Η μία μετά την άλλη οι μεγάλες οικονομίες του πλανήτη εκπέμπουν σήμα κινδύνου και οι κεντρικές τράπεζες βάζουν στο φουλ τις μηχανές. Εδώ και μήνες οι αγορές ομολόγων αποκάλυπταν τους εντεινόμενους φόβους ύφεσης, με τον όγκο των ομολόγων αρνητικής απόδοσης στην Ευρωζώνη να εκτινάσσεται σε επίπεδα- ρεκόρ, το επιτόκιο του δεκαετούς Bund να υποχωρεί κάτω και από το καταθετικό της ΕΚΤ και την καμπύλη απόδοσης στις ΗΠΑ να αντιστρέφεται. Τώρα πια είναι τα δεδομένα για την μεταποίηση διεθνώς, που πιστοποιούν τις ανησυχίες. Με τον σινο-αμερικανικό πόλεμο να μαίνεται και τις γεωπολιτικές εντάσεις να χτυπούν κόκκινο, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα νέας κρίσης.
Έντεκα χρόνια μετά την παγκόσμια πιστωτική ασφυξία, που ανάγκασε τις κεντρικές τράπεζες σε αλλεπάλληλες ενέσεις ρευστότητας και τις κυβερνήσεις σε «γενναία» πακέτα τόνωσης των οικονομιών τους, τα μηνύματα πως οδεύουμε ολοταχώς προς νέα ύφεση πληθαίνουν. Αυτή τη φορά η ρίζα του κακού δεν βρίσκεται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τα «τοξικά» προϊόντα, αλλά στις εμπορικές αντιπαραθέσεις και το γεωπολιτικό ρίσκο.
Τα τελευταία μηνύματα ήρθαν σήμερα από τη Γερμανία. Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και άλλοτε ατμομηχανή της ανάπτυξης για ολόκληρη την Ένωση είδε τη βιομηχανική παραγωγή της τον Ιούνιο να καταγράφει τη βαθύτερη συρρίκνωση εδώ και δέκα χρόνια. Τα σχετικά στοιχεία, όπως χαρακτηριστικά σχολίασε και η Capital Economics σε σημερινό σημείωμά της προς τους επενδυτές, ήρθαν να «σκοτώσουν την όποια ελπίδα» είχαν γεννήσει μία ημέρα νωρίτερα τα καλύτερα των προσδοκιών δεδομένα για τις παραγγελίες. Ο γερμανικός μεταποιητικός κλάδος έχει παγιδευθεί σε πολύμηνη και δη βαθύτατη ύφεση και οι αναλυτές θεωρούν συνεχώς προς τα κάτω τις προοπτικές για την ήδη ασθενική ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας.
Η εικόνα είναι άκρως απογοητευτική και στην Ιταλία, ενώ σε τροχιά αποθέρμανσης βρίσκεται και η Γαλλία. Συνολικά η μεταποιητική δραστηριότητα συρρικνώνεται με τους ταχύτερους ρυθμούς των έξι τελευταίων ετών, γεγονός που ξυπνά μνήμες από την κορύφωση της κρίσης χρέους.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού η εικόνα είναι καλύτερη, αλλά χωρίς να απουσιάζουν οι ανησυχίες. Το αμερικανικό ΑΕΠ κατέβασε απότομα ταχύτητα στο 2,1% το δεύτερο τρίμηνο από 3,1% το πρώτο, ενώ ο μεταποιητικός τομέας επιβραδύνεται επί τέσσερις διαδοχιούς μήνες. Η Citi υποβαθμίζει τις προβλέψεις της για την εταιρική κερδοφορία και η JPMorgan κρούει τον κώδωνα του κινδύνου καθώς ο παγκόσμιος δείκτης της τράπεζας για την μεταποίηση δείχνει ότι συρρίκνωση διεθνώς.
Υπό τις συνθήκες αυτές ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Λόρενς Σάμερς, προειδοποίησε με δηλώσεις του στην τηλεόραση του Bloomberg: «Ο κίνδυνος της ύφεσης στις ΗΠΑ είναι πολύ υψηλότερος από ό,τι χρειάζεται να είναι και σίγουρα αρκετά υψηλότερος σε σχέση με πριν από δύο μήνες». Πρόσθεσε δε με νόημα, απευθυνόμενος προφανώς προς τον Ντόναλντ Τραμπ: «Μπορείς συχνά να παίζεις με τη φωτιά και να μην συμβεί τίποτα, Αλλά εάν το παρακάνεις, στο τέλος θα καείς».
Ο Σάμερς βλέπει πιθανότητες κάτω του 50% για μία ύφεση της αμερικανικής οικονομίας, αλλά «αρκετά αυξημένες». Οι επενδυτές είναι ακόμη πιο απαισιόδοξοι, με την καμπύλη απόδοσης, όπως εξηγούν ειδικοί στο Bloomberg, να αποκαλύπτει τις μεγαλύτερες ανησυχίες από το 2007.
Ο νέος γύρος ποσοτικής χαλάρωσης άνοιξε και ενδεχομένως να είναι πιο επιθετικός από ό,τι υπολόγιζαν το τελευταίο διάστημα οι αγορές. Μπορεί η FED να έστειλε σήμα ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε δραστική μείωση των επιτοκίων, και πως θα επιλέξει τα μικρά βήματα, αλλά οι κεντρικές τράπεζες της περιοχής Ασίας- Ειρηνικού προχωρούν με δυναμικούς ρυθμούς. Το ίδιο ετοιμάζεται να κάνει από τον Σεπτέμβριο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ οι επενδυτές βλέπουν και την Τράπεζα της Αγγλίας να ακολουθεί, έστω και καθυστερημένα, σε αυτή την κατεύθυνση.
Σήμερα τόσο η κεντρική τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας όσο και εκείνη της Ινδίας αιφνιδίασαν τις αγορές με μεγαλύτερες των προβλέψεων μειώσεις επιτοκίων.