Τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης 17 Σεπτεμβρίου 2025 και κατόπιν εντολής του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Δημήτριου Χούπη, διετάχθη αιφνιδιαστικά η εκτέλεση διακλαδικής άσκησης ετοιμότητας
Ανεβαίνει επικίνδυνα το θερμόμετρο στο Αιγαίο. Με την Τουρκία να τηρεί στάση αναμονής και να μην υλοποιεί -επί του παρόντος τουλάχιστον- την NAVTEX για τις έρευνες του «Piri Reis» δυτικά της Λέσβου και της Χίου, ο αρχηγός του ΓΕΕΘΑ έδωσε εντολή για αιφνιδιαστική διακλαδική άσκηση, που καλύπτει όλο το Αιγαίο.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ, η άσκηση καλύπτει «τμήματα του θαλάσσιου και χερσαίου χώρου, συμπεριλαμβάνοντας περιοχές στον Έβρο και στο Αιγαίο», ενώ σκοπός είναι η επαύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας μέσω της εξέτασης των διαδικασιών εφαρμογής ειδικών σχεδίων. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από δημοσιογραφικές πληροφορίες, από το πρωί της Τετάρτης (17/9/2025) έχουν αναπτυχθεί στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων σε 30 νησιά. Στην άσκηση συμμετέχουν πάνω από 60 αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας και το σύνολο του στόλου του Πολεμικού Ναυτικού, ενώ ενεργοποιήθηκαν και χερσαίες δυνάμεις στον Έβρο.
Η ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ
Πιο αναλυτικά, στην ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ αναφέρονται τα εξής:
«Τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης 17 Σεπτεμβρίου 2025 και κατόπιν εντολής του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Δημήτριου Χούπη, διετάχθη αιφνιδιαστικά η εκτέλεση διακλαδικής άσκησης ετοιμότητας.
Σκοπός της άσκησης είναι η επαύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας μέσω της εξέτασης των διαδικασιών εφαρμογής ειδικών σχεδίων, στο πλαίσιο επιχειρησιακού σχεδιασμού του ΓΕΕΘΑ.
Η άσκηση διεξάγεται εντός της περιοχής ευθύνης του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ και καλύπτει τμήματα του θαλάσσιου και χερσαίου χώρου, συμπεριλαμβάνοντας περιοχές στον Έβρο και στο Αιγαίο.
Για την υλοποίηση της δραστηριότητας ενεργοποιήθηκε η διακλαδική δύναμη ετοιμότητας με συμμετέχον προσωπικό και μέσα των τριών (3) Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ».
Σε αναμονή το Piri Reis της Τουρκίας
Εν τω μεταξύ, πλήθος ερωτημάτων προκαλεί το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει υλοποιήσει τη NAVTEX για τις έρευνες του Piri Reis, δυτικά της Λέσβου και της Χίου. Μάλιστα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, το ερευνητικό είναι αγκυροβολημένο στη μαρίνα της Σμύρνης, η ένταση του ανέμου και τα ρεύματα του νερού δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή της έρευνας για την οποία εκδόθηκε η NAVTEX.
Πάντως, το συγκεκριμένο ωκεανογραφικό ξυπνά μνήμες από τον Μάρτιο του 1987, όταν επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου, Ελλάδα και Τουρκία είχαν βρεθεί πολύ κοντά σε ένα πολεμικό επεισόδιο στο Αιγαίο.
Η κρίση ουσιαστικά ξεκίνησε όταν η κοινοπραξία που εκμεταλλευόταν τα κοιτάσματα της Θάσου, με επικεφαλής την καναδική Denison, αποφάσισε να προχωρήσει σε γεώτρηση στη θέση Μπάμπουρα, 10 μίλια ανατολικά της Λήμνου, εκτός ελληνικών χωρικών υδάτων. Η κυβέρνηση έλαβε δραστικά μέτρα για να την αποτρέψει. Τον Φεβρουάριο του 1987 επιχείρησε να αγοράσει αναγκαστικά το ποσοστό της εταιρείας. Σιωπηλή πρόθεση της Αθήνας ήταν να τηρηθεί το πρωτόκολλο της Βέρνης του 1975 μεταξύ Καραμανλή – Ντεμιρέλ, με το οποίο είχε συμφωνηθεί ότι οι δύο χώρες θα αποφύγουν ενέργειες εκτός των χωρικών υδάτων των 6 μιλίων μέχρι να συμφωνηθεί η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.
Το θέμα έλαβε διαστάσεις, καθώς το υπουργείο Εξωτερικών διέδιδε ατύπως ότι η Ελλάδα δεν υποχωρεί από κανένα δικαίωμα, απλώς θα επιλέξει εκείνη τον χρόνο και τον τόπο των ερευνών. Η τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα ερμήνευσε αυτή τη «διαρροή» ως μυστικό σχέδιο των Ελλήνων να «τρυπήσουν» αιφνιδιαστικά στον Μπάμπουρα για να δημιουργήσουν τετελεσμένα στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Στο πλαίσιο αυτό, στις 19 Μαρτίου 1987 η Άγκυρα έστειλε το «Piri Reis» στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου και στη συνέχεια διαμαρτυρήθηκε ότι το ελληνικό Ναυτικό παρενόχλησε το πλοίο.
Στις 25 Μαρτίου, η κατάσταση κλιμακώνεται αφού οι Τούρκοι έχουν αναστατώσει το ΝΑΤΟ με κατηγορίες ότι η Ελλάδα έχει θέσει σε επιφυλακή τις Ένοπλες Δυνάμεις της για να προχωρήσει σε γεώτρηση. Το «Piri Reis» λαμβάνει άδεια από την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου να επιστρέψει στο Αιγαίο και πρώτο εκείνο να πραγματοποιήσει έρευνες. Ο Ανδρέας Παπανδρέου συγκαλεί σύσκεψη στο Καστρί με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας Κάρολου Παπούλια και Γιάννη Χαραλαμπόπουλου, όπου αποφασίζεται ότι η Ελλάδα θα αντιδράσει.
Στις 26 Μαρτίου η Τουρκία ανακοινώνει ότι το «Piri Reis» θα πλεύσει στο Αιγαίο την επομένη. Στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας στην Άγκυρα ο τότε πρόεδρος της χώρας Kenan Evren δηλώνει ότι «η Τουρκία θα προχωρήσει σε έρευνες αν η Ελλάδα κάνει το ίδιο».
Την Παρασκευή 27 Μαρτίου, ο Ανδρέας Παπανδρέου συγκαλεί εκτάκτως το υπουργικό συμβούλιο και δηλώνει ότι αν οι Τούρκοι επιχειρήσουν γεώτρηση, η Ελλάδα θα χτυπήσει. Ταυτόχρονα, δίδεται η εντολή να κλείσει η αμερικανική βάση της Νέας Μάκρης και ο Κάρολος Παπούλιας ταξιδεύει στη Σόφια προκειμένου να δοθεί το μήνυμα ότι η Ελλάδα, αν δεχτεί επίθεση, θα αλλάξει Συμμαχία. Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ απέδιδε την έξοδο του «Piri Reis» σε σχέδιο των Αμερικανών.
Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Λόρδος Carington, επικοινώνησε και με τις δύο πλευρές. Ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, Turgut Ozal, από το Λονδίνο όπου βρισκόταν, καθώς επέστρεφε από το Χιούστον, δήλωσε ότι αποδέχεται τη μεσολάβηση του Λόρδου Carington και το «Piri Reis Ρέις» ξεμύτισε μεν από τα Δαρδανέλλια, αλλά έπλευσε… παραλιακά εντός των τουρκικών χωρικών υδάτων. Οι Τούρκοι υποδέχτηκαν τον Ozal ως νικητή επειδή η Ελλάδα δεν θεμελίωσε μονομερώς δικαίωμα στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, και αντίστοιχα σκέφτονταν οι Έλληνες και τον Παπανδρέου.
Το σενάριο για συνάντηση Μητσοτάκη με Erdogan
Κι όλα αυτά τη στιγμή, που Ελλάδα και Τουρκία φέρονταν να αναζητούν τον κατάλληλο χρόνο για τη συνάντηση Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Τούρκο πρόεδρο, Rececp Tayyip Erdogan, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη (23-29 Σεπτεμβρίου 2025).
Tην πρόθεση Μητσοτάκη και Erdogan για συνάντηση έχει εκφράσει ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, υπογραμμίζοντας πως δεν πρόκειται για μία εθιμοτυπική συνάντηση.
Συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ
Πάντως, με επίκεντρο το μεταναστευτικό, συνεδριάζει σήμερα (17/9/2025), στις 11:00, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στο Μέγαρο Μαξίμου, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
Η συνεδρίαση αναμένεται να εστιάσει στην αύξηση των μεταναστευτικών ροών που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες στην Κρήτη.
Στην ατζέντα του ΚΥΣΕΑ θα είναι και τα εξοπλιστικά.
Ισραήλ παρέδωσε στην Κύπρο προηγμένα αντιαεροπορικά συστήματα Barak MX
Εν μεταξύ, το Ισραήλ παρέδωσε προηγμένα αντιαεροπορικά συστήματα στην Κύπρο την περασμένη εβδομάδα, σηματοδοτώντας την τρίτη αποστολή από τον Δεκέμβριο εν μέσω αυξανόμενης έντασης με την Τουρκία, σύμφωνα με πηγές που μίλησαν στο Middle East Eye.
Βίντεο που δημοσιεύτηκε πριν λίγες ημέρες, έδειξε φορτηγό να περνά από το λιμάνι της Λεμεσού μεταφέροντας τμήματα του συστήματος Barak MX, ενός αντιαεροπορικού αναχαιτιστή ικανού να πλήττει απειλές σε απόσταση έως και 150 χλμ. Το κυπριακό ειδησεογραφικό μέσο Reporter επιβεβαίωσε ότι το σύστημα Barak MX έχει πλέον παραδοθεί πλήρως και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μέσα στο έτος.
Η παράδοση έγινε αφού ο Shay Gal, αντιπρόεδρος εξωτερικών σχέσεων της Israel Aerospace Industries (IAI) που κατασκευάζει το Barak MX, υποστήριξε σε άρθρο του τον Ιούλιο ότι το Ισραήλ πρέπει να επανεξετάσει τη στάση του απέναντι στην Κύπρο και να καταρτίσει στρατιωτικά σχέδια για να «απελευθερώσει» το βόρειο τμήμα του νησιού από τις τουρκικές δυνάμεις.
«Το Ισραήλ, σε συντονισμό με την Ελλάδα και την Κύπρο, πρέπει να προετοιμάσει σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την απελευθέρωση του βορρά του νησιού», έγραψε ο Gal. «Μια τέτοια επιχείρηση θα εξουδετέρωνε τις δυνατότητες τουρκικής ενίσχυσης από την ενδοχώρα, θα κατέστρεφε τα αντιαεροπορικά συστήματα στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, θα εξουδετέρωνε κέντρα πληροφοριών και διοίκησης και, τελικά, θα απομάκρυνε τις τουρκικές δυνάμεις, αποκαθιστώντας την διεθνώς αναγνωρισμένη κυπριακή κυριαρχία».
Επί του παρόντος, η Τουρκία παραμένει σιωπηλή για τα νέα συστήματα, που διαθέτουν προηγμένες δυνατότητες επιτήρησης και συλλογής πληροφοριών μέσω του τρισδιάστατου ραντάρ τους. Με εμβέλεια έως και 460 χλμ., το σύστημα προσφέρει μια «ψηφιακή ομπρέλα» που καλύπτει σημαντικό μέρος του τουρκικού εναέριου χώρου στο νότο.
Σύμφωνα με τον Τούρκο αναλυτή, Arda Mevlutoglu, το Barak MX συνιστά σοβαρή απειλή για τις τουρκικές δυνάμεις ξηράς και αέρος τόσο στην Κύπρο όσο και στην ευρύτερη ανατολική Μεσόγειο, καθώς το ραντάρ του είναι επίσης ικανό να εντοπίζει πυρά πυροβολικού, όλμων και ρουκετών σε απόσταση έως 100 χλμ.
Ωστόσο, το Reporter επικαλέστηκε πηγή που υποστήριξε ότι η κυπριακή εκδοχή του Barak MX ενδέχεται να μην περιλαμβάνει όλα τα διαφημιζόμενα χαρακτηριστικά, καθώς το σύστημα προσαρμόζεται για κάθε πελάτη-χώρα.
Ο Yanki Bagcioglu, απόστρατος υποναύαρχος και αναπληρωτής πρόεδρος του τουρκικού αντιπολιτευόμενου κόμματος CHP, χαρακτήρισε την ανάπτυξη του συστήματος παραβίαση του διεθνούς δικαίου. «Αυτό το βήμα θα αποσταθεροποιήσει την εύθραυστη ισορροπία στην ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο, ενώ θα απειλήσει άμεσα την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας», είπε.
