Ένα ΒΙΒΛΙΟ, για τον ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ και την ΦΩΚΙΔΑ
Μια ενδιαφέρουσα πρόσφατη έκδοση
Ο Στρατηγός Ι. Μακρυγιάννης, πέρασε στην Ιστορία για τους αγώνες του, αλλά και για τις παρακαταθήκες που μας άφησε, με τ’ Απομνημονεύματά του και τα ‘‘Οράματα και Θάματα’’. Υπήρξε γενναίος πολεμιστής στην Επανάσταση, μαχητής κατά της απολυταρχίας και της κοινωνικής αδικίας, ανυποχώρητος αυτοδιοικητικός κι επίμονος υπερασπιστής της αυθεντικής ιστορικής μνήμης. Στις μεγάλες εθνικές κρίσεις και δυσκολίες της πατρίδας μας, στήριζε τον προσφεύγοντα στα κείμενά του, λαό μας ως ακατάβλητος αγωνιστής και γνήσιος πατριώτης.
Ένα βιβλίο του Άν. Χαριστίδη, όπου σύντομα ξετυλίγεται η πορεία της ζωής και των αγώνων του Στρατηγού, με ανάδειξη των σχετιζομένων με τον γενέθλιο τόπο του, τη Φωκίδα στοιχείων, εκδόθηκε πρόσφατα κι ευχόμαστε να διαβαστεί ευρύτερα. Ο Μακρυγιάννης δεν παύει να εκπέμπει και να τροφοδοτεί, να παραστέκει και να ενισχύει διαρκώς και στις δυσκολίες των κακορίζικων καιρών μας. Μέσα απ’ τη σκέψη του αντιλαμβανόμαστε «πως η έννοια της εθνικής ανάπτυξης γι’ αυτόν υπήρξε συναρτημένη με το πρόβλημα της εκκαθάρισης της χώρας από τον ξένο έλεγχο και τις εξυπηρετικές γι’ αυτόν εσωτερικές καταστάσεις, δηλ. τη συνδεμένη μαζί του οικονομική ολιγαρχία» (Σπ. Ι. Ασδραχάς). Το βιβλίο είναι μία μελέτη της πολυκύμαντης ζωής του Στρατηγού, με εντοπισμό όσων απ’ αυτά που έγραψε σε ‘‘Απομνημονεύματα–Οράματα και Θάματα’’, πίνακες-Εικόνες, σχετίζονται με τη Φωκίδα, την πατρίδα του, αφού γεννήθηκε στον Άβορο, κοντά στο Κροκύλειο. Το πνεύμα και τον χωρίς φτιασίδια λόγο του, τον χρειαζόμαστε, ίδια με το παρελθόν και περισσότερο, όλοι οι Έλληνες. Γνωρίζοντάς τον, τον νιώθομε περισσότερο δικό μας περηφανευόμενοι και για το ρουμελιώτικο ήθος.
Πέρα απ’ τα γραπτά του, ο Μακρυγιάννης θέλησε και με τη ζωγραφική να μας αφήσει σημαντικά ιστορικά τεκμήρια. Και στο βιβλίο βλέπομε και διαβάζομε μιαν εικαστικήν Επιτομή των αγώνων του ’21 στην Φωκίδα, όμορφα αποτυπωμένα στον πίνακα ‘‘Μάχη εις της Γραβιάς το χάνι’’! Πολύ αξιοπρόσεκτη είναι η παρουσίαση – ανάλυση των δύο αυτών πινάκων-κάδρων Ζωγράφου -Μακρυγιάννη, καρποί έρευνας σε Γεννάδειο Βιβλιοθήκη και Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Απ’ τα όσα έχουν γραφτεί για το Μακρυγιάννη, επιλεγμένα έχουν μεταφερθεί στο βιβλίο, κυρίως απόψεις των Σεφέρη, Ελύτη, Γιώργου Θεοτοκά, Ζ. Λορεντζάτου, Ph. Sherrard και, πρωτίστως, του μεγάλου μας ιστορικού, Σπύρου Ασδραχά, που έχει απαράμιλλα συνδέσει το ξεκίνημα της μεγάλης και καταξιωμένης επιστημονικής του διαδρομής με τον Μακρυγιάννη! Είθε η έκδοση αυτή ν’ αποτελέσει τον προάγγελο παρόμοιων δράσεων για τον εορτασμό των 200 χρόνων απ’ την Επανάσταση του ’21.
Το βιβλίο των 105 σελίδων, σε καλαίσθητη έκδοση του ιστορικού οίκου Χάρη Τζο Πάτση, κοσμείται και από φωτογραφικό υλικό κι ένα έργο του πανοσιολ. αρχιμανδρίτη, ζωγράφου-αγιογράφου π. Αμφιλοχίου Καμίτση, επί τούτου συντεθειμένο. Μακάρι το μεν βιβλίο να πάει καλά και να παρουσιαστεί όπως του αξίζει, σε Αθήνα, Άμφισσα και αλλού, οι δε αξιέπαινοι φορείς της πρωτοβουλίας έκδοσης, να συνεχίσουν γόνιμα και ανοδικά με τις αρχές που διέπνευσαν και το παρόν εγχείρημα.
Καθημερινά κι επετειακά, έρχεται ο λόγος του Μακρυγιάννη παραινετικός κι ελεγκτικός, όταν και στην Επανάσταση μέσα, κάποιοι απέβλεπαν προεχόντως στην πολυτελή βόλεψή τους κι ο Στρατηγός συγκρούονταν με την ‘‘ιδεολογία της υποκατάστασης των οθωμανικών τοπικών αυθεντιών, απ’ τις αντίστοιχες αρματολικές, τους στρατιωτικούς φορείς του Αγώνα και με ανάλογες, επαχθείς για το λαό, πρακτικές. Ο Μακρυγιάννης αντετίθετο και συγκρούστηκε ξανά μαζί του∙ «ἐσύ κι ὁ Μαμούρης σου θά γίνης Μεμεταλῆς, ἐσύ, κι᾿ αὐτὸς Μπραΐμης· κ᾿ ἐμᾶς θὰ μᾶς πάρετε εἵλωτες! Νὰ τὴν χ.. τέτοια λευτεριά, ὁποῦ θὰ κάμω ἐγὼ ἐσένα πασιᾶ»’’(σ. 30).
Ο αγώνας για εξουσία με λαϊκή νομιμοποίηση, ανθρώπινο πρόσωπο και προοδευτικά κοινωνικά προτάγματα, δεν σταματά ποτέ…
Οι Φίλοι της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Άμφισσας