Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έδειξε για ακόμη μία φορά την ενόχλησή του στις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο, καθώς σύμφωνα με τη φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα Yeni Safak ανέφερε πως με τα νέα δεδομένα «πρέπει να επανεξετάσουμε το θέμα της στρατηγικής συνεργασίας και της εταιρικής μας σχέσης».
«Θα μπορούσαμε να έχουμε συνομιλίες στρατηγικής συνεργασίας με την Ελλάδα, αλλά πρέπει να τις αξιολογήσουμε μετά τις τελευταίες δηλώσεις του Μητσοτάκη. Ο Μητσοτάκης είπε “ας μην εμπλέξουμε τρίτους”, αλλά πήγε και μίλησε γι’ αυτό στην Αμερική.
Πρέπει να επανεξετάσουμε το θέμα της στρατηγικής συνεργασίας και της εταιρικής σχέσης», είπε ο Τούρκος πρόεδρος σε συνεδρίαση του κόμματός του για την εξωτερική πολιτική, σύμφωνα με το θέμα της Yeni Safak, που φέρει τίτλο «Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που παραπονέθηκε στις ΗΠΑ για την Τουρκία και ζήτησε να μην πουλήσει τα F-16, ξέμεινε από πίστωση».
Στο ίδιο θέμα, η εφημερίδα αναφέρει ακόμα πως «η νέα εποχή στις σχέσεις τελείωσε πριν καν αρχίσει: ο Μητσοτάκης ήρθε στην Τουρκία μετά την ενεργειακή κρίση που προέκυψε με την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, λέγοντας: «Πρέπει να συναντηθώ με τον Πρόεδρο Ερντογάν».
Κι ενώ η συνάντηση του Μαρτίου, όπου η κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας ήταν το κύριο θέμα στην ατζέντα, άφησε πίσω της ένα θετικό κλίμα και μια ελπίδα ότι θα ξεκινούσε μια νέα εποχή μεταξύ των δύο χωρών, μετά από λίγο, ωστόσο, αφού ελληνικά αεροσκάφη άρχισαν να παραβιάζουν τον τουρκικό εναέριο χώρο, ο Μητσοτάκης δήλωσε τελικά ότι δεν θα δεχτούν ποτέ λύση δύο κρατών στο νησί της Κύπρου, ενώ έθεσε στο αμερικανικό Κογκρέσο θέμα πιθανής πώλησης όπλων στην Τουρκία δεδομένης της κατάστασης στην ανατολική Μεσόγειο. Έτσι τερμάτισε την ανοιξιάτικη διάθεση στις διμερείς σχέσεις».
Οι προκλήσεις στην Αλεξανδρούπολη
Πάντως η Αγκυρα προσπαθεί να στήσει σκηνικό έντασης πάνω από το Αιγαίο ως μοχλό πίεσης σε όλα τα ανοιχτά της μέτωπα, χωρίς να εγκαταλείπει την αναπαραγωγή του νέο-οθωμανικού της δόγματος, με κάθε ευκαιρία.
Στον απόηχο της ομιλίας του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο και πριν καν συμπληρωθεί ένα εικοσιτετράωρο, δύο τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη πέταξαν την περασμένη Τετάρτη πάνω από την Αλεξανδρούπολη και σε απόσταση 2.5 ναυτικών μιλίων, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών.
Για «πρωτοφανή παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας» και «σαφέστατη κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας» έκανε λόγο σε ανακοίνωσή της η Βασιλίσσης Σοφίας, με τους επιθετικούς χαρακτηρισμούς να αντανακλούν το κλίμα απέναντι στην προκλητική ενέργεια της γειτονικής χώρας.
Η κίνηση, μάλιστα, του ζεύγους των τουρκικών μαχητικών να προσεγγίσει τόσο κοντά την Αλεξανδρούπολη υποδεικνύει την κύρια αιτία της ενόχλησης της γειτονικής χώρας, εξαιτίας του αναβαθμισμένου ρόλου του λιμανιού της για την ΕΕ, αλλά και τη Δύση.
Στην εμπρηστική κίνηση της Άγκυρας, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών απάντησε με διάβημα διαμαρτυρίας στον Τούρκο Πρέσβη στην Αθήνα, αλλά και με την κοινοποίηση της τουρκικής ενέργειας στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τον ΟΗΕ, διεθνοποιώντας το ζήτημα, με το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών να κατηγορεί τώρα την Ελλάδα για δήθεν ένταση που «ξεκίνησε η ίδια με δικές της προκλητικές ενέργειες».
Υπενθυμίζεται ότι τη σφοδρή ενόχλησή του για την ανάδειξη της Αλεξανδρούπολης σε σημείο διεθνούς γεωπολιτικού ενδιαφέροντος είχε εκφράσει δημόσια και ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον Νοέμβριο του 2021, λέγοντας πως η εγκατάσταση στρατιωτικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη, κοντά στα τουρκικά σύνορα «αναστατώνει σοβαρά» την Άγκυρα.
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: «Όχι σε προκλητικές ενέργειες»
Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, απαντώντας σε ερώτηση για το πόσο οι ενέργειες της Άγκυρας επηρεάζουν τη σταθερότητα του ΝΑΤΟ, τόνισε ότι «ενθαρρύνουμε όλα τα κράτη να επιλύσουν τα ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης ειρηνικά και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο».
Επιπλέον, όταν ρωτήθηκε από Αμερικανίδα δημοσιογράφο για το πόσο ανησυχούν οι ΗΠΑ για τις Τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά και για το πώς αυτές οι ενέργειες επηρεάζουν τη σταθερότητα του ΝΑΤΟ, ο κ. Πράις απάντησε πως «στην πρώτη σας ερώτηση, σχετικά με τις τουρκικές υπερπτήσεις, ενθαρρύνουμε όλες τις χώρες να σέβονται τον κυρίαρχο εναέριο χώρο άλλων χωρών και να χρησιμοποιούν κυβερνητικά αεροσκάφη λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας των πολιτικών αεροσκαφών».
Όπου υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με τα όρια του εναέριου χώρου μιας χώρας, ζητούμε συντονισμό και συζήτηση και όχι προκλητικές ενέργειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θανατηφόρα ατυχήματα» ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ κατέληξε, λέγοντας πως «ως θέση αρχής, ενθαρρύνουμε όλα τα κράτη να επιλύσουν τα ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης ειρηνικά και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο».
Η ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ:
«Καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο την πρωτοφανή παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας από δύο τουρκικά μαχητικά, τα οποία εισήλθαν παράνομα στον εθνικό εναέριο χώρο μας και προσέγγισαν την Αλεξανδρούπολη σε απόσταση μόλις 2,5 ναυτικών μιλίων. Η ενέργεια αυτή αποτελεί σαφέστατη κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας.
Εντάσσεται στην προσπάθεια της Τουρκίας να προβάλει τον νεο-οθωμανικό αναθεωρητισμό της, καταπατώντας όλους τους θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Η ενέργεια αυτή υπονομεύει την συνοχή και τις άμεσες προτεραιότητες του ΝΑΤΟ, αποτελώντας και σαφή απειλή για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης αποτελεί βασικό κόμβο μεταφοράς δυνάμεων για την ενίσχυση των συμμάχων μας.
Με εντολή του Υπουργού Νίκου Δένδια, ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών, Θεμιστοκλής Δεμίρης πραγματοποίησε άμεσο και εντονότατο διάβημα διαμαρτυρίας στον εδώ Τούρκο Πρέσβη. Παράλληλα, δόθηκαν οδηγίες για την ενημέρωση των συμμάχων και εταίρων μας, καθώς και ΕΕ, ΝΑΤΟ και ΟΗΕ».
Προκαλεί και από πάνω η Άγκυρα
Εξίσου προκλητική υπήρξε η στάση της Άγκυρας και σε διπλωματικό επίπεδο, καθώς το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών έκανε λόγο για «απαραίτητη απάντηση» «σύμφωνα με τους κανόνες περί αμοιβαιότητας και της εμπλοκής», εγκαλώντας μάλιστα την ελληνική πλευρά για παραβίαση του εναέριου χώρου πάνω από την Ίμβρο.
Συγκεκριμένα, σε δελτίο Τύπου που εξέδωσε ο Εκπρόσωπος του Τουρκικού ΥΠΕΞ, Τανζού Μπιλγκίτς, αναφέρεται ότι «αεροσκάφη F-16 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας παραβίασαν τον εναέριο χώρο μας στα δυτικά της Ίμβρου (Gokceada) στις 16 Μαΐου 2022 και στα δυτικά της περιοχής Enez στις 17 Μαΐου 2022. Η Πολεμική μας Αεροπορία έδωσε την απαραίτητη απάντηση σε αυτές τις προκλητικές παραβιάσεις στις 18 Μαΐου 2022, σύμφωνα με τους κανόνες περί αμοιβαιότητας και της εμπλοκής».
«Η Ελλάδα» υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση, «προσπαθεί για άλλη μια φορά να δημιουργήσει μία αντίληψη εναντίον της χώρας μας στη διεθνή κοινή γνώμη, χρησιμοποιώντας την ένταση που ξεκίνησε η ίδια με δικές της προκλητικές ενέργειες».
«Στο πλαίσιο αυτό, απορρίπτουμε παντελώς τους αβάσιμους ισχυρισμούς και κατηγορίες που διατυπώθηκαν κατά της χώρας μας από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών με την ανακοίνωσή του με ημερομηνία 20 Μαΐου και καταδικάζουμε σφόδρα τις ελληνικές παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας», όπως επισημαίνεται, ενώ «για να μην ξανασυμβούν τέτοια επεισόδια, η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει τις προκλητικές της ενέργειες στο Αιγαίο και να ασχοληθεί σοβαρά με τη διαδικασία των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και εντός του πλαισίου του ΝΑΤΟ, όπου εδώ και ένα χρόνο αποφεύγει να συμμετάσχει», καταλήγει το Τουρκικό ΥΠΕΞ.