Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τα βασικά σημεία του Wang Yi – τα οποία, στην πράξη, διαμορφώνουν τον τόνο της διπλωματίας του Πεκίνου καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025.
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας, το Πεκίνο είναι έτοιμο να συνεργαστεί με την κυβέρνηση Trump 2.0 στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού.
Ωστόσο, «αν οι ΗΠΑ συνεχίσουν να περιορίζουν την Κίνα, θα αντιδράσουμε αποφασιστικά».
Είναι «απόλυτα εφικτό» για τις ΗΠΑ και την Κίνα να γίνουν εταίροι. Αλλά «Καμία χώρα δεν πρέπει να φαντάζεται ότι μπορεί να καταπνίξει την Κίνα και ταυτόχρονα να διατηρεί καλές σχέσεις μαζί της.»
Ο Παγκόσμιος Νότος είναι μια «κινητήριος δύναμη για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης, την προώθηση της παγκόσμιας ανάπτυξης και τη βελτίωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης».
Αυτές οι αναπτυσσόμενες χώρες, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ, «κρατούν το κλειδί για τη σταθερότητα του κόσμου και τη βελτίωσή του».
Ο Wang Yi τόνισε για άλλη μια φορά ότι η Κίνα είναι «φυσικό μέλος του Παγκόσμιου Νότου».
Η σχέση Ρωσίας-Κίνας είναι «ώριμη και ανθεκτική», και «δεν θα επηρεαστεί από καμία εξέλιξη ή τρίτο μέρος».
Ο Wang Yi περιέγραψε τη στάση του Πεκίνου ως «αντικειμενική και αμερόληπτη» – και, το σημαντικότερο, δεν κάλεσε την Ευρώπη ή την Ουκρανία να συμμετάσχουν στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Ρωσίας.
Το κύριο μήνυμά του – το οποίο αντικατοπτρίζει την ανάλυση της Ρωσίας: «Η ασφάλεια είναι αμοιβαία και ισότιμη• η ασφάλεια μιας χώρας δεν μπορεί να χτιστεί πάνω στην ανασφάλεια άλλων.»
Σε ό,τι αφορά τη Γάζα, επεσήμανε πως δεν μπορεί να υπάρξει καμία κινεζική υποστήριξη στο σχέδιο «Gaza Riviera Resort and Casino» του Trump: «Η Γάζα ανήκει στον παλαιστινιακό λαό».
Και «η αλλαγή του καθεστώτος της με τη βία δεν θα φέρει ειρήνη, αλλά νέο χάος».
Το Πεκίνο υποστηρίζει το ειρηνευτικό σχέδιο της Αιγύπτου. Για άλλη μια φορά, ο Wang Yi τόνισε ότι «η ρίζα του φαύλου κύκλου της παλαιστινιο-ισραηλινής σύγκρουσης βρίσκεται στο γεγονός ότι η λύση των δύο κρατών έχει εφαρμοστεί μόνο κατά το ήμισυ.»
Ο Wang Yi επαίνεσε τη «δυνατότητα και τη σοφία» ΕΕ-Κίνας να «εμβαθύνουν τον στρατηγικό διάλογο και την αμοιβαία εμπιστοσύνη».
Το Πεκίνο, τουλάχιστον θεωρητικά, πιστεύει ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να γίνει αξιόπιστος εταίρος.
Ωστόσο, η ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC) στις Βρυξέλλες μπορεί να έχουν άλλες –περισσότερο συγκρουσιακές– προθέσεις.
Ο Wang Yi πήγε κατευθείαν στην ουσία, αναφερόμενος στη χειραγώγηση των Φιλιππίνων από «εξωτερικές δυνάμεις»: «Οι προκλήσεις και οι παραβιάσεις θα έχουν αντίθετα αποτελέσματα, και όσοι λειτουργούν ως πιόνια άλλων είναι καταδικασμένοι.»
Στη συνέχεια, υπογράμμισε ότι η κατάσταση στη Νότια Σινική Θάλασσα παραμένει «σταθερή», επειδή η Κίνα και η ASEAN θέλουν να παραμείνει έτσι.
Ο Wang Yi δήλωσε κατηγορηματικά ότι «Η Ταϊβάν δεν υπήρξε ποτέ χώρα (…) Δεν ήταν στο παρελθόν και δεν θα είναι στο μέλλον.»
Επιπλέον, «η επιδίωξη ανεξαρτησίας της Ταϊβάν είναι καταδικασμένη να αποτύχει, και η χρήση της Ταϊβάν για τον περιορισμό της Κίνας θα είναι μια μάταιη προσπάθεια. Η Κίνα θα επιτύχει την επανένωση.»
Made in China 2025 σε υπερταχύτητα
Ας επικεντρωθούμε τώρα στην εξαιρετικά σύνθετη εσωτερική εξίσωση της Κίνας.
Ο πρωθυπουργός Li Qiang απηύθυνε κάλεσμα σε ολόκληρο το έθνος να ανταποκριθεί σε μια σειρά από «πολύ απαιτητικούς» στόχους, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης 5% το 2025 (πέρυσι ήταν 4,9%).
Ουσιαστικά, για να αναζωογονήσει την οικονομία, το Πεκίνο θα εκδώσει ομόλογα ύψους 1,3 τρισεκ. γιουάν (περίπου 182 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ).
Ο λόγος ελλείμματος προς ΑΕΠ ορίστηκε περίπου στο 4%.
Η επίσημη πολιτική του «ανοίγματος» θα επεκταθεί στους τομείς του διαδικτύου, των τηλεπικοινωνιών, της υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης – κάτι που σημαίνει περισσότερες ευκαιρίες για ξένους επενδυτές και πιθανές συνεργασίες σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού της βιομηχανίας.
Όλα αυτά τα κινούμενα μέρη του φιλόδοξου τεχνολογικού προγράμματος Made in China 2025 θα επιταχυνθούν στο μέγιστο: τεχνητή νοημοσύνη, έξυπνα τερματικά, Διαδίκτυο των Πραγμάτων, 5G, καθώς και ένας νέος μηχανισμός για τις «βιομηχανίες του μέλλοντος» που θα στηρίζει τομείς υψηλής τεχνολογίας, όπως η κατασκευή βιοϋλικών, η κβαντική τεχνολογία, η ενσωματωμένη νοημοσύνη και το 6G.
Ο Πρωθυπουργός Li εξήρε με ενθουσιασμό τον ρόλο των περιφερειακών μοχλών ανάπτυξης, όπως η Greater Bay Area – το υπερσύγχρονο τεχνολογικό κέντρο στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ που συνδέεται με το Χονγκ Κονγκ.
Όπως ήταν αναμενόμενο, επαίνεσε το μοντέλο «μία χώρα, δύο συστήματα» και τη βαθύτερη οικονομική ολοκλήρωση του Χονγκ Κονγκ και του Μακάο.
Αναμφίβολα, αυτή είναι η καλύτερη ανάλυση όχι μόνο επειδή η CK Hutchison με έδρα το Χονγκ Κονγκ αναγκάστηκε να απαλλαγεί από τις λιμενικές της δραστηριότητες στη Διώρυγα του Παναμά, αλλά και επειδή προσφέρει μια σαφή κινεζική αξιολόγηση των «τριών δυνάμεων» πίσω από το Trump 2.0:
• Wall Street
• Το βαρύ βιομηχανικό κεφάλαιο (ενέργεια, χάλυβας, εξορύξεις)
• Η Silicon Valley
Η CK Hutchison Holdings, που ιδρύθηκε στο Χονγκ Κονγκ από τον διαβόητο μεγιστάνα Li Ka-shing, ουσιαστικά αναγκάστηκε να πουλήσει το 80% της Hutchison Port Group, μιας θυγατρικής που κατέχει 43 λιμάνια εμπορευματοκιβωτίων σε 23 χώρες, συμπεριλαμβανομένου του 90% των αποβάθρων Balboa και Cristobal στις δύο άκρες της Διώρυγας του Παναμά – εξαιτίας σκληρών γεωπολιτικών πιέσεων.
Ωστόσο, η Hutchison θα συνεχίσει να ελέγχει τα λιμάνια της στην Κίνα, συμπεριλαμβανομένου του Χονγκ Κονγκ.
Ο Πρόεδρος Trump προκάλεσε τεράστια φασαρία γύρω από τη συμφωνία, της οποίας ηγήθηκε η BlackRock.
Στο Χονγκ Κονγκ όμως, η προσέγγιση ήταν πιο πραγματιστική.
Η Hutchison δεν είχε καμία διάθεση να εμπλακεί σε μια εξαντλητική νομική μάχη στα αμερικανικά δικαστήρια – πόσο μάλλον να αντιμετωπίσει ενδεχόμενες κυρώσεις. Έτσι, προτίμησε να προχωρήσει σε μια «στρατηγική έξοδο».
Αναζητώντας καταφύγιο από τις επερχόμενες καταιγίδες
Ο Πρωθυπουργός Li επισήμανε πως η κατανάλωση στην Κίνα είναι τώρα «υποτονική» και, κάπως ευφημιστικά, πως ασκούνται «πιέσεις στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην αύξηση των εισοδημάτων».
Ως απάντηση, έρχεται μια υποσχόμενη «δυναμική τόνωση» της εγχώριας ζήτησης, μαζί με τη δημιουργία 12 εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας, με έμφαση στους νέους πανεπιστημιακούς αποφοίτους και τους μετανάστες εργάτες.
Παράλληλα, το Πεκίνο θα αυξήσει τον στρατιωτικό του προϋπολογισμό κατά 7,2% το 2025, φτάνοντας περίπου τα 1,78 τρισεκατομμύρια γιουάν (245 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) – ποσό που παραμένει μικρό σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό του Πενταγώνου.
Είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικό να παρατηρεί κανείς τις προτάσεις των Δύο Συνόδων – και τον καθορισμό του τόνου από τον Wang Yi – σε σχέση με την ανάλυση ενός καταξιωμένου Ασιάτη διανοητή, όπως ο πρώην πρεσβευτής της Σιγκαπούρης στον ΟΗΕ, Kishore Mahbubani.
Ο Mahbubani, όπως συνηθίζει, επικαλείται τον Sun Tzu, εξηγώντας πώς οι Κινέζοι ηγέτες πάντα προτιμούσαν να κερδίζουν χωρίς να εμπλέκονται σε πολεμικές συγκρούσεις.
Αυτό που έχει σημασία είναι ο συντονισμός της επέκτασης – γνωστικά, εκπαιδευτικά, οικονομικά, βιομηχανικά, τεχνολογικά, επιστημονικά, χρηματοοικονομικά, διπλωματικά και στρατιωτικά – υπό το πρίσμα της αποτροπής.
Η Κίνα δεν θα πέσει στην παγίδα
Η βασική αρχή είναι πως το Πεκίνο δεν πρόκειται να παγιδευτεί σε οποιαδήποτε προκλητική και υπερφίαλη κίνηση από έναν ενδεχόμενο Trump 2.0. Για ακόμη μια φορά, το ζητούμενο είναι ο συντονισμένος σχεδιασμός και η επέκταση.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Το Australian Strategic Policy Institute (ASPI) – ένα ερευνητικό ινστιτούτο που χρηματοδοτείται εν μέρει από τον αυστραλιανό στρατό και το οποίο διατηρεί έντονα αντι-κινεζικές και αντι-ρωσικές θέσεις – τουλάχιστον έκανε κάτι χρήσιμο: ανέπτυξε ένα Critical Technology Tracker που παρακολουθεί 64 κρίσιμες τεχνολογίες.
Η τελευταία έκθεσή τους (Αύγουστος 2024) δείχνει πως μεταξύ 2003 και 2007, οι ΗΠΑ ήταν ηγέτες σε 60 από τις 64 τεχνολογίες, ενώ η Κίνα σε μόλις 3.
Αλλά κοιτάξτε τι συνέβη μεταξύ 2019 και 2023:
• Οι ΗΠΑ ηγήθηκαν σε μόλις 7 τεχνολογίες
• Η Κίνα ηγήθηκε σε 57 – συμπεριλαμβανομένων των ημιαγωγών, των βαρυτικών αισθητήρων, των υπερυπολογιστών, της κβαντικής τεχνολογίας και των διαστημικών εκτοξεύσεων.
Όλα αυτά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τον επιτυχημένο σχεδιασμό και τους επιτευγμένους στόχους του Made in China 2025 – ένα πρόγραμμα που βασίζεται σε δύο διαδοχικά πενταετή σχέδια από το 2015.
Η Κίνα του 2025: Στρατηγικές επενδύσεις και παγκόσμιες συνεργασίες
Το 2025, η Κίνα θα επικεντρωθεί σε σοβαρές επενδύσεις και εκτεταμένες συνεργασίες με ολόκληρο τον Παγκόσμιο Νότο. Σε μια προσέγγιση που θυμίζει Sun Tzu προσαρμοσμένο από τον Bruce Lee, το Πεκίνο θα εκμεταλλευτεί ένα πιθανό Trump 2.0 – μαζί με το μείγμα αντιπαράθεσης, ανταγωνισμού και περιστασιακών διαπραγματεύσεων – ως εφαλτήριο για να επεκτείνει την παγκόσμια επιρροή του ακόμη περισσότερο.
Αυτό ίσως ήταν και ένα από τα μη ειπωμένα νοήματα της φράσης που είπε ο Xi Jinping στον Putin στη Μόσχα πριν από δύο χρόνια: «Αλλαγές που δεν έχουμε δει εδώ και έναν αιώνα.»
Το Πεκίνο θα βρει καταφύγιο από την καταιγίδα – οποιαδήποτε καταιγίδα. Και όλα αυτά, χωρίς να χρειαστεί να πολεμήσει ούτε έναν συμβατικό πόλεμο.
