Φρένο στα φιλόδοξα σχέδια του Ερντογάν βάζει η Ρωσία σχετικά με τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν στην Τουρκία, μέσω της Κασπίας Θάλασσας και του Αζερμπαϊτζάν.
Μετά την τριμερή σύνοδο κορυφής των προέδρων του Αζερμπαϊτζάν, της Τουρκίας και του Τουρκμενιστάν για το θέμα της μεταφοράς φυσικού αερίου του τελευταίου στην Ευρώπη, ήρθε η πρώτη αντίδραση από τη Ρωσία, όπως σημειώνουν μέσα ενημέρωσης στο Μπακού και στην Ασγκαμπάτ.
Δεν θα επιτρέψει την κατασκευή
Ο γερουσιαστής Αλεξάντερ Μπασκίν, εκπροσωπώντας την περιοχή του Αστραχάν στο ρωσικό Ομοσπονδιακό Συμβούλιο, δήλωσε ότι η Ρωσία δεν θα επιτρέψει την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού στην Κασπία Θάλασσα για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν στο Αζερμπαϊτζάν και ακολούθως στην Τουρκία.
Ο ρώσος γερουσιαστής δικαιολόγησε αυτήν την άρνηση επικαλούμενος τη νομική σύμβαση που διέπει το καθεστώς της Κασπίας.
Οι πρόεδροι του Αζερμπαϊτζάν, της Τουρκίας και του Τουρκμενιστάν – Ιλχάμ Αλίεφ , Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Σερντάρ Μπερντιμουχαμέντοφ (οι δυο τελευταίοι στη φωτογραφία αρχείου, επάνω, από το aa.com.tr), πραγματοποίησαν τριμερή σύνοδο κορυφής πριν τρεις ημέρες στο θέρετρο Αβάζα, το οποίο βρίσκεται στις ακτές του Τουρκμενιστάν επί της Κασπίας.
Ηταν η πρώτη συνάντηση μ’ αυτήν τη μορφή. Συζητήθηκαν θέματα τριμερούς συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας μεταφοράς φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν στην Ευρώπη μέσω του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας. Οι τρείς ηγέτες υπέγραψαν κοινή δήλωση για συνεργασία στον ενεργειακό τομέα.
Η Μόσχα παραδοσιακά αντιτίθεται στην είσοδο του φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν στην ευρωπαϊκή αγορά, καθώς αυτό θα αποδυνάμωνε τη μονοπωλιακή θέση της Gazprom στη γηραιά ήπειρο.
Εναλλακτική πηγή
Ωστόσο, μετά τον πόλεμο που ξεκίνησε η Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας, η Ευρώπη αναζητά τρόπους να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο και στο μέλλον να την εγκαταλείψει εντελώς.
Σ’ αυτόν τον χάρτη φαίνεται με διακεκομμένη κόκκινη γραμμή ο πιθανολογούμενος αγωγός φυσικού αερίου που θα ξεκινάει από το Τουρκμενιστάν και θα κατευθύνεται στην Τουρκία (Πηγή: semedenergydefense.com)
Το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν είναι, σ’ αυτό το πλαίσιο, μεταξύ των εναλλακτικών πηγών. Το Μπακού έχει ήδη υπογράψει σύμβαση για διπλασιασμό της εξαγώγιμης ποσότητας φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, στα 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα από το 2027.
Την ίδια ώρα, οι συζητήσεις για τη μεταφορά φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν στην Ευρώπη μέσω του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας έχουν γίνει ξανά επίκαιρες.
Ο γερουσιαστής Αλεξάντερ Μπασκίν, ωστόσο, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε σ’ έναν από τους τοπικούς ειδησεογραφικούς ιστότοπους του Αστραχάν, αναφέρει ότι «λόγω της επιδείνωσης της ενεργειακής κατάστασης στην Ευρώπη, η οποία προκαλείται από τις δυτικές αντιρωσικές κυρώσεις, επανήλθαν οι προοπτικές κατασκευής ενός διακασπιακού αγωγού φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν στο Μπακού και την περαιτέρω μεταφορά του μέσω Τουρκίας.
»Ο Αλίεφ, ο Ερντογάν και ο Μπερντιμουχαμέντοφ συζήτησαν αυτήν τη δυνατότητα μεταφοράς φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν στην Ευρώπη μέσω του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας.
»Ορισμένοι δυτικοί ειδικοί, τρίβοντας τα χέρια τους χαρούμενα, λένε ότι αυτό είναι το κλειδί για την απελευθέρωση της Ευρώπης από τη λεγόμενη εξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Το καθεστώς της Κασπίας
»Πιστεύω ότι αυτοί οι ειδικοί σπαταλούν ενέργεια σε τέτοιες διαβεβαιώσεις, οι οποίες είναι πλέον τόσο σπάνιες στις ευρωπαϊκές χώρες.
Ο γερουσιαστής Αλεξάντερ Μπασκίν (φωτογραφία από haqqin.az)
»Πρέπει να γνωρίζετε ότι, σύμφωνα με το έγγραφο για το καθεστώς της Κασπίας, πρέπει να υπάρξει συγκατάθεση και από τα πέντε παράκτια κράτη της προκειμένου να υλοποιηθεί ένα έργο που είναι ευαίσθητο στον τομέα της περιβαλλοντικής ασφάλειας.
»Λόγω μιας πιθανής απειλής για την περιβαλλοντική ασφάλεια της Κασπίας Θάλασσας, η οποία μπορεί να προκληθεί από το τμήμα του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου, η Ρωσία δεν θα μπορέσει να συμφωνήσει στην κατασκευή του.
»Επιπλέον, μια αλλαγή στο σύστημα διανομής των ροών φυσικού αερίου στην ευρασιατική ήπειρο θα προκαλέσει μεγάλη ανισορροπία σ’ ολόκληρη την αγορά φυσικού αερίου και, πρώτα απ’ όλα, στον μηχανισμό τιμολόγησης».
Και ο Αλεξάντερ Μπασκίν καταλήγει: «Το φιλικό Τουρκμενιστάν δεν χρειάζεται ν’ ανησυχεί για την άρνηση της Μόσχας να επιτρέψει έναν αγωγό φυσικού αερίου από την Κασπία Θάλασσα.
»Διότι η Ρωσία, η Ινδία και η Κίνα είναι έτοιμες να λάβουν οποιαδήποτε ποσότητα φυσικού αερίου που παράγεται σ’ αυτήν τη χώρα».