Συνέντευξη του Τουρκοκύπριου δημοσιογράφου, εκδότη – διευθυντή της εφημερίδας “Αφρίκα” και επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου “Γιασεμί”, Σενέρ Λεβέντ, στην κυπριακή reporter.com.cy
Η Αφρική στην Κύπρο
Κάποτε διευθύνατε μία εφημερίδα που ονομαζόταν «Αβρούπα». Γιατί χρειάστηκε να την μετονομάσετε σε «Αφρίκα»;
Την «Αβρούπα» την έκλεισε, στην ουσία, ο Ραούφ Ντενκτάς. Είχε αρχίσει την κυκλοφορία της το 1997 και η τελευταία της έκδοση κυκλοφόρησε τον Δεκέμβρη του 2001. Όταν μου επιβλήθηκε η αλλαγή του ονόματος, ήθελα να επιλέξω το «Νέα Ευρώπη», όμως δεν μου έδωσαν τη σχετική άδεια να χρησιμοποιήσω αυτή την ονομασία για την εφημερίδα. Μου απαγόρευσαν η ονομασία της εφημερίδας να περιλαμβάνει τη λέξη «Αβρούπα».
Εξ’ αιτίας αυτής της πίεσης που μου άσκησαν τότε χρησιμοποίησα τη λέξη «Αφρίκα», καθώς στην άλλη πλευρά επικρατούν οι «νόμοι» και οι «κανονισμοί» της ζούγκλας.
Εγώ, σε αντίθεση με τους ανθρώπους που ζουν στον νότο, πηγαίνω στην Ευρώπη μέσω της Αφρικής. Υπάρχει στην Κύπρο μία Αφρική αλλά στην Αφρική δεν υπάρχει μία Κύπρος!
Η Αμμόχωστος, η Κερύνεια και οι Ευρωεκλογές
Πέρσι βραβευθήκατε με το βραβείο του Ευρωπαίου πολίτη. Νοιώθετε ότι εσείς φτάνετε στην Ευρώπη περισσότερο από ό,τι η Ευρώπη καταφέρνει να φτάσει σε σας;
Ούτε εμείς μπορούμε να φτάσουμε στην Ευρώπη αλλά ούτε και η Ευρώπη έρχεται σε εμάς. Το 2004 η Κύπρος έγινε μέλος της Ε.Ε., όμως εγώ ακόμη δεν το αισθάνομαι κατά βάθος. Η νότια πλευρά της Κύπρου έχει ενταχθεί στην Ευρώπη και ο βορράς της Κύπρου έμεινε στον έλεγχο της Αμερικής μαζί με την Τουρκία, παρόλο που και τα δύο έγιναν μέλος της Ευρώπης. Δεκαπέντε χρόνια μετά την ένταξη συνεχίζεται αυτή η κατάσταση και η Ε.Ε. δεν κατόρθωσε ακόμη, στα 45 χρόνια κατοχής, να ανοίξει το Βαρώσι.
Το Βαρώσι ήταν ένας βασικός λόγος για να θέσω την υποψηφιότητά μου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι μία από τις πόλεις, που βρίσκεται μέχρι σήμερα υπό κατοχή. Και η Κερύνεια, και η Μόρφου, και η Καρπασία είναι υπό κατοχή. Όμως, απ’ ό,τι αντιλαμβάνομαι, οι Κερυνειώτες έχουν χάσει την ελπίδα ότι θα μπορέσουν να επιστρέψουν στην Κερύνεια. Φαίνεται ότι άρχισαν να το αποδέχονται. Όμως δεν υπάρχει το ίδιο αίσθημα για το Βαρώσι και την Αμμόχωστο ευρύτερα.
Εάν εκλεγώ στο Ευρωκοινοβούλιο, θα εργαστώ ώστε το Βαρώσι να ανοίξει και να επιστραφεί στους νόμιμους πολίτες.
Γιατί πιστεύετε, όμως, ότι οι Κερυνειώτες έχασαν την ελπίδα τους;
Ακούγεται η φωνή των Βαρωσιωτών, όχι όμως στον ίδιο βαθμό για την Κερύνεια. Και η κυπριακή Κυβέρνηση δεν υπόσχεται ότι θα εξασφαλίσει την επιστροφή στην Κερύνεια. Στην τράπεζα των συνομιλιών δεν υπάρχει η Κερύνεια και αυτή η εικόνα δημιουργεί την εντύπωση ότι αποδέχθηκαν τη μη επιστροφή.
Υπάρχει, όμως, μια ευκαιρία για τους πρόσφυγες από την Κερύνεια. Αν γίνει λύση κι αν εφαρμόζονται οι βασικές ελευθερίες, τότε οι Κερυνειώτες θα αποκτήσουν το δικαίωμα να παν και να ζήσουν στην Κερύνεια.
Νοιώθω ξένος προς την Κερύνεια. Η Κερύνεια δεν είναι δική μου. Και αισθάνομαι το ίδιο με έναν Κερυνειώτη, ότι βρίσκομαι μακριά από την Κερύνεια. Σε ποιους ανήκει σήμερα η Κερύνεια; Ανήκει στους έποικους από την Αντιόχεια. Αν θα πάρουμε πίσω την Κερύνεια και να είναι δική μας, πρέπει όλοι οι Κύπριοι μαζί να αγωνιστούμε να την πάρουμε.
Το Γιασεμί σε ποιους ψηφοφόρους απευθύνεται;
Απευθύνεται σε όλους τους Κύπριους που είναι εναντίον της κατοχής.
Με ρωτούν αν θα με ψηφίσουν οι Ε/κ. Γιατί να μην με ψηφίσουν; Είμαι εγώ που διαίρεσα την Κύπρο; Είμαι εγώ που κάλεσα την Τουρκία να έρθει στην Κύπρο; Εγώ άλλαξα το όνομα του Καραβά σε Alsancalc; Εγώ καταβρόχθισα τα λεφτά των ανθρώπων μας στις τράπεζες; Η έκρηξη στο Μαρί είναι αποτέλεσμα της δικής μου αμέλειας; Εγώ προκαλώ τους πρόσφυγες να πηγαίνουν στην επιτροπή για να πουλούν τα κτήματά τους;
Κάποια ε/κ κόμματα εμφανίστηκαν σαφώς πρόθυμα να υποστηρίξουν την υποψηφιότητά σας…
Κάποια κόμματα μου υποσχέθηκαν να με ψηφίσουν, χωρίς να ενταχθούν στο δικό μου ψηφοδέλτιο. Μου είχαν αναφέρει ότι, όταν ολοκληρώσω το δικό μου ψηφοδέλτιο, θα έρθουν να προσφέρουν στήριξη. Στη συνέχεια, όμως, παρά την συμφωνία που είχαμε να μην υποδείξουν κομματικά στελέχη, ήρθαν με τέτοιες εισηγήσεις. Τότε, όμως, δεν θα επρόκειτο για υποστήριξη αλλά θα είχε την έννοια μίας συμμαχίας. Κι εγώ δεν το δέχθηκα αυτό.
Η στήριξη των Τ/κ
Λέτε ότι σας ρωτούν αν θα σας ψηφίσουν οι Ε/κ στις Ευρωεκλογές. Οι Τ/κ θα σας υποστηρίξουν;
Οι Τ/κ με στηρίζουν εδώ και 21 χρόνια και αν δεν είχα αυτή τη στήριξη δεν θα μπορούσα να κυκλοφορώ την εφημερίδα Αφρίκα. Μόνο μου στήριγμα είναι ο κόσμος και τίποτα άλλο.
Δεχθήκαμε μία επίθεση πέρσι για να μας σκοτώσουν. Όμως μετά από μία-δύο μέρες συγκεντρώθηκαν στην πλατεία κοντά στην εφημερίδα δέκα χιλιάδες κόσμος. Το 2011 δεχθήκαμε πυροβολισμούς και ήταν απόπειρα εξόντωσής μας. Μετά από αυτή την επίθεση μαζεύτηκαν γύρω από την εφημερίδα κάπου 20,000 πολίτες. Το 2000 συνελήφθηκα κατόπιν σκευωρίας του Ντενκτάς και μαζεύτηκαν 25,000 για να μας στηρίξουν. Βρισκόμασταν στο επίκεντρο των μεγαλύτερων πολιτικών συγκεντρώσεων στα κατεχόμενα.
Κάποιοι, όμως, εκτιμούν πως οι Τ/κ ψηφοφόροι θα στηρίξουν την υποψηφιότητα Κιλζιγιουρέκ με το ΑΚΕΛ. Εσείς τι πιστεύετε;
Γιατί σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο; Το ΑΚΕΛ δεν είναι δημοφιλές στα κατεχόμενα, με εξαίρεση την κατεύθυνση του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Τι έχει κάνει το ΑΚΕΛ για τους Τ/κ; Τίποτα δεν έκανε. Γιατί να ψηφίσουν ΑΚΕΛ;
Δεν αλλάζει την εικόνα που έχει στην τ/κ πλευρά το ΑΚΕΛ με την προσθήκη ενός υποψηφίου στο ψηφοδέλτιό του. Και ο συγκεκριμένος υποψήφιος είναι διαφορετικός από εμάς. Μέχρι σήμερα δεν ανέφερε καμία φορά ότι η Κύπρος βρίσκεται υπό κατοχή. Δεν έχει γίνει στόχος της Τουρκίας όπως εμείς.
Έχουμε μια μεγάλη διαφορά με το ΑΚΕΛ. Ο Άντρος Κυπριανού πηγαίνει στην Τουρκία και αγκαλιάζεται με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έρχεται στην Κύπρο και μας συκοφαντεί, ότι είμαστε ελληνόφιλοι και εχθροί της Τουρκίας. Συνεχίζει να μας δακτυλοδείχνει. Το ΑΚΕΛ είναι φίλος με τον Τσαβούσογλου κι εμείς είμαστε ο εχθρός του.
Η επίθεση στην Αφρίκα
Αναφερθήκατε στην επίθεση που δέχθηκε η ομάδα της Αφρίκα, που ήταν και η μεγαλύτερη επίθεση κατά της Ελευθεροτυπίας στην Κύπρο τον 21ο αιώνα. Πώς απαντάτε σε αυτούς που θέλουν να σας κάνουν να σιωπήσετε;
Δεν υπάρχει στα κατεχόμενα ελευθερία του Τύπου. Είναι δυνατόν να υπάρχει ελευθερία του Τύπου σε μία περιοχή που βρίσκεται υπό κατοχή; Αυτό δεν συμβαίνει πουθενά στην ιστορία. Εμείς γράφουμε για την ελευθερία του Τύπου αλλά, δυστυχώς, αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει. Πληρώνουμε ένα τίμημα γι’ αυτή την ελευθερία.
Δεν είναι κάτι το καινούριο που θέλουν να μας εξοντώσουν. Δεχθήκαμε βομβιστικές επιθέσεις, ήρθανε δύο φορές με όπλα για να μας εξοντώσουν μόνο το 2011. Και πέρσι ήρθαν πάλι να μας σκοτώσουν. Αν ζήσεις όλες αυτές τις απειλές, τότε τολμάς να γράφεις.
Αυτά που γράφουμε τα γράφει μόνο η Αφρίκα. Τώρα βρίσκομαι στο «δικαστήριο» κατηγορούμενος. Η υπόθεση είναι για εξύβριση του Ερντογάν, εξαιτίας αυτής της δημοσίευσης γελοιογραφίας, που δείχνει το άγαλμα να ουρεί στο κεφάλι του. Πηγαινοερχόμαστε οκτώ μήνες για αυτή την υπόθεση. Στις 11 του Απρίλη θα ολοκληρωθεί. Αναμένουμε την απόφαση στο τέλος Απριλίου, αρχές του Μάη.
Πιστεύετε ότι διεξάγεται μια δίκαιη δίκη;
Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πιέσεις στο «δικαστήριο». Κάθε μέρα τα πρακτικά της δίκης στέλνονται στον κ. Ερντογάν. Η Τουρκία παρακολουθεί. Οι πιθανές αποφάσεις είναι: Η πρώτη τιμωρία να είναι φυλάκιση, το δεύτερο να είναι χρηματικό ποσό, το τρίτο συνδυασμός των δύο και το τέταρτο να είναι απαλλαγή. Δεν γνωρίζουμε, βέβαια, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα.
Ο πρώτος «δικαστής» που δίκαζε την υπόθεση, το έκανε μόνο την πρώτη φορά. Έδωσε την παραίτησή του και πέρασε στη δική μας πλευρά. Σηκώθηκε από την έδρα του «δικαστή» και ήρθε δίπλα μου ως δικηγόρος μου. Είναι ένα γεγονός που πρώτη φορά συμβαίνει στην κυπριακή ιστορία. Το όνομά του είναι Tacan Reynar. Ήτανε οκτώ χρόνια «δικαστής». Τώρα είναι ο δικηγόρος μου.
Η επίθεση προήλθε κατόπιν παρότρυνσης του Ερντογάν. Σας φοβίζει ότι θα μπορεί να κάνει αυτού του είδους παρεμβάσεις, ακόμη κι αν επιτευχθεί λύση του Κυπριακού;
Ναι, ο Ερντογάν μας έδειξε ως στόχο, επειδή εκείνη την ημέρα έβαλα τίτλο στην εφημερίδα μια δεύτερη εισβολή από την Τουρκία, συγκρίνοντας το Αφρίν με την Κύπρο. Μετά την κυκλοφορία της εφημερίδας, ο Ερντογάν βγήκε στη σκηνή και άρχισε να φωνάζει και να μας δείχνει ως στόχο. Στις δηλώσεις του κάλεσε τους οπαδούς του στα κατεχόμενα να μας επιτεθούν.
Πριν να ξέρουμε τι θα είναι η λύση δεν μπορούμε να έχουμε σαφή άποψη σχετικά με την πιθανότητα παρεμβάσεων σε αυτήν. Μπορεί η λύση να είναι δύο κράτη, μπορεί να είναι ομοσπονδία. Όμως απ’ εκεί θα βρίσκεται πάντα η Τουρκία. Θα μας κρατά από τον γιακά. Για να απελευθερωθούν οι Κύπριοι από την Τουρκία πρέπει να αγωνιστούμε μαζί, Ε/κ και Τ/κ.
Ο Ακιντζί και ο Ντενκτάς
Γνωρίζετε τον Μουσταφά Ακιντζί καλά. Τον παρακολουθείτε και στην καθημερινότητά σας και στο Κυπριακό. Ποια είναι τώρα η άποψή σας γι’ αυτόν;
Είναι πολύ στενός μου φίλος. Ήμουν εξ αυτών που τον έπεισαν να θέσει υποψηφιότητα. Όμως μετά την «εκλογή» του δεν συναντηθήκαμε ούτε μια φορά. Θεωρεί ότι η συνάντηση μαζί μας θα ήταν πολύ επικίνδυνη, γιατί εμείς είμαστε μια εφημερίδα που εναντιωνόμαστε στην Τουρκία και λέμε πως είναι κατοχική δύναμη στην Κύπρο.
Ο Ακιντζί είναι τώρα στο τέλος της «θητείας» του. Δεν αναμένουμε να βρεθεί κάποιος καλύτερος απ’ αυτόν. Δεν με απογοήτευσε, αλλά εγώ υπέθετα ότι εδώ θα καταλήξει. Η αντίληψή του για τα προβλήματα είναι κάπως διαφορετική από τη δική μας. Πριν θέσει την υποψηφιότητά του τον είχα ρωτήσει «αν εκλεγείς, τότε τί θα κάνεις στις 20 Ιουλίου; Θα μπεις στο στρατιωτικό τζιπ και θα χαιρετήσεις τον κόσμο;». Η απάντησή του ήταν πως «αν ο ‘πρόεδρος’ δεν πάει στην εκδήλωση τότε δεν θα γίνει» και του είπα «να μην πηγαίνεις, για να μην γίνονται». Μου απάντησε «εγώ δεν συγκρούομαι, συμβιβάζομαι». Η διαφορά μας είναι αυτή. Αυτός συμβιβάζεται, δεν συγκρούεται. Εμείς συγκρουόμαστε και δεν συμβιβαζόμαστε.
Πέρασε ο Έρογλου, ο Ταλάτ, ο Ντενκτάς. Θα περάσει και ο Ακιντζί. Κανένας από αυτούς δεν εναντιώθηκε στην Τουρκία. Οι υπόλοιποι έχουν, βέβαια, μια διαφορά από τον Ντενκτάς. Τους άλλους τους ελέγχει η Τουρκία, όμως την Τουρκία την έλεγχε ο Ντενκτάς…
