Η ΕΕ μπροστά στο ενδεχόμενο να μην είναι δυνατή η διακράτηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με τη μη παράταση των κυρώσεων προσανατολίζεται σε έκτακτες εξουσίες, όπως εκείνη του βασιλιά του Βελγίου.
Οι ραγδαίες εξελίξεις προκάλεσαν την παρέμβαση της επικεφαλής της Διπλωματίας της ΕΕ Kaja Kallas η οποία διαβεβαίωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα άρει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
«Χρειαζόμαστε απαραιτήτως κυρώσεις.
Αυτό είναι το μέσο πίεσης μας και θα ήταν πολύ περίεργο να το εγκαταλείψουμε», είπε, τονίζοντας ότι αυτό θα αποδυναμώσει τη θέση της ΕΕ σε σχέση με τη Ρωσία.
«Εάν υπάρξουν διαπραγματεύσεις, αναπόφευκτα θα βρεθούμε σε πιο αδύναμη θέση», είπε η Kallas.
Έτσι απάντησε σε αίτημα να σχολιάσει τη δήλωση του Ούγγρου πρωθυπουργού Viktor Orban ότι είναι καιρός να εγκαταλείψουμε τις κυρώσεις.
Ο Orban σόκαρε τις Βρυξέλλες
Η Ουγγαρία αρνήθηκε να υπογράψει την προγραμματισμένη παράταση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, οι οποίες λήγουν στις 31 Ιανουαρίου, για άλλους έξι μήνες, ανακοινώνοντας πως είναι πρώτα απαραίτητο να διαβουλευθεί με τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Donald Trump.
Εάν ο Trump χαλαρώσει τις κυρώσεις των ΗΠΑ στη Μόσχα, ο Orban ξεκαθάρισε ότι θα επιμείνει να ακολουθήσει το παράδειγμά του η ΕΕ.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός δήλωσε στο κρατικό ραδιόφωνο ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση.
«Είναι καιρός να πετάξουμε τις κυρώσεις από το παράθυρο και να δημιουργήσουμε μια σχέση χωρίς κυρώσεις με τους Ρώσους.
Αυτό είναι κάπως μακριά, αλλά πρέπει να το δουλέψουμε» σημείωσε και πρόσθεσε: «Ο κίνδυνος πολέμου θα υποχωρήσει σημαντικά με την προεδρία Trump.
Η επόμενη μεγαλύτερη πηγή κινδύνου είναι οι τιμές της ενέργειας.
Πρέπει να αποτρέψουμε τις Βρυξέλλες από την επιδίωξη κυρώσεων και να εξαλείψουμε τις υπάρχουσες, προκειμένου να μειώσουμε τις τιμές της ενέργειας».
Η απερχόμενη κυβέρνηση Biden περιέλαβε την Τετάρτη (15/1/2025) περίπου 100 οντότητες από τους τομείς των οικονομικών, της ενέργειας και της άμυνας σε διαφορετικό νόμο που εμπλέκει το Κογκρέσο σε μια προσπάθεια να περιπλέξει τις όποιες προσπάθειες του Trump να τις θέσει εκτός από τη λίστα κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
«Τώρα υπάρχει μια σημαντική αλλαγή στην αμερικανική κυβέρνηση...θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μια ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων προτού αποφασίσουμε να παρακάμψουμε το καθεστώς κυρώσεων για άλλους έξι μήνες», δήλωσε ο Janos Boka υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ουγγαρίας.
«Πρέπει να περιμένουμε για να μάθουμε πώς βλέπει η αμερικανική κυβέρνηση το μέλλον του καθεστώτος κυρώσεων», πρόσθεσε.
«Εάν αρθούν οι κυρώσεις τα χρήματα θα βρίσκονται στη Ρωσία την επόμενη μέρα»
Ενώ οι αξιωματούχοι της ΕΕ λένε ότι η κύρια εστίασή τους είναι να πείσουν τον Orban να δεχθεί την παράταση των κυρώσεων κατά εταιρειών και ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων στην ΕΕ, επεξεργάζονται μέτρα που θα μπορούσαν να διαφυλάξουν τουλάχιστον ορισμένες από αυτές.
Περίπου 190 δισ. ευρώ ρωσικών περιουσιακών στοιχείων βρίσκονται στο κεντρικό αποθετήριο τίτλων Euroclear με έδρα το Βέλγιο.
Τα κέρδη που προκύπτουν από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία πρόκειται να αποπληρώσουν ένα δάνειο 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία και οι αξιωματούχοι πιστεύουν πως αποτελούν κρίσιμο μέρος μιας πιθανής συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
Εάν οι κυρώσεις αρθούν, ένας αξιωματούχος δήλωσε πως «τα χρήματα θα βρίσκονται στη Ρωσία την επόμενη μέρα», καθώς οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί δεν θα έχουν νομική βάση για να τα κρατήσουν.
Οι εμπορικοί περιορισμοί και οι τομεακές κυρώσεις, όπως η απαγόρευση εισαγωγής πετρελαίου, θα τερματιστούν επίσης.
«Είμαι πραγματικά πολύ ανήσυχος για αυτό και θα πρέπει να ανησυχούν και άλλοι», είπε στους Financial Times ανώτατος διπλωμάτης της ΕΕ που βρίσκεται σε τακτικές συζητήσεις με Ούγγρους αξιωματούχους.
«Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο Orban να μην υπαναχωρήσει» δήλωσε.
Η Commission επιστρατεύει… τον Βέλγο βασιλιά
Καθώς τα κρατικά περιουσιακά στοιχεία κατέχονται φυσικά σε μια βελγική οντότητα, μια εναλλακτική επιλογή είναι να χρησιμοποιηθεί ένα διάταγμα που εκδόθηκε το 1944 και επιτρέπει στον βασιλιά Φίλιππο να εμποδίσει τη μεταφορά περιουσιακών στοιχείων από τη χώρα εν καιρώ πολέμου, σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους που συμμετείχαν στις συζητήσεις.
Το βελγικό παλάτι αρνήθηκε να αποκαλύψει, εάν ο βασιλιάς έχει προσεγγιστεί από την ΕΕ, προσθέτοντας ότι την ευθύνη για ένα τέτοιο διάταγμα φέρει η κυβέρνηση, αν και θα έπρεπε να υπογραφεί από τον μονάρχη.
Το Euroclear αρνήθηκε επίσης να σχολιάσει.
«Το Βέλγιο, μαζί με τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, κάνει ό,τι είναι δυνατό για να καταλήξει σε συμφωνία για την ανανέωση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Μπορέσαμε να καταλήξουμε σε συμφωνία στο παρελθόν και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε πως αυτό θα συμβεί και αυτή τη φορά», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Βελγίου.
Το Βέλγιο φοβάται τις ρωσικές συνέπειες
Το Βέλγιο αντιδρά εδώ και καιρό στην εφαρμογή εθνικών μέτρων σχετικά με τα κατασχεμένα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία φοβάται ότι θα το αφήσουν ευάλωτο σε νομικές προκλήσεις από τη Ρωσία.
Ένας Βέλγος αξιωματούχος εκτίμησε πως η χρήση των έκτακτων εξουσιών θα παραβίαζε μια διμερή επενδυτική συνθήκη που έχει συνάψει το Βέλγιο με τη Ρωσία.
«Εάν ο Orban δεν υποχωρήσει, η μόνη λύση είναι η εθνική», είπε ένας ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής που συμμετείχε στις προετοιμασίες.
Αρκετά κράτη – μέλη έχουν υποβάλει την πρόταση να αφαιρεθεί η Ουγγαρία από τα δικαιώματα ψήφου της αλλά μια τέτοια δραστική κίνηση πιθανότατα θα αποτύχει να εξασφαλίσει την απαιτούμενη ομόφωνη υποστήριξη από όλα τα άλλα κράτη.
Η Anitta Hipper, εκπρόσωπος της ΕΕ για τις εξωτερικές υποθέσεις, δήλωσε ότι «οι εργασίες συνεχίζονται για να διασφαλιστεί μια ομαλή και ταχεία συμφωνία» από τα κράτη μέλη σχετικά με την επέκταση των κυρώσεων.
