνω είναι προσχηματικά. Το δικαίωμα στην άρνηση παροχής υπερωριών είναι ούτως ή άλλως ναρκοθετημένο δια νόμου. Στο νομοσχέδιο γίνεται ρητή αναφορά στο άρθρο 12 του Κώδικα Εργατικού Δικαίου (π.δ. 62/2025, Α΄ 121), το οποίο ορίζει τα εξής: «Αν παρουσιαστεί ανάγκη για εργασία πέρα από τη συμφωνημένη ή τη συνηθισμένη ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνηση θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη». Με άλλα λόγια, είναι υποχρεωμένος να εργαστεί υπερωριακά εφόσον του ζητηθεί. Αν αρνηθεί, οφείλει να αποδείξει ότι δεν είναι σε θέση να το κάνει, αλλιώς η άρνησή του είναι κακόπιστη. Από τη στιγμή δε που έχει καταργηθεί η αιτιολόγηση της απόλυσης, δεν υπάρχει καν αυτό το ελάχιστο δίκτυ προστασίας.
Πρόκειται για μια επικοινωνιακού τύπου τροποποίηση, για να «χρυσώσει» (όσο γίνεται) το χάπι του 13ωρου, χωρίς να αλλάζει την ουσία.
Βλαπτική μεταβολή αποδοχών
Στην ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας, αναφέρεται ως βελτιωτική τροποποίηση η πρόβλεψη ότι η αδικαιολόγητη μείωση των αποδοχών θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή, σε όλες τις περιπτώσεις και όχι μόνο όταν εφαρμόζεται η ψηφιακή κάρτας εργασίας.
Πρόκειται για αυτονόητη προσθήκη, αφού το μόνο που άλλαξε στη διατύπωση είναι η λέξη «ιδίως». Εξάλλου, με τη σταδιακή επέκταση της ψηφιακής κάρτας σε όλους τους κλάδους, η διευκρίνιση καθίσταται άνευ ουσίας. Ο διάβολος εξακολουθεί να κρύβεται στις λεπτομέρειες, αφού βλαπτική είναι μόνο η «αδικαιολόγητη» μείωση αποδοχών. Ο εργοδότης μπορεί να επικαλεστεί διάφορες δικαιολογίες για να ξεπεράσει και αυτόν τον σκόπελο.
Πρόστιμο για αδήλωτη εργασία
Στο άρθρο 20 του νομοσχεδίου, όπως κατατέθηκε στη Βουλή (άρθρο 18 της διαβούλευση), προστίθεται η διευκρίνιση ότι αν δεν γίνει αναγγελία πρόσληψης από τον εργοδότη, τότε θα επιβάλλεται πρόστιμο για αδήλωτη εργασία. Μόνο που η υποχρέωση αυτή υπήρχε και στην αρχική διατύπωση του νομοσχεδίου. Πρόκειται για διευκρίνιση και όχι για αλλαγή.
Οικειοθελής αποχώρηση
Στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, προστέθηκε η κατάργηση υποχρέωσης συνυπογραφής από τον εργοδότη σε περιπτώσεις οικειοθελούς αποχώρησης. Επίσης αναφέρεται ότι ο εργοδότης λαμβάνει ειδοποίηση αυτόματα μέσω του ΕΡΓΑΝΗ για την υποβολή της δήλωσης εκ μέρους του εργαζομένου.
Το γεγονός ότι ο εργαζόμενος θα υπογράφει μόνος του την οικειοθελή του αποχώρηση, δεν του παρέχει επαρκή προστασία από καταχρηστικές απολύσεις που εμφανίζονται ως «οικειοθελείς αποχωρήσεις».
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι κοινωνικοί φορείς ζήτησαν την πλήρη απόσυρση της συγκεκριμένης διάταξης (άρθρο 12 της διαβούλευσης, άρθρο 14 του κατατεθειμένου ν/σ).
Το σκεπτικό είναι ότι « δεν υπάρχουν επαρκείς ελεγκτικοί μηχανισμοί που να μπορούν να εγγυηθούν την ορθή εφαρμογή της διάταξης και την πραγματική προστασία του εργαζομένου, γεγονός που αφήνει μεγάλα περιθώρια αυθαιρεσίας και κατάχρησης από την πλευρά του εργοδότη»
Εξακολουθούν να διευκολύνονται οι «απολύσεις εξπρές» χωρίς αποζημίωση καθώς θεωρείται αυτοδίκαιη λύση της σύμβασης εργασίας η απουσία τριών ημερών από τη δουλειά (και όχι πέντε όπως ίσχυε ως τώρα).
Παύλος Χρηστίδης: Το 13ωρο αφαιρεί κάθε έννοια κοινωνικης συνοχής.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και τομεάρχης εργασίας, Παύλος Χρηστίδης, εν όψει της εισήγησής του για το ν/σ στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, δήλωσε τα εξής στο in:
«Το νομοσχέδιο Κεραμέως δεν μπορεί να εξεταστεί ως απομονωμένη πρωτοβουλία της κυβέρνησης, καθώς ακολουθεί τρία προηγούμενα νομοθετήματα που κινούνται στην ίδια κατεύθυνση: Μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασία, συγκράτηση των μισθών, επιμήκυνση του ημερήσιου χρόνου εργασίας και αύξηση των συνολικών ωρών απασχόλησης.
Θίγει εργασιακές κατακτήσεις, σχετικές με το ωράριο και εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική που προωθεί ένα μοντέλο φθηνής εργασίας, μειωμένης παραγωγικότητας και περιορισμένης διαπραγματευτικής δύναμης για τους εργαζόμενους.
Ειδικά η ρύθμιση για το 13ωρο έρχεται να αναιρέσει κάθε έννοια κοινωνικής συνοχής και εργασιακής ειρήνης».
ΠΗΓΗ in.gr
