«Το Ισραήλ θα πρέπει να συμπεριφερθεί σαν τη Σπάρτη, διάσημη για τους πολέμους της με την αρχαία Αθήνα. Θα χρειαστεί να αναπτύξουμε βιομηχανίες όπλων εδώ. Θα γίνουμε Αθήνα και σούπερ Σπάρτη μαζί. Τα επόμενα χρόνια, δεν θα έχουμε άλλη επιλογή», δήλωσε σε οικονομικό συνέδριο ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, προκαλώντας αντιδράσεις για το «όραμα» μιας πλήρως στρατιωτικοποιημένης κοινωνίας.
«Πόσο ρομαντικό είναι να φανταζόμαστε τους ηρωικούς και ασκητικούς Σπαρτιάτες, μόλις μερικές εκατοντάδες από τους οποίους κατάφεραν να νικήσουν έναν ισχυρό περσικό στρατό. Το πρόβλημα είναι ότι η Σπάρτη καταστράφηκε», έγραψε απαντώντας στον Νετανιάχου ο βετεράνος αρθρογράφος Μπεν Κάσπιτ στην κεντροδεξιά εφημερίδα Μααρίβ. «Έχασε και εξαφανίστηκε».
Οι προτροπές Νετανιάχου για μετατροπή του Ισραήλ σε μία «σούπερ Σπάρτη» έγιναν λίγο πριν δοθεί η εντολή για τη χερσαία επίθεση εναντίον της πόλης της Γάζας.
«Το μέλλον που ο πρωθυπουργός χάραξε για το Ισραήλ, μιας πιο στρατιωτικοποιημένης κοινωνίας, μιας μερικής αυτάρκειας – ή οικονομικά αυτοδύναμης χώρας – με περιορισμένες εμπορικές επιλογές και αυξανόμενη εξάρτηση από την εγχώρια παραγωγή, προκάλεσε έντονη αντίδραση μεταξύ των Ισραηλινών, οι οποίοι είναι όλο και πιο ανήσυχοι με την προοπτική να τον ακολουθήσουν στο δρόμο προς ένα κράτος παρία», σημειώνει σε ανάλυσή του ο Guardian.
Βαρύ το κλίμα εντός Ισραήλ
Την Τρίτη, το Ισραήλ έκανε μερικά ακόμη βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Καθώς τα άρματα μάχης του IDF προχωρούσαν στους δρόμους προς το κέντρο της πόλης της Γάζας, μια επιτροπή έρευνας του ΟΗΕ δημοσίευσε μια λεπτομερή και καταδικαστική έκθεση, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα.
Την ίδια ημέρα, η Κομισιόν ή ετοιμάστηκε να συζητήσει την πιθανή αναστολή μέρους της εμπορικής συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και ΕΕ, ενώ ο κατάλογος των χωρών που δεσμεύτηκαν να αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη συνέχισε να μεγαλώνει – όπως και ο αριθμός των κρατών που απείλησαν να μποϊκοτάρουν τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision αν το Ισραήλ συμμετείχε.
Στις ειδήσεις και στα social media, καθημερινά δημοσιεύονται ιστορίες για Ισραηλινούς που εμπλέκονται σε καυγάδες ή δέχονται επιθέσεις από ντόπιους ενώ βρίσκονται σε διακοπές στο εξωτερικό. Για πολλούς Ισραηλινούς, που έχουν μεγαλώσει θεωρώντας τον εαυτό τους ως προκεχωρημένο φυλάκιο της «Δύσης» στη Μέση Ανατολή, όλα αυτά είναι βαθιά ανησυχητικά.
Οι μετοχές στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ σημείωσαν άμεση πτώση μετά την σκληρή ομιλία του Νετανιάχου, και το σέκελ έπεσε έναντι του δολαρίου. Όσοι από τους χρηματιστές γνώριζαν την αρχαία ιστορία θυμήθηκαν ότι οι Σπαρτιάτες πολέμησαν σκληρά, αλλά ηττήθηκαν καταστροφικά, γράφει ο Guardian.
«Εξαντλημένοι»
«Δεν θέλω να γίνουμε Σπάρτη», δήλωσε ο Άρνον Μπαρ Ντάβιντ, επικεφαλής της Histadrut, της μεγαλύτερης συνδικαλιστικής ομοσπονδίας της χώρας, Histadrut. «Αξίζουμε την ειρήνη. Η ισραηλινή κοινωνία είναι εξαντλημένη και η θέση μας στον κόσμο είναι πολύ κακή».
Καθώς ξεκίνησε η χερσαία επίθεση, μια ομάδα 80 διακεκριμένων ισραηλινών οικονομολόγων υπολόγισε την αυτοκαταστροφή της χώρας σε δισεκατομμύρια σέκελ. Προειδοποίησαν ότι η προσπάθεια κατάκτησης και καταστροφής ολόκληρης της Γάζας αποτελεί «απειλή για την ασφάλεια και την οικονομική ανθεκτικότητα του κράτους του Ισραήλ και θα μπορούσε να το απομακρύνει από την ομάδα των ανεπτυγμένων χωρών».
Όλα αυτά ενώ ο Μπενιαμίν Νετανιάχου κατηγορεί τους ξένους για το κλίμα απομόνωσης που έχει δημιουργηθεί σε διεθνές επίπεδο κατά του Ισραήλ. Χαρακτήρισε το γεγονός ως «πολιορκία που οργανώνεται από λίγες χώρες».
«Η μία είναι η Κίνα και η άλλη το Κατάρ. Οργανώνουν μια επίθεση κατά του Ισραήλ, της νομιμότητάς του, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του δυτικού κόσμου και των Ηνωμένων Πολιτειών», είπε. Στη Δύση, πρόσθεσε, η απειλή ήταν διαφορετική, αλλά εξίσου επιζήμια.
«Η Δυτική Ευρώπη έχει μεγάλες ισλαμιστικές μειονότητες. Είναι φωνακλάδες. Πολλοί από αυτούς έχουν πολιτικά κίνητρα. Συμμερίζονται τις απόψεις της Χαμάς, συμπαθούν το Ιράν», δήλωσε ο Νετανιάχου.
«Ασκούν πίεση στις κυβερνήσεις της Δυτικής Ευρώπης, πολλές από τις οποίες είναι φιλικά διακείμενες προς το Ισραήλ, αλλά βλέπουν ότι στην πραγματικότητα υπερισχύουν οι εκστρατείες βίαιων διαμαρτυριών και συνεχούς εκφοβισμού», σημείωσε κάνοντας έμμεση αναφορά στη Βρετανία, τη Γαλλία και το Βέλγιο που έχουν αυξήσει την κριτική τους ενάντια σε όσα συμβαίνουν στη Γάζα.
«Λαός που θα ζει μόνος»
Ο ισχυρισμός Νετανιάχου ότι οι κυβερνήσεις της Δυτικής Ευρώπης ήταν κατά κάποιον τρόπο υποταγμένες στον ισλαμισμό ήταν μια επανάληψη των θεωριών συνωμοσίας που διαδίδουν τα αναπτυσσόμενα ακροδεξιά κινήματα σε αυτές τις χώρες. Ο Νετανιάχου και η συμμαχία του έχουν συνάψει όλο και πιο στενούς δεσμούς με την ακροδεξιά στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, κλείνοντας τα μάτια μπροστά στην αντισημιτική καταγωγή αυτών των κινημάτων, επισημαίνει ο Guardian.
Όσον αφορά τους εγχώριους επικριτές του, τονίζουν πως «η ρητορική του Νετανιάχου δεν ήταν παρά μια χαρακτηριστική άρνηση να αναλάβει την ευθύνη για τις συνέπειες των ενεργειών της κυβέρνησής του».
Ο δημοσιογράφος Σεβέρ Πλόκερ, γράφοντας στην εφημερίδα Yedioth Ahronoth χρησιμοποιώντας μια βιβλική αναφορά, είπε ότι οι πολιτικές του Νετανιάχου «οδηγούν πραγματικά το Ισραήλ κατευθείαν στην τραγική κατάσταση ενός «λαού που θα ζει μόνος», αποκομμένος από τον ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο, μιας χώρας που οι άλλες χώρες «δεν θέλουν να πλησιάσουν, να επισκεφθούν, να φιλοξενήσουν ή, πολύ περισσότερο, να κάνουν εμπόριο μαζί της».
Ο πρόεδρος του μπλοκ των Δημοκρατικών στην Κνέσετ, Γιάιρ Γκολάν, εξέφρασε μια ευρέως διαδεδομένη θεωρία στο Ισραήλ ότι ο Νετανιάχου ήταν αποφασισμένος να κρατήσει το Ισραήλ βυθισμένο στον πόλεμο, ως μέσο για να αποτρέψει πρόωρες εκλογές, να παραμείνει πρωθυπουργός και, ως εκ τούτου, να αποφύγει τη φυλακή.
Η Ουάσινγκτον και η ακροδεξιά
«Παρά την αυξανόμενη κριτική, ο Νετανιάχου κατάφερε να παραμείνει στην εξουσία, ξεπερνώντας ίσως τις προσδοκίες», σημειώνει ο Guardian.
«Η υποστήριξη από την Ουάσινγκτον τον βοήθησε να παραμείνει στη θέση του. Η χερσαία επίθεση στη Γάζα ακολούθησε το πράσινο φως που έδωσε προσωπικά ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, τη Δευτέρα, όταν δεσμεύτηκε για «απόλυτη» υποστήριξη στην εξάλειψη της Χαμάς.
Στην εσωτερική πολιτική, εν τω μεταξύ, οι θρησκευτικές δομές έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία, καθώς οι παλιές κοσμικές, τεχνοκρατικές ελίτ του Ισραήλ έχουν εξασθενήσει. Οι ακροδεξιοί εταίροι του Νετανιάχου στην κυβέρνηση χαιρετίζουν την πολιτική που προσπαθεί να επιβάλει ο πρωθυπουργός, καθώς αποτρέπει την προοπτική συμβιβασμού και ξένης επιρροής που θα εμπόδιζε την προσπάθεια για ένα μεγαλύτερο Ισραήλ χτισμένο πάνω στα ερείπια των παλαιστινιακών εδαφών.
Ο Αμιχάι Ατάλι, δεξιός σχολιαστής και δημοσιογράφος, υποστήριξε την Τρίτη ότι «ήρθε η ώρα οι Ισραηλινοί να συνειδητοποιήσουν ότι βρίσκονται σε έναν θρησκευτικό πόλεμο μέχρι θανάτου, στον οποίο οι οικονομικές δυσκολίες είναι ένα μικρό τίμημα που πρέπει να πληρώσουν».
«Ναι, αυτό θα διαρκέσει περισσότερο από ό,τι έχουμε συνηθίσει να πολεμάμε. Ναι, αυτό θα είναι πιο εξαντλητικό και θα επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τους εθνικούς και κοινωνικούς μας πόρους», υποστήριξε ο Αττάλι στην εφημερίδα Yedioth Ahronoth. Ωστόσο, πρόσθεσε: «Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να βγάλουμε από το θηκάρι τα σπαθιά μας».