Το νέο βιβλίο του καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Δημήτρη Καλτσώνη έρχεται να ρίξει φως στη σχετικά άγνωστη αλλά τόσο κοντινή μας πλέον Κίνα. Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο στην ελληνική βιβλιογραφία που μελετά το πολιτικό σύστημα της Κίνας, τη σχέση του με την οικονομία της χώρας και την κοινωνία. Ο συγγραφέας επιχειρεί να ρίξει μια ψύχραιμη, διεισδυτική ματιά μακριά από λογικές ωραιοποίησης ή δαιμονοποίησης, συνεισφέροντας έτσι στην κατανόηση της σύγχρονης Κίνας.
Εξετάζει τη διαμόρφωση και το μετασχηματισμό του σημερινού κινεζικού κράτους από την ίδρυση του το 1949 μέχρι σήμερα. Αναλύει τα βασικά χαρακτηριστικά της κρατικής εξουσίας, τον τρόπο με τον οποίο συγκροτήθηκε, τα στάδια και τις συνθήκες υπό τις οποίες μετασχηματίστηκε, τις κατευθύνσεις προς τις οποίες αναπτύχθηκε. Μελετά ιδίως τους σημερινούς θεμελιώδεις πολιτειακούς θεσμούς του, το ρόλο και τις εξουσίες του Προέδρου της Δημοκρατίας, της κυβέρνησης, της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης, της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής, τη σχέση του κράτους με τις διάφορες κοινωνικές τάξεις. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση του συγγραφέα για τη φυσιογνωμία και το ρόλο του ΚΚ Κίνας σήμερα.
Το βιβλίο ανιχνεύει τις πιθανές τάσεις εξέλιξης του κινεζικού κράτους. Θα αγγίξει η παγκόσμια κρίση την Κίνα; Θα διατηρηθεί το πολιτικό σύστημά της ως έχει; Στα ερωτήματα αυτά ο Δ. Καλτσώνης επιχειρεί να δώσει απαντήσεις.
Aπόσπασμα από το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου:
“Κρίση και αποσύνθεση του σημερινού πολιτικού συστήματος δεν διακρίνονται προς το παρόν στον ιστορικό ορίζοντα. Όσο η Κίνα διανύει φάση οικονομικής ανάπτυξης και ανόδου του διεθνούς ρόλου της, θα έχει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται τις εσωτερικές αντιθέσεις. Το ΚΚ Κίνας θα μπορεί να προβαίνει σε επιμέρους παραχωρήσεις προς την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, με σκοπό την άμβλυνση των κοινωνικών συγκρούσεων.
Σημαντική για τη μακροημέρευση του πολιτικού συστήματος είναι η διατήρηση του μοντέλου του γραφειοκρατικού, πατερναλιστικού καπιταλισμού. Στην παρούσα ιστορική φάση, η αναδυθείσα αστική τάξη της Κίνας εμπιστεύεται πολιτικά την ηγεμονία του κυβερνώντος κόμματος. Δεν έχει τη βούληση αλλά ούτε τη δύναμη να το υπερκεράσει.
Ωστόσο, οι εντάσεις ανάμεσα στα τμήματα της αστικής τάξης είναι παρούσες, ιδίως ανάμεσα στους επιχειρηματίες που συνδέονται στενά με το κράτος και σε εκείνους που έχουν πιο αυτόνομη παρουσία. Στρατηγικά, όμως, η αστική τάξη της Κίνας διασφαλίζει τα συμφέροντά της μέσα από το υπάρχον σύστημα εξουσίας.
Αντίστοιχα οξύνονται, κατά καιρούς, οι ταξικές συγκρούσεις εργατών και άλλων λαϊκών στρωμάτων με την εργοδοσία ή και με το κράτος. Μόνο που μέχρι τώρα αυτές οι συγκρούσεις δεν έχουν πολιτικό χαρακτήρα. Έχουν ιδίως συνδικαλιστικό περιεχόμενο, διεκδικούν τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και ζωής.
Αυτή τη στιγμή δηλαδή δεν φαίνεται να υπάρχει κοινωνική δύναμη που να αμφισβητεί το πολιτικό σύστημα. Επομένως, η εμφάνιση και εδραίωση ενός είδους πολυκομματικής αστικής δημοκρατίας δεν πρέπει να θεωρείται πιθανή εξέλιξη, στον βαθμό που μακροημερεύει το μοντέλο του γραφειοκρατικού καπιταλισμού. Ακόμη περισσότερο, δεν διαφαίνεται η πιο ριζική αμφισβήτηση της κρατικής εξουσίας.
Η μόνη δυνατότητα θα ήταν ίσως η δημιουργία ενός ευρύτερου, σχετικά ελεγχόμενου πολυκομματισμού, κάτι δηλαδή πιο διευρυμένο από τον ήδη υπάρχοντα ελεγχόμενο πολυκομματισμό. Αυτό που δεν θα πρέπει να αναμένεται είναι η επιστροφή του ΚΚ Κίνας στις επαναστατικές του παραδόσεις. Οι «ενέσεις» συμμετοχής του πληθυσμού στις πολιτικές διαδικασίες δεν προβλέπεται να ξεπεράσουν το κρίσιμο όριο και να γίνουν ώθηση προς την οικοδόμηση μιας επαναστατικής δημοκρατίας“.
Ο εκδοτικός οίκος
