Πυρά δέχεται η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, η οποία κινείται τις τελευταίες ημέρες σε ιδιαίτερα φιλόδοξα – αν όχι επικίνδυνα – μονοπάτια, προτείνοντας ένα «υπερταμείο ανταγωνιστικότητας» ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αναθεώρησης του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.
Με στόχο την Ουάσινγκτον και το Πεκίνο, η von der Leyen θα παρουσιάσει μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό…δολοφόνο.
Η κίνηση αυτή προκαλεί αντιδράσεις όχι μόνο λόγω του οικονομικού της βάρους, αλλά και λόγω του τρόπου με τον οποίο επιχειρείται η μεταρρύθμιση της οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης.
Πολλοί επικριτές της προέδρου της Κομισιόν, την κατηγορούν ότι προσπαθεί να προωθήσει ένα συγκεντρωτικό, τεχνοκρατικό μοντέλο οικονομικής πολιτικής, χωρίς να εξασφαλίζει την αναγκαία πολιτική και κοινωνική συναίνεση.
Η επιλογή της να παρουσιάσει ένα τόσο ριζοσπαστικό σχέδιο θεωρείται από αρκετούς ως μία προσπάθεια προσωπικής πολιτικής αυτοπροβολής και λιγότερο ως μια ουσιαστική στρατηγική για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.
Στο πλαίσιο του υπερταμείου, η Επιτροπή παρουσίασε την πρωτοβουλία InvestAI, με στόχο την κινητοποίηση 200 δισεκατομμυρίων ευρώ για επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη.
Αυτό περιλαμβάνει:
-
Δημιουργία ευρωπαϊκού ταμείου 20 δισ. ευρώ για «AI gigafactories»
-
Συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς και εταιρείες όπως οι Airbus, Siemens, Infineon και Volkswagen
-
Ανάπτυξη υποδομών υψηλής υπολογιστικής ισχύος για την υποστήριξη προηγμένων μοντέλων AI
Η von der Leyen παρομοίασε την πρωτοβουλία με το CERN, επιδιώκοντας να δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό οικοσύστημα AI που θα ενώνει επιστήμονες, επιχειρηματίες και επενδυτές.
Ορισμένοι φορείς, όπως η EARTO, εκφράζουν ανησυχίες ότι η συγχώνευση προγραμμάτων μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια εξειδίκευσης και ευελιξίας στη χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας.
Συγκεντρωτική ηγεσία
Επιπλέον, οι επικριτές επισημαίνουν ότι τέτοια μακροοικονομικά σχέδια δεν απαντούν στις πιο άμεσες ανάγκες των κρατών-μελών, ιδιαίτερα εκείνων που αντιμετωπίζουν κοινωνικές και δημοσιονομικές πιέσεις.
Ο κίνδυνος δημιουργίας μόνιμων εντάσεων μεταξύ βόρειας και νότιας Ευρώπης εντείνεται, ενώ τίθενται ερωτήματα για το πώς θα χρηματοδοτηθεί ένα τέτοιο υπερταμείο χωρίς να επιβαρυνθούν περαιτέρω οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι.
Τέλος, η πρόεδρος της Επιτροπής δέχεται κριτική και για τον τρόπο διακυβέρνησης που έχει επιλέξει: μια πιο κλειστή, συγκεντρωτική ηγεσία, με περιορισμένο πολιτικό διάλογο και διαβούλευση, γεγονός που υπονομεύει την δημοκρατική νομιμοποίηση των αποφάσεών της.