Η κυβέρνηση του αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν θα στείλει στην Ουκρανία διατρητικά πυρομαχικά απεμπλουτισμένου ουρανίου, σχεδιασμένα για να διαπερνούν θωρακίσεις, σύμφωνα με έγγραφο που περιήλθε σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Reuters και δυο πηγές του.
Οι οβίδες, που προορίζονται κυρίως για την καταστροφή ρωσικών αρμάτων μάχης και άλλων τεθωρακισμένων, θα ενταχθούν σε νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας της Ουάσιγκτον στο Κίεβο που αναμένεται να παρουσιαστεί μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα. Μπορούν να βάλλονται από αμερικανικά άρματα μάχης Abrams (φωτ.), δεκάδες από τα οποία –κατά πηγή ενημερωμένη σχετικά– θα παραδοθούν στον ουκρανικό στρατό εντός εβδομάδων.
Μια από τις πηγές του Reuters στην αμερικανική κυβέρνηση εκτίμησε πως το πακέτο αυτό θα έχει αξία από 240 ως 375 εκατομμύρια δολάρια, ανάλογα με το τι θα συμπεριλάβει, κάτι που δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε αμέσως όταν το πρακτορείο του ζήτησε να σχολιάσει τις πληροφορίες αυτές.
Η Βρετανία ήδη έστειλε τέτοια βλήματα στην Ουκρανία νωρίτερα φέτος, όμως οι παραδόσεις οβίδων απεμπλουτισμένου ουρανίου από τις ΗΠΑ αναμένεται να προκαλέσουν αντιδράσεις. Θα ακολουθήσουν την απόφαση της Ουάσιγκτον να στείλει οβίδες διασποράς στον ουκρανικό στρατό, παρά τις ανησυχίες για τους μακροπρόθεσμους κινδύνους που εγείρουν τα πυρομαχικά αυτά για τους αμάχους.
Η χρήση πυρομαχικών απεμπλουτισμένου ουρανίου προκαλεί σφοδρές διαμάχες. Πολέμιοί τους, όπως είναι ειδικά η Διεθνής Συμμαχία για την Απαγόρευση των Όπλων Ουρανίου, καταγγέλλουν πως έχουν τεράστιους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία, καθώς η εισπνοή ή η κατάποση σκόνης απεμπλουτισμένου ουρανίου μπορεί κατ’ αυτή να προκαλέσει καρκίνους και πολύ σοβαρά αναπαραγωγικά προβλήματα.
Υποπροϊόν της διαδικασίας εμπλουτισμού ουρανίου, το απεμπλουτισμένο ουράνιο χρησιμοποιείται για να κατασκευάζονται πυρομαχικά διότι η τρομερή πυκνότητά του επιτρέπει τη διάτρηση θωράκισης και την ανάφλεξη. Το μέταλλο αυτό είναι ραδιενεργό, όμως πολύ λιγότερο ραδιενεργό από το φυσικό ουράνιο, ωστόσο τα σωματίδιά του μένουν ραδιενεργά για πολύ μεγαλύτερη διάρκεια, ως ακόμη και 700 εκατομμύρια χρόνια.
Ο στρατός των ΗΠΑ χρησιμοποίησε μαζικά τέτοια πυρομαχικά το 1990 και το 2003, στους δυο πολέμους του Κόλπου, όπως και το 1999, όταν το NATO βομβάρδισε την πρώην Γιουγκοσλαβία.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) εκτιμά, επικαλούμενος μελέτες στην πρώην Γιουγκοσλαβία, στο Κουβέιτ, στο Ιράκ και στον Λίβανο, ότι τα κατάλοιπα απεμπλουτισμένου ουρανίου στο περιβάλλον «δεν εγείρουν ραδιολογικό κίνδυνο για τον πληθυσμό». Το συμπέρασμα αυτό παραμένει αντικείμενο διαμάχης.
Το ραδιενεργό υλικό αυτό θα προστεθεί πάντως ούτως ή άλλως στο ήδη τιτάνιο έργο που θα χρειαστεί να γίνει μεταπολεμικά στην Ουκρανία για την απομάκρυνση των επικίνδυνων υλικών. Μεγάλο μέρος της χώρας είναι σπαρμένο με πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί, ανάμεσά τους υποπυρομαχικά διασποράς και εκατομμύρια νάρκες.
Την πληροφορία πως η Ουάσιγκτον εξέταζε το ενδεχόμενο να στείλει πυρομαχικά απεμπλουτισμένου ουρανίου στην Ουκρανία είχε δημοσιεύσει τον Ιούλιο η εφημερίδα Wall Street Journal.
Πρόσφατα πακέτα εξοπλισμών προοριζόμενων για την Ουκρανία που ανακοινώθηκαν από το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας συμπεριλάμβαναν πυρομαχικά για το πυροβολικό, πυραύλους για συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας και τεθωρακισμένα οχήματα μάχης. Το Ρόιτερς αναφέρει πως δεν ήταν σε θέση να εξακριβώσει τι άλλο θα περιέχει το νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας, πέραν των αρμάτων μάχης και των βλημάτων απεμπλουτισμένου ουρανίου.
Η χρηματοδότηση του πακέτου είναι εξασφαλισμένη χάρη σε ειδικό προεδρικό προνόμιο (το λεγόμενο Presidential Drawdown Authority), που επιτρέπει παραδόσεις στρατιωτικών ειδών και υπηρεσιών χωρίς έγκριση του Κογκρέσου σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Το υλικό θα προέλθει από πλεονάζοντα αποθέματα του στρατού των ΗΠΑ.
Η αξία της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία αφότου εισέβαλε στο έδαφός της η Ρωσία στα τέλη Φεβρουαρίου του 2022 ξεπερνά τα 43 δισ. δολάρια.