Πρόκειται προφανώς για ένα νέο μοτίβο που έχει καθιερωθεί. Πριν από έντεκα μήνες ο ισχυρός άνδρας της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκηπας διάδοχος Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν δεχόταν τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν (τον ίδιο άνδρα που ως υποψήφιος υποσχόταν να αντιμετωπίσει τον Οίκο των Σαούντ “ως τον παρία που είναι”) στο πλαίσιο μιας απαιτητικής προσπάθειας αποκατάστασης των τραυματισμένων διμερών σχέσεων. Ωστόσο, προτού συμπληρωθεί εβδομάδα από την αναχώρηση του Μπάιντεν, ο Σαουδάραβας διάδοχος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν διατρανώνοντας και συμβολικά την στρατηγική αυτονομία που διεκδικεί το βασίλειο.
Φέτος, το Ριάντ δεν περίμενε καν την αναχώρηση του υψηλού Αμερικανού επισκέπτη. Ενώ ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Άντονι Μπλίνκεν βρίσκεται από την Τρίτη για τριήμερη επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία, ο Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν είχε το βράδυ της Τετάρτης νέα τηλεφωνική επικοινωνία με τον ισχυρό άνδρα του Κρεμλίνου. Είχε δε προηγηθεί η ενδιαφέρουσα σύμπτωση της άφιξης του Μπλίνκεν με το άνοιγμα της ιρανικής πρεσβείας στο Ριάντ, μετά από επταετή διακοπή των διπλωματικών σχέσεων.
Η επαναπροσέγγιση της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν προέκυψε ως γνωστόν μετά από κινεζική μεσολάβηση. Και το Πεκίνο φέρεται να βρίσκεται πίσω από την νέα μεγάλη εξέλιξη που κυοφορείται στην περιοχή, ήτοι την δημιουργία, όπως έσπευσε να προαναγγείλει η ιρανική πλευρά, κοινής ναυτικής δύναμης Ιράν, Σαουδικής Αραβίας, Ομάν, Μπαχρέιν και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για την ασφάλεια της ναυσιπλοϊας στον Περσικό Κόλπο, την περιοχή του κόσμου από την οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η παγκόσμια (και δη η κινεζική) ενεργειακή τροφοδοσία και στην οποία εδρεύει ο αμερικανικός Πέμπτος Στόλος.
Στο φόντο τέτοιων εξελίξεων μοιάζει ενελώς παρωχημένη η επικέντρωση του Μπλίνκεν σε θέματα όπως η αποκατάσταση των σχέσεων της Σαουδικής Αραβίας με το Ισραήλ, σε συνέχεια των Συμφωνιών του Αβραάμ που συνήφθησαν επί Ντόναλντ Τραμπ. (Το Ριάντ επέτρεψε την αποκατάσταση των σχέσεων άλλων αραβικών κρατών με το Ισραήλ, αλλά σε ό,τι αφορά το ίδιο διατήρησε στάση αναμονής, υπερασπιζόμενο μεταξύ άλλων την πρόταση του προηγούμενου βασιλέα Αμπντουλάχ για μια συνολική επίλυση του Παλαιστινιακού ζητήματος στη βάση δύο κρατών).
Άλλωστε, η συζήτηση του Μπλίνκεν με τον Σαουδάραβα διάδοχο περιγράφηκε ως “ειλικρινής”, όπερ στη διπλωματική γλώσσα σημαίνει ότι πολλές ακανθώδεις διαφορές εξακολουθούν να παραμένουν.
Δεν χρειάσθηκε παρόμοια “ειλικρίνεια” στη συνδιάλεξη με τον Πούτιν, όπου έγινε λόγος, κατά την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, για την “πολύπλευρη συνεργασία” των δύο πλευρών και για τα κοινά επενδυτικά, εμπορικά και ενεργειακά τους σχέδια, ενώ υπογραμμίσθηκε η σημασία των αποφάσεων της υπουργικής συνόδου του OPEC+ στο Ριάντ. Αυτής στην οποία η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε την απόφασή της να μειώσει από 1ης Ιουλίου περαιτέρω την πετρελαϊκή της παραγωγή κατά ένα εκατομμύριο βαρέλια.
Η εξέλιξη αυτή ερμηνεύθηκε ως δείκτης πιθανών τριβών ανάμεσα στην Σαουδική Αραβία, η οποία επιθυμεί να συγκρατήσει τις τιμές πάνω από τα 80 δολάρια ανά βαρέλι, και την Ρωσία, η οποία αναζητά αγοραστές προβαίνοντας σε εκπτώσεις. Αν υπάρχουν όντως τριβές, η συνδιάλεξη Πούτιν-Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν σχετικοποιεί τη σημασία τους. Και πάντως αυτός που εμφανώς δεν λαμβάνεται υπόψη είναι η Ουάσιγκτον και οι δικές της επιθυμίες. Η στρατηγική αυτονόμηση του Ριάντ δεν αποτελεί περιστασιακό ελιγμό.
